Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στο κέντρο του ενδιαφέροντος μεγάλων ξένων επενδυτών – Οι Κινέζοι, οι Ευρωπαίοι και η ζήτηση για καθαρά καύσιμα
Ούριος άνεμος για την… απογείωση των καθαρών μορφών ενέργειας φυσά το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα. Προ των πυλών είναι σημαντικά έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) από επενδυτές οι οποίοι θεωρούν την Ελλάδα έναν θησαυρό ανεκμετάλλευτο και μάλιστα σε μια περίοδο που έχει ενταθεί διεθνώς η ζήτηση για καθαρά «καύσιμα». Πολλοί μνηστήρες, κυρίως κινεζικής καταγωγής, διερευνούν τη συγκατοίκησή τους με εγχώριους παίκτες ενώ την ίδια ώρα πυκνώνει το ενδιαφέρον και από ευρωπαϊκά επενδυτικά σχήματα.
Αναπτυξιακά σχέδια
Αρκετοί από αυτούς είναι παλιοί «γνώριμοι», οι οποίοι αναζωπυρώνουν τα αναπτυξιακά τους σχέδια επί ελληνικού εδάφους. Οπως η Sumec Group, η οποία υπέγραψε τον Αύγουστο μνημόνιο συνεργασίας με τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες (ΔΕΗΑΝ) για ανάπτυξη έργων ΑΠΕ και εξοικονόμησης ενέργειας, εντός και εκτός Ελλάδας. Ο κινεζικός όμιλος είχε πρωτοεμφανιστεί στη χώρα μας το 2013, οπότε είχε δεσμευθεί, σε συμφωνία τότε με την Attica Finance, για αντίστοιχα έργα σε υποδομές του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Σήμερα εμφανίζεται και πάλι να ενδιαφέρεται να συμπράξει με τη ΔΕΗΑΝ σε έργα που αφορούν μεγάλες και μεσαίες αιολικές εγκαταστάσεις, στην Κεντρική και στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και φωτοβολταϊκά πάρκα. Πρόκειται για έργα που έχουν αδειοδοτηθεί και αναμένεται σύντομα να προχωρήσει η κατασκευή τους. Επίσης, στα κοινά σχέδια των δύο εταιρειών είναι και η εξαγορά αδειών τρίτων. Σε γνωστά εδάφη ξαναβρίσκεται και η κινεζική εταιρεία Shenzhen Energy Group, η οποία έπειτα από μια διερευνητική επενδυτική αναζήτηση στην Κρήτη το 2014, έχει επανέλθει και φαίνεται ότι αναζητεί πεδίο συνεργασίας με ελληνικές εταιρείες στον τομέα των ΑΠΕ.
Η Κρήτη όμως διαφαίνεται ότι βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, ακόμη και στη συμφωνία που έχει υπογράψει (τον περασμένο Μάιο) ο όμιλος Κοπελούζου με τη Shenhua Group. Ο παλαιότερος σχεδιασμός για την υλοποίηση αιολικών πάρκων 1.000 μεγαβάτ στα βουνά της Κρήτης δεν αφήνει αδιάφορο τον κινεζικό ενεργειακό κολοσσό. Αλλωστε, η αναμενόμενη διασύνδεση του νησιού με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα που «τρέχει» ο ΑΔΜΗΕ (στον οποίο πλέον μετέχει η κινεζική State Grid) καθιστά το έργο ιδιαιτέρως ελκυστικό. Η Shenhua φέρεται άλλωστε να έχει κι άλλα ενδιαφέροντα στην Ελλάδα για εξαγορά λιγνιτικών μονάδων. Τις προοπτικές του ελληνικού χώρου στις ΑΠΕ αναγνώρισε και ο κορυφαίος όμιλος στον τομέα της ανάπτυξης φωτοβολταϊκών συστημάτων SPI Energy. Στο περιθώριο της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης υπεγράφη συμφωνία με τη Thermi Taneo VC Fund για την πώληση τεσσάρων μικρών φωτοβολταϊκών πάρκων στη Βόρεια Ελλάδα, ισχύος 7,5 MW (μεγαβάτ), τα οποία λειτουργούν εδώ και μια πενταετία. Συνεργασίες στον τομέα της καθαρής ενέργειας αναζητούσε και ο επικεφαλής της Engie κ. Ζεράρ Μεστραγέ, ο οποίος συνόδευε τον γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Ελλάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες, σε συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο της ΔΕΗ κ. Μανώλη Παναγιωτάκη έδειξε να ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη αιολικού πάρκου στην Κρήτη, με παράλληλη αποθήκευση ενέργειας. Παράλληλα, αναμένεται ενίσχυση των δραστηριοτήτων στην Ελλάδα μιας άλλης γαλλικής εταιρείας, της Eren, μετά την εξαγορά του 23% των μετοχών της από την TOTAL.
Ο κλάδος της αιολικής ενέργειας, ακόμη και εν μέσω οικονομικής κρίσης, προσέλκυσε σημαντικές επενδύσεις. Οπως αναφέρουν χαρακτηριστικά άνθρωποι της αγοράς, επέδειξε ανθεκτικότητα απέναντι στα «τέρατα» της γραφειοκρατίας και των προκαταλήψεων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Επιστημονικής Ενωσης Αιολικής Ενέργειας, (ΕΛΕΤΑΕΝ), το 2011 ήταν έτος ρεκόρ με 313,5 MW νέων αιολικών πάρκων, μέγεθος που αντιστοιχεί σε επενδύσεις περίπου 400 εκατ. ευρώ. Η ανάπτυξη συνεχίστηκε και τις επόμενες χρονιές, με το 2016 να είναι το δεύτερο καλύτερο έτος με 238,5 MW νέων αιολικών πάρκων. Συνολικά την περίοδο 2011 – 2016 έγιναν επενδύσεις που ξεπέρασαν τα 1,3 δισ. ευρώ.
Ελληνες και ξένοι παίκτες
Στο τέλος του 2016 λειτουργούσαν στην Ελλάδα 2.374,3 MW αιολικών πάρκων, εκ των οποίων το 44% ανήκει σε ξένους επενδυτές. Συγκεκριμένα, πρόκειται για την ισπανική Iberdrola Rokas (250,8 ΜW), τις γαλλικές EDF (238,2 MW) και EREN (111,2 ΜW), την ιταλική ENEL Green Power (200,5 ΜW), τη Europe Energy (161,8 ΜW), την αυστρο-ελβετική RENINVEST (38,9 ΜW) και τη γερμανική Enercon Invest (29,9 ΜW). H Europe Energy και η EREN έχουν ελληνικό άρωμα. Η μεν πρώτη είναι θυγατρική του ομίλου Libra της οικογένειας Λογοθέτη και τον περασμένο χρόνο αύξησε δυναμικά τη θέση της στην αγορά αιολικής ενέργειας στη χώρα μας με την εξαγορά 120 MW εν λειτουργία αιολικών πάρκων. Η δε EREN ανήκει σε πλειοψηφικό ποσοστό στον Πάρη Μουράτογλου. Πάντως, δίπλα στους ξένους επενδυτές που δείχνουν εμπιστοσύνη στην ελληνική αγορά αιολικής ενέργειας, επενδύουν και έλληνες παίκτες, όπως η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, η ANEMOS, η Protergia, η ΕΝΤΕΚΑ και άλλοι.
«Αγκάθι» οι αγκυλώσεις της κρατικής διοίκησης
Οι επενδύσεις σε ΑΠΕ στην Ελλάδα δείχνουν ελκυστικές, εξαρτώνται όμως από σειρά αναγκαίων προϋποθέσεων. Οπως αναφέρει στο «Βήμα» ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ κ. Παναγιώτης Λαδακάκος, μία από αυτές είναι η καθυστέρηση στην εφαρμογή του νέου θεσμικού πλαισίου που προβλέπει ανταγωνιστικές δημοπρασίες για τις νέες επενδύσεις, όπως και ο κίνδυνος να παγώσει η αγορά από το 2020 και μετά, «εξαιτίας της διαφαινόμενης πρόθεσης της κυβέρνησης να μην προκηρύξει επαρκές μέγεθος νέας αιολικής ισχύος στις δημοπρασίες που αναμένονται από το 2018». Επίσης, «αγκάθια» στην ανάπτυξη των ΑΠΕ, σύμφωνα με τον ίδιο, αποτελούν η διαφαινόμενη πρόθεση της κυβέρνησης για τροποποίηση του Χωροταξικού Σχεδιασμού των ΑΠΕ προς πιο συντηρητική κατεύθυνση, η μεγάλη διάρκεια αναμονής στην εξέταση των δικαστικών προσφυγών ενάντια στις επενδύσεις και η υποστελέχωση κρίσιμων υπηρεσιών, όπως είναι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, οι Διαχειριστές Συστήματος και Δικτύου, οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ και των αποκεντρωμένων διοικήσεων. Στις «αγκυλώσεις» καταγράφονται ακόμη οι καθυστερήσεις της διοίκησης κατά την εξέταση μιας επένδυσης, η πολυνομία αλλά και η έλλειψη αντικειμενικής ενημέρωσης των τοπικών κοινωνιών, με συνέπεια σε πολλές περιοχές να έχουν δημιουργηθεί σφοδρές αντιπαραθέσεις μεταξύ επενδυτών και πολιτών, οι οποίες συχνά καταλήγουν στη Δικαιοσύνη.
Ετσι, οι στόχοι της πολιτείας έχουν μείνει πίσω. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, στα τέλη του 2015 (τελευταία επίσημα δημοσιευμένα στοιχεία), οι ΑΠΕ κάλυπταν το 22,09% της ακαθάριστης κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας – ο στόχος ήταν 40% έως το 2020. Μάλιστα, βάσει της παραγωγής των εγκατεστημένων ΑΠΕ και της αναμενόμενης παραγωγής των νέων έργων, το 2020 η παραγόμενη πράσινη ενέργεια, σύμφωνα με τον κ. Ψωμά, θα ανέρχεται σε περίπου 20 – 21 TWh, ενώ η ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε περίπου 60 TWh. Θα έχουμε δηλαδή ποσοστό ΑΠΕ 33% – 35% στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας…
Το ΒΗΜΑ
