Η μαφία του χαλκού λεηλατεί εδώ και χρόνια τα καλώδια της ηλεκτροκίνησης και τα κυκλώματα του σκραπ τον ελληνικό σιδηρόδρομο. Αναμεμειγμένοι και υπάλληλοι του ΟΣΕ.
Πολλά από τα πολύτιμα και πανάκριβα υλικά του σιδηροδρομικού δικτύου καταλήγουν εδώ και χρόνια σε επιχειρήσεις ανακύκλωσης παλαιών μετάλλων (σκραπ), προκαλώντας μεγάλη οικονομική ζημιά και θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια του ελληνικού σιδηροδρόμου.
Δέλεαρ για τη μαφία του χαλκού είναι τα καλώδια της ηλεκτροκίνησης αλλά και το σιδηροδρομικό δίκτυο των περίπου 600 χιλιομέτρων που δεν χρησιμοποιείται. Σ’ αυτό έχουν γίνει εκατοντάδες κλοπές μεταλλικών εξαρτημάτων και τροχαίου υλικού.
Το ρεκόρ στην αποψίλωση της δημόσιας περιουσίας κατέχει το σιδηροδρομικό δίκτυο Πελοποννήσου. Από το 2010 και μετά, όπου ουσιαστικά αναστέλλεται η λειτουργία του μεγαλύτερου μέρους του σιδηροδρομικού της δικτύου, έχουν συντελεστεί κινηματογραφικές κλοπές και οι δράστες δεν συνελήφθησαν ποτέ.
Το πεδίο της κλοπής και της παράνομης διακίνησης σκραπ περιλαμβάνει μικρές συμμορίες, αλλά και οργανωμένα κυκλώματα που έχουν δράσει σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις με τη βοήθεια υπαλλήλων του ΟΣΕ.
Οι πιο τρανταχτές κλοπές σιδηροδρομικού υλικού στην ιστορία του ΟΣΕ έγιναν μετά την απόφαση να ανασταλεί η λειτουργία του μεγαλύτερου μέρους του σιδηροδρομικού δικτύου στην Πελοπόννησο το 2010. Η αναστολή έγινε με τον ίδιο νόμο που ο όμιλος του ΟΣΕ διασπάστηκε σε αυτόνομες εταιρείες. Με τον νόμο για την εξυγίανση του ΟΣΕ, η Πελοπόννησος έχασε τα τρένα οριστικά, μετά από 120 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας του σιδηροδρομικού δικτύου της και αφού δαπανήθηκαν πρώτα 70 εκατομμύρια ευρώ για τον εκσυγχρονισμό του δικτύου Κόρινθος-Καλαμάτα.
Στα καλώδια ηλεκτροκίνησης ο καλύτερος χαλκός
«Όλοι τους έχουν κάνει χρυσές δουλειές με την αποψίλωση καλωδίων ηλεκτροκίνησης τροχαίου υλικού και σιδηροδρομικών ραγών. Τελευταία, το ενδιαφέρον των κυκλωμάτων του σκραπ έχει μετατοπιστεί στην ηλεκτροκίνηση, γιατί έχει από τις καλύτερες ποιότητες σκληρού ηλεκτρολυτικού χαλκού», αναφέρει μηχανικός με μεγάλη εμπειρία κατασκευαστικών σιδηροδρομικών έργων.
Εκατομμύρια ευρώ η ζημιά
«Η ζημιά από τις κλοπές χαλκού μπορεί να φτάσει εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο», σύμφωνα με στελέχη του ΟΣΕ που μίλησαν στη LiFO. «Μαζί με το ξήλωμα των καλωδίων της ηλεκτροκίνησης καταστρέφονται πανάκριβα εξαρτήματα και ανταλλακτικά, η αντικατάσταση των οποίων είναι δύσκολη και χρονοβόρα».
Πώς κατεβάζουν τα καλώδια
Η κλοπή καλωδίων της ηλεκτροκίνησης γίνεται με την εξής μέθοδο: «Πετάνε μία σιδερένια ράβδο που γαντζωνεται στο καλώδιο. Το σύστημα δεν μπορεί να ξεχωρίσει αν πρόκειται για δολιοφθορά ή φυσικό βραχυκύκλωμα. Το ρεύμα πέφτει. Μέχρι να έρθουν οι τεχνίτες ηλεκτροκίνησης, οι οποίοι είναι από λίγοι έως ανύπαρκτοι, να δουν τι συμβαίνει, οι δράστες σκαρφαλώνουν σε ένα στύλο και με ένα ψαλίδι κόβουν το καλώδιο, ένας από τη μία κι άλλος από την άλλη πλευρά».
Κλέβουν χαλκό από παντού
Το πρόβλημα είναι γνωστό στην Αστυνομία, η οποία, έχει προχωρήσει σε δεκάδες συλλήψεις, χωρίς ποτέ να περιοριστεί το φαινόμενο των δολιοφθορών και των κλοπών. Αντίθετα, «εξελίσσεται σε μάστιγα, η οποία έχει επεκταθεί στα καλώδια χαλκού της ΔΕΗ, αλλά και τους μετασχηματιστές που έχουν τα συστήματα ποτίσματος των αγροτικών εκτάσεων».
Λύσεις με drones
Από το 2021, όπως αναφέρουν τα στελέχη του ΟΣΕ, υπογράφονται διμηνιαίες και τριμηνιαίες συμβάσεις με εταιρείες security, οι οποίες αναλαμβάνουν με drones τη φύλαξη κάποιων τμημάτων σιδηροδρομικών γραμμών και εγκαταστάσεων, κυρίως κατά τη διάρκεια της νύχτας που δρουν οι συμμορίες. Αυτό το είδος φύλαξης είναι ιδιαίτερο υψηλό για τα οικονομικά του Οργανισμού και μπορεί να γίνει εκ των πραγμάτων για κάποια μόνο σημεία του σιδηροδρομικού δικτύου, κυρίως βραδινές ώρες.
Λύση στο πρόβλημα υποσχέθηκε και ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης κατά τη χθεσινή συνέντευξη Τύπου. Δεσμεύτηκε ότι το αμέσως προσεχές διάστημα «θα φέρουμε στη Βουλή προς ψήφιση και ένα αυστηρότερο πλαίσιο σε ό,τι αφορά δολιοφθορές, κλοπές και καταστροφές που γίνονται στο σιδηροδρομικό δίκτυο»
Το πλιάτσικο από την εγκατάλειψη του δικτύου στην Πελοπόννησο
Οι πιο τρανταχτές κλοπές σιδηροδρομικού υλικού στην ιστορία του ΟΣΕ έγιναν μετά την απόφαση να ανασταλεί η λειτουργία του μεγαλύτερου μέρους του σιδηροδρομικού δικτύου στην Πελοπόννησο το 2010. Η αναστολή έγινε με τον ίδιο νόμο που ο όμιλος του ΟΣΕ διασπάστηκε σε αυτόνομες εταιρείες.
Με τον νόμο για την εξυγίανση του ΟΣΕ, η Πελοπόννησος έχασε τα τρένα οριστικά, μετά από 120 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας του σιδηροδρομικού δικτύου της και αφού δαπανήθηκαν πρώτα 70 εκατομμύρια ευρώ για τον εκσυγχρονισμό του δικτύου Κόρινθος-Καλαμάτα.
Κατ’ επιταγήν του νόμου 3891/2010, το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας χωρίζεται σε τέσσερις κατηγορίες: ενεργό, υπό κατασκευή, σε προσωρινή αναστολή και σε πλήρως καταργημένο. Πλην του Προαστιακού της Πάτρας, της γραμμής Κατάκολο-Ολυμπία και του Οδοντωτού Σιδηροδρόμου Διακοφτό-Καλάβρυτα, το υπόλοιπο δίκτυο του ΟΣΕ στην Πελοπόννησο έχει τεθεί σε αναστολή λειτουργίας.
Το ανενεργό δίκτυο
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΟΣΕ, 377 χιλιόμετρα του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας βρίσκεται σε αναστολή λειτουργίας και 190 χιλιόμετρα έχουν πλήρως καταργηθεί. Η τελευταία υπουργική απόφαση που κατηγοριοποιεί το δίκτυο με τον προαναφερθέντα τρόπο υπογράφεται το 2021 από τους υπουργούς Χρήστο Σταϊκούρα και Κώστα Καραμανλή.
Οι κλοπές
Μία μεγάλη κλοπή εκατομμυρίων ευρώ που ουδέποτε εξιχνιάστηκε και καταγγέλθηκε από τον «Σύλλογο Φίλων του Σιδηροδρόμου», τα μέλη του οποίου γνωστοποίησαν το θέμα στον ΟΣΕ και το αρμόδιο υπουργείο, συνέβη το 2011 στο Καρδιακαύτι Ηλείας. Έξι ντιζελάμαξες που ζύγιζαν πάνω από 50 τόνους η καθεμία, δεκάδες βαγόνια, αλλά και μεγάλη ποσότητα σιδηροτροχιών, εκλάπησαν κομμάτι-κομμάτι και πουλήθηκαν ως σκραπ κάτω από τη μύτη του υπουργείου και του ΟΣΕ.
Κλοπή σιδηροδρομικής γραμμής στο Χιλιομόδι. Φωτ.: Eurokinissi
Άφαντη 200 μέτρα σιδηροδρομικής γραμμής
Το 2014 ο τότε αρμόδιος υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, μαθαίνει από τον ίδιο σύλλογο για την αποξήλωση και κλοπή από αγνώστους περίπου 200 μέτρων της κυρίας σιδηροδρομικής γραμμής κυκλοφορίας στην περιοχή Χιλιομοδίου-Αγ. Βασιλείου στον νομό Κορινθίας, μία σιδηροδρομική γραμμή που επίσης συγκαταλέγεται στο δίκτυο της Πελοποννήσου που είχε αναταχθεί:
«Το τελευταίο κρούσμα και τη σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι αποτελεί η καταστροφή, αποξήλωση και κλοπή από αγνώστους περίπου 200 μέτρων της κυρίας σιδηροδρομικής γραμμής κυκλοφορίας στην περιοχή Χιλιομοδίου-Αγ. Βασιλείου στον νομό Κορινθίας» ενημέρωσαν τότε. «Προηγήθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια, σε κάθε περιοχή της Πελοποννήσου, οι απανωτές κλοπές μεταλλικών εξαρτημάτων και υλικών από χώρους ιδιοκτησίας του ΟΣΕ, η ολοκληρωτική λεηλασία και κλοπή του συνόλου των Αυτόματων Συστημάτων Φύλαξης Ισόπεδων Διαβάσεων, αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ, ο βανδαλισμός των κτιρίων των σιδηροδρομικών σταθμών και του εξοπλισμού τους, ακόμα και η κλοπή ολόκληρων ντιζελομηχανών και βαγονιών από την περιοχή Καβάσιλα Ηλείας».
Το κύκλωμα σκραπ και η διαφθορά στον ΟΣΕ
Σε δύο μεγάλες υποθέσεις εξιχνίασης κυκλωμάτων σκραπ που έχουν καταγραφεί, ήταν αναμεμειγμένοι και υπάλληλοι του ΟΣΕ. Το 2007 το ελληνικό δημόσιο έχασε από στημένους ή παραποιημένους διαγωνισμούς σκραπ πάνω από 3 εκατομμύρια ευρώ. Με τη βοήθεια των υπαλλήλων αυξάνονταν οι ποσότητες του υλικού των εταιρειών σκραπ που κέρδιζαν τους διαγωνισμούς, χωρίς βέβαια να αλλάζει το τίμημα. Έτσι ο ανάδοχος του διαγωνισμού πλήρωνε σκραπ βάρους 180 τόνων και έπαιρνε 30 χιλιάδες τόνους από τις αποθήκες του ΟΣΕ, με τη βοήθεια των επίορκων υπαλλήλων.
Το 2017 η αστυνομία ανακοίνωσε άλλη μία απάτη σε βάρος του ΟΣΕ, πάλι μέσω στημένων διαγωνισμών πώλησης σκραπ. Στους φερόμενους ως εγκεφάλους του κυκλώματος συγκαταλέγονταν και 8 υπάλληλοι του ΟΣΕ. Οι εταιρείες σκραπ πλησίαζαν τους υπαλλήλους του ΟΣΕ, κάποιοι εκ των οποίων ήταν υψηλόβαθμα στελέχη, και κατόπιν συνεννοήσεων χτυπούσαν τους διαγωνισμούς. Από τις αποθήκες επίσης του ΟΣΕ έβγαιναν πολλαπλάσιες ποσότητες σκραπ και όχι εκείνες που προβλέπονταν στους διαγωνισμούς.
Περιστατικά κλοπών και λεηλασιών καλωδίων ηλεκτροκίνησης και μεταλλικών εξαρτημάτων σημειώνονται παντού στην Ευρώπη. Υπάρχει όμως γρήγορη αντικατάσταση και οι λεηλασίες δεν γίνονται επειδή αφέθηκε το σιδηροδρομικό δίκτυο να ρημάζει, όπως συμβαίνει στην Πελοπόννησο και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.
Όπως ανέφερε πρόσφατα ο συγκοινωνιολόγος, συγγραφέας και μέλος του Συλλόγου Φίλων του Σιδηροδρόμου, Γιώργος Νάθενας, «δεν μπορεί να είναι δικαιολογία οι δολιοφθορές και κλοπές των μεταλλικών καλωδίων και υλικών από τους επιτήδειους που τα αρπάζουν από ένα σιδηροδρομικό δίκτυο “ξέφραγο αμπέλι”».
Μένει τώρα να δούμε αν τα μέτρα που θα προτείνει η κυβέρνηση για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα θα είναι και αποτελεσματικά.
Πηγή lifo.gr
