Το πραγματικό, ανθρώπινο πρόσωπο της φιλοξενίας των προσφύγων και μεταναστών, που πέρασαν από την άτυπη δομή στα παλαιά σφαγεία της Ρόδου, στα τελευταία 4,5 περίπου χρόνια, περιγράφει με γλαφυρό τρόπο στην «δημοκρατική», ο πρώην δήμαρχος κ. Σάββας Καραγιάννης.
Με την ιατρική του ιδιότητα αλλά προπάντων ως άνθρωπος, ο κ. Καραγιάννης, αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της τεράστιας αυτής προσπάθειας, που στηρίχθηκε αποκλειστικά στην ανταπόκριση και ευαισθησία της Ροδιακής κοινωνίας, η οποία απέδειξε ότι, η Ρόδος, δεν χρειάστηκε κανένα είδους hotspot για να φιλοξενήσει τους 20.000 (!) και πλέον πρόσφυγες και μετανάστες που πέρασαν από το νησί μέχρι σήμερα.
«Η συμμετοχή της ροδιακής κοινωνίας ήταν διαρκής και επίμονη», όπως αναφέρει, επισημαίνοντας την σημασία, αφενός του εθελοντισμού και αφετέρου, της προσφοράς των συμπολιτών μας σε αυτή την πολύχρονη, τιτάνια προσπάθεια φιλοξενίας χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών στην Ρόδο.
• Κύριε Καραγιάννη, μιλήστε μας για την προσωπική σας εμπειρία όλα αυτά τα χρόνια, με την εθελοντική προσφορά τόσο την δική σας όσο και των άλλων συμπολιτών μας, για την φιλοξενία των προσφύγων και μεταναστών που πέρασαν από την Ρόδο.
Ο Δήμος Ρόδου διέθεσε το ακίνητό του, πλήρωνε το ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό και από εκεί και πέρα, ό,τι χρειαζόταν εκεί, προερχόταν από καθαρά εθελοντική προσφορά ατόμων και φορέων. Πρέπει να πω ότι η προσφορά της ροδιακής κοινωνίας, των ανώνυμων ανθρώπων, υπήρξε καταλυτική. Δεδομένου ότι είδα με τα μάτια μου, απλές γυναίκες που δεν τις γνώριζα, να έρχονται από διάφορες συνοικίες και διακριτικά να αφήνουν μισό κιλό ρύζι, ένα πακέτο μακαρόνια, λίγα ρεβίθια, φασόλια, ό,τι είχαν δηλαδή από το περίσσευμα ή το υστέρημά τους –τις πιο πολλές φορές. Το ευτύχημα για εμάς, ήταν ότι παρά το γεγονός πως φιλοξενήσαμε τόσο ταλαιπωρημένους (και τόσο πολλούς) ανθρώπους κάθε ηλικίας, δεν είχαμε καμία απώλεια σε ανθρώπινη ζωή. Είναι πολύ σημαντικό αυτό για εμάς. Φροντίσαμε, ξέροντας ότι αυτοί θα απευθυνθούν σε ευρωπαϊκές χώρες –κυρίως στη Γερμανία- να τους εφοδιάσουμε με τα απαραίτητα πιστοποιητικά που χρειάζονταν. Π.χ. δεν έφυγε από εδώ κανένα παιδί που να μην έχει κάνει πλήρη εμβολιασμό με βάση τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Ό,τι εμβόλια κάναμε και στα δικά μας παιδιά, καταφέραμε και με την συνδρομή της συναδέλφου παιδιάτρου κας Ντίνας Μαχαιρίδου (που ήταν κι εκείνη εθελόντρια) και της ‘Ροδαυγής’ που εξασφάλιζε την προμήθειά τους, να τα εμβολιάσουμε όλα. Είναι μεγάλη ικανοποίηση για εμάς, γιατί υπήρξαν και περιστατικά που δεν περιμέναμε. Μία μέρα ήρθε ένας παππούς και μου έδωσε ένα χαρτί που ανέφερε ότι ένα παιδί 17 ετών, έπασχε από οξεία λευχαιμία. Καταλαβαίνεις πόσο άσχημα ένιωσα… μέσα σε ένα τέτοιο καταυλισμό, κάτω από τέτοιες συνθήκες να υπάρχει ένα παιδί που βρισκόταν εκεί. Παρ όλα αυτά, όλα πήγαν καλά και το προωθήσαμε στο «Παίδων».
Ήταν γενικώς, μια περίεργη εμπειρία, πρωτόγνωρη για μένα. Άλλο είναι να έχεις να κάνεις με μέλη μιας οργανωμένης κοινωνίας και άλλο να έχεις να κάνεις με άτομα που είναι ξεριζωμένα από τον τόπο τους και κάτω από πολύ άσχημες συνθήκες, να προσπαθούν να βρουν ένα καλύτερο μέλλον για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Θα μείνει πάντως, βαθιά χαραγμένη αυτή η εμπειρία τόσο σ’ εμένα όσο και στους φίλους: τον Ντίνο Μαντικό, τον καπετάν-Παντελή Παπαοικονόμου από την Κρεμαστή, που κατέβαινε κάθε μέρα, την Σοφία την μαγείρισσά μας, η οποία αδιαμαρτύρητα είχε ανοίξει τις πόρτες της κουζίνας σε καθημερινή βάση… Νομίζω ότι αυτό που μπορούσαμε να κάνουμε, το προσφέραμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να μην έχουμε προβλήματα, όπως σε άλλες περιοχές που σημειώθηκαν ατυχήματα ή απώλειες.
• Πάντως, πέρασαν πάρα πολλοί άνθρωποι αυτά τα 4,5 περίπου χρόνια, από την Ρόδο.
Πάνω από 20.000! Το αξιοσημείωτο είναι ότι πέρασαν τόσοι πολλοί είτε απλοί αγρότες είτε ακόμη και καθηγητές πανεπιστημίου. Μου έκανε φοβερή εντύπωση αυτό διότι ακόμη κι εκείνοι που είχαν κάποια επιφάνεια, κοινωνική, επαγγελματική και οικονομική στον τόπο τους, δεν δίστασαν να μπουν σε αυτή την ταλαιπωρία και να θέσουν σε κίνδυνο την ζωή τους, προκειμένου να ξεφύγουν από αυτό που συμβαίνει ακόμη και σήμερα.
• Ήταν εύκολη η επαφή που είχατε μαζί τους όλο αυτό το διάστημα;
Κι όμως, δεν ήταν! Στην αρχή ήταν κάπως δύσκολο αλλά σιγά σιγά, μας εμπιστεύτηκαν. Κατάλαβαν ότι μπορούσαν να μας πλησιάσουν γι’ αυτό και για οτιδήποτε τους συνέβαινε, ή ήθελαν κάποια πληροφόρηση, έρχονταν σ’ εμάς. Είχε ανοίξει ένας δίαυλος ειλικρινούς επικοινωνίας, μεταξύ μας (γιατί ποτέ δεν κρύψαμε την αλήθεια).
• Περιγράψατε την ανθρωπιστική προσέγγιση. Υπήρχαν και κάποιες στιγμές, που εσείς φοβηθήκατε ή θεωρήσατε ότι έπρεπε να φοβηθείτε;
Ποτέ. Ειλικρινά, όχι. Από την πρώτη στιγμή διαπίστωσα ότι δεν υπήρχαν άνθρωποι που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα. Είτε σαν σύνολο συνύπαρξης εκεί είτε μεμονωμένα. Ήταν άνθρωποι οι οποίοι προσπαθούσαν να επιβιώσουν. Υπήρξαν και περιπτώσεις που κάποιοι είχαν αντιδικίες για κάποιους λόγους και δημιουργήθηκαν διενέξεις. Προσπαθήσαμε να τους απομακρύνουμε αλλά δεν σημειώθηκαν ποτέ σοβαρά περιστατικά.
• Είναι αλήθεια ότι και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, παρείχε βοήθεια με τις φοιτήτριες να προσπαθούν να διδάξουν τα προσφυγόπουλα.
Είχαμε καταφέρει να δημιουργήσουμε μια μικρή αίθουσα διδασκαλίας όπου το πρωί δίδασκαν Σύροι εκπαιδευτικοί (και είχαμε αρκετούς) ενώ έρχονταν και από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου να διδάξουν ελληνικά. Ήταν μια καλή ευκαιρία για τα παιδιά να απασχολούνται –όσο μπορούσαν.
• Πιστεύετε ότι στην Ρόδο θα έπρεπε να έχουμε μια δομή hotspot όπως στα άλλα νησιά;
Αποδείχθηκε ότι η Ρόδος δεν χρειάστηκε κάτι τέτοιο και δεν το χρειάζεται, πιστεύω. Μία τέτοια δομή, δημιουργεί πολλά προβλήματα. Νομίζω ότι αυτή η άτυπη δομή στα παλαιά σφαγεία από την οποία πέρασαν πάνω από 20.000 πρόσφυγες και μετανάστες, αποδείχθηκε ότι ήταν καλύτερη επιλογή. Η παρουσία τους τόσα χρόνια, δεν ενόχλησε κανέναν παρά το γεγονός πως η Ρόδος είναι μια μεγάλη τουριστική περιοχή και τα παλιά σφαγεία βρίσκονται στο κέντρο της πόλης, δίπλα στο τουριστικό λιμάνι!
• Πάντως, κύριε Καραγιάννη είναι ενδεικτικό και συγκινητικό το γεγονός πως όλα αυτά τα χρόνια, η τεράστια αυτή προσπάθεια στηρίχθηκε στον εθελοντισμό αλλά κυρίως στην ανταπόκριση της ροδιακής κοινωνίας.
Πρέπει να πω ότι η συμμετοχή της ροδιακής κοινωνίας ήταν διαρκής και επίμονη! Καθημερινά, έρχονταν άνθρωποι να δώσουν από το υστέρημά τους κάτι που μας συγκινούσε. Η κοινωνία προσέφερε αυτό που μπορούσε και με το παραπάνω.
• Πώς ήταν η συνεργασία σας με τον ιατρικό κόσμο, τους συναδέλφους σας, τους φαρμακοποιούς, το νοσοκομείο;
Απολύτως καλή. Πάντα ήταν πρόθυμοι όλοι να μας βοηθήσουν από την απλή ασπιρίνη έως το αντιβιοτικό. Δεν μπορούσα από μόνος μου να καλύψω όλες αυτές τις ανάγκες. Όλοι ανταποκρίνονταν. Ήταν μια συνολική συμμετοχή στην προσπάθεια αυτή.
• Οι πρόσφυγες και μετανάστες, δέχονταν να κάνουν εξετάσεις;
Βεβαίως. Πολλές φορές, μας το ζητούσαν εάν υπήρχε κάποιο περιστατικό.
• Ποια προβλήματα υγείας είχαν, αφού πέρασαν πολλά άτομα από πολλές και διαφορετικές χώρες;
Τίποτε το ιδιαίτερο. Το πιο έκτακτο περιστατικό που μου έτυχε, ήταν το παιδί με την οξεία λευχαιμία. Νομίζω ότι θα μπορούσε να συμβεί στον καθένα.
• Τι θα πρέπει να γίνει με την δομή;
Το μόνο που ξέρω είναι ότι η νέα δημοτική αρχή, την διατήρησε μέχρι πρότινος. Τώρα, έκλεισε. Θα δούμε τι θα κάνουν αργότερα…
