Ολοκληρώθηκε χθες ένα “μεστό” διήμερο επαφών της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη στη Ρόδο με εκπροσώπους των τοπικών αρχών και φορέων, κατά τις οποίες τέθηκε επί τάπητος η πορεία των έργων που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του ΥΠΠΟ σε όλο το Νότιο Αιγαίο.
To απόγευμα της Κυριακής, παρουσία της υπουργού Πολιτισμού και υπηρεσιακών παραγόντων πραγματοποιήθηκε ευρεία σύσκεψη στο Δημαρχείο της Ρόδου, στην οποία συμμετείχαν ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ. Γιώργος Χατζημάρκος και ο δήμαρχος Ρόδου κ. Αντώνης Καμπουράκης, ο υφυπουργός Τουρισμού κ. Μάνος Κόνσολας, οι βουλευτές Δωδεκανήσου της Νέας Δημοκρατίας κ.κ. Βασίλης Υψηλάντης, Μίκα Ιατρίδη και Γιάννης Παππάς. Βασικό αντικείμενο της σύσκεψης ήταν η υπογραφή νέας προγραμματικής σύμβασης για την προστασία και την ανάδειξη της Μεσαιωνικής Πόλης.
Χθες Δευτέρα, πραγματοποιήθηκε ευρεία σύσκεψη στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, υπό τον περιφερειάρχη Γιώργο Χατζημάρκο, με τη συμμετοχή της υπουργού Πολιτισμού κ. Λίνας Μενδώνη, για την εξέταση της πορείας των έργων αρμοδιότητας του ΥΠΠΟ που χρηματοδοτεί η Περιφέρεια είτε από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, είτε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “Νότιο Αιγαίο 2014 – 2020”.
Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε την πολύωρη ευρεία σύσκεψη στην Περιφέρεια, η υπουργός δήλωσε ότι δόθηκε το “πράσινο φως” για την “αναστήλωση” του πύργου Naillak ως ολόγραμμα, με πόρους που θα εξασφαλίσει η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και μελέτη του ΥΠΠΟ.
Εμφανώς ικανοποιημένος από τη συνεργασία με την υπουργό Πολιτισμού, ο περιφερειάρχης κ. Γ. Χατζημάρκος δήλωσε μεταξύ άλλων τα εξής: «Εξετάσαμε με την κα υπουργό όλα τα θέματα των νησιών, όλα τα έργα στα Δωδεκάνησα και στις Κυκλάδες, όλα τα προβλήματά τους. Συμφωνήθηκαν οι διαδικασίες για το πώς θα προχωρήσουμε. Αντιμετωπίζουμε με ανοιχτό μυαλό τις ειδικές συνθήκες που διέπουν τα έργα πολιτισμού και θα αυξήσουμε τη χρηματοδότηση όπου απαιτηθεί. Χαίρομαι ιδιαίτερα που λάβαμε το πράσινο φως από την κα υπουργό να δουλέψουμε πάνω σε ένα ιστορικό μνημείο της Ρόδου, το οποίο έπεσε πριν από πάρα πολλά χρόνια. Αναφέρομαι στον Πύργο του Naillak και δεσμευόμαστε ότι θα εργαστούμε εντατικά γι’ αυτό το έργο και για όλα τα άλλα. Παρά τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας, οφείλουμε να έχουμε σχέδιο, να είμαστε οργανωμένοι, σεβόμενοι την ιστορία μας, το δημόσιο χρήμα, την αποτελεσματικότητα που χρωστάμε στους πολίτες».
Η υπουργός, κ. Λ. Μενδώνη τόνισε ότι τέθηκαν οι βασικές αρχές και το πλαίσιο της επόμενης προγραμματικής περιόδου, ώστε στους επομένους δύο μήνες να ολοκληρωθεί μία πρώτη χαρτογράφηση των έργων που θα πρέπει να ωριμάσουν προκειμένου να αξιοποιηθούν απολύτως οι πόροι.
«Ο πολιτισμός είναι και για την τοπική αλλά και για την εθνική οικονομία. Η οικονομία του πολιτισμού έχει άμεση σχέση με αυτό το οποίο δημιουργεί στις εξωτερικές οικονομίες και με αυτό που δημιουργεί το επίπεδο των θέσεων εργασίας. Τα έργα υποδομής δημιουργούν θέσεις εργασίας, κυρίως όμως αναδεδειγμένοι αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία, μνημεία που αποκαθίστανται με τρόπο υποδειγματικό, τονώνουν τον τουρισμό και δη σε περιοχές όπως το Ν. Αιγαίο. Σκεφτείτε τη Ρόδο χωρίς τη Μ. Πόλη, χωρίς τη Λίνδο, χωρίς τη Φιλέρημο… Πόσους επισκέπτες θα συγκέντρωνε τότε; Εάν αναλογιστούμε αυτό, θα αντιληφθούμε τι σημαίνουν τα έργα πολιτισμού σε ένα τόπο σαν τη Ρόδο, σαν το Αιγαίο, σαν την Ελλάδα. Συνεπώς το γεγονός ότι υπάρχει αυτή η συνεργασία με τους φορείς, τους Δήμους, τις Περιφέρειες, το Υπουργείο Πολιτισμού, μπορεί να μας κάνει να αισθανόμαστε όλοι κερδισμένοι. Θέσαμε ένα προς ένα όλα τα έργα, διότι έπρεπε να γίνει η…ακτινογραφία αυτή για να δούμε πού βρισκόμαστε ώστε στο τέλος να κλείσουν τα έργα με τον καλύτερο τρόπο προκειμένου η Περιφέρεια όχι μόνο να μη χάσει πόρους, αλλά να διεκδικήσει με αυξημένα επιχειρήματα πόρους από την επόμενη προγραμματική περίοδο», είπε η κ. Μενδώνη.
Η προγραμματική σύμβαση για τη Μ. Πόλη
Για την υπογραφή της νέας προγραμματικής σύμβασης για τη Μ. Πόλη της Ρόδου, η υπουργός Πολιτισμού δήλωσε τα εξής: «Η επίσκεψή μας στη Ρόδο ξεκίνησε με στόχο να συζητήσουμε για τη Μ. Πόλη, η οποία, όπως αποκόμισα, έχει υποβαθμιστεί σε πολλά σημεία. Πρέπει να αποκτήσει ξανά τη λάμψη που είχε και έχει όλες αυτές τις δυνατότητες. Είναι ένας τεράστιος αναπτυξιακός πόρος για το σύνολο της χώρας μας. Έγιναν την περίοδο 1985-2005 πολλά πράγματα μέσα από μία προγραμματική σύμβαση η οποία στην πραγματικότητα δεν εξασφάλιζε μόνο πόρους αλλά συνέργεια και συνεργασία ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς, πράγμα που θέλουμε να επαναλάβουμε με τους τωρινούς όμως όρους. Το κείμενο λοιπόν της προγραμματικής θα αποτυπώνει το όραμα για το πώς θέλουμε να δούμε τη Μ. Πόλη την επόμενη 20ετία και δεν θα είναι ένας απλός κατάλογος έργων, εκ των οποίων άλλα είναι ώριμα, άλλα όχι και άλλα αποτελούν απλά ευχές. Θα αποτυπωθεί το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθούμε. Σημείο εκκίνησης μπορεί να είναι έργα που θα υλοποιεί ο κάθε ένας από τους συμβαλλόμενους φορείς με συγκεκριμένο προϋπολογισμό και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, αφού έχει ελεγχθεί η ωριμότητά τους. Ένα εξίσου κρίσιμο μέγεθος, είναι να δούμε ποιες μελέτες θα ξεκινήσουμε να ωριμάζουμε από αύριο το πρωί. Να αποτυπώνουμε ευχές είναι ωραίο μεν, όμως τα πράγματα λειτουργούν με συγκεκριμένα κριτήρια και αυτό θα πρέπει να διασφαλίσουμε. Ο κάθε φορέας θα υλοποιεί έργα αρμοδιότητάς του, απλά το ένα θα κουμπώνει απόλυτα με το άλλο. Θα υπάρχει ένας κανονισμός λειτουργίας για το πώς θα εξασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη για τη Μ. Πόλη στα επόμενα χρόνια και μια βιώσιμη καθημερινότητα».
Σε ερώτηση της «δ» εάν η απόφαση του περιφερειάρχη να μην υπογράψει το κείμενο που είχε προωθηθεί από την προηγούμενη δημοτική αρχή κινήθηκε προς τη σωστή ή σε λανθασμένη κατεύθυνση, η κα Μενδώνη απάντησε κατηγορηματικά, ότι επρόκειτο για μία σωστή απόφαση. Αναλυτικότερα ανέφερε τα εξής: «Η απόφαση του περιφερειάρχη ήταν ανεπιφύλακτα σωστή, διότι το κείμενο της προγραμματικής δεν κάλυπτε αυτό το οποίο εμείς σήμερα θέλουμε να προσφέρουμε ως προοπτική στη Μ. Πόλη της Ρόδου. Μία προγραμματική σύμβαση, όπως την εννοούμε εμείς, θα πρέπει να εξασφαλίζει μία βιώσιμη προοπτική στη Μ. Πόλη με συγκεκριμένα κριτήρια όσον αφορά στην καθημερινότητα, τα οποία θα εξασφαλίζουν τη βιώσιμη προοπτική και την υψηλή αισθητική που θα πρέπει να έχει μία ζώσα πόλη-διότι και οι κάτοικοι θα πρέπει να είναι ευχαριστημένοι-η οποία αποτελεί ολόκληρη ένα μνημείο και μάλιστα όχι τυχαίο. Πρόκειται για ένα μνημείο ενταγμένο στον κατάλογο πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, γεγονός το οποίο του χαρίζει προστιθέμενη αξία, δημιουργεί όμως μείζονες υποχρεώσεις».
«Πέρυσι περίπου τέτοια εποχή κατηγορήθηκα επειδή δεν υπέγραψα μία προγραμματική σύμβαση, το κείμενο της οποίας είχε ολοκληρωθεί. Χρησιμοποίησα επιχειρήματα που δεν χρειάζεται να επαναλάβω σήμερα. Χαίρομαι καθώς αυτές τις δύο μέρες πείστηκα ότι είχα πάρει τη σωστή απόφαση για το καλό της Ρόδου και της Μ. Πόλης», σχολίασε από την πλευρά του ο περιφερειάρχης, Γ. Χατζημάρκος και συμπλήρωσε:
«Δεν είναι ένας κατάλογος έργων η προγραμματική. Δεν μπορεί να είναι μία απλή απαρίθμηση έργων υποδομής. Εάν είναι μόνο αυτό, δεν χρειάζεται καν προγραμματική. Πέρασαν πολλά χρόνια για να μπορέσω να υποστηρίξω δημόσια αυτή τη συζήτηση. Η Παλιά Πόλη θέλει αλλαγή στο μοντέλο διοίκησης και διαχείρισης όπως είπε η κα υπουργός, χρειάζεται κανονισμό λειτουργίας. Συγχαίρω το δήμαρχο που είχε το θάρρος να βάλει στην κουβέντα αυτό το ζήτημα και που δέχεται να το συζητήσει ως περιεχόμενο μίας τέτοιας συμφωνίας.
Εάν υπάρξει συμπόρευση και εάν οδηγηθούμε σε μία πραγματική και ουσιαστική συζήτηση θα υπάρξει αποτέλεσμα σε αντιλήψεις και σε επίπεδο λειτουργίας, εκεί όπου πραγματικά πονάμε. Δεν είναι πρώτο το πρόβλημα των έργων υποδομής, αλλού είναι το πρόβλημα».
Η υπογραφή
στις αρχές Μαΐου
Η νέα προγραμματική σύμβαση για τη Μ. Πόλη, όπως δήλωσε η κα Μενδώνη, πρόκειται να υπογραφεί μέχρι τις 10 Μαΐου. «Ο στόχος είναι να έχουμε στις αρχές Απριλίου ένα σχέδιο κειμένου από το Δήμο. Αυτό το ζήτησα προσωπικά, καθώς θεωρώ ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση γνωρίζει τα προβλήματα της Μ. Πόλης και μπορεί να τα περιγράψει καλύτερα απ’ όλους. Δεν θα συνταχθεί ένα κείμενο από το Υπουργείο Πολιτισμού το οποίο θα σταλεί εδώ για να υπογραφεί. Ο Δήμος σε συνεργασία με την Περιφέρεια θα ετοιμάσουν το κείμενο, θα το στείλουν στο Υπουργείο έτσι ώστε να προστεθούν ή να διορθωθούν πράγματα που θα ήταν σημαντικό να προστεθούν ή να αφαιρεθούν.
Θα επισκεφθούμε τη Σύμη για τις εκδηλώσεις εορτασμού της ιστορικής επετείου της 8ης Μαΐου 1945 και για να εγκαινιάσουμε το Αρχαιολογικό Μουσείο του νησιού. Πριν ή μετά την επίσκεψή μας στο νησί της Σύμης, θα υπογράψουμε την προγραμματική σύμβαση για τη Μ. Πόλη», ανέφερε η υπουργός, σημειώνοντας παράλληλα ότι προϋπολογισμός συγκεκριμένος θα περιέχεται για τα ώριμα έργα ενώ θα περιγράφεται τι θα μπορεί να χρηματοδοτηθεί και με ποιες προϋποθέσεις στα επόμενα χρόνια.
Ορίζοντας 20ετίας
Η νέα προγραμματική σύμβαση θα έχει ορίζοντα 20ετίας μέχρι το 2040, δήλωσε παραπέρα η υπουργός Πολιτισμού, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Η νέα προγραμματική θα έχει 20ετή ορίζοντα έως το 2040. Αυτό μου το ζήτησαν όλοι οι τοπικοί παράγοντες και το Υπουργείο Πολιτισμού δεν έχει αντίρρηση. Δεν μπορείς να προγραμματίσεις και να έχεις αποτελέσματα σε σύντομη χρονική περίοδο, όταν μιλάμε για τέτοια έργα. Είναι εντελώς διαφορετικό να μιλάμε για ένα κατάλογο 5-10 συγκεκριμένων έργων, τα οποία μπορούν να γίνουν στα επόμενα 5-6 χρόνια. Εάν θες να δώσεις μακροπρόθεσμη προοπτική, έχεις ανάγκη χρόνου».
Η κα υπουργός διευκρίνισε ότι η Νέα Προγραμματική Περίοδος 2021-2027 φέρνει μαζί της ένα νέο εργαλείο που κουμπώνει απολύτως στην προγραμματική σύμβαση για τη Μεσαιωνική Πόλη. Προβλέπεται δηλαδή να υπάρχει ένας ξεχωριστός χώρος για τη Μ. Πόλη.
Η Λίνδος
Και η ανάδειξη της Λίνδου αποτέλεσε αντικείμενο της σύσκεψης στην Περιφέρεια. Όπως είπε η κα Μενδώνη ο ίδιος ο οικισμός της Λίνδου έχει προβλήματα τα οποία τέθηκαν επί τάπητος και έγιναν οι πρώτες σκέψεις πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν. Θα πραγματοποιηθεί «άσκηση επί χάρτου» έτσι ώστε να διερευνηθεί με ποιο τρόπο θα ωριμάσουν έργα που πρέπει να γίνουν στον οικισμό. Η ίδια η κα Μενδώνη ζήτησε από τις υπηρεσίες με την επίβλεψη του γενικού γραμματέα του Υπουργείου να υπάρξουν έστω και πρωτόλειες προδιαγραφές σχετικά με το πώς η Λίνδος θα γίνει προσβάσιμη, έστω μέχρι ενός σημείου σε ΑΜΕΑ.
Άλλα θέματα
Σημειώνεται ότι συζητήθηκε επίσης η αναστήλωση των μνημείων στην Κω που υπέστησαν βλάβες από το μεγάλο σεισμό του 2017 και που έχουν παραδοθεί «στη λήθη», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Χατζημάρκος, πράγμα που ανετράπη με τις εντολές της κας υπουργού. Πλέον έχει τεθεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και ένα γενικό πλάνο χρηματοδότησης των έργων αυτών. Ο περιφερειάρχης δεσμεύθηκε ότι η ΠΝΑΙ θα εργαστεί με το ΥΠΠΟ για την προώθηση και ολοκλήρωση των έργων, που βρίσκονταν μέχρι πρότινος στο σημείο «μηδέν».
Σημειώνεται επίσης ότι το πρώτο έργο πολιτισμού που προωθείται είναι το Μουσείο στο Αγαθονήσι. Η κατασκευή του κτηρίου ολοκληρώθηκε το 2015 και έκτοτε το έργο παραμένει στάσιμο. «Το Αγαθονήσι δικαιούται το μουσείο του και από τη στιγμή που υπάρχει το…κέλυφος είναι θέμα χρόνου να ολοκληρωθεί και η έκθεση», είπε η κα Μενδώνη.
Οι δηλώσεις των εκπροσώπων των τοπικών αρχών και φορέων
Αντώνης Καμπουράκης –
δήμαρχος Ρόδου
«Παραστάθηκα με τις δύο μου ιδιότητες, αυτή του προέδρου της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου και του δημάρχου Ρόδου στις δύο συσκέψεις με την υπουργό Πολιτισμού, κα Μενδώνη. Οφείλω να παραδεχτώ ότι είμαι πλέον πολύ πιο αισιόδοξος και πολύ ικανοποιημένος. Η παρουσία της υπουργού Πολιτισμού, με έχει πείσει για το πόσα πολλά έχουμε μπροστά μας να κάνουμε σε όλα τα νησιά του Ν. Αιγαίου και στη Ρόδο. Αυτό που διαπιστώνω είναι ότι η περσινή προγραμματική δεν ήταν τίποτε άλλο από έναν κατάλογο έργων που έπρεπε να είχαν γίνει και δεν έγιναν.
Αντίθετα, οφείλουν στη κα Μενδώνη η Ρόδος μας αλλά και τα νησιά μας στις Κυκλάδες και στα Δωδεκάνησα την προοπτική, το μέλλον, το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που διαθέτουν. Αυτά που οφείλουμε θα τα κάνουμε άμεσα και με σοβαρότητα, με μετρήσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία με εταίρους αυτούς που έχουν να προσφέρουν και να παραδώσουν στην κοινωνία αυτό το πολιτιστικό απόθεμα της Ρόδου. Το ραντεβού έχει μεταφερθεί ένα μήνα μετά για τα τελικά σχέδια επί χάρτου και ενάμιση αργότερα για την υπογραφή του τελικού κειμένου».
Γιάννης Παππάς –
βουλευτής Δωδεκανήσου
«Θέλω να συγχαρώ τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη για την τοποθέτηση στο Υπουργείο της κυρίας Μενδώνη και του γ.γ. κυρίου Διδασκάλου, οι οποίοι μας απέδειξαν το δυναμισμό, την πυγμή και τη διάθεση που υπάρχει για αποτέλεσμα. Είχα την τιμή να δω τον σχεδιασμό και τον τρόπο δουλειάς του Υπουργείου και αισθάνομαι ικανοποιημένος ως βουλευτής Δωδεκανήσου που κάποιοι άνθρωποι δουλεύουν για την επόμενη μέρα, για να επιστρέψει στην κανονικότητα η χώρα μας».
Μάνος Κόνσολας –
υφυπουργός Πολιτισμού
«Θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στην κα Μενδώνη, ένα άνθρωπο στον οποίο εμπιστεύτηκε ο πρωθυπουργός μας ένα από τα σημαντικότερα χαρτοφυλάκια, τη διοίκηση του Υπουργείου Πολιτισμού. Υπενθυμίζω ότι ο κ. Μητσοτάκης, στο πλαίσιο της εντολής που μας έδωσε στο Υπουργείο Τουρισμού είναι η εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου για τα επόμενα 10 χρόνια. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η συνεργασία του Υπουργείου Τουρισμού με το Υπουργείο Πολιτισμού. Σας καταθέτω την απόλυτη ικανοποίησή μου από τη συνεργασία μας, καθώς η υπουργός Πολιτισμού γνωρίζει πολύ καλά τα ζητήματα του τουρισμού, ξέρει πώς να συνδέσουμε το πολιτιστικό απόθεμα με τον τουρισμό για να παραχθεί πλούτος, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και να δώσουμε ώθηση στην οικονομία και στην αγορά. Στο πλαίσιο της συνεργασίας μας, της έθεσα το ζήτημα της προγραμματικής σύμβασης για τη Μ. Πόλη και σήμερα είμαι στην ευχάριστη θέση να πω ότι αυτή η συνεργασία παίρνει σάρκα και οστά. Η κα Μενδώνη είναι εδώ με πολυπληθή παρουσία του Υπουργείου προκειμένου να μετουσιώσει αυτή την προσδοκία των πολιτών σε μία προγραμματική δήλωση συμφώνου συνεργασίας με το υπουργείο Τουρισμού, το Υπουργείο Ναυτιλίας, την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, το Δήμο Ρόδου».
