70 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τότε που ο τολμηρός Γάλλος Υπουργός Εξωτερικών, Robert Schuman, διακήρυττε σε διάγγελμά του το τέλος της διχόνοιας στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο και διατύπωνε τον δύσκολο και απαιτητικό δρόμο που χρειάζεται τα Έθνη της Δύσης να ακολουθήσουν για να Ενωθούν και να γνωρίσουν μία διαρκή Ειρήνη, μία δίκαιη Ευημερία.
Στην πραγματικότητα, η περίοδος 5 με 9 Μαΐου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ένα μοναδικό πενθήμερο για την Ευρώπη. Στις 5 Μαΐου 1949, ιδρύεται το Συμβούλιο της Ευρώπης, ο πιο σημαντικός περιφερειακός φορέας προώθησης της Δημοκρατίας, των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του Κράτους Δικαίου. Στις 7 Μαΐου, κατά την παράδοση ο Μεγάλος Κωνσταντίνος βλέπει το Σημείο του Σταυρού στον ουρανό, το ερμηνεύει σαν θεία παρέμβαση, υιοθετεί το ΧΡ, και νικά τους αντιπάλους του, ενώνοντας ακολούθως τη διαιρεμένη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ανακηρύττει την Ανεξιθρησκεία, συγκαλεί Οικουμενικές Συνόδους και γενικά διαμορφώνει την εξέλιξη της ιστορίας της Ευρώπης για πολλούς αιώνες μετά. Επίσης, στις 7 Μαΐου, το 1843, ακούγεται για πρώτη φορά στο κοινό, αλλά όχι από τον δημιουργό της, μία από τις ωραιότερες και πιο αισιόδοξες μελωδίες που έχουν γραφτεί, η Ωδή στη Χαρά, μελοποιημένο ποίημα του Schiller, που περιλαμβάνεται στην 9η Συμφωνία του Beethoven, και αποτελεί από το 1972, τον Ευρωπαϊκό Ύμνο, σύμβολο ενότητας των λαών. Στις 8 Μαΐου 1945, η Ναζιστική Γερμανία παραδίδεται, και ο Άξονας που διέσπειρε μίσος και καταστροφή για έξι χρόνια σε κάθε γωνιά του πλανήτη καταρρέει, δίνοντας τέλος σε μία σκοτεινή σελίδα για την ανθρωπότητα, από την οποία, όμως, θα ανατείλει μία τρομακτική αποφασιστικότητα να μην επαναληφθεί ξανά ποτέ κάτι τέτοιο.
Μέσα από αυτή την αποφασιστικότητα και την προσήλωση των πολιτών που βίωσαν την φρίκη, η ιδέα για μία Ενωμένη Ευρώπη δεν ήταν πλέον ένα αόριστο όνειρο, αλλά μία απόλυτη και αδιαπραγμάτευτη ανάγκη. Και έτσι, άρχισαν να γεννιούνται όλοι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί που γνωρίζουμε σήμερα, το Συμβούλιο της Ευρώπης, το ΝΑΤΟ, ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, και φυσικά οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες, η σημερινή μας Ευρωπαϊκή Ένωση, το μεγαλύτερο υπερεθνικό πολιτικό πείραμα που έχουμε μέχρι σήμερα δει.
Παρά τις διάφορες παρεκκλίσεις και κρίσεις, τα τελευταία 70 χρόνια, επαληθεύουν τα λόγια του Πατέρα της Ευρώπης, Robert Schuman: μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα νέο κόσμο Ειρήνης, Ευημερίας, Αλληλεγγύης, αλλά δεν θα γίνει μονομιάς, δεν θα γίνει εύκολα! Χρειάζεται υπομονή, επιμονή και προσήλωση σε αυτό το κοινό όραμα. Οι Ευρωπαίοι ενώνονται από το κοινό αυτό όραμα, από τις κοινές αξίες, αλλά και τον σεβασμό τους στις ιδιαίτερες κουλτούρες και νοοτροπίες: εθνικές, τοπικές, θρησκευτικές, κ.ο.κ.. Γιατί, πέρα και πάνω από όλα αυτά, είμαστε Ευρωπαίοι, και οφείλουμε να είμαστε Ενωμένοι.
Η Ευρώπη, τα τελευταία χρόνια, φαίνεται να απογοητεύει, να παραμένει άτολμη. Αλλά, η Ευρώπη σταματά να προχωρά, όταν οι Ευρωπαίοι προτάσσουν το Εγώ έναντι του Εμείς. Κάθε φορά που οι εθνικισμοί και οι πολιτικές αγκυλώσεις μπαίνουν μπροστά στην επέκταση και εμβάθυνση της Ευρώπης, η Ευρώπη πληγώνεται, και οι Ευρωπαίοι απογοητεύονται και πολλές φορές υποφέρουν. Αλλά, οι κρίσεις της εποχής μας δεν είναι ούτε οι πρώτες, ούτε θα είναι οι τελευταίες… και όπως έχει αποδείξει η ιστορία των 70 χρόνων της, καμία κρίση δεν μπορεί να εμποδίσει το Όραμα των Ευρωπαίων! Κάθε φορά, η Ενωμένη Ευρώπη βγαίνει περισσότερη, βαθύτερη, ουσιαστικότερη! Το όραμά μας, πιο αληθινό, πιο χειροπιαστό.
Είναι ευθύνη όλων μας να σταματήσουμε να μεμψιμοιρούμε και να αρχίσουμε να αγωνιζόμαστε πραγματικά για μια Ενωμένη Ευρώπη με κέντρο τον Άνθρωπο. Η Ευρώπη αποτελεί για την ανθρωπότητα το σημείο αναφοράς, το μέτρο για την Δημοκρατία, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, το Κράτος Δικαίου. Αποτελεί το σημείο αναφοράς για το τι είναι καλό, τι είναι ηθικό, τι είναι δίκαιο. Παράδειγμα, τώρα, εν μέσω της κρίσης της Πανδημίας COVID-19, η Ευρώπη ένωσε σχεδόν όλο τον κόσμο, σε μία κοινή προσπάθεια για να βρεθεί γρήγορα αποτελεσματικό εμβόλιο για την αντιμετώπισή της, η οποία θα είναι διαθέσιμη σε όλους. Οι μόνοι που έμεινα απέξω, ήταν αυτοί που από την αρχή διακήρυξαν ότι θα αναπτύξουν το εμβόλιο πρώτιστα για τους ίδιους και δευτερευόντως για να το εμπορευθούν. Αυτή είναι ακριβώς η Ευρώπη που μας κάνει περήφανους. Η Ευρώπη που βοηθά τους πολίτες της, που βοηθά όλον τον κόσμο. Γιατί αυτό οφείλει, γιατί αυτό είναι το ορθό και δίκαιο να κάνει, για να ανταπεξέρχεται στις προσδοκίες κάθε πολίτη του μικρού μας γαλάζιου βράχου.
Η Ευρώπη που θέλουμε, η Ευρώπη για την οποία γενιές Ευρωπαίων αγωνίζονται εδώ και δεκαετίες υπάρχει. Μπορεί να είναι θαμμένη κάτω από τόνους χαρτιού γραφειοκρατίας, να κρύβεται πίσω από εθνικούς εγωισμούς, να έχει περισσότερους εχθρούς εντός της παρά εκτός, αλλά υπάρχει. Και είναι καθήκον μας, των Ευρωπαίων Πολιτών να είμαστε σε επαγρύπνηση, πάντα ενεργοί και σε έναν διαρκή αγώνα για να δούμε την Ευρώπη, πλήρη και ολόκληρη, Ενωμένη!
Για το Σπίτι της Ευρώπης στη Ρόδο,
Μιχαήλ Γ. Καβουκλής
Πρόεδρος του Δ.Σ.
