Ο γεωπόνος Γιάννος Ελενίτσας υλοποιεί το πρώτο εγχείρημα συμβολαιακής γεωργίας στη Ρόδο

Ενα εξαίρετο παράδειγμα συμβολαιακής γεωργίας, το πρώτο του είδους του στη Ρόδο εξελίσσεται στην Κρεμαστή, εκεί όπου ένας γεωπόνος, ξεκίνησε τη βιολογική καλλιέργεια μιας σειράς κηπευτικών με προορισμό όχι τη λιανική αγορά, μα τη διάθεσή τους σε συγκεκριμένα εστιατόρια των οποίων οι σεφ έχουν ήδη προαγοράσει σχεδόν ολόκληρη την παραγωγή του. Στην πραγματικότητα το εγχείρημα αυτό ανοίγει το δρόμο για μια νέα και πολλά υποσχόμενη μέθοδο σύνδεσης της γης με την οικονομία, ικανής να δώσει δουλειά και να θρέψει όσους επιλέξουν την ιδιαίτερη και πανάρχαια αυτή οδό.
Ο Γιάννος Ελενίτσας είναι γεωπόνος, γνωστός Ροδίτης, που έλκει την καταγωγή του από τον Αρχάγγελο, γνήσιος απόγονος της παρέας των δειπνοσοφιστών και παρότι ο ίδιος βαθύς γνώστης των μεθόδων εντατικής καλλιέργειας της γης, επέλεξε να αναπτύξει ένα κήπο με ιδιαίτερες ποικιλίες φυτών και χωρίς ίχνος χρήσης φυτοφαρμάκων ή χημικών εδαφοβελτιωτικών.
«Εδώ τα πάντα αναπτύσσονται με τον ρυθμό της φύσης, δεν πιέζω την παραγωγή. Η φύση παίζει το τύμπανο κι εγώ χορεύω», περιγράφει προς τη «δημοκρατική» ο Γιάννος Ελενίτσας και μας ξεναγεί ανάμεσα στα φυτά του. Κίτρινο παντζάρι, ινδικό σπανάκι “Μαλαμπάρ”, σαρκώδης “Αλμύρα” ιδανική για συνοδεία θαλασσινών, επτά διαφορετικά είδη τομάτας, αγγούρι Αρχαγγέλου, αναρριχώμενα “φασόλια καναρίνια” και κολοκυθάκια ολοστρόγγυλα και σχεδόν επίπεδα· μ’ έναν ανθό έτοιμο να γεμίσει με όλη την παράδοση της τοπικής κουζίνας. Πανδαισία χρωμάτων και αρωμάτων αναμειγνύονται στην ατμόσφαιρα, δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες ώστε η γεύση να έρθει ανυπόμονη και να βυθιστεί σε μια σαλάτα γεμάτη υποσχέσεις.
«Συνεργάζομαι με τρεις σεφ, δύο βρίσκονται στη Ρόδο κι ένας στην Καλλιθέα Αττικής. Τους ετοιμάζω την παραγγελία τους και τους την παραδίδω ο ίδιος. Στην περίπτωση της Καλλιθέας, στέλνω την παραγγελία ακτοπλοϊκώς στον Πειραιά για να χρησιμοποιηθεί το ίδιο βράδυ ή την επόμενη μέρα στην κουζίνα του εστιατορίου», εξηγεί ο Γιάννος.

Το καλλιεργούμενο κομμάτι γης δεν είναι μεγάλο, έχει δικό του πηγάδι και κάπως γειτνιάζει με το αεροδρόμιο Παραδεισίου. Εκεί καθόμαστε, κάτω από μια ελιά, έχουμε μαζέψει λίγα κολοκυθάκια· κάποια είναι πράσινα, άλλα κίτρινα, κάνα δυο είναι επίπεδα, τα δοκιμάζουμε ακαθάριστα και ωμά. Το σχεδόν επίπεδο κολοκύθι έχει γεύση που παραπέμπει σε φρούτο. Θυμίζει πρώιμο πεπόνι, σε υφή άγουρου αβοκάντο. Μα πως γίνεται ένα κολοκύθι να είναι επίπεδο; Πώς γίνεται να ευδοκιμεί στη Ρόδο;
«Είναι η ποικιλία τέτοια. Τα καλλιεργώ χρόνια και ο σπόρος εγκλιματίστηκε με τον τόπο».
Η απάντησή του είναι αποστομωτική. Ο Γιάννος εκτός από επιστήμονας είναι ένας αφοσιωμένος αγρότης και ένας γνήσιος λαϊκός φιλόσοφος χωρίς ίχνος έπαρσης. Η αγάπη του για την παραδοσιακή καλλιέργεια είναι εμφανής, τα φυτά είναι παιδιά του και σε όλα έχει δώσει ονόματα: Η Κλειώ, η Ερατώ, η Πολύμνια και όλες οι εννέα μούσες – θεές προστάτιδες της λογοτεχνίας, των τεχνών και της επιστήμης βρίσκονται εκεί, παρούσες ανάμεσα στα αυλάκια. Εννέα μούσες και μια Παναγιά, η «Κυρά», διότι στη Ρόδο και ειδικά στον Αρχάγγελο η Παναγιά Τσαμπίκα η Κυρά είναι συνοδοιπόρος της ανθρώπινης λαχτάρας.

Είναι προσοδοφόρα η συμβολαιακή γεωργία;
Το όλο εγχείρημα ο Γιάννος Ελενίτσας το έχει ονομάσει: «Κούννες» και η φιλοσοφία του επικεντρώνεται στη φράση: Από το χωράφι στο τραπέζι.
«Βασίζομαι στο πιάτο της ημέρας και αυτό έχει ιδιαίτερα μεγάλη σημασία. Θα δώσουμε τον καρπό όταν βρίσκεται στο αποκορύφωμα της γεύσης του, όχι πιο νωρίς, όχι πιο αργά. Έτσι το πιάτο της ημέρας αποκτά την αξία και το νόημα που του πρέπει», εξηγεί προς τη «δημοκρατική» ο γεωπόνος – παραγωγός Γιάννος Ελενίτσας.
Από τις φωτογραφίες που ανεβάζουν οι ίδιοι οι σεφ στα προσωπικά τους ιστολόγια φαίνεται ότι είναι όλοι τους ευχαριστημένοι από το αποδιδόμενο αποτέλεσμα γεύσης, αρώματος και εικόνας. Οι τιμές που πληρώνουν οι εστιάτορες για το προϊόν που παραλαμβάνουν είναι ελάχιστα πιο ακριβές από εκείνες που θα πλήρωναν στη λαϊκή αγορά.
«Η τροφή πρέπει να είναι προσβάσιμη από όλους, γι’ αυτό και η τιμή δεν έχει αισθητή διαφορά. Όποιος ή όποια ασχοληθεί με αυτή τη μέθοδο καλλιέργειας αρχικά θα μάθει τη φύση, θα μάθει να περιμένει και το σίγουρο είναι ότι δεν θα πεινάσει», τόνισε ο Γιάννος Ελενίτσας απαντώντας σε σχετικό ερώτημα.
Προφανώς δεν είναι όλα ιδανικά στη βιολογική, συμβολαιακή γεωργία. Είναι πολλές οι ασθένειες που προσβάλλουν τα φυτά και η παραγωγή είναι σαφώς μικρότερη σε σύγκριση με τις σύγχρονες μορφές αγροτικής καλλιέργειας. Ο Γιάννος Ελενίτσας πειραματίζεται διαρκώς με τα δικά του “κομπόστ”, προσπαθεί να βελτιώνει το έδαφος με οργανικά υλικά που συλλέγει από το δάσος και είναι πρόθυμος να μοιραστεί τη γνώση του με όσους και όσες θελήσουν να μιμηθούν το παράδειγμά του.

Η γενική εγκατάλειψη της μεθόδου εντατικής καλλιέργειας της γης και η χρήση φυτοφαρμάκων δε φαίνεται ακόμα στον ορίζοντα. Είναι μεγάλος ο πληθυσμός των ανθρώπων που πρέπει να τραφεί και προς το παρόν η επιλογή τροφής εξακολουθεί για πολλούς να αποτελεί πολυτέλεια. Ωστόσο, η αρχή για κάτι καλό έχει γίνει, άλλωστε τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία στη Ρόδο είναι χιλιάδες και σίγουρα ανάμεσά τους υπάρχουν πρόσωπα που θα θελήσουν να συνδέσουν την επιχείρησή τους μ’ ένα συγκεκριμένο κομμάτι γης κι έναν σύγχρονο Δον Κιχώτη γεωργό που θα πρεσβεύει το παλιό, το ρομαντικό και το μαγικό, με όρους σύγχρονους και λειτουργικούς.