Τις αντοχές και τα όρια του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) θα θέσει σε δοκιμασία το αμέσως επόμενο διάστημα η παγκόσμια επιδημία του κορωνοϊού. Αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη η προετοιμασία μονάδων υγείας, ΕΚΑΒ και υπουργείου για το ενδεχόμενο να χρειαστεί να αντιμετωπίσουν μεγάλο αριθμό ασθενών.
Σε παγκόσμιο επίπεδο οι περιπτώσεις COVID-19 έχουν ξεπεράσει τις 110.000, με τουλάχιστον 4000 θύματα σε περισσότερες από 90 χώρες. Στο πλαίσιο αυτό, οι υγειονομικές αρχές ήδη έχουν προχωρήσει στην προετοιμασία της «επόμενης ημέρας», με πρόβλεψη για επίταξη ιδιωτικών κλινών Εντατικής και ασθενοφόρων, προσωρινή αλλαγή χρήσης πτερύγων νοσοκομείων και μικρών μονάδων υγείας, και εργαστηριακή επιβεβαίωση για το ενδεχόμενο λοίμωξης από τον νέο κορωνοϊό μόνο ασθενών με σοβαρά συμπτώματα.
Το πρώτο δείγμα γραφής για τον τρόπο με τον οποίο θα ενεργήσουν τα νοσοκομεία σε περίπτωση συρροής κρουσμάτων φάνηκε στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ρίου, όπου μέσα σε ένα 24ωρο η οφθαλμολογική και η ΩΡΛ κλινικές μετατράπηκαν σε μονάδες νοσηλείας ασθενών με κορωνοϊό. Αλλωστε, το σενάριο με την «απομόνωση» των ασθενών σε θαλάμους αρνητικής πίεσης, όσο αυξάνονται τα περιστατικά, εγκαταλείπεται. Αυτή τη στιγμή, τα νοσοκομεία αναφοράς για τον κορωνοϊό είναι 15 ανά τη χώρα, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί με την εξέλιξη της επιδημίας. Το καθένα από τα νοσοκομεία αναφοράς διαθέτει από δύο έως τέσσερις θαλάμους αρνητικής πίεσης.
Οι οδηγίες που έχουν δοθεί στα νοσοκομεία από το υπουργείο Υγείας είναι να εφαρμοστεί ότι έγινε φέτος και με τη γρίπη, όπου καθορίστηκαν συγκεκριμένοι απλοί θάλαμοι, για τη νοσηλεία αποκλειστικά των ασθενών με τη νόσο ώστε να μη διασπαρεί ο ιός σε άλλους νοσηλευόμενους. Στο ίδιο πλαίσιο, οι επικεφαλής των νοσοκομείων με ευθύνη των υγειονομικών περιφερειών έχουν λάβει εντολή να καταστρώσουν επιχειρησιακά σχέδια για εκκένωση πτερύγων οι οποίες θα νοσηλεύουν αποκλειστικά ασθενείς με κορωνοϊό, ενώ το ίδιο θα ισχύσει και για μικρά νοσοκομεία με χαμηλή πληρότητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το νοσοκομείο Παμμακάριστος στην Αθήνα ή το ανενεργό νοσοκομείο νοσημάτων Θώρακος στην Πάτρα.
Μεγάλη πίεση αναμένεται να ασκηθεί στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας – οι οποίες ούτως ή άλλως δεν επαρκούν για τις ανάγκες των ασθενών. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου (Δεκέμβριος 2019), πανελλαδικά οι ανεπτυγμένες κλίνες ΜΕΘ του ΕΣΥ είναι 602 και οι λειτουργούσες 557. Σε αυτές φέτος προστέθηκαν 96 του ιδιωτικού τομέα, εκ των οποίων σχεδόν οι μισές –βάσει συμφωνίας με το υπουργείο– θα είναι διαθέσιμες για τους ασφαλισμένους έως τέλος Απριλίου. Παρά αυτή τη βοήθεια, οι λίστες αναμονής, αν και μικρότερες, υφίστανται και φέτος (35-40 άτομα σε καθημερινή βάση την περίοδο γρίπης, έναντι 70-75 πέρυσι). Η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου προβλέπει την «επίταξη» κλινών των ιδιωτικών νοσοκομείων σε περίπτωση μεγάλης επιδημίας. Ο ΕΟΠΥΥ έχει καταγράψει πόσες ιδιωτικές κλίνες ΜΕΘ υπάρχουν και ανάλογα με τις εξελίξεις θα ληφθούν και οι σχετικές αποφάσεις. Σε εξέλιξη είναι αυτή τη στιγμή η προσπάθεια για ενεργοποίηση περισσότερων ασθενοφόρων κυρίως στο λεκανοπέδιο, με επισκευή οχημάτων που είναι «αποστρατευμένα» λόγω βλαβών, αλλά και ενίσχυση σε προσωπικό.
Τα αποθέματα φαρμάκων
Αναφορικά με τα υλικά και τα φάρμακα, έχει ήδη γίνει καταγραφή των αποθεμάτων στα νοσοκομεία της χώρας. Ειδικά για τα νοσοκομεία αναφοράς έχει διασφαλιστεί ότι διαθέτουν αντιιικά φάρμακα, ο συνδυασμός των οποίων φαίνεται από μελέτες ότι είναι ο πιο ελπιδοφόρος για την αντιμετώπιση σοβαρών περιστατικών COVID-19, ενώ ειδική επιτροπή λοιμωξιολόγων έχει ήδη αποφασίσει για τα θεραπευτικά σχήματα που θα χορηγούνται στους ασθενείς. Η εργαστηριακή επιβεβαίωση της νόσου γίνεται σε τέσσερα μικροβιολογικά εργαστήρια και συγκεκριμένα αυτά των ΕΚΠΑ, Παστέρ, ΑΠΘ και Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Κρήτης, ενώ αύριο μπαίνει στη «μάχη» και το εργαστήριο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ρίου.
Το σχέδιο εξελίσσεται ανάλογα με τις φάσεις της επιδημίας όπως αυτές έχουν οριστεί από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Νοσημάτων: Η φάση 0 περιγράφει μια κατάσταση με μηδενικά περιστατικά και όπως καταδεικνύει ο παγκόσμιος χάρτης του κορωνοϊού έχει πλέον ξεπεραστεί. Στη φάση 1, υπάρχουν πολλαπλά περιστατικά και περιορισμένη μετάδοση στην κοινότητα από γνωστή «πηγή» (ασθενείς που έχει εντοπίσει το σύστημα). Σε αυτή τη φάση βρισκόταν τουλάχιστον έως την Παρασκευή η χώρα μας, με εξαίρεση την Αμαλιάδα, η οποία εκτιμάται ότι έχει περάσει σε φάση 2, που αφορά αυξανόμενο αριθμό περιστατικών και μεγαλύτερη μετάδοση στην κοινότητα. Στη φάση 3 περιγράφονται τοπικές επιδημίες χωρίς πλέον να διακρίνεται η αρχή τους με συνεχή μετάδοση της νόσου και αυξανόμενη πίεση στα συστήματα υγείας. Στην τελευταία φάση, 4, υπάρχει ευρεία και συνεχιζόμενη μετάδοση με φοβερή πίεση των συστημάτων υγείας. Στις φάσεις 1 και 2 όλα τα περιστατικά νοσηλεύονται για λόγους αποφυγής διασποράς της νόσου. Σε επόμενες φάσεις, τα ήπια περιστατικά μπορεί να μένουν σπίτι τους. Στις φάσεις 2, 3 και 4 όλα τα περιστατικά με συμπτώματα του αναπνευστικού θεωρούνται ύποπτα περιστατικά COVID-19, και η εργαστηριακή επιβεβαίωση γίνεται μόνο στους ασθενείς με σοβαρή λοίμωξη.
