Ο ελληνικός τουρισμός είναι πολύ πιθανό να σημειώσει φέτος νέο ρεκόρ αφίξεων και εισπράξεων. Το βέβαιο, πάντως, είναι πως η φετινή σεζόν ξεκινάει με ρεκόρ κενών θέσεων εργασίας – Σε απόγνωση επιχειρηματίες, δεν αρκούν οι 11.000 μετακλήσεις.
Ηφετινή τουριστική σεζόν ξεκινάει με 80.000 κενές θέσεις εργασίας σε ξενοδοχεία και εστίαση. Ετσι, ενώ ο τουρισμός στη χώρα μας εμφανίζει εξαιρετικές προοπτικές για το 2024, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία από τις κρατήσεις του καλοκαιριού, κυριαρχεί έντονος προβληματισμός σε επιχειρήσεις, εργαζομένους και πολιτεία.
Ηδη οι εργαζόμενοι μέσω της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων σε Επισιτισμό και Τουρισμό (ΠΟΕΕΤ) κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου καθώς οι κενές θέσεις στον κλάδο, ο οποίος απασχολεί πάνω από 400.000 εργαζομένους, αυξάνονται σταθερά τα τελευταία χρόνια και πλέον αγγίζουν τις 80.000. Κάποιες από αυτές φιλοδοξεί να καλύψει η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης μέσω της νέας πλατφόρμας Jobmatch, ενώ αναζητούνται λύσεις και μέσω των μετακλήσεων εργαζομένων από τρίτες χώρες.
Οι εργαζόμενοι πάντως αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο κινητοποιήσεων ακόμη κι εντός της τουριστικής περιόδου, ζητώντας άμεσα και δραστικά μέτρα από την πολιτεία.
Αναλυτικά, το 2021 οι κενές θέσεις ήταν 57.700, το 2022 έφθασαν τις 60.000, πέρυσι υπερέβησαν τις 60.000 και φέτος υπολογίζονται σε 80.000. Εξ αυτών, οι 53.000 αφορούν ξενοδοχεία και οι 30.000 την εστίαση. Με αυτά τα δεδομένα, ακόμη κι αν υλοποιηθούν στο σύνολό τους οι προγραμματισμένες 11.000 μετακλήσεις εργαζομένων από τρίτες χώρες, ούτε οι κενές θέσεις θα καλυφθούν ούτε οι ειδικότητες που απαιτούνται θα εξασφαλισθούν.
Μάλιστα, καθώς το πρόβλημα αποκτά χρόνια χαρακτηριστικά, μεγεθύνεται. Η εντατικοποίηση της εργασίας τα προηγούμενα χρόνια, προκειμένου να καλυφθούν οι παροχές προς τους τουρίστες με λιγότερο προσωπικό, κάνει τους εργαζομένους στον κλάδο εξαιρετικά επιφυλακτικούς ως προς το ενδεχόμενο να ξαναεργαστούν και τη φετινή σεζόν υπό τις ίδιες συνθήκες.
Ετσι, οι περισσότεροι δηλώνουν ξεκάθαρα ότι αναζητούν αλλού εργασία, με ίδιους ή και χαμηλότερους μισθούς, αλλά σαφώς καλύτερες συνθήκες εργασίας. Σε αυτό το τοπίο, ακόμη και οι σοβαρές επιχειρήσεις που τηρούν τους όρους εργασίας και τις συλλογικές συμβάσεις δυσκολεύονται να βρουν εργαζομένους, πολλώ δε μάλλον όταν πολλοί, σύμφωνα με τις καταγγελίες, επιλέγουν να εργαστούν ανασφάλιστοι ή υποασφαλισμένοι ώστε να διατηρούν και το δικαίωμα λήψης του εποχικού επιδόματος.
Ετσι, και παρότι υπάρχει ενεργή κλαδική σύμβαση, με αμοιβές υψηλότερες από τις κατώτατες, οι ξενοδόχοι δεν βρίσκουν προσωπικό, ιδίως σε κάποιες ειδικότητες, όπως σερβιτόροι, καμαριέρες, κηπουροί. Το ίδιο συμβαίνει και με την εστίαση σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, όπου το κόστος ζωής για τους εργαζομένους είναι απαγορευτικό.
Εργαζόμενοι αρνούνται να ξαναεργαστούν για σεζόν λόγω εντατικοποίησης. Αναζητούν αλλού εργασία με ίδιους ή και χαμηλότερους μισθούς.
Σύμφωνα πάντως με τους συνδικαλιστές, οι κενές θέσεις εργασίας δεν είναι η αιτία αλλά το σύμπτωμα του προβλήματος και ζητούν, μεταξύ άλλων, την επίσπευση εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας στον κλάδο, αν και βάσει του προγραμματισμού ο τουρισμός θα είναι ο τελευταίος μαζί με τις υπηρεσίες που θα εφαρμοστεί το μέτρο.
Σύμφωνα με την ΠΟΕΕΤ, ένας από τους ανασταλτικούς παράγοντες για την απασχόληση των νέων στον τουριστικό τομέα είναι η εντατικοποίηση της δουλειάς κατά την περυσινή σεζόν λόγω των χιλιάδων κενών θέσεων που υπήρχαν, γεγονός που λειτουργεί αποτρεπτικά ώστε οι εργαζόμενοι να επιστρέψουν και φέτος στον κλάδο. Με βάση τα επικαιροποιημένα στοιχεία, το μεγαλύτερο πρόβλημα ελλείψεων παρατηρείται στις περιοχές με έντονη τουριστική κίνηση, όπως Κρήτη, Ρόδος και Χαλκιδική.
Το 2023, σύμφωνα με την έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων, την οποία διεξήγαγε για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, περίπου μία στις πέντε θέσεις παρέμεινε κενή στα ελληνικά ξενοδοχεία, με τις ελλείψεις να υπολογίζονται συνολικά στις 53.229 θέσεις εργασίας. Το μεγαλύτερο ποσοστό ελλείψεων παρατηρείται στα ξενοδοχεία 3 αστέρων (24%) και το μικρότερο στα ξενοδοχεία 5 αστέρων (14%). Από το σύνολο των ξενοδοχείων, το 35% εμφάνιζε έλλειψη σε τουλάχιστον μία θέση καμαριέρας, το 25% σε τουλάχιστον μία θέση σερβιτόρου, το 21% σε τουλάχιστον μία θέση receptionist και barista / barman – barwoman και το 19% παρουσίαζε έλλειψη σε τουλάχιστον μία θέση καθαριστή εσωτερικών και εξωτερικών χώρων και λαντζέρη.
Jobmatch
Σε αυτό το πλαίσιο, η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης αναμένεται να θέσει άμεσα σε λειτουργία μια νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα, την Jobmatch, μέσω της οποίας θα γίνεται η σύζευξη της προσφοράς και της ζήτησης στον κλάδο του επισιτισμού και του τουρισμού. Μέσω αυτής θα δίνεται η δυνατότητα σε όσους αναζητούν εργασία στον κλάδο του τουρισμού να διασυνδεθούν άμεσα με τους εργοδότες που αναζητούν προσωπικό. Βάσει του σχεδιασμού, ο υποψήφιος εργαζόμενος, αφού κατεβάσει δωρεάν τη σχετική εφαρμογή από το App Store ή το Playstore, θα σκιαγραφεί το προφίλ του. Θα διαμορφώνει δηλαδή το περίγραμμα των θέσεων εργασίας στις οποίες επιθυμεί να απασχοληθεί, θα καθορίζει το ωράριο, την περιοχή, αλλά και το εύρος του μισθού. Αντιστοίχως οι εργοδότες θα μπορούν να δημιουργήσουν το επαγγελματικό τους προφίλ και να κάνουν άμεσα σύνδεση (match) με τον εργαζόμενο στη θέση εργασίας που έχουν ανοίξει, βάσει της περιοχής που δραστηριοποιούνται, του εύρους των αμοιβών που είναι διατεθειμένοι να δώσουν και των προσόντων που αναζητούν. Εφόσον υπάρξει αντιστοίχιση εργαζομένου με εργοδότη, άμεσα θα κλείνεται ραντεβού για συνέντευξη είτε μέσω βιντεοκλήσης είτε τηλεφωνικώς. Η νέα αυτή εφαρμογή από τη ΔΥΠΑ θα αφορά τόσο τους κλάδους προσωρινής όσο και μόνιμης εργασίας σε εστίαση και τουρισμό.
Πηγή kathimerini.gr
