• «Αυτό που είδαμε να συμβαίνει στις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις των απλών πολιτών πρέπει να αφυπνίσει τον πολιτικό κόσμο της χώρας» • «Ο λαός άκουσε τρεις ημέρες πολιτικούς αρχηγούς και βουλευτές να ξιφουλκούν χωρίς κανένα αντίκρισμα»
Για τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη, σχολιάζοντας τόσο τις γεωπολιτικές προκλήσεις όσο και τα ζητήματα εσωτερικής πολιτικής μιλά σήμερα στη «δημοκρατική» ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Νίκος Παπανδρέου.
Στην πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξή του, τοποθετείται ως προς το νέο τοπίο στις σχέσεις ΗΠΑ – Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τον ρόλο της Τουρκίας και τη σημασία του ελληνοτουρκικού διαλόγου, ενώ παράλληλα αναδεικνύει κρίσιμα ζητήματα υγείας και ψυχικής ευημερίας που απασχολούν τους Ευρωπαίους πολίτες.
Στο πεδίο της εσωτερικής πολιτικής σκηνής, ο κ. Ν. Παπανδρέου σχολιάζει τις πρόσφατες μαζικές κινητοποιήσεις των πολιτών για την τραγωδία των Τεμπών, τονίζοντας ότι ήταν ξεκάθαρο το μήνυμα «Αλήθεια και Δικαιοσύνη». Αναφέρεται επίσης στην πρόταση σύστασης Προανακριτικής Επιτροπής ενώ σε ό,τι αφορά στην πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης επισημαίνει χαρακτηριστικά ότι «η ΝΔ συσπειρώθηκε γύρω από τον αρχηγό της τη στιγμή που υπουργοί και βουλευτές απέφευγαν να τοποθετηθούν στους τηλεοπτικούς σταθμούς».
• Κύριε Παπανδρέου θα ήθελα να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη από τις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ενωσης, μετά την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία. Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται το κλίμα και ποια θεωρείτε ως την μεγαλύτερη πρόκληση σε αυτό το νέο τοπίο που διαμορφώνεται;
Βρισκόμαστε ήδη δύο μήνες μετά από την επίσημη ανάληψη της Προεδρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ και ήδη ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος φροντίζει να μας δείχνει με τις κινήσεις και τις αποφάσεις του τη σκληρή γραμμή, που θα ακολουθήσει απέναντι σε επί δεκαετίες φίλους και συμμάχους. Ωστόσο οφείλουμε να ομολογήσουμε πως μας είχε προϊδεάσει για αυτό που θα ακολουθούσε.
Αυτή τη στιγμή θα μπορούσαμε να πούμε ότι στο μέσον της σχέσης ΗΠΑ – ΕΕ βρίσκεται η Ουκρανία όχι ως εμπόδιο αλλά ως μια σημαντική σύρραξη, που πρέπει να τερματιστεί με δίκαιο τρόπο και όχι με άνευ όρων παράδοση της Ουκρανίας. Η πρώτη πρόκληση λοιπόν είναι αυτή και η δεύτερη εξίσου σημαντική και ζωτικής σημασίας για την Ευρώπη έχει να κάνει με την επιβολή δασμών. Εκεί η Ευρώπη πρέπει να «πληρώσει» τον Τραμπ με το ίδιο νόμισμα στην περίπτωση που επιβάλλει δασμούς. Είμαι πεπεισμένος πως η Ουάσιγκτον δεν θα λάβει το σωστό μήνυμα εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση απαντήσει χλιαρά και χωρίς αποφασιστικότητα. Άλλωστε κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ πράξαμε κάτι ανάλογο, δηλαδή απαντήσαμε με αποφασιστικότητα και σύμπνοια, με αποτέλεσμα να αλλάξει η αμερικανική απόφαση.
• Πώς εκτιμάτε ότι η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ θα επηρεάσει τις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, δεδομένων των προηγούμενων φιλικών σχέσεών του με τον Πρόεδρο Ερντογάν;
Η χώρα μας εδώ και δεκαετίες αποτελεί όχι μόνο έναν από τους πιο αξιόπιστους συμμάχους στο ΝΑΤΟ, αλλά αποτελεί και τον πλέον σταθερό παράγοντα στην ευαίσθητη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η Αθήνα οφείλει να έχει γενικότερα τις κεραίες της ανοιχτές και να παρουσιάζει τις θέσεις της, οι οποίες εδράζονται στο Διεθνές Δίκαιο. Οι όποιες φιλικές σχέσεις ενδεχομένως να είχαν ή να εξακολουθούν να έχουν Τραμπ και Ερντογάν ενδεχομένως να μην ταυτίζονται με τα γεωπολιτικά συμφέροντα των ΗΠΑ και ασφαλώς αυτό που προέχει για τον Τραμπ είναι τα αμερικανικά συμφέροντα και όχι απόλυτα οι εκάστοτε φιλίες του.
Άλλωστε είδαμε πως οι ΗΠΑ φαίνεται πως δεν επέτρεψαν στον Ερντογάν να χτυπήσει και να διαλύσει τις δυνάμεις των Κούρδων YPG παρά τις απειλές και τα τελεσίγραφα της Άγκυρας.
Θα επαναλάβω όμως πως η Ελλάδα πρέπει να είναι σταθερά σε διπλωματική ετοιμότητα και να μην επαναπαύεται με το εάν κάποιος ηγέτης είναι φίλος ή εχθρός με κάποιον άλλον. Ας μην ξεχνάμε πως ο Ερντογάν έχει φιλικές σχέσεις και με τον Πούτιν και με τα καθεστώτα σε Κίνα και Ιράν, κατεξοχήν δηλαδή αντιπάλους των ΗΠΑ.
• Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ποιες είναι οι προοπτικές για έναν εποικοδομητικό διάλογο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις και την πολιτική των ΗΠΑ;
Ο ελληνοτουρκικός διάλογος είναι χρήσιμος ακόμα και στις φάσεις μεγάλης έντασης των δύο κρατών. Είμαστε γείτονες, η ιστορία μας «έχει καταδικάσει» να ζούμε ο ένας δίπλα στον άλλον αιώνες τώρα, ωστόσο έχουμε μία και μοναδική διαφωνία που είναι η διευθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Ωστόσο πάντα είναι καλό να συζητάμε ακόμα κι αν καταλήγουμε στο ό,τι διαφωνούμε.
Μόλις την Τετάρτη είχα την ευκαιρία στην ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών να συνομιλήσω με τον αντιπρόεδρο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της Τουρκίας (CHP), Οζγκιούρ Εζέλ, ο οποίος εμφανίστηκε – τουλάχιστον ενώπιόν μας – μετριοπαθής. Φρόντισα, ωστόσο, να καταστήσω σαφές στον Τούρκο συνομιλητή μας πως, όσο και να θέλουμε να κρατήσουμε την πόρτα της ΕΕ ανοιχτή για την γείτονα, η πολιτική του Ερντογάν είναι αυτή που την κλείνει. Επίσης δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι και ευρωτουρκικές σχέσεις καθώς η Τουρκία απειλώντας είτε εμάς, είτε την Κυπριακή Δημοκρατία, απειλεί ξεκάθαρα την Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Ως μέλος της επιτροπής SANT του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ποια είναι τα κύρια θέματα υγείας που προωθείτε για την ευαισθητοποίηση οργανισμών και πολιτών στην ΕΕ;
Πρώτο και κύριο μέλημά μου στην επιτροπή SANT και άλλων συναδέλφων είναι να σταματήσει η ανισότητα, που υπάρχει ως προς την πρόσβαση σε σύγχρονες θεραπείες και φάρμακα μεταξύ των πολιτών της Ένωσης. Όλοι οι πολίτες της ΕΕ πρέπει να αποκτήσουν ίση πρόσβαση στα πιο σύγχρονα φάρμακα και διαγνωστικές εξετάσεις, διότι η ανθρώπινη ζωή έχει την ίδια αξία τόσο στη Γαλλία όσο και στη Γερμανία, στην Ελλάδα και στη Λιθουανία.
Πριν από μικρό χρονικό διάστημα φιλοξένησα μαζί με άλλους δύο συναδέλφους μου ευρωβουλευτές την παρουσίαση της υγρής βιοψίας μίας ιδιαίτερα σημαντικής εξέτασης, που αφορά στη διάγνωση του μεταστατικού καρκίνου του στήθους.
Επίσης πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στις σπάνιες νόσους. Ξέρετε, δυστυχώς η αγορά δεν έχει μεγάλο κίνητρο ώστε να επενδύσει στην έρευνα για αυτά τα φάρμακα. Σε ολόκληρη την Ευρώπη οι ασθενείς με διάφορα σπάνια νοσήματα υπολογίζονται σε 36 εκατομμύρια, ωστόσο στην επιτροπή SANT έχουμε υποχρέωση να μεριμνήσουμε και γι αυτούς τους ασθενείς. Αυτός είναι και ο λόγος που το Ευρωκοινοβούλιο ξεκινά έρευνα της κοινής γνώμης στην οποία οι πολίτες απαντούν – ανώνυμα – σε ερωτήματα για τις σπάνιες νόσους. Στόχος μας είναι να χαρτογραφήσουμε πλήρως τα προβλήματα και σταδιακά να τα λύσουμε.
• Συμμετείχατε σε συζητήσεις σχετικά με την ψυχική υγεία των νέων στην Ευρώπη. Ποιες είναι οι κύριες ανησυχίες σας για αυτό το θέμα και ποιες πολιτικές προτείνετε για την αντιμετώπισή του;
Η ψυχική υγεία είναι μία από τις πιο σύγχρονες προκλήσεις της εποχής μας, ιδιαίτερα στις νεανικές ηλικίες. Είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα, που πρέπει να αντιμετωπίσουμε με μεθοδικότητα και δραστικό τρόπο. Από τη μία λοιπόν θα πρέπει να προσεγγίσουμε με τέτοιο τρόπο τους νέους μας ώστε να ανοιχτούν, να μιλήσουν για προβλήματα ψυχικής υγείας, που αντιμετωπίζουν και να σταθούμε δίπλα τους αρωγοί.
Χρειάζονται άμεσες επενδύσεις με ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη, στην άμεση παροχή βοήθειας και θεραπείας.
Ακόμα ένας στόχος μας ως προς την ψυχική υγεία είναι η καταπολέμηση του στίγματος. Οι κοινωνίες μας δείχνουν ελαστικότητα σε πολλές μορφές συμπεριφοράς ωστόσο, ακόμα και σήμερα, αντιμετωπίζουν με προκατάληψη τους ασθενείς με ψυχικά νοσήματα, τους βάζουν «ταμπέλες», τους αποφεύγουν και τους οδηγούν με τη συμπεριφορά τους στο κοινωνικό περιθώριο στερώντας τους ευκαιρίες στην εργασία ή ακόμα και στη στέγαση.
Οι συντονισμένες ενέργειες της επιστημονικής κοινότητας με τη συνδρομή της Πολιτείας είμαι σίγουρος ότι θα ρίξουν φως στα σκοτάδια των συνανθρώπων μας που παλεύουν με ψυχικά νοσήματα και χρειάζονται τη βοήθειά μας.
• Σε ό,τι αφορά κύριε Παπανδρέου στις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η κατάσταση μετά από τις κινητοποιήσεις για τα Τέμπη;
Αυτό που είδαμε να συμβαίνει στις ιστορικές κινητοποιήσεις των απλών πολιτών πρέπει να αφυπνίσει τον πολιτικό κόσμο της χώρας. Δεν ήταν πολιτικά υποκινούμενες, δεν τέθηκαν κάτω από μία κομματική σημαία – όπως ατυχώς επιχείρησαν να μας πείσουν ακόμη και υπουργοί της κυβέρνησης – αλλά ήταν η πλέον αυθόρμητη αντίδραση του λαού σε αυτό που βλέπουμε να διαδραματίζεται εδώ και δύο χρόνια. Ήταν η πλέον διαυγής αντίδραση σε μία από τις πλέον σκοτεινές υποθέσεις. Ο λαός μας, ζήτησε απλά και αυτονόητα σε μια δημοκρατία πράγματα. Αλήθεια και δικαιοσύνη. Σίγουρα η κυβέρνηση είναι απόλυτα εκτεθειμένη και με λυπεί το γεγονός πως, αντί να αναγνωρίσει τραγικά λάθη και παραλείψεις, που οδήγησαν στην κατηγορία της συγκάλυψης, συνεχίζει την επικοινωνιακή διαχείριση της τραγωδίας αδιαφορώντας για την ουσία. Είδαμε άλλωστε και τον πρωθυπουργό να λέει στη Βουλή ότι ήταν λάθος που παρά την ολοκλήρωση της σύμβασης 717 επτά μήνες μετά την τραγωδία, αυτό δεν έγινε γνωστό στο ευρύ κοινό. Μα το ζητούμενο δεν είναι να πληροφορηθεί ο κόσμος την ολοκλήρωση του έργου, αλλά να νιώσει πως τα τραίνα είναι ασφαλή και δεν θα θρηνήσουμε άλλα αθώα θύματα.
Αυτό που πρέπει να μάθει ο κόσμος για την 717 είναι ποιοι ευθύνονται που ένα έργο ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια των συγκοινωνιών αντί να ολοκληρωθεί εντός δύο ετών – όπως προβλεπόταν – παραδόθηκε κακήν κακώς μετά από 57 νεκρούς. Άρα λοιπόν χρειάζεται άπλετο φως και φυσικά να οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη όσοι ευθύνονται, όσο ψηλά κι αν βρέθηκαν ή κι αν βρίσκονται ακόμα.
• Θα ήθελα το σχόλιό σας για την πρωτοβουλία του ΠΑΣΟΚ να συσταθεί Προανακριτική Επιτροπή για τον Χρήστο Τριαντόπουλο αλλά και για την πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης.
Η πρόταση για τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής για τον κ. Τριαντόπουλο, εάν λειτουργήσει σωστά και όχι όπως η προηγούμενη, ελπίζω να φωτίσει ένα κομμάτι της τραγωδίας, που είναι αυτό της ελλιπέστατης διερεύνησης. Άλλωστε το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ έδειξε πως το μπάζωμα προκάλεσε την απώλεια σημαντικών στοιχείων. Πρέπει λοιπόν επιτέλους να μάθουμε ποιος και γιατί έδωσε εντολές για απομάκρυνση χωμάτων και βαγονιών και για ποιον λόγο. Αδυνατώ να πιστέψω και σίγουρα είναι αδιανόητο να βρίσκονται στο σημείο κυβερνητικά στελέχη και να έχουν τον ρόλο του παρατηρητή. Τουλάχιστον εάν ο κ. Τριαντόπουλος ήταν παρατηρητής σίγουρα θα παρατηρούσε και ποιος έδωσε την εντολή για το μπάζωμα του χώρου. Ως προς την πρόταση δυσπιστίας έχω εκφράσει εδώ και καιρό την άποψή μου. Η ΝΔ συσπειρώθηκε γύρω από τον αρχηγό της τη στιγμή που υπουργοί και βουλευτές απέφευγαν να τοποθετηθούν στους τηλεοπτικούς σταθμούς.
Ξεχνάμε πως ο λαός ζήτησε αλήθεια και δικαιοσύνη, δείχνοντας επίσης πως στη συνείδησή του έχει ήδη καταδικάσει αρκετούς εμπλεκόμενους.
