Σταθερή μείωση στον αριθμό των αεροδιακομιδών του ΕΚΑΒ καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στη χώρα. Παρά τη μεγάλη αύξηση της τουριστικής κίνησης σε νησιά, από τα οποία, όπως είναι αναμενόμενο, προέρχεται η πλειονότητα των αιτήσεων για αεροδιακομιδές, το 2017 χρειάστηκε να μεταφερθούν με ιπτάμενα μέσα της Πολεμικής Αεροπορίας από την περιφέρεια στο κέντρο της χώρας 200 λιγότερα επείγοντα περιστατικά σε σχέση με το 2013. Η μείωση αυτή είναι αποτέλεσμα της πιο «αυστηρής» επιλογής που γίνεται από τους γιατρούς του ΕΚΑΒ για το ποια περιστατικά πραγματικά χρήζουν αεροδιακομιδής και ποια μπορούν είτε να αντιμετωπιστούν στον τόπο του συμβάντος είτε να διακομιστούν με άλλα μέσα.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Πολεμικής Αεροπορίας, η οποία έχει αναλάβει από το 2003 το πτητικό έργο του ΕΚΑΒ, το 2017 διενεργήθηκαν 805 «αποστολές» αεροδιακομιδών, με τις οποίες εξυπηρετήθηκαν 1.166 ασθενείς. Αλλωστε, μια συνήθης πρακτική είναι οι «συνδυαστικές αεροδιακομιδές», όταν δηλαδή σε μία αποστολή εξυπηρετούνται περισσότεροι του ενός ασθενείς. Οι μήνες με τη μεγαλύτερη ζήτηση είναι οι καλοκαιρινοί και είναι ενδεικτικό ότι τον Αύγουστο του 2017 κατά μέσον όρο «σηκώνονταν» τρία αεροπλάνα ή ελικόπτερα την ημέρα που εξυπηρετούσαν τουλάχιστον τέσσερις ασθενείς. Ο αριθμός των αεροδιακομιδών βαίνει σταθερά μειούμενος τα τελευταία χρόνια. Ετσι, το 2016 εξυπηρετήθηκαν 1.267 ασθενείς σε 832 αποστολές της Πολεμικής Αεροπορίας, το 2015 1.287 ασθενείς σε 953 αποστολές και το 2013 1.365 σε 966 αποστολές, ενώ πριν από δέκα χρόνια είχαν εξυπηρετηθεί 1.646 ασθενείς, για τους οποίους χρειάστηκε να «σηκωθούν» 1.196 φορές τα μέσα της Πολεμικής Αεροπορίας. Από τις αρχές του 2018 έως και τον Μάιο έχουν πραγματοποιηθεί 309 «αποστολές» για 487 ασθενείς.
Οπως ανέφεραν στην «Κ» στελέχη του ΕΚΑΒ, αυτό που έχει αλλάξει είναι ότι πλέον γίνεται πιο ουσιαστική διαλογή των περιστατικών. «Εξετάζουμε με αυστηρά ιατρικά κριτήρια ποιος ασθενής πρέπει να διακομιστεί, με ποιο μέσο και σε ποιόν υγειονομικό σχηματισμό. Είναι διαδικασία που δομούνταν εδώ και αρκετά χρόνια και πλέον φαίνονται τα αποτελέσματα». Η αλλαγή νοοτροπίας από γιατρούς των απομακρυσμένων περιοχών αλλά και από τους πολίτες δεν ήταν εύκολο να αλλάξει και, όπως χαρακτηριστικά έλεγε στην «Κ» στέλεχος του ΕΚΑΒ, «όλοι θέλουν να έρθουν στο μεγάλο χωριό». Στο πρόσφατο παρελθόν είχε παρατηρηθεί οι μεν γιατροί, λόγω ανασφάλειας, να βαπτίζουν περιστατικά επείγοντα, ζητώντας από το ΕΚΑΒ αυτά να μεταφερθούν σε νοσοκομεία του κέντρου, οι δε πολίτες, επίσης από ανασφάλεια, να πιέζουν να μεταφερθούν στο νοσοκομείο της Αθήνας αντί να αντιμετωπιστούν στον τόπο τους ή σε κοντινό νοσοκομείο, επιστρατεύοντας μάλιστα ακόμα και τοπικούς παράγοντες ως «μέσο» άσκησης της πίεσης αυτής. Και όπως δήλωσε πρόσφατα ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας Παύλος Πολάκης, το 40% των ασθενών των περιστατικών που διακομίζονταν με ιπτάμενα μέσα από τα νησιά στην Αθήνα έπαιρνε εξιτήριο την επομένη της αεροδιακομιδής!
Δραματικές ελλείψεις
«Τροχοπέδη» στην προσπάθεια μείωσης των αεροδιακομιδών παραμένει η υποστελέχωση των μονάδων υγείας στην περιφέρεια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η Κως, όπου το νοσοκομείο έχει μείνει χωρίς καρδιολόγο, αν και διαθέτει καρδιολογική κλινική! Και το Νοσοκομείο Ρόδου συνεχίζει να μη διαθέτει μονάδα νεογνών, με αποτέλεσμα τις συνεχείς αεροδιακομιδές βρεφών προς Ηράκλειο και Αθήνα.
Από το 2016 το ΕΚΑΒ έχει ξεκινήσει τη λειτουργία βάσης αεροδιακομιδών στο αεροδρόμιο της Σύρου, ενώ πλέον και ελικόπτερο της Πυροσβεστικής συνδράμει στις αεροδιακομιδές στη Βόρεια Ελλάδα τα Σαββατοκύριακα κατά τους θερινούς μήνες. Αυτό όμως που αναμένεται να δώσει πραγματική «ανάσα» στις αεροδιακομιδές είναι η δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος για την αγορά δύο μικρών αεροσκαφών και τη συντήρηση των τριών Augusta A-109 του ΕΚΑΒ, τα οποία έχουν μείνει καθηλωμένα στο έδαφος –το τελευταίο σταμάτησε τις πτήσεις το 2015– λόγω βλαβών και συμπλήρωσης του «χρόνου ζωής» των κινητήρων τους.
