«Είμαστε απόλυτα έτοιμοι!», δηλώνει κατηγορηματικά, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «δημοκρατική» -σχολιάζοντας οποιοδήποτε ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου με την Τουρκία- ο κ. Αλκιβιάδης Στεφανής, στρατηγός, επίτιμος αρχηγός Στρατού, τέως υφυπουργός Εθνικής Άμυνας και σύμβουλος της κυβέρνησης επί θεμάτων ακριτικών περιοχών και Αγίου Όρους.
Ο ίδιος, μιλάει για τις πρακτικές του Τούρκου Προέδρου αλλά και για τις συμμαχίες και την σοβαρή στάση της Ελλάδας απέναντι στις προκλήσεις της γείτονος.
• Κύριε Στεφανή, η Τουρκία συνεχίζει τη συνήθη πρακτική της, με λεκτικές επιθέσεις ενάντια στη χώρα μας, με ευθείες απειλές, με προσβολές, με διαστρέβλωση της αλήθειας – ακόμη και της Ιστορίας. Τι πρέπει να περιμένουμε;
Κατ’ αρχάς, να απευθύνω έναν πολύ θερμό χαιρετισμό σε όλους τους αναγνώστες σας. Την περιοχή των Δωδεκανήσων την έχω υπηρετήσει με πολλή τιμή και αγάπη σε δύο μεγάλα νησιά, στη Ρόδο όσο και στην Κω, ενώ είμαι επίτιμος δημότης σε πολλά μικρότερα νησιά. Έχοντας αγαπήσει τόσο πολύ την περιοχή αυτή, πολλοί από τους συμπολίτες σας (και όχι μόνον) με ρωτούν εάν είμαι Δωδεκανήσιος. Και είναι μεγάλη η τιμή, οι κάτοικοι της Δωδεκανήσου να με θεωρούν συμπατριώτη τους.
Θα ξεκινήσω γενικότερα την απάντησή μου και θα πω ότι η Τουρκία εφαρμόζει μια στρατηγική που εξελίσσεται σε τρία επίπεδα: το ένα είναι το στρατηγικό και τα άλλα δύο, το επιχειρησιακό και το τακτικό. Στα τελευταία 20-21 χρόνια της διακυβέρνησης του Ταγίπ Ερντογάν, βλέπουμε μια σταθερότητα σε ό,τι αφορά στη στρατηγική, ενώ αντιθέτως πολλές διαφοροποιήσεις σε ό,τι αφορά στα άλλα δύο επίπεδα. Η στρατηγική του στα χρόνια αυτά κινήθηκε σε τέσσερις πυλώνες. Κατ’ αρχάς, επιδίωξε να αναδείξει την Τουρκία σε παγκόσμια οικονομική δύναμη, στη συνέχεια σε χαλιφάτο και ηγέτιδα δύναμη μεταξύ των μουσουλμανικών χωρών. Επίσης, προσπάθησε να «εξάγει» την Τουρκία στην ευρύτερη περιφέρειά της και τέλος, ο ίδιος ο Ερντογάν επιχειρεί να αναδειχθεί σε νέο Ατατούρκ (πατέρα όλων των Τούρκων) – υποκαθιστώντας ή αντικαθιστώντας τον Κεμάλ. Εάν εξετάσουμε μία προς μία τις στρατηγικές επιδιώξεις του, στις τρεις πρώτες έχει αποτύχει παταγωδώς. Η οικονομία βρίσκεται στο χειρότερο στάδιο που έχει βρεθεί ποτέ, η ιδέα του χαλιφάτου ναυάγησε, καθώς, αντί να προχωρήσει χωρίς προβλήματα με τους γείτονές του, βρίσκεται σε κατάσταση συνεχούς αντιπαλότητας με τις μουσουλμανικές χώρες, οι οποίες δεν δέχονται επ’ ουδενί την Τουρκία να αναλάβει ρόλο ηγέτιδας δύναμης και τρίτον, σε ό,τι αφορά στην «εξαγωγή» της, έχουν ήδη δημιουργηθεί πολλαπλά προβλήματα. Κοιτάξτε όσα συμβαίνουν στη Συρία, στη Λιβύη, στο Ιράν, στην Αρμενία, και τι προσπαθεί να επιτύχει με τον διαμεσολαβητικό ρόλο που έχει στην περιοχή, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Η τελευταία στρατηγική που του έχει απομείνει, εκείνη που είναι ζωτική για την επιβίωση τόσο του τουρκικού κράτους όσο και του πολιτικού μέλλοντος του ιδίου του Ερντογάν, είναι να αποδείξει ότι όλες οι προηγούμενες κινήσεις απέτυχαν, λόγω των «εχθρών» της Τουρκίας, οι οποίοι δεν είναι άλλοι από τη Δύση και τις ΗΠΑ, με την Ελλάδα να ενορχηστρώνει τον αγώνα αυτόν (όπως δηλώνει ο ίδιος). Βεβαίως, προσπαθεί να καταδείξει ως κυρίαρχο πρόβλημα την Ελλάδα και τις – σύμφωνα με τους ατυχείς ισχυρισμούς του – μαξιμαλιστικές της επιδιώξεις. Εδώ θα ήθελα να σημειώσω τα εξής: απαιτείται μεγάλη προσοχή από μέρους της Ελλάδας, ώστε να μην συμμετέχει σε μια διελκυστίνδα τοξικότητας. Η δική μας στάση είναι μια στάση ψύχραιμη, μια στάση ήρεμης δύναμης, η οποία καταγράφει, αναλύει και προετοιμάζει το περιβάλλον της με έργα – σε όλα τα επίπεδα: στο διπλωματικό, στο οικονομικό, στο πληροφοριακό και βεβαίως, στο επίπεδο της αποτροπής.
Απαντώ τώρα στο ερώτημά σας. Εκείνο που θα πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους, είναι ότι, προφανώς, δεν υπάρχει κάποιος «μελλοντολόγος», ο οποίος να μπορεί να δει τα γεγονότα και να προβλέψει τι θα συμβεί την επόμενη μέρα. Επίσης, κανείς δεν μπορεί να ξέρει ποιες είναι οι προθέσεις του Ερντογάν, οι οποίες συνεχώς αναδιαμορφώνονται από ένα πλήθος διαφορετικών παραμέτρων: η εσωτερική κατάσταση και η πίεση που δέχεται ενόψει της διεξαγωγής των εκλογών, τα δημοψηφίσματα, η εξωτερική κατάσταση και οι πιέσεις που δέχεται από τις ΗΠΑ, από τη Δύση και από τη Ρωσία, και βεβαίως, η κατάσταση στο πεδίο. Όλα αυτά, τον οδηγούν να επανεξετάζει συνεχώς τις προθέσεις του και κάθε μέρα που περνάει, να παρουσιάζεται διαφορετικός. Εμείς, οφείλουμε να εξετάζουμε τις δυνατότητες που έχει. Έχει δυνατότητες ο Ερντογάν να δημιουργήσει τετελεσμένα εναντίον της χώρας μας; Βεβαίως και έχει. Οι δυνατότητές του ξεκινούν από το μη συμβατικό πεδίο (το υβριδικό, όπως το λέμε) και το βλέπουμε καθημερινά: με παραπληροφόρηση, με ψευδείς ειδήσεις, με εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού, ενώ συνεχίζονται στο ενεργειακό, επιχειρησιακό, διπλωματικό και οικονομικό επίπεδο. Εμείς, εκείνο το οποίο κάνουμε σε καθημερινή βάση, είναι να αναλύουμε τις δυνατότητες αυτές και για καθεμία που μετουσιώνεται σε σενάριο, να εξετάζουμε τις δικές μας επιλογές. Και να κοιτάζουμε τις δικές μας δυνατότητες, πάντοτε σε σχέση με το χειρότερο δυνατό σενάριο που μπορεί να συμβεί και όχι με το ευνοϊκότερο. Το πολύ ενθαρρυντικό που μπορώ να σας πω είναι ότι, για καθένα σενάριο από αυτά, η Ελλάδα διαθέτει πάρα πολλές επιλογές.
• Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα έχει χτίσει και καλές συμμαχίες. Είτε με συμφωνίες που έχει κάνει, είτε με συμμάχους εντός και εκτός Ευρώπης που δηλώνουν ότι την στηρίζουν. Είναι ένα από τα δυνατά μας χαρτιά;
Όπως είπε ο πρωθυπουργός πρόσφατα, δύο είναι οι πυλώνες στους οποίους χτίζουμε τις απαντήσεις μας: οι ισχυρές μας συμμαχίες και η ισχυρή αποτρεπτική μας δύναμη. Στα τελευταία χρόνια, η εξαιρετικά ενεργή διπλωματία μας υλοποίησε δράσεις, οι οποίες δεν είχαν γίνει εδώ και δεκαετίες. Έκλεισε εκκρεμότητες και παράλληλα δημιούργησε πολύ καλές σχέσεις – όχι μόνον στο εγγύς περιβάλλον μας αλλά και στο πιο απομακρυσμένο. Δείτε όσα έχουν επιτευχθεί με τις χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, τις χώρες του Κόλπου, της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής, και βεβαίως, τις χώρες των Βαλκανίων και της Ευρώπης. Ιδιαίτερα σε αυτήν τη νευραλγική περιφέρεια στην οποία βρισκόμαστε, με τη σημαντικότατη γεωπολιτική αξία, η Ελλάδα έχει καταστεί ένας πολλαπλός κόμβος, συγκεντρώνοντας τάσεις, επιχειρηματικά συμφέροντα και οικονομικές δραστηριότητες πολλών περιοχών. Παράδειγμα πρόβλεψης και εξαιρετικών χειρισμών εκ μέρους της Ελλάδας είναι αυτό που συνέβη στον ΟΗΕ: ο Τούρκος πρόεδρος μετέβη στον ΟΗΕ, κρατώντας φωτογραφίες που έδειχναν μικρά παιδιά, ισχυριζόμενος ότι αυτά προέρχονται από μουσουλμανικές οικογένειες και βρίσκουν θάνατο στα νερά του Αιγαίου, εξαιτίας της Ελλάδας, θέλοντας να επηρεάσει τους αντιπροσώπους των μουσουλμανικών χωρών που αποτελούσαν την πλειονότητα στη Σύνοδο. Διαπίστωσε όμως, ότι, η προσπάθειά του αυτή έπεσε στο κενό, καθώς η ελληνική διπλωματία, αντιλαμβανόμενη τις επιδιώξεις του, δεν ήθελε σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί η διένεξη (που η Τουρκία θεωρεί ότι έχει με την Ελλάδα) ως μια σύγκρουση πολιτισμών, και βεβαίως, είχε δημιουργήσει ένα πλαίσιο εξαιρετικών σχέσεων με το σύνολο του μουσουλμανικού κόσμου. Συνεπώς, η προσπάθεια του Ερντογάν απέτυχε.
• Κύριε Στεφανή θα επανέλθω με αφορμή το πόσο καλά γνωρίζετε την περιοχή μας εδώ στα Δωδεκάνησα και θα σας κάνω την ερώτηση που μας απασχολεί όλους: είμαστε έτοιμοι σε περίπτωση θερμού επεισοδίου με τους γείτονες;
Η απάντηση είναι μονολεκτική, κάθετη και απόλυτη: ναι, είμαστε απόλυτα έτοιμοι! Θέλω όμως να το διευρύνω, καθώς, όπως είπατε, πρόκειται για ένα θέμα που απασχολεί όλους μας, και θέλω να καταστεί απόλυτα κατανοητό: ακούμε πολλές συζητήσεις, εδώ και καιρό, ότι η Ελλάδα έκανε σωστά βήματα, ότι προμηθεύεται τα σωστά όπλα, θα έχουμε τα Rafale, τις φρεγάτες – οπότε κάποιος, εύλογα μπορεί να σκεφτεί ότι, εφόσον αυτά θα τα έχουμε στο μέλλον, τότε θα είμαστε καλύτεροι. Αυτό είναι ένα τεράστιο λάθος. Η Ελλάδα, όχι μόνο στο μέλλον αλλά και στην παρούσα φάση, διαθέτει το απόλυτο υπερόπλο που είναι η ποιοτική υπεροχή του ανθρώπινου δυναμικού, τόσο των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας όσο και των απλών πολιτών, οι οποίοι καθημερινά ανησυχούν για την Πατρίδα που αγαπούν, και είναι σε θέση να εγγυηθούν το αποτρεπτικό και αποφασιστικό αποτέλεσμα, εάν απαιτηθεί. Το ανθρώπινο δυναμικό μας δεν σταμάτησε να εκπαιδεύεται και δεν σταμάτησε να έχει έναν υψηλό επαγγελματικό εγωισμό, που το κάνει να υπερβαίνει τον εαυτό του. Αυτό το ανθρώπινο δυναμικό στελεχώνει τα εξαιρετικά οπλικά συστήματά μας, αξιοποιώντας τα με τον καλύτερο τρόπο.
• Είναι αλήθεια ότι σε πολιτικό, διπλωματικό επίπεδο, η Ελλάδα δεν αφήνει τίποτε να πέσει κάτω. Βλέπουμε ότι η Αθήνα απαντά σε όλα και τεκμηριωμένα. Σε αυτήν τη φάση, έχουμε συμμάχους που θα είναι δίπλα μας, σε όλη αυτή την πορεία που έχουμε μπροστά μας;
Η Ελλάδα, μέχρι τώρα, με απόλυτη συνέπεια, δεν έχει παρασυρθεί σε ακρότητες, όπως γίνεται καθημερινά από την τουρκική πλευρά. Η Ελλάδα δεν παρασύρεται από τον λόγο, τον οποίο χρησιμοποιεί η τουρκική πλευρά, από τις αγοραίες λέξεις, την τοξικότητα των εκφράσεων και τους χαρακτηρισμούς προς τους Έλληνες πολίτες (όταν μας υποδεικνύουν ποιον πρωθυπουργό πρέπει να ψηφίσουμε, ποια νησιά να επισκεφτούμε κλπ.). Η στάση την οποία τηρεί η Ελλάδα είναι ψύχραιμη και αποφασιστική, με προσήλωση και αγάπη προς την Πατρίδα. Όλες οι παρεμβάσεις γίνονται από το Υπουργείο Εξωτερικών χωρίς τοξικότητα, χωρίς προκλήσεις. Σχετικά με τις συμμαχίες: η ελληνική διπλωματία έχει καταφέρει την αλλαγή της στάσης πολλών χωρών. Είδαμε για πρώτη φορά την Αμερικανική Γερουσία να λαμβάνει σοβαρές αποφάσεις, απορρίπτοντας την Τουρκία από το πρόγραμμα των F-35 (αν και χρηματοδοτούσε αυτό το πρόγραμμα, θα αγόραζε τα αεροσκάφη και είναι χώρα συμπαραγωγής μερών του αεροπλάνου). Το ίδιο έγινε για τα F-16. Είδαμε ότι η Γερμανία – χώρα η οποία, για πολλούς λόγους, τηρεί παραδοσιακά πάρα πολύ καλές σχέσεις με την Τουρκία – έφτασε στο σημείο να αλλάξει στάση απέναντί της. Και είδαμε βεβαίως σύσσωμη την Ευρωπαϊκή Ένωση να παίρνει σαφή θέση απέναντι στην αναθεωρητική στάση της Τουρκίας. Σε αυτές τις δύσκολες καταστάσεις που διέρχεται η χώρα μας, διαθέτουμε έναν πολλαπλασιαστή ισχύος, τον οποίο δεν πρέπει να ξεχνάμε: είναι η ενότητα του ελληνικού λαού. Εμείς ως Έλληνες, έχουμε πάρα πολλά πράγματα για να… «μαλώνουμε». Ξέρουμε όμως, πότε να είμαστε ενωμένοι απέναντι σε έναν μεγάλο κίνδυνο. Αυτήν τη στιγμή η χώρα μας αντιμετωπίζει έναν μεγάλο, υπαρκτό κίνδυνο με τις απειλές και την τοξικότητα της Τουρκίας εναντίον μας. Οφείλουμε να είμαστε ενωμένοι με σκοπό να τον ξεπεράσουμε και να προχωρήσουμε στην πρόοδο και την ευημερία, για το καλό της Πατρίδας και των παιδιών μας. Αυτό είναι και το κυρίαρχο μήνυμα: η ενότητα.
