«Κοιτάξτε, αυτό που έχω ονειρευτεί και ετοιμάζουμε για το επόμενο καλοκαίρι στη Ρόδο δεν είναι για μένα μια παράλληλη δραστηριότητα. Αισθάνομαι ότι ξαναγεννιέμαι».
Ο βαρύτονος Δημήτρης Τηλιακός, γνωστός στο κοινό της όπερας από τη διεθνή του σταδιοδρομία αλλά και τις επιλεκτικές εμφανίσεις του στη χώρα μας, κυριεύεται από γνήσιο πάθος όταν μιλάει για το Canto Human Voice Festival. Ήταν μια δική του ιδέα, που γεννήθηκε το 2015, στη διάρκεια μιας μετάκλησης στις Βρυξέλλες, αποτυπώθηκε αποσπασματικά σε διαφορετικά σημειωματάρια εδώ κι εκεί («ευτυχώς δεν πέταξα») και τη μοιράστηκε την κατάλληλη στιγμή με τη φίλη του, Αλεξάνδρα Μητσοτάκη. Η γυναίκα που εμπνεύστηκε το World Human Forum κάλεσε πέρυσι στους Δελφούς τον Έλληνα λυρικό τραγουδιστή για να αναπτύξει την ιδέα του. Η θερμή ανταπόκριση των ανθρώπων που τον άκουσαν έβαλε τις βάσεις για έναν νέο θεσμό, που θα δούμε να ξεδιπλώνεται προς το τέλος του επόμενου καλοκαιριού στη μεσαιωνική πόλη της Ρόδου, γενέτειρας του Τηλιακού.
«Μια ιδέα είναι πάντα μια ιδέα και μπορεί να μείνει στο μυαλό ενός ανθρώπου για πάντα, και αυτό είναι το στοίχημα τόσο για μένα όσο και για την εποχή μας: πώς οι ιδέες να γίνονται πράξη, οι σκέψεις να αποκτούν συνοδοιπόρους. Η δράση είναι λυτρωτική και, επειδή είμαι ένας καλλιτέχνης της σκηνής, ξέρω ότι η δράση εξαφανίζει τον φόβο, που είναι ο εχθρός της δημιουργίας», λέει ο ίδιος.
Όταν ζητάω από τον Δημήτρη Τηλιακό να μας μιλήσει για την καρδιά αυτής της ιδέας, σπεύδει να ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται για ένα ακόμα μουσικό φεστιβάλ σε ένα δημοφιλές νησί του ελληνικού καλοκαιριού. «Δεν έχω κάτι με τα φεστιβάλ, αλλά έχουμε τη φιλοδοξία να δημιουργήσουμε κάτι ιδιαίτερο στη Ρόδο». Και τι ακριβώς να περιμένουμε; Ο Έλληνας βαρύτονος μας καλεί να φανταστούμε ένα φεστιβάλ με πυρήνα την ανθρώπινη φωνή. «Προσέξτε: την ανθρώπινη φωνή που δεν αφορά μόνο τους καλλιτέχνες, αλλά αφορά πρωτίστως τον ίδιο τον άνθρωπο· συνδέεται με την ανάγκη του ανθρώπου να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του με τη συγκεκριμένη μορφή έκφρασης. Οι παλαιότερες γενιές είχαν το τραγούδι πολύ περισσότερο στη ζωή τους, κάτι που εμείς οι νεότεροι το έχουμε χάσει».
Ένα φεστιβάλ όμως που, ενώ θα είναι πλημμυρισμένο από μουσική, την ίδια στιγμή θα ξαναβάζει στο κέντρο της προσοχής το θέμα της ανάγκης του ανθρώπου να μιλήσει, να τραγουδήσει, να ακούσει τη «δική» του φωνή. «Πλαισιώνουμε το φεστιβάλ με ένα πιο στοχαστικό σκέλος, όπου θα συζητήσουμε με αφορμή την ανθρώπινη φωνή (όχι απαραίτητα την τραγουδιστική φωνή) για το πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε την εσωτερική μας φωνή, πώς μαθαίνουμε να συντονίσουμε τη ζωή μας με βάση αυτήν ακριβώς την εσωτερική φωνή. Σκεφτείτε ένα ανοιχτό βήμα προβληματισμού και έρευνας, ειδικά σήμερα, στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, πάνω στην αναγκαιότητα του ανθρώπου να ακούσει με κάθε έννοια τη φωνή του». Το εκπαιδευτικό μέρος θα είναι εξίσου ισχυρό με master classes και σεμινάρια πάνω στην τεχνική και στην έκφραση του λυρικού τραγουδιού και τη βιωματική τραγουδιστική τέχνη της παράδοσης. Οι συναυλίες φωνητικής μουσικής από όλο το φάσμα της τέχνης θα φέρουν στη Ρόδο Έλληνες αλλά και πολλούς ξένους μουσικούς, τραγουδιστές, ερευνητές. Το ίδιο το νησί θα έχει αυτονόητα τον δικό του πρωταγωνιστικό ρόλο. Όχι μόνο ως το ιδανικό φυσικό σκηνικό του Canto Human Voice Festival, αλλά κυρίως με τη δημιουργική εμπλοκή των ανθρώπων του στην προετοιμασία και στην οργάνωσή του.
Και ενώ ο χρόνος μετρά αντίστροφα για το νέο φεστιβάλ (προγραμματίζεται για τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου του 2020), ο Δημήτρης Τηλιακός συνεχίζει τις υποχρεώσεις μιας απαιτητικής καριέρας. Τον Σεπτέμβριο έχει προσκληθεί από το Konzerthaus της Βιέννης και το Φεστιβάλ της Λουκέρνης, για να ερμηνεύσει τον ομότιτλο ρόλο της όπερας «Ντον Τζιοβάνι» του Mότσαρτ. Επόμενοι σταθμοί, ένας αναπάντεχα (για το ρεπερτόριο του Τηλιακού) κωμικός ρόλος στην Όπερα της Ζυρίχης («Ντον Πασκουάλε»), ενώ ακολουθεί ο Άλφιο («Καβαλερία Ρουστικάνα») στην Όπερα της Στουτγάρδης.
Όλα κυλούν στην ίδια δημιουργική κοίτη, έργα, πρόβες, εμφανίσεις· και τώρα η ιδέα του φεστιβάλ, που μέρα με τη μέρα παίρνει σάρκα και οστά. «Έχουμε μάθει να χειροκροτούμε καριέρες, και αυτό είναι πια κουραστικό. Είναι ωραία τα μεγάλα φεστιβάλ και οι sold out συναυλίες, αλλά στο τέλος της ημέρας κάτι λείπει. Και αυτό είναι το ανθρώπινο στοιχείο». Τι εννοεί; «Τραγουδάω Μότσαρτ, τραγουδάω ιταλικό και γερμανικό ρομαντισμό, αλλά δεν είμαι μόνο αυτό. Μέσα μου έχω έναν μουσικό πυρήνα που διαμορφώθηκε κάπου αλλού· επιστρέφω σε νανουρίσματα και μοιρολόγια του τόπου μου. Στην ωριμότητά μου αυτές οι ρίζες γιγαντώνονται μέσα μου, δεν μπορώ να τις αγνοήσω, να μην τις “ακούσω”». Κάπως έτσι γεννιέται μια ιδέα. Κάπως έτσι γεννιέται ένα φεστιβάλ. ■
Περιοδικό “Κ”
