Ο κόσμος μας δεν είναι πια απλά στο χείλος της καταστροφής, αλλά έχει βρεθεί σε ένα κρίσιμο σημείο, από το οποίο πιθανόν δεν υπάρχει επιστροφή.
Η καταστροφή του κλίματος είναι αναπόφευκτη. Είναι πια πολύ αργά για να περιορίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από το όριο των 1,5 βαθμών Κελσίου και να αποτρέψουμε το λιώσιμο των πάγων, την αύξηση της στάθμης των θαλασσών, και την εξάπλωση των ερήμων.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα μια έκθεση του ΟΗΕ αποκάλυψε ότι οι προσπάθειες για τον περιορισμό ρύπων έως το 2020 θα αποτύχουν. Δεν πιάνουμε τον στόχο ούτε μέχρι το 2030. Άλλη μελέτη, από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, σημειώνει ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια ήταν τα πιο θερμά και προειδοποιεί ότι η παγκόσμια μέση θερμοκρασία θα μπορούσε να αυξηθεί ως και 3,5 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100. Την ίδια στιγμή, η προοπτική σύναψης παγκόσμιων συμφωνιών για το κλίμα προσκρούουν στην εξάπλωση του δεξιού λαϊκισμού.
Τα βάσανα του πλανήτη δεν πρόκειται να τελειώσουν όμως ούτε το 2100. Αν και στις περισσότερες συζητήσεις για την κλιματική αλλαγή, το 2100 χρησιμοποιείται ως έτος – ορόσημο για την τύχη του πλανήτη, η καταστροφή που ήδη έχει συντελεστεί θα έχει επιπτώσεις πολύ πέραν της ημερομηνίας αυτής.
Μιλώντας στον Guardian, η Svetlana Jevrejeva από το Εθνικό Κέντρο Ωκεανογραφίας του Λίβερπουλ προειδοποιεί πως η στάθμη του νερού ενδεχομένως να ανέβει κατά 0,74 – 1,8 μέτρα μέχρι το 2100. Αυτό αρκεί για να καλύψει το νερό τα νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού και του Ινδικού Ωκεανού και να εκτοπίσει εκατομμύρια ανθρώπων από πόλεις όπως το Μαϊάμι και η Βομβάη. «Θα είμαστε η γενιά που θα βιώσουμε την υψηλότερη παγκόσμια αύξηση της στάθμης της θάλασσας στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού», λέει χαρακτηριστικά στη βρετανική εφημερίδα. Όσον αφορά το κόστος μιας τέτοιας εξέλιξης, αυτό θα αγγίξει τουλάχιστον τα 11 τρισεκατομμύρια λίρες, σημειώνει.
Την ίδια στιγμή, ο πληθυσμός της Γης που ανέρχεται αυτή τη στιγμή σε 7 δισ., προβλέπεται να αυξηθεί στα 9 δισ. μέχρι το 2050 και να ξεπεράσει τα 11 ή ενδεχομένως και τα 15 δισ. μέχρι το 2100. Την ίδια στιγμή που ο πληθυσμός του πλανήτη θα έχει διπλασιαστεί, η αλλαγή του κλίματος θα έχει καταστρέψει μεγάλα οικοσυστήματα και θα έχει μετατρέψει την εύφορη γη σε λεκάνες σκόνης, που δεν θα μπορούν να μας τροφοδοτήσουν με αρκετά τρόφιμα για όλους.
Η Σομαλιλάνδη, στο Κέρας της Αφρικής, μας δίνει μια ζοφερή προεπισκόπηση αυτού του μέλλοντος. Τα τελευταία χρόνια, η κλιματική αλλαγή σκότωσε το 70% της πανίδας της και ανάγκασε δεκάδες χιλιάδες οικογένειες να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς. «Μπορείτε να αγγίξετε την κλιματική αλλαγή στη Σομαλιλάνδη. Είναι αληθινή. Είναι εδώ», δήλωσε ο υπουργός περιβάλλοντος της χώρας, Shukri Ismail Bandare, στους Financial Times την περασμένη εβδομάδα.
Η κλιματική αλλαγή δεν θα βλάψει μόνο τους ανθρώπους αλλά θα είναι καταστροφική και για τους υπόλοιπους «συγκάτοικούς» μας σε αυτό τον πλανήτη. Το λιώσιμο των πάγων απειλεί τις πολικές αρκούδες, η ξηρασία θέτει σε κίνδυνο τις πεταλούδες, οι πυρκαγιές εξαφανίζουν από τον χάρτη τους οικοτόπους στους οποίους ζουν τα κοάλα. Συνολικά το 1/6 των ζώων κινδυνεύει να εξαφανιστεί, αν και στο τέλος κανένα ζώο ή φυτό δεν θα παραμείνει ασφαλές.
Οι επιστήμονες μας είχαν προειδοποιήσει εδώ και 30 χρόνια για το μέλλον που είχαμε να αντιμετωπίσουμε, αλλά δεν κάναμε τίποτα για να αλλάξουμε τον ρου της ιστορίας.
Το μόνο που μένει για αυτούς που θέλουν να σώσουν τον πλανήτη είναι πια μόνο η υιοθέτηση δραματικών μέτρων, που όμως θα έχουν και πολιτικό κόστος. Στη Γαλλία, για παράδειγμα, οι νέες εισφορές του προέδρου Μακρόν για τα καύσιμα, που εισήχθησαν για τη μείωση των εκπομπών και για τη χρηματοδότηση έργων ανανεώσιμης ενέργειας, προκάλεσαν την εξέγερση των Κίτρινων Γιλέκων.
Αν είχαμε κάνει μόνο λίγες αλλαγές σε αυτές τις δεκαετίες, δεν θα υπήρχαν προβλήματα σήμερα, λένε οι αναλυτές.
Πώς να γίνει όμως αυτό, όταν οι ΗΠΑ εκπέμπουν περίπου το 1/3 του άνθρακα που ευθύνεται για την υπερθέρμανση του πλανήτη και ο νέος πρόεδρος της χώρας κάνει πως δεν υπάρχει κλιματική αλλαγή; Οι πιέσεις από τις εταιρείες – κολοσσούς των ορυκτών καυσίμων αποδείχθηκε εξαιρετικά αποτελεσματική για την παρεμπόδιση της πολιτικής αλλαγής, οδηγώντας τον Τραμπ να αποσυρθεί ακόμη κι από τη συμφωνία του Παρισιού, την τελευταία ελπίδα της οικολογικής μας σωτηρίας.
Όπως δήλωσε ο περιβαλλοντολόγος Bill McKibben στον New Yorker: «Η περιβαλλοντική πολιτική μίας και μόνο χώρας για μισό αιώνα, θα έχει αλλάξει τη γεωλογική ιστορία της Γης».
