Η ενίσχυση και διαφοροποίηση του παραγωγικού συστήματος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, με την υιοθέτηση μιας στρατηγικής διαφοροποίησης του τουριστικού προϊόντος και η διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης και της αειφορίας των πόρων όπως και η ενίσχυση της χωρικής και κοινωνικής συνοχής προς όφελος των κατοίκων και των επισκεπτών της, αποτελούν τους βασικούς στόχους του Περιφερειακού Προγράμματος Νοτίου Αιγαίου 2021-2027.
Το Περιφερειακό Πρόγραμμα Νοτίου Αιγαίου 2021-2027 είναι ένα από τα 13 Περιφερειακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021-2027. Οι πόροι του ανέρχονται σε 285,4 εκ. ευρώ και προέρχονται κατά 50% από πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) (105,8 εκ. €) και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (ΕΚΤ+) (36,9 εκ. €), ενώ το υπόλοιπο 50% αφορά σε πόρους του ελληνικού δημοσίου.
Πορεία
Κατάρτισης
Η διαδικασία κατάρτισης του νέου Προγράμματος ξεκίνησε πριν από δύο περίπου χρόνια. Έγινε μακρά διαβούλευση -μέσα στις δύσκολες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία- με κεντρικούς και περιφερειακούς φορείς, αλλά και με την κοινωνία των πολιτών. Η διαδικασία αυτή κατέληξε σε ένα σχέδιο που, συμπληρωματικά με τα Τομεακά Προγράμματα, αντιμετωπίζει τις ανάγκες και τις προκλήσεις της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου μέχρι το 2029.
Κεντρικοί
στόχοι
Κεντρικοί στόχοι του Προγράμματος είναι οι εξής:
-Ενίσχυση και διαφοροποίηση του παραγωγικού συστήματος της Περιφέρειας, με την υιοθέτηση μιας στρατηγικής διαφοροποίησης του τουριστικού προϊόντος,
-Διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης και της αειφορίας των πόρων και Ενίσχυση της χωρικής και κοινωνικής συνοχής προς όφελος των κατοίκων και των επισκεπτών της.
Δομή του
Προγράμματος
Το Πρόγραμμα διαρθρώνεται σε 8 Προτεραιότητες, από τις οποίες η 5 & 8 συγχρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ+, ενώ οι υπόλοιπες από το ΕΤΠΑ.
Περιλαμβάνουν τις παρακάτω ενδεικτικές δράσεις:
ΕΥΔ Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου Πρόοδος ΕΠ ΝΑ 2014-2020 – Ενεργοποίηση ΠεΠ ΝΑ 2021-2027
1. Ενίσχυση ανταγωνιστικότητας και παραγωγικού δυναμικού (23 εκ. €)
• ενίσχυση ερευνητικών υποδομών
• συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων και ερευνητικών φορέων
• ανάπτυξη ψηφιακών εφαρμογών στους τομείς του πολιτισμού, του τουρισμού και της τηλεϊατρικής
• ενίσχυση επενδύσεων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό επιχειρήσεων
• ενίσχυση ίδρυσης και λειτουργίας μικρομεσαίων επιχειρήσεων
2. Αειφορική ανάπτυξη και βιώσιμη διαχείριση των πόρων (64 εκ. €)
• ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτηρίων
• έργα αντιπλημμυρικής προστασίας
• έργα προστασίας από τη διάβρωση των ακτών
• ολοκλήρωση υποδομών επεξεργασίας λυμάτων για οικισμούς Γ΄Προτεραιότητας
• δίκτυα αποχέτευσης, εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων
• δίκτυα ύδρευσης, μονάδες αφαλάτωσης
3. Βελτίωση της περιφερειακής προσβασιμότητας και ενίσχυση της κινητικότητας (32,8 εκ. €)
• αναβάθμιση λιμενικών υποδομών
• βελτίωση εθνικού και επαρχιακού οδικού δικτύου
• οδική ασφάλεια
4. Ανάπτυξη και βελτίωση κοινωνικών υποδομών (40 εκ. €)
• υποδομές και εξοπλισμός εκπαίδευσης
• υποδομές προσχολικής αγωγής και φροντίδας
• υποδομές και εξοπλισμός υγείας
• υποδομές και υπηρεσίες εναλλακτικού τουρισμού
• προστασία και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς
5. Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Ένταξη (72,2 εκ. €)
• δράσεις προώθησης της απασχόλησης
• επιχορήγηση φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας
ΕΥΔ Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου Πρόοδος ΕΠ ΝΑ 2014-2020 – Ενεργοποίηση ΠεΠ ΝΑ 2021-2027
• δράσεις ένταξης στην αγορά εργασίας υπηκόων τρίτων χωρών και υπηρεσίες
• διαπολιτισμικής μεσολάβησης
• δράσεις για την ισότιμη πρόσβαση και συμπερίληψη ΑμεΑ στην εκπαίδευση
• δράσεις για την κοινωνική ένταξη των Ρομά
• Κέντρα Κοινότητας και δομές αντιμετώπισης φτώχειας
• δομές παροχής υπηρεσιών φροντίδας και στέγασης ευάλωτων ατόμων
• πρόγραμμα προσωπικού βοηθού ΑμεΑ
• ενίσχυση υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (κινητές μονάδες,
• ιατρική φροντίδα στο σπίτι
• μονάδες ψυχικής υγείας
• μονάδες αντιμετώπισης εξαρτήσεων
• δομές φιλοξενίας αστέγων
• υλοποίηση σχεδίων αποϊδρυματοποίησης
• υποστήριξη παιδιών σε ανάγκη και προώθηση θεσμού αναδοχής
6. Ολοκληρωμένη και βιώσιμη ανάπτυξη περιοχών (48 εκ. €)
• δράσεις βιώσιμης αστικής ανάπτυξης πόλεων με μόνιμο πληθυσμό άνω των 5.000 κατοίκων και
• δράσεις ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης των μικρών νησιών της Περιφέρειας, με πληθυσμό μικρότερο των 3.100 κατοίκων
7. Τεχνική Βοήθεια ΕΤΠΑ (3,7 εκ. €)
8. Τεχνική Βοήθεια ΕΚΤ+ (1,6 εκ. €)
Παράλληλα προγραμματίζεται άμεσα η δημοσιοποίηση πρόσκλησης για την υποβολή Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης, καθώς και η ανάθεση για την εκπόνηση των σχεδίων Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης για τα μικρά νησιά της Περιφέρειας.
Εξειδίκευση
Η εξειδίκευση αποτελεί υποστηρικτικό εργαλείο διαχείρισης για τον προγραμματισμό και την έκδοση προσκλήσεων, στην κατεύθυνση της έγκαιρης διατύπωσης προτάσεων εκ μέρους των αρμόδιων φορέων πολιτικής, αλλά και της ενημέρωσης των δυνητικών δικαιούχων για τις δράσεις που πρόκειται να χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο της νέας Προγραμματικής Περιόδου, ώστε να προσδιοριστούν οι φορείς οι οποίοι θα υλοποιήσουν δράσεις του Προγράμματος, να διασφαλιστεί η συμπληρωματικότητα των παρεμβάσεων των Διαρθρωτικών Ταμείων με άλλα χρηματοδοτικά μέσα και να υπάρξει καλύτερος χρονοπρογραμματισμός των σταδίων υλοποίησης του Προγράμματος.
Η επιλογή των δράσεων θα βασιστεί σε μια σειρά κριτηρίων, που θα προσδιορίζουν τις δράσεις, τη σύνδεσή τους με συγκεκριμένα πεδία παρέμβασης και θα διαμορφώνουν σαφείς και ρεαλιστικούς χρονοπρογραμματισμούς. Η εξειδίκευση κάθε Προγράμματος γίνεται σταδιακά στη βάση αφενός της ωριμότητας έκδοσης προσκλήσεων για την επιλογή πράξεων στις Προτεραιότητες και αφετέρου των αναγκών στο πλαίσιο της υλοποίησης κάθε Προγράμματος.
