Mητροπολίτης Pόδου: «Να δώσουμε αρχές και αξίες στην νέα γενιά: η οικογένεια, το σχολείο, η Εκκλησία»

Συνέντευξη στην
Πέγκυ Ντόκου

«Δεν μπορούμε, την Θεία Ευχαριστία να την χρησιμοποιούμε ως όπλο», δηλώνει σήμερα σε συνέντευξή του στην «δ» ο Μητροπολίτης Ρόδου κ. Κύριλλος, με αφορμή την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με το «Σχίσμα» ανάμεσα στην Ρωσική Εκκλησία και το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Επιπροσθέτως, ξεκαθαρίζει την θέση του Πατριαρχείου καθώς, όπως λέει, «ανέλαβε τήν εκ των προνομίων του ευθύνη να μεριμνήσει για την θεραπεία του. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο προέβη στις ενέργειες που γνωρίζετε για να ενώσει, όχι για να χωρίσει περαιτέρω, όχι για να έρθει σε σύγκρουση με την Εκκλησία της Ρωσίας». Αναφερόμενος σε άλλα θέματα, μιλάει για τα κοινωνικά ζητήματα και τα προβλήματα που έχουν αυξηθεί λόγω της κρίσης, ενώ στο μήνυμά του ενόψει των εορτών των Χριστουγέννων δηλώνει πως είναι καλύτερα φέτος, να σταθούμε στο «Επί Γης Ειρήνη» μιας και σήμερα, σε τόσα μέρη του πλανήτη μας μαίνονται πολεμικές συγκρούσεις και υποφέρουν χιλιάδες άνθρωποι.

Η συνέντευξη αναλυτικά:
• Σεβασμιότατε, θα ήθελα να ξεκινήσουμε από τα όσα έχουν γίνει μέχρι σήμερα με την περίπτωση της Ουκρανικής Εκκλησίας. Βρισκόμαστε εν αναμονή της έκδοσης του Τόμου της Αυτοκεφαλίας. Για ποιον λόγο κατά την άποψή σας, φτάσαμε έως εδώ και προκλήθηκε το «Σχίσμα» ανάμεσα στην Ρωσική Εκκλησία και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο;
Στην Ουκρανία εδώ και περίπου 30 χρόνια υφίσταται εκκλησιαστικό Σχίσμα Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ανέλαβε την εκ των προνομίων του ευθύνη να μεριμνήσει για την θεραπεία του. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο προέβη στις ενέργειες που γνωρίζετε για να ενώσει, όχι για να χωρίσει περαιτέρω, όχι για να έρθει σε σύγκρουση με την Εκκλησία της Ρωσίας. Εκαναν μια κίνηση καθαρά ενωτική για να αποκτήσει η Ουκρανία μια ενιαία Εκκλησία, αυτοκέφαλη. Θέλησε δηλαδή να δώσει αυτό πού έδωσε στις άλλες Εκκλησίες, με πρώτη την Ρωσική Εκκλησία.
• Το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει το δικαίωμα να χορηγεί «Αυτοκεφαλίες»;
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει το αποκλειστικό προνόμιο να δίνει την «Αυτοκεφαλία». Με τον ίδιο τρόπο που σήμερα η Εκκλησία της Ουκρανίας παίρνει την Αυτοκεφαλία της, πήραν την δική τους Αυτοκεφαλία, όλες οι νεώτερες εκκλησίες, τα Πατριαρχεία και οι Αρχιεπισκοπές (Ρωσία, Ελλάδα, Βουλγαρία και οι υπόλοιπες).
• Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη. Εσείς, όντας μέλος της Συνόδου θα ήθελα να μου πείτε τι συζητήθηκε και τι αποφασίστηκε για το θέμα.
Συζητήθηκε το θέμα, εγκρίθηκε από την Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου ο Εσωτερικός Κανονισμός της υπό σύστασιν Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ουκρανίας και ορίστηκε η ημερομηνία σύγκλησης, της λεγομένης «Ενωτικής Συνόδου» προκειμένου να εκλέξουν οι ιεράρχες της Ουκρανίας, τον Προκαθήμενό τους. Υπάρχει μάλιστα πρόσκληση του Οικουμενικού Πατριάρχη προς όλους τους αρχιερείς, είτε αυτοί ανήκουν στην δικαιοδοσία του Φιλαρέτου, είτε στην δικαιοδοσία του Ονουφρίου, είτε του Μακαρίου, να προσέλθουν στην Σύνοδο και να εκλέξουν τον νέο τους Προκαθήμενο, για να επιδοθεί στη συνέχεια σε αυτόν ὀ Τόμος της Αυτοκεφαλίας.
•Η κατάσταση, ωστόσο, όπως έχει δημιουργηθεί με την Ρωσική Εκκλησία πού οδηγείται;
Δεν μπορώ να κάνω προβλέψεις. Η Ρωσία έχει προβεί σε διακοπή της Εκκλησιαστικής Κοινωνίας μαζί μας (Οικουμενικό Πατριαρχείο). Έχει γραφτεί από αρκετούς –μεταξύ των οποίων και ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος- ότι «δεν μπορούμε, την Θεία Ευχαριστία να την χρησιμοποιούμε ως όπλο». Αυτή είναι και η προσωπική μου άποψη. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν έχει διακόψει την μνημόνευση του Πατριάρχη Μόσχας, οὐτε την διακοπή της κοινωνίας μεταξύ των δύο Εκκλησιών. Η διακοπή της κοινωνίας είναι μια μονομερής απόφαση της Ρωσικής Εκκλησίας την οποία φρονώ ότι θα πρέπει να ξανασκεφτεί.
• Υπάρχει όμως πρόβλημα με το ορθόδοξο ποίμνιο και σε περιοχές ευθύνης του Οικουμενικού Πατριαρχείου; Π.χ. τι γίνεται στην Ρόδο;
Εμείς δεν έχουμε πρόβλημα. Η Ρωσική Εκκλησία είναι εκείνη η οποία δίνει εντολές στους Ρώσους, να απέχουν από τα μυστήρια που τελούμε εμείς.. Τίθεται όμως το ζήτημα: εκκλησιολογικά μπορεί η Ρωσική Εκκλησία να θεωρεί ποίμνιο της τους απανταχού Ρώσους; Οι Ρώσοι που κατοικούν στην Ρόδο σε ποια Εκκλησία ανήκουν; Στην Ρωσική ή στην Ιερά Μητρόπολη Ρόδου και κατά συνέπειαν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο; Όσοι κατοικούν στην Ρόδο, αποτελούν ποίμνιο της Ιεράς Μητρόπολης Ρόδου και όχι της Ρωσικής Εκκλησίας. Δεν έχουμε «εθνικές» εκκλησίες. Έχουμε τοπικές εκκλησίες. Κι αν ένας Ροδίτης πάει στην Μόσχα και εγκατασταθεί εκεί, δεν θα είναι μέλος της Ιεράς Μητρόπολης Ρόδου, θα ανήκει στο ποίμνιο του Πατριαρχείου Μόσχας. Δεν είναι δυνατόν τα εθνοφυλετικά κριτήρια να καταλύουν βασικές αρχές εκκλησιολογίας που γνωρίζει ένας πρωτοετής φοιτητής της Θεολογίας.
• Ν’ αλλάξουμε θέμα. Να περάσουμε στα κοινωνικά μας ζητήματα. Οδεύοντας προς το τέλος του 2018, θα ήθελα να μας μιλήσετε για τα προβλήματα που υπάρχουν στην τοπική κοινωνία. Ποια είναι αυτά που αντιμετωπίζετε κι εσείς ως Μητρόπολη;
Δε νομίζω ότι κανείς μπορεί να περιγράψει στα στενά πλαίσια μιας συνεντεύξεως τα προβλήματα που σήμερα αντιμετωπίζει η κοινωνία. Είναι ποικιλόμορφα. Αν μιλήσουμε για τον οικονομικό τομέα, είναι πλέον γνωστά αυτά, τα έχουμε περιγράψει από τις στήλες της εφημερίδας σας αρκετές φορές. Όσον αφορά ευρύτερα τον κοινωνικό τομέα, θα ήθελα να πω ότι αυτό το οποίο προέχει αυτή την στιγμή είναι να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε και να καλλιεργήσουμε τις αρχές και τις αξίες μας. Νομίζω εκεί πάσχουμε. Να δώσουμε αρχές και αξίες στη νέα γενιά: η οικογένεια, το σχολείο, η Εκκλησία. Η βάση είναι η οικογένεια. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Πρώτιστο μέλημα όσον αφορά την ανατροφή και καλλιέργεια των παιδιών οφείλει να είναι η σωστή παιδεία και η καλλιέργεια των διαχρονικών αξιών που μας χαρακτηρίζουν ως Ροδίτες Ορθοδόξους Χριστιανούς. Δεν πρέπει να επιμένουμε στα επιμέρους. Αν δεν αντιμετωπίσουμε τα βασικά δεν μπορούμε να έχουμε μεγάλες αξιώσεις.
• Είναι γεγονός πάντως, πως τα τελευταία οκτώ χρόνια, η χώρα μας βρίσκεται σε κρίση. Η Εκκλησία πάντως, είχε έναν πολύ σοβαρό ρόλο να επιτελέσει, υποστηρικτικά. Το αντιμετωπίσατε κι εσείς αυτό;
Όλοι το αντιμετωπίσαμε. Βεβαίως, από τόπο σε τόπο, διαφέρει η κατάσταση καθώς και η αντιμετώπισή της. Είναι ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες. Ο καθένας από εμάς, όχι μόνον η Εκκλησία αλλά και οι άλλοι φορείς, σύλλογοι κ.λπ. προσπάθησαν και προσπαθούν να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για να αντιμετωπιστούν προβλήματα της καθημερινότητας των ανθρώπων. Βεβαίως, κανένας δεν μπορεί να λύσει αυτά τα προβλήματα στην ολότητά τους –αυτό είναι δουλειά του κράτους και των κοινωνικών δομών. Όλες οι προσπάθειες που κάνουμε είναι επικουρικές αλλά η πραγματικότητα που ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει ουσιαστική.
• Είναι ενθαρρυντικό όμως, το γεγονός πως υπάρχει ενδιαφέρον, συμμετοχή και ανταπόκριση από εθελοντές, συλλόγους, σωματεία, ιδιώτες κ.λπ. μαζί με την Εκκλησία να βοηθήσουν και να στηρίξουν την κοινωνία.
Το ενδιαφέρον υπάρχει, η προσπάθεια γίνεται και είναι αποδοτική. Προσφέρονται πολλά και βεβαίως, πολλές φορές χωρίς να διαφημίζονται. Τα περισσότερα και τα ουσιαστικότερα που προσφέρονται είναι εκτός διαφημιστικών πλαισίων. Και αυτό είναι το σωστό. Διότι εάν ενεργούμε με βάση τις αρχές του Ευαγγελίου, αυτό πρέπει να κάνουμε. «Μή γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου». Αυτό το κάνουν πολλοί και είναι ευοίωνο για την κοινωνία μας και τους ανθρώπους τους.
• Να μιλήσουμε και για τα Χριστούγεννα. Είναι μια πανανθρώπινη γιορτή. Ποιο είναι το μήνυμα όχι μόνον για εμάς τους χριστιανούς ορθοδόξους;
Ο Θεός γίνεται άνθρωπος. Είναι το μυστήριο των Χριστουγέννων. Η Εκκλησία, μας προσκαλεί να το βιώσουμε. Στέλνει και πάλι αυτό το διαχρονικό μήνυμα: ότι ο Θεός γίνεται άνθρωπος για να σώσει τον άνθρωπο, να του προσφέρει την σωτηρία. Τι σημαίνει σωτηρία; Σημαίνει ολοκλήρωση. Βέβαια, επαφίεται πλέον στον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά να δεχτεί αυτό το δώρο που του φέρνει ο Θεός. Την ολοκλήρωσή μας, το καλύτερο το θέλουμε όλοι. Το ζητούμενο είναι τι κάνουμε γι αυτό το καλύτερο. Προσδεδεμένοι στην ύλη δεν μπορούμε να το κατορθώσουμε. Ματαιοπονούμε. Τα Χριστούγεννα είναι μια ευκαιρία να σκεφτούμε τι θα κάνουμε όσον αφορά το καλύτερο για τον εαυτό μας και τον συνάνθρωπό μας, για την κοινωνία και τον κόσμο, με οδηγό τον Θεό και τον λόγο Του. Μαζί με τον Θεό. Από όλους μας εξαρτάται η προαγωγή της κοινωνίας. Όσον αφορά την παγκοσμιότητα του μηνύματος, ας μείνουμε στο «Επί Γης Ειρήνη» μιας και σήμερα, σε τόσα μέρη του πλανήτη μας μαίνονται πολεμικές συγκρούσεις και υποφέρουν χιλιάδες άνθρωποι. Να στείλουμε το μήνυμα ότι πάνω από όλα στέκεται ο άνθρωπος. Η ανθρωπιά, προέχει. Θα πρέπει να βγούμε έξω από λογικές που καταρρακώνουν τον άνθρωπο. Και βεβαίως, να σκεφτούμε τα προβλήματα της κοινωνίας μας. Όλα αυτά είναι ζητήματα τα οποία έχουν σχέση με την Ορθοδοξία μας και τον Πολιτισμό μας. Η πίστη μας και η παράδοση, μας δίνουν τις απαντήσεις.
Εύχομαι αυτά τα Χριστούγεννα να είναι η αρχή για νέες σκέψεις, για νέα προσπάθεια, για να προσεγγίσουμε τον Θεό και να νοηματοδοτήσουμε την ζωή μας από το θέλημα Του, από τον λόγο Του και να βγούμε από τα αδιέξοδά μας. Όχι όμως εγωιστικά. Μαζί με τον ενανθρωπήσαντα Θεό και τον συνάνθρωπο.