Με αφορμή το τέλος του ελληνικού προγράμματος, οι Financial Times ετοίμασαν ένα αφιέρωμα για το τι άλλαξε τελικά στην Ελλάδα στα χρόνια των μνημονίων. Έγιναν οι αλλαγές που έπρεπε ή πήγαν χαμένα…;
Με δεδομένο το γεγονός ότι σε αυτά τα χρόνια η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε κατά ένα τέταρτο και το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών κατά ένα τρίτο, οι FT σημειώνουν πως θα περίμενε κανείς η χώρα να έχει αφήσει πίσω της τα αίτια που οδήγησαν στην κρίση.
Οι μεταρρυθμίσεις που συμφώνησε να υλοποιήσει η Αθήνα αποσκοπούσαν στην αντιμετώπιση σοβαρών αδυναμιών, όπως το «καταστροφικά σπάταλο» συνταξιοδοτικό σύστημα, τονίζουν οι FT, ενώ στέκονται και στη γραφειοκρατία, αλλά και στα βαθιά ριζωμένα προβλήματα φοροδιαφυγής. Όπως υπογραμμίζουν, άλλα μέτρα στα εργασιακά και στην αδειοδότηση επιχειρήσεων αποσκοπούσαν στην προώθηση της ανάπτυξης και των επενδύσεων.
Οι FT παρατηρούν ότι, από την πλευρά του ιδιωτικού τομέα, ένα επιφυλακτικό συμπέρασμα θα ήταν ότι η Ελλάδα έχει αρχίσει να βλέπει την απαραίτητη αλλαγή. Κάνουν λόγο για ενδείξεις αισιοδοξίας μεταξύ ιδιωτικών εταιρειών που επέστρεψαν στα κέρδη και καινοτόμων επιχειρήσεων που προσελκύουν επενδυτές.
Σε ό,τι αφορά τον δημόσιο τομέα, ωστόσο, στο δημοσίευμα τονίζεται ότι το αναποτελεσματικό σύστημα δημόσιας διοίκησης αποδείχτηκε ανθεκτικό απέναντι στις μεταρρυθμίσεις, προκαλώντας ερωτηματικά για το κατά πόσο η πλειονότητα των Ελλήνων δεσμεύεται να προχωρήσει στις διαρθρωτικές αλλαγές που απαιτούνται για μια συνεχή ανάκαμψη.
Το δημοσίευμα σημειώνει χαρακτηριστικά πως ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας λέει ότι το “πελατειακό μοντέλο” λειτούργησε ως τροχοπέδη για την Ελλάδα. “Αυτός ήταν ίσως ένας από τους πιο σοβαρούς και σημαντικούς λόγους για τη σημερινή κατάσταση”, είχε πει στους Financial Times τον Ιούνιο, συμπληρώνοντας ότι “Πρέπει να συνεχίζουμε τη μεταρρύθμιση της χώρας και φυσικά πρέπει να πείσουμε τον λαό προκειμένου να αλλάξει νοοτροπία και συμπεριφορά”.
Ωστόσο, όπως σχολιάζει η βρετανική εφημερίδα ο κ. Τσίπρας δεν έχει καταφέρει ακόμη να πείσει ούτε το ίδιο του το κόμμα ότι οι ημέρες των πελατειακών σχέσεων έχουν παρέλθει. Επί της θητείας του ως πρωθυπουργός, έχουν γίνει περισσότεροι από 30.000 διορισμοί στο Δημόσιο, συμπεριλαμβανομένων δεκάδων ειδικών συμβούλων που έχουν επιλεγεί από τους υπουργούς του ΣΥΡΙΖΑ.
