Συνέντευξη στη
Μαίρη Φώτη
Ο Σάββας Χαρτερός, στα 20 του χρόνια έπειτα από τροχαίο ατύχημα, καθηλώθηκε σε αναπηρικό αμαξίδιο. Αυτό όμως για τον ίδιο δεν αποτέλεσε εμπόδιο.
Σήμερα, στα 29 του, παίζει μπάσκετ στον Γ.Σ. «Δωδεκάνησος», παίζει λύρα και τραγουδάει επαγγελματικά, είναι πολυάσχολος, δεν έχει πάψει να ονειρεύεται, αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση και… ετοιμάζεται να ξεκινήσει τη δική του οικογένεια και να το πάρει το κορίτσι!
Στη συνέντευξή του στην «δημοκρατική», μιλά για την διαδρομή από τη στιγμή που συνειδητοποίησε πως δεν θα ξαναπερπατήσει μέχρι που είπε «φτάνει, θέλω να ζήσω ως φυσιολογικός άνθρωπος», αναφέρεται στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ως ΑΜΕΑ στις μετακινήσεις του και στέλνει μηνύματα θάρρους και αισιοδοξίας σε όσους αποφάσισαν να κλειστούν στο σπίτι τους, λόγω αναπηρίας.
• Σάββα, είσαι ένας άνθρωπος που ασχολείσαι με πολλά πράγματα. Ας ξεκινήσουμε από την μουσική. Πώς προέκυψε;
Ξεκίνησα να παίζω από 12-13 ετών και γρήγορα προχώρησα επαγγελματικά. Μετά έκανα μια παύση, λόγω του ατυχήματός μου, δυο-τρία χρόνια από τη μουσική. Τα τελευταία χρόνια, όμως επανήλθα και πάνε όλα μια χαρά.
-Αυτή την περίοδο πού παίζεις;
Στους Δροσουλίτες, με την ορχήστρα μας, κάθε Πέμπτη και Σάββατο.
• Τραγουδάς κιόλας;
Ναι, εγώ τραγουδάω.
• Και μουσική και αθλητισμός…
Ε ναι, μπάσκετ παίζω περίπου έξι χρόνια. Λόγω του ατυχήματός μου, ξεκίνησα να κάνω παρέα με κάποια παιδιά που αντιμετωπίζουν κι εκείνα κινητικά προβλήματα και με παρότρυναν να παίξω μπάσκετ. Πήγα, μου άρεσε και το συνέχισα.
• Το μπάσκετ μπήκε στη ζωή σου μετά το ατύχημα;
Ναι, δεν είχα καμία σχέση πριν με το μπάσκετ. Ποδόσφαιρο έπαιζα. Πέρα από το ότι μου άρεσε ως άθλημα, με βοήθησε πάρα πολύ μετά το ατύχημα για να ξαναβρώ τον εαυτό μου. Με βοήθησε να καταλάβω ότι η ζωή συνεχίζεται και η ομάδα έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτό. Ετσι ξεκίνησα να παίζω μπάσκετ, διότι ας μην κρυβόμαστε έρχονται τα πάνω κάτω όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, τόσο σοβαρό. Γνωρίζοντας παιδιά που έχουν το ίδιο θέμα, συνειδητοποίησα ότι δεν είμαι μόνος μου. Με βοήθησαν πολύ ψυχολογικά και με βοήθησαν να καταλάβω, πως οκ, συνέβη αυτό, αλλά η ζωή μπορεί να συνεχιστεί.
• Σε ποια ηλικία είχες το ατύχημα;
Ημουν 20 χρονών… Μόλις κατάλαβα ότι η ζωή δεν σταματά, άρχισα να ψάχνομαι για να κάνω διάφορα πράγματα. Ετσι συμμετείχα και στην επίδειξη μόδας της Σύλβιας Αντώναρου.
• Πώς ήταν αυτή η εμπειρία;
Ωραία εμπειρία ήταν. Παρ΄ότι είμαι λίγο ντροπαλός, αποφάσισα να το κάνω και μου άρεσε ως εμπειρία.
• Λες ότι είσαι ντροπαλός, αλλά εκτός από το μπάσκετ, παίζεις μουσική και τραγουδάς επαγγελματικά. Παρ’ ότι το ατύχημα συνέβη στο ξεκίνημα της ενήλικης ζωής σου και υποθέτω θα είχες άλλα σχέδια, εντούτοις δεν το έβαλες κάτω.
Ερχεται η στιγμή που συνειδητοποιείς ότι δεν μπορείς να κάνεις κάτι άλλο. Μαθαίνεις να ζεις με αυτό που συνέβη και να προσαρμοστείς. Οτιδήποτε είναι αυτό που σου αλλάζει τη ζωή σου, την καθημερινότητά σου.
• Σου πήρε καιρό να το συνειδητοποιήσεις;
Εξαρτάται, πώς το βλέπει κανείς. Μετά από περίπου δύο χρόνια που πλέον έπαψα να μπαινοβγαίνω από τα νοσοκομεία, να κάνω φυσικοθεραπείες και να προσπαθώ για κάποια πράγματα, είπα «εντάξει, φτάνει πια. Πρέπει να ξεκινήσω να ζω πάλι». Είχα φτάσει σε ένα σημείο που έβγαινα από το σπίτι μου, μόνο για να πάω στο Νοσοκομείο. Είμαι ένας δραστήριος άνθρωπος που δεν μπορώ να κάθομαι χωρίς να κάνω τίποτα. Οπότε, μετά από ενάμιση με δύο χρόνια, πήρα την απόφαση να μπω σε κανονικούς ρυθμούς καθημερινότητας. Και όπως είπα και πριν, με βοήθησε πολύ σε αυτό και η ομάδα. Κι εκεί στην αρχή είχα μια συστολή, σκεφτόμουν τι να πάω να κάνω τώρα εγώ εκεί… Αλλά το θέμα είναι να κάνεις το πρώτο βήμα και όλα τα άλλα έρχονται.
• Αρα το πρώτο βήμα το έκανες με το μπάσκετ. Με τη μουσική πότε ασχολήθηκες ξανά;
Σχεδόν ταυτόχρονα. Ωστόσο έπρεπε να αντιμετωπίσω το θέμα της πρόσβασης, διότι είναι δύσκολο να κινηθεί κανείς εύκολα με αμαξίδιο. Όμως στην Ελλάδα, είναι γενικότερο το πρόβλημα της πρόσβασης για ανθρώπους που κινούνται με αμαξίδιο. Ούτε αυτό με σταμάτησε, το πήρα απόφαση ότι το πρόβλημα της πρόσβασης είναι δεδομένο κι έτσι επανήλθα και στη μουσική. Μου αρέσει πολύ η κρητική μουσική και το πρόγραμμά μας αρέσει στον κόσμο που έρχεται για να διασκεδάσει.
• Εχεις σχέση με την Κρήτη;
Όχι. Αγάπησα όμως την κρητική μουσική. Ξεκίνησαν όλα επειδή ο θείος μου, με καταγωγή από την Χάλκη, έπαιζε λύρα και από εκεί γνώρισα το όργανο.
• Οσον αφορά την πρόσβαση, πόσο φιλική είναι η Ρόδος για έναν άνθρωπο που κινείται με αμαξίδιο;
Είναι δύσκολο, ειδικά στην πόλη με το θέμα του παρκινγκ το οποίο δεν σέβεται κανείς. Η προσβασιμότητα σε κτήρια είναι γενικά δύσκολη κι αυτό δεν μπορεί να βελτιωθεί από τη μια στιγμή στην άλλη. Ούτε είναι δυνατόν να καθηλωθείς μέσα στο σπίτι επειδή δεν υπάρχει εύκολη πρόσβαση, πρέπει να μάθεις να ζεις με αυτό. Όμως το πάρκινγκ στην πόλη είναι πραγματικά μια πληγή για τα ΑΜΕΑ. Εχει τύχει να θέλω να πάω στην Εθνική Τράπεζα και να παρκάρω μπροστά από το Δημαρχείο επειδή δεν έβρισκα ελεύθερη θέση στάθμευσης για ΑΜΕΑ κοντά στην πλατεία Κύπρου, και αναγκάστηκα να ανέβω με το καρότσι την ανηφόρα για να φτάσω στην Τράπεζα. Οι θέσεις στάθμευσης ΑΜΕΑ είναι ειδικά σχεδιασμένες ώστε να μπορεί να ανοίξει η πόρτα του οχήματος. Αν εγώ σταθμεύσω σε θέση που δεν είναι για ΑΜΕΑ και κάποιος άλλος σταθμεύσει δίπλα μου, δεν θα μπορώ να ανοίξω την πόρτα του οχήματός μου, ούτε για να μπω ούτε για να βγω, γι αυτό οι θέσεις ΑΜΕΑ καταλαμβάνουν μεγαλύτερο χώρο.
• Είναι γεγονός πως ως κοινωνία, δεν είμαστε εκπαιδευμένοι για τη σωστή συμπεριφορά απέναντι στα ΑΜΕΑ.
Δεν είμαστε, αυτό είναι αλήθεια. Υπάρχουν και πολλά παιδιά που είναι σε αμαξίδιο αλλά δεν βγαίνουν από το σπίτι τους. Στο εξωτερικό όμως δεν συμβαίνει αυτό, εκεί είναι σύνηθες να βλέπεις ανθρώπους να κυκλοφορούν με τα αμαξίδιά τους. Εδώ στη Ρόδο, μπορεί αριθμητικά να μην είμαστε πολλοί και ίσως μια εικόνα ενός ανθρώπου που κινείται με το αναπηρικό αμαξίδιο δεν είναι συνηθισμένη, όμως κάποιοι παραμένουν κλεισμένοι στα σπίτια τους, διότι δεν έχουν συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι η ζωή συνεχίζεται. Οπότε, αν και η τοπική κοινωνία δεν βλέπει ανθρώπους να κυκλοφορούν με τα αμαξίδιά τους, ενδεχομένως να νομίζει ότι δεν υπάρχουμε! Ή ότι είμαστε ελάχιστοι ίσως και γι αυτό να νιώθει άνετα ο καθένας να σταθμεύει σε θέσεις που προορίζονται για εμάς. Όμως είμαστε αρκετοί, απλώς ο καθένας το διαχειρίζεται διαφορετικά. Αρκετοί ντρέπονται για την κατάστασή τους, θεωρούν ότι θα τους κοιτάζουν περίεργα, ότι θα τους σχολιάζουν… Τέτοια πράγματα έχω ακούσει πολλές φορές και θεωρώ ότι είναι υπερβολικά. Δεν θα κουραστώ να το επαναλαμβάνω, έγινε ό,τι έγινε αλλά η ζωή συνεχίζεται! Οποιοδήποτε πρόβλημα κι αν κληθούμε να αντιμετωπίσουμε.
• Εσένα τι ήταν αυτό που σε έκανε, να πεις «θα βγω από το σπίτι και θα συνεχίσω τη ζωή μου»;
Εγώ, όπως είπα και πριν, είμαι άνθρωπος δραστήριος, δεν μου αρέσει να κάθομαι. Ποτέ δεν μου άρεσε. Χρειάστηκε χρόνος για να αποδεχθώ ότι πρόκειται για μια κατάσταση που δεν αλλάζει και δεν μπορώ να κάνω κάτι άλλο γι΄αυτό. Ακολούθησε μια διεργασία, γιατί θα έπρεπε πια να προσαρμοστώ στα νέα δεδομένα. Ξεκίνησα σκεπτόμενος πως αφού θέλω να βγω από το σπίτι, πρέπει να βρω τρόπο να μετακινούμαι. Εκείνη την περίοδο, δεν είχα πολλά χρήματα για να αγοράσω αυτοκίνητο, χρειάζονται και κάποιες μετατροπές που κοστίζουν, κι έτσι αποφάσισα να αγοράσω «γουρούνα» για τις μετακινήσεις μου.
• Θα τολμήσω να ρωτήσω, πώς μπορεί ένας άνθρωπος που είναι σε αμαξίδιο, να οδηγεί «γουρούνα»;
Κι εμένα αυτή ήταν η πρώτη μου σκέψη, όταν μου το πρότεινε ένας συναθλητής μου στο μπάσκετ! Του είπα χαρακτηριστικά «πώς θα ανεβαίνω πάνω στη γουρούνα, είσαι με τα καλά σου;». Εγώ δεν είχα καν στο μυαλό μου ότι υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Τελικά υπάρχει! Απλώς κάποιος πρέπει να σου δείξει τον τρόπο. Κι αφού διαπίστωσα ότι γίνεται και μάλιστα διευκολύνει πάρα πολύ, αποφάσισα να αγοράσω «γουρούνα». 
Με διευκόλυνε σημαντικά στις μετακινήσεις μου, ιδίως στο θέμα της στάθμευσης στο κέντρο της πόλης. Αφού δεν σέβεται κανείς τις θέσεις στάθμευσης για ΑΜΕΑ, κυκλοφορώ στο κέντρο με τη «γουρούνα», που ως όχημα με βοηθά σημαντικά επίσης για να μπορώ να μπω στη θάλασσα και να κάνω μπάνιο. Υπάρχει σε πολλά μέρη στην Ελλάδα ειδικό μηχάνημα που βοηθάει του ανθρώπους με κινητικά προβλήματα να μπουν μέσα στη θάλασσα, όχι όμως στη Ρόδο παρ΄ότι είναι ένας σημαντικός τουριστικός προορισμός κι όμως δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα.• Δεν είναι το ίδιο με τις ράμπες που έχει τοποθετήσει ο Δήμος Ρόδου σε κεντρικές παραλίες;
Όχι, είναι ένας διαφορετικός μηχανισμός αυτός που σου επιτρέπει να έχεις την αυτονομία σου και να μπαίνεις μέχρι μέσα στη θάλασσα. Κι επειδή δεν υπάρχει, εγώ φτάνω με την «γουρούνα» μέχρι το κύμα, κατεβαίνω και μπαίνω στη θάλασσα. Αυτό βέβαια, όχι σε κεντρικές παραλίες με κόσμο. Όλα έχουν τον τρόπο τους… Το καρότσι δεν είναι απαγορευτικό για να κάνεις δραστηριότητες.
• Χωρίζεις τη ζωή σου σε δύο διαφορετικά στάδια, στο πριν και στο μετά;
Όχι. Δεν το έκανα αυτό στον εαυτό μου, δεν άλλαξε ο χαρακτήρας μου, δεν με πήρε από κάτω. Με έκανε πιο δυνατό, πιο αποφασιστικό. Όταν βάζω κάποιον στόχο, είμαι αποφασισμένος να τον πετύχω.
• Υπάρχει κάτι που θέλεις να κάνεις και δεν το έχεις κάνει μέχρι στιγμής;
Να πέσουμε με έναν φίλο μου με αλεξίπτωτο από αεροπλάνο! Γενικά όμως, μου αρέσει να χαίρομαι, με μικρά, απλά, καθημερινά πράγματα. Πολύτιμες στιγμές με την οικογένεια, με φίλους…
• Την ομάδα πώς τη βλέπεις φέτος;
Εχουμε κάποιους τραυματισμούς, έχουμε και κάποιες απουσίες λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων… Προσπαθούμε όμως να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες. Με την ευκαιρία, θα ήθελα να πω σε όσους ενδιαφέρονται να έρθουν στην ομάδα μας, να επικοινωνήσουν μαζί μας. Το σημαντικότερο, πέρα από τους αθλητικούς στόχους της ομάδας, είναι ότι θα αποκτήσουν ενδιαφέροντα, θα κοινωνικοποιηθούν και θα τους βοηθήσει σημαντικά ψυχολογικά. 
Αυτά βέβαια, δεν γίνονται άμεσα. Χρειάζεται ο απαραίτητος χρόνος για να αφομοιωθούν κάποια πράγματα μέχρι να συνειδητοποιήσει κανείς, ότι μπορεί να κάνει όσα έκανε και πριν καθίσει σε αμαξίδιο ή αντιμετωπίζει άλλου είδους αναπηρία. Το θέμα είναι να βρεις την δύναμη να κάνεις την αρχή και να αποδεχθείς ότι κάποια πράγματα δεν αλλάζουν. Δεν μπορείς να αναλώνεσαι σκεπτόμενος συνέχεια το ΑΝ. Αν ήταν αλλιώς, αν δεν είχε γίνει αυτό, αν είχε γίνει το άλλο… Το θέμα είναι από εκεί και πέρα τι γίνεται. Τρία χρόνια μετά το ατύχημα, όταν κατάλαβα ότι δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι, παρά τις θεραπείες και τις προσπάθειες, έμεινα μόνος μου, παρ΄ότι δεν είχε περάσει πολύς καιρός από το ατύχημα. Νοίκιασα σπίτι και αυτονομήθηκα.
• Τι ονειρεύεσαι;
Αυτή την περίοδο ετοιμαζόμαστε σιγά-σιγά να ξεκινήσουμε με την σύντροφό μου τη δική μας οικογένεια.
