Ένα χρόνο μετά την Μέγα Πυρκαγιά που κατέστρεψε το βασικό πυρήνα του δάσους στην κεντρική Ρόδο, έκτασης πάνω από 50.000 στρέμματα και με βάση λεπτομερείς έρευνες πεδίου σχετικά με την περιβαλλοντική κατάσταση στην περιοχή, μπορούν να διατυπωθούν τα ακόλουθα:
α. Η θαμνώδης βλάστηση η οποία υπέστη μεγάλες επιπτώσεις, φαίνεται να ανακάμπτει θεαματικά βελτιώνοντας την περιβαλλοντική εικόνα και ταυτόχρονα εμποδίζοντας την εδαφική διάβρωση σημαντικών εκτάσεων.
β. Ο κεντρικός δασικός πυρήνας, ο οποίος έχει καταστραφεί σε μεγάλη έκταση παραμένει στην ίδια κατάσταση. Πιθανά σημεία ανάκαμψης μπορούν να πιστοποιηθούν, ίσως από το επόμενο έτος, έτσι ώστε να πραγματοποιηθούν οι ενδεικνυόμενες δράσεις.
γ. Βελτιωμένη αισθητά φαίνεται να είναι η εικόνα στην ζώνη μίξης καμένης και μη καμένης έκτασης, όπου υπάρχουν σαφή δείγματα ταχείας ανάκαμψης
δ. Εκτεταμένα κατολισθητικά φαινόμενα παρατηρήθηκαν στους Λεβαντίνιους γεωλογικούς σχηματισμούς που αποτελούνται από αδρομερή υλικά, κροκάλες με ενδιαστρώσεις λεπτομερών ποταμοχειμμάριων υλικών, που δημιουργούν προβλήματα στο οδικό δίκτυο και σε υποδομές.
ε. Αντίθετα, περιορισμένα και ασήμαντα κατολισθητικά φαινόμενα παρατηρήθηκαν στους ανθρακικούς σχηματισμούς διάφορων αλπικών ενοτήτων (Λίνδος, Αρχαγγέλου, Ατάβαρου και Φλύσχη Λαέρμων).
στ. Τα χαρακτηριστικά (έκταση και γεωγραφική θέση σε σχέση με το υφιστάμενο γεωλογικό, γεωμορφολογικό και υδρολογικό καθεστώς) και η καταλληλόλητα των όποιων αντιδιαβρωτικών έργων δεν μπορεί επί του παρόντος να αποτιμηθεί, δεδομένης της απουσίας εκδήλωσης σημαντικών υδρομετεωρολογικών φαινομένων και συνεπακόλουθα της απουσίας συσσώρευσης φερτών υλικών.
ζ. Η τεχνικές παρεμβάσεις πέριξ μεγάλων τουριστικών υποδομών κρίνεται θετική. Παρόλα αυτά τονίζεται ότι θα πρέπει να υπάρξει μία συνολική έρευνα για την μείωση της διακινδύνευσης από φυσικούς κινδύνους (γεωδυναμικούς και υδρομετεωρολογικούς) σε τουριστικά συγκροτήματα εν μέσω μάλιστα της εξελισσόμενης κλιματικής κρίσης.
η. Οι διαδικασίες αναδάσωσης της περιοχής θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές την επόμενη περίοδο, καθώς η περιοχή αποτελεί ένα ευαίσθητο πεδίο αντιπαράθεσης φυσικών διεργασιών και ανθρώπινων παρεμβάσεων.
θ. Με βάση την υφιστάμενη εμπειρία, ο πλημμυρικός κίνδυνος τον επόμενο χρόνο θα είναι ιδιαίτερα υψηλός, ενώ πολλά θα κριθούν από τα χαρακτηριστικά των βροχοπτώσεων, εάν αυτές φυσικά εκδηλωθούν.
Συμπερασματικά, η γενική εικόνα που προκύπτει από την περιβαλλοντική ανάκαμψη της περιοχής μέσα στο μικρό χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την καταστροφική πυρκαγιά έως σήμερα, κρίνεται ενθαρρυντική, ενώ πολλά θα εξαρτηθούν από τις υδρομετεωρολογικές συνθήκες που θα επικρατήσουν την κρίσιμη χρονική περίοδο των επόμενων μηνών στην Ρόδο.
Δρ. Ευθύμης Λέκκας
Καθηγητής
Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας &
Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών
Διευθυντής ΠΜΣ “Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών & Κρίσεων”
Πρ. Πρόεδρος Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος
Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πρόεδρος Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας
Πρ. Πρόεδρος της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας
