Αισιόδοξος ότι η ΔΕΥΑ Ρόδου, θα βρει τα ‘πατήματά’ της σε όλα τα επίπεδα, εμφανίζεται σε συνέντευξη που παραχώρησε προς την ‘δ’ ο πρόεδρός της, κ. Σωτήρης Βαγιανός.
Ξεκινώντας από τα οικονομικά, την διαχείριση της επιχείρησης, τα έργα, το ενδεχόμενο ενοποίησης των ΔΕΥΑ μέχρι και το πρόβλημα με την έλλειψη προσωπικού, απαντάει σε όλα τα ερωτήματα για τα καυτά ζητήματα που αντιμετωπίζει η δημοτική επιχείρηση, έχοντας μπροστά της και την πρόκληση της τουριστικής σεζόν.
• Να ξεκινήσουμε από τα πρόσφατα. Πώς είναι η οικονομική κατάσταση της ΔΕΥΑΡ αυτή την περίοδο, από τότε που αναλάβατε;
Στην παρούσα φάση είμαστε στην αρχή της υλοποίησης ενός μεσοπρόθεσμου σχεδιασμού, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στην σεζόν που έρχεται. Τρέχουμε διαγωνιστικές διαδικασίες για την αποκατάσταση των βλαβών και της επίλυσης των ζητημάτων της καθημερινότητας, προσπαθούμε να κλείσουμε τις ‘πληγές’ που είναι ανοιχτές στο νησί με τις λακκούβες, ενώ προσπαθούμε να προετοιμαστούμε με τον καθαρισμό φρεατίων κ.λπ. Από εκεί κι έπειτα, έχουμε συγκεντρώσει τα ζητήματα που τίθενται σε προτεραιότητα από τα μικρά χωριά, τα οποία ήταν παραμελημένα από την ΔΕΥΑΡ εδώ και πάρα πολύ καιρό. Υπάρχουν π.χ. εστίες μόλυνσης και κινδύνου, εξαιτίας της έλλειψης υποδομών σε μικρούς και μεγάλους βιολογικούς. Την ίδια ώρα, προχωρούν οι διαδικασίες για τον βιολογικό στον Αρχάγγελο, στ’ Αφάντου και στην Λάρδο ενώ, παράλληλα σχεδιάζουμε και τον εκσυγχρονισμό με τα ψηφιακά υδρόμετρα, τα οποία αναμένουμε στο πλαίσιο του προγραμματισμού μιας συνολικής μελέτης για όλο το νησί, ώστε να μπορούμε να ελέγξουμε τις διαρροές και τα προβλήματα που υπάρχουν (η ΔΕΥΑΡ π.χ. έχει απώλειες νερού πάνω από 60%). Συνεπώς, μπαίνουν όλα σε μια σειρά, αλλά υπό την βασική προϋπόθεση ότι η ΔΕΥΑΡ θα πρέπει να είναι οικονομικά, ισχυρή. Θα πρέπει να αντιστρέψει την νοοτροπία του ‘δεν πληρώνω’ –αν και αυτό, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στην έλλειψη αξιοπιστίας της ΔΕΥΑΡ. Κι αυτό ωστόσο, είναι ένα ζήτημα που σιγά σιγά αποκαθίσταται αφού έχουμε επικεντρωθεί στα μεγάλα προβλήματα και στην λύση τους. Ωστόσο, προχωράμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα μιας και είναι πολλές οι ανάγκες και το αντικείμενό μας, είναι πολύ μεγάλο και πολύ σημαντικό, τόσο για την τουριστική σεζόν όσο και για την υποδομή του νησιού –στο σύνολό της.
• Όταν αναλάβατε, είχατε ανακοινώσει ότι λόγω της οικονομικής κατάστασης της ΔΕΥΑΡ, θα προχωρούσατε σε μια σειρά από ενέργειες, οι οποίες ήταν απαραίτητες. Βλέπετε ότι φέτος, θα επιτευχθούν οι στόχοι που έχετε θέσει;
Τα δεδομένα είναι συγκεκριμένα. Η ΔΕΥΑΡ αυτή την στιγμή, έχει οφειλές 40 εκ. ευρώ (τις… διπλάσιες από τον Δήμο Ρόδου!)
Όπως καταλαβαίνετε, το εγχείρημα είναι δύσκολο. Μπορούμε όμως, να βάλουμε την ΔΕΥΑΡ σε μια πορεία που να είναι ισοσκελισμένη, και να μπορεί να παρέχει τις υπηρεσίες της σε όλο το νησί και σε πολύ καλό επίπεδο. Ο σκοπός μας είναι μέσα στην επόμενη διετία να έχουμε το φτηνότερο νερό στην Ελλάδα, έχοντας μια ισχυρή ΔΕΥΑΡ. Το πρόβλημα εστιάζεται στο ό,τι, οι προηγούμενες διοικήσεις – στο σύνολό τους- χρησιμοποίησαν την ΔΕΥΑΡ για πολιτικούς σκοπούς. Προσωπικά, δεν φοβάμαι κανένα πολιτικό κόστος. Η ΔΕΥΑΡ κρατάει τον Τουρισμό, στα χέρια της –τόσο θεωρητικά, όσο και πρακτικά. Φανταστείτε εάν κλείσει ξαφνικά, ο βιολογικός στο Βόδι! Οπότε, δεν μπορώ να ‘παίξω’ με τέτοια ζητήματα. Δεν μπορώ να μπω από τώρα στην διαδικασία να σκέφτομαι τις επόμενες εκλογές στο τέλος της πενταετίας…
Πιστεύω ότι ο κόσμος θα δει το παραγόμενο έργο και θα το εκτιμήσει.
• Οι μεγαλοοφειλέτες δείχνουν να έχουν πρόθεση συνεργασίας μαζί σας; Έρχονται να ρυθμίσουν ή να πληρώσουν τα χρέη τους;
Με βάση τα στατιστικά που έχουμε του τελευταίου μήνα (αν και η μεγάλη διαφορά θα φανεί μετά από αυτόν τον μήνα) η εισπραξιμότητα, παρουσιάζει αύξηση της τάξης του 30%. Είναι ένα σημαντικό στοιχείο που δείχνει ότι ο κόσμος, έχει καταλάβει τι γίνεται και ανταποκρίνεται. Η νέα διοίκηση έχει μια συγκεκριμένη γραμμή που την υπηρετεί χωρίς να κάνει διακρίσεις. Δε νομίζω ότι υπάρχει και άλλος τρόπος. Είναι μονόδρομος –τόσο για εμάς όσο και για εκείνους. Για παράδειγμα, δεν γίνεται ένας επιχειρηματίας να αιτείται για χρηματοδότηση μιας μεγάλης μονάδας, ενώ χρωστάει 1 εκ. ευρώ στην ΔΕΥΑΡ, και την ίδια ώρα, ένας συνταξιούχος να πληρώνει τους λογαριασμούς του, ή ένας ανταγωνιστής, επίσης επιχειρηματίας, να είναι τακτικός στις πληρωμές του. Οπότε, αυτή η ισορροπία, νομίζω ότι θα αλλάξει και την αξιοπιστία.
• Υπήρξε μια ανησυχία ότι κάποια από τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς την ΔΕΥΑΡ μπορούσαν να παραγραφούν. Τι γίνεται με αυτά;
Η ερμηνευτική εγκύκλιος που λάβαμε πρόσφατα, λέει ότι όλες οι οφειλές που έχουν βεβαιωθεί μετά το 2018, εμπίπτουν στην 5ετία. Συνεπώς, ό,τι έχει βεβαιωθεί από εκείνη την χρονιά και πριν, είναι στην 10ετία.
Ωστόσο, εάν κάποιος έχει μια παλιά οφειλή και πληρώνει μόνον τις τρέχουσες (οφειλές), τότε η πληρωμή πάει προς τα πίσω, δηλαδή τα βεβαιωμένα χρέη μεταφέρονται. Δεν έχουμε πάρα πολλές περιπτώσεις που να είμαστε υποχρεωμένοι να προχωρήσουμε σε σχετικές διαγραφές (5ετίας, 10ετίας ή 20ετίας).
Ξέρουμε όμως, ποιες είναι κι έχουμε προγραμματίσει να τις αφαιρέσουμε. Να σας πω ένα παράδειγμα: μια τέτοια οφειλή είναι της ΔΑΝΕ, η οποία δεν υφίσταται πλέον σαν πελάτης μας. Κι έχει το δικαίωμα να επικαλεστεί το νόμιμο δικαίωμα για υπαγωγή σε κάποια διαδικασία διαγραφής.
• Ένα βασικό πρόβλημα εστιάζεται εδώ και χρόνια, στην Δημοτική Ενότητα Αρχαγγέλου. Είστε αισιόδοξος ότι θα προχωρήσει;
Φυσικά και είμαι! Έχουμε ήδη καταφέρει να σταθεροποιήσουμε την υδροδότηση, με την επέμβαση που κάναμε από τον Γενάρη κι έπειτα. Μας ενδιαφέρει να ολοκληρωθεί ένα έργο που έρχεται από την προηγούμενη δημοτική αρχή, είναι χρηματοδοτούμενο για να λύσουμε ένα μεγάλο ζήτημα, διά παντός.
• Για τη Νότια Ρόδο και την Λίνδο, ποιος είναι ο σχεδιασμός;
Ειδικά για το θέμα της Λίνδου, που αντιμετώπιζε προβλήματα, κυρίως στο peak της καλοκαιρινής σεζόν, έχουμε ένα έργο σε εξέλιξη όπου λαμβάνει νερό από γεωτρήσεις –και μάλιστα ποιοτικό. Μην ξεχνάτε πως το νερό στη Λίνδο είναι υφάλμυρο κάτι που δεν θα έπρεπε να συμβαίνει. Αυτός είναι κι ένας από τους στόχους μας. Επειδή βλέπουμε ότι θα αντιμετωπίσουμε θέμα λειψυδρίας –όχι μόνο στην Ρόδο, αλλά στην ευρύτερη περιοχή, όπως μας αναφέρουν οι πληροφορίες- έχουμε βάλει ως στόχο να λύσουμε το πρόβλημα της επάρκειας του νερού στο νησί για τις επόμενες δεκαετίες. Γι’ αυτό και προχωράμε σε σχετικές μελέτες (αναμένοντας και τα αντίστοιχα χρηματοδοτικά προγράμματα) ώστε να γίνουν μεγάλες μονάδες αφαλάτωσης σε 4 σημεία του νησιού και να εξασφαλίσουμε την υδροδότηση του νησιού, ενώ παράλληλα, θα κλείσουμε πολλές γεωτρήσεις. Έτσι θα είμαστε αυτόνομοι και παράλληλα με το Φράγμα Γαδουρά, θα ξέρουμε ότι δεν θα αντιμετωπίσουμε κανένα πρόβλημα για τις επόμενες δεκαετίες.
• Ανοίξατε ένα μεγάλο θέμα: τις γεωτρήσεις. Είναι γεγονός πως στη Ρόδο, εμφανίσθηκε πριν λίγα χρόνια το πρόβλημα με την έλλειψη νερού, άνοιγαν συνεχώς νέες γεωτρήσεις αλλά είναι μια διαδικασία εξαιρετικά κοστοβόρα για την ΔΕΥΑΡ.
Αυτό, έχει να κάνει με την προοπτική μόνιμης λύσης για το θέμα του νερού. Και η λύση είναι οι μονάδες αφαλάτωσης. Θέλουμε να προλάβουμε τις εξελίξεις και να έχουμε μια σύγχρονη διαδικασία στη διαχείριση των άλμεων που προκύπτουν από τις αφαλατώσεις, για να μην βρεθούμε προ εκπλήξεων. Οι γεωτρήσεις πρέπει να κλείσουν γιατί είναι ασύμφορες! Η ΔΕΥΑΡ πληρώνει αυτή την στιγμή, 10 εκ. ευρώ μόνο σε ρεύμα για τις γεωτρήσεις. Εάν οι αφαλατώσεις γίνουν με εναλλακτικές μορφές ενέργειας, θα μπορούσαμε κι εμείς να προχωρήσουμε σε μείωση της τιμής του νερού και να είμαστε ισχυροί.
• Μιας και το αναφέρατε, θα επανεξετάσετε το θέμα της τιμολογιακής πολιτικής;
Η τιμολογιακή πολιτική είναι στα πλάνα μας. Αναλύουμε τα οικονομικά δεδομένα, για να μπορέσουμε να βρούμε το πραγματικό μας κόστος στο νερό. Περιμένουμε να δούμε τις εξελίξεις και μετά θα προχωρήσουμε σε μια νέα τιμολογιακή πολιτική, με 10 τιμολογιακές βαθμίδες, προσπαθώντας να καλύψουμε όλες τις κοινωνικά ευαίσθητες ομάδες (πολύτεκνοι, ΑμΕΑ, μακροχρόνια άνεργοι κ.ο.κ.) ενώ θα παρέχουμε δυνατότητες ευελιξίας στους επιχειρηματίες, οι οποίοι αναγκαστικά καταναλώνουν πολύ νερό. Π.χ. ένα ξενοδοχείο χρειάζεται το νερό – δεν έχει άλλη επιλογή. Συνεπώς, θα πρέπει όλους να τους προστατέψουμε, αφού είμαστε μέρος μιας κοινωνίας όπου συνδεόμαστε με τον Τουρισμό.
• Πάντως, αρκετά ξενοδοχεία έχουν δικές τους δεξαμενές –όχι μόνον μεγάλες μονάδες, αλλά και μικρότερα.
Αυτό, είναι ένα πρόβλημα. Υπό την έννοια ότι έχουν ανοιχτεί γεωτρήσεις με νερό, αμφίβολης ποιότητας. Εμείς δίνουμε νερό και παράλληλα με την λειτουργία των δικών τους δεξαμενών. Θα εξετάσουμε τις περιπτώσεις και θα δώσουμε βάση στην ποιότητα του νερού.
• Σχετικά με τα έργα που είτε είναι δρομολογημένα, είτε θα γίνουν, είτε σχεδιάζετε να εντάξετε, πού βρίσκεται η ΔΕΥΑΡ;
Έργα δρομολογημένα… Τα έργα που είχαν ενταχθεί ήταν αυτά των συστημάτων τηλεμετρίας που είναι σε εξέλιξη και ολοκληρώνονται, το έργο στη Δ.Ε. Αρχαγγέλου όπως είπαμε ενώ το έργο που έχει ενταχθεί και βρίσκεται σε διαγωνιστική διαδικασία είναι το έργο για τον Βιολογικό στο Βόδι (δεν έχει ακόμη ανάδοχο). Βεβαίως, θα έπρεπε η μελέτη να είναι πιο σύγχρονη και να εξασφαλίσει την λειτουργία του Βιολογικού για τα επόμενα 20-25 χρόνια και τον εκσυγχρονισμό του. Πρέπει όμως, να προχωρήσει αυτή η παρέμβαση.
• Πριν λίγο καιρό, άνοιξε ένα ζήτημα για ενοποίηση των ΔΕΥΑ της χώρας. Για την περιοχή μας, ακούστηκε (χωρίς πολλές λεπτομέρειες και διευκρινίσεις προς το παρόν) ότι θα γίνει μια ΔΕΥΑ για όλο το Αιγαίο με έδρα την… Σύρο. Θα ήθελα το σχόλιό σας.
Η ένωση των ΔΕΥΑ ήταν αντίθετη. Αν και αυτό τελεί ακόμη υπό διαβούλευση, η προσωπική μου άποψη είναι ότι η ΔΕΥΑ Ρόδου, είναι το τρανό παράδειγμα για να αποτρέψει την κυβέρνηση να ξεκινήσει αυτή την διαδικασία. Εμείς, είμαστε μια ΔΕΥΑ η οποία προέρχεται από μία συνένωση πρώην δήμων, και η οποία, έχει αποτύχει στην πράξη. Η ΔΕΥΑΡ δεν μπορεί, ακόμη και σήμερα να λειτουργήσει όπως θα έπρεπε. Εάν γινόταν μια συνένωση και η ΔΕΥΑ Ρόδου να αναλάβει τις ΔΕΥΑ Σύμης, Καρπάθου, Κω, Καλύμνου κ.λπ. είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο στην πράξη. Κι αυτό έγκειται στην ιδιαιτερότητα που έχουν τα νησιά, με την εδαφική ασυνέχεια. Θα μπορούσε να δοκιμάσει η κυβέρνηση –πιλοτικά- ένα πρόγραμμα συνενώσεων στην ορεινή Ελλάδα και να δει εάν και πώς θα λειτουργήσει στην πράξη. Στα νησιά όμως, δεν υπάρχουν πολλές δυνατότητες. Θεωρώ ότι η πρώτη συζήτηση θα έχει να κάνει με την αλλαγή στην διοικητική δομή των ΔΕΥΑ αλλά δε νομίζω ότι μπορεί να εφαρμοστεί με ευκολία στις νησιωτικές περιοχές. Υπάρχουν και πολλά νησιά, που δεν έχουν ΔΕΥΑ. Οπότε, αν μπούμε σε έναν ενιαίο φορέα διαχείρισης, σε επίπεδο περιφέρειας νοτίου Αιγαίου, θα είναι… χαοτικό. Όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις, όλα αυτά τα χρόνια, απαξίωσαν τις ΔΕΥΑ, τις άφησαν υποστελεχωμένες, χωρίς πρόβλεψη ως προς την ενεργειακή απορρόφηση (όταν προέκυψε η ενεργειακή κρίση) και διογκώνοντας τα χρέη τους. Στην υποψηφιότητα που θα θέσω στην Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης, θα υπηρετήσω αυτή την άποψη, διότι θεωρώ ότι η εδαφική ασυνέχεια των νησιών, δεν χωράει παιχνίδια.
• Η ΔΕΥΑΡ αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα με την έλλειψη προσωπικού. Τι θα κάνετε φέτος;
Υπάρχουν πάρα πολύ μεγάλα κενά: σε μια πρώτη καταγραφή, μας λείπουν περί τα 140 άτομα. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν δυνατότητες πρόσληψης με κάποιον τρόπο και κυρίως, όχι οικονομικές. Αυτό που θα σχεδιάσουμε είναι μέσω συνεργατών, να δώσουμε την καθημερινότητα σε εργολαβίες, ώστε να έχουμε επάρκεια στο τεχνικό προσωπικό. Κοιτάζουμε με τα εργαλεία που μας δίνει ο νόμος, να μπορέσουμε να έχουμε εργαζόμενους για να λειτουργήσει η επιχείρηση.
• Κλείνοντας, θα θέλατε να κάνετε ένα σχόλιο για το ζήτημα της άρδευσης;
Ας ξεχωρίσουμε δύο πράγματα: η ΔΕΥΑΡ, παρέχει στους αγρότες, άρδευση –κυρίως σε μικρές καλλιέργειες. Οι έχοντες μεγάλες καλλιέργειες, βρίσκονται υπό την σκέπη ενός φορέα, που λέγεται ΤΟΕΒ και ανήκει στην ΠΝΑι. Ο ΤΟΕΒ διαχειρίζεται το Φράγμα της Απολακκιάς, από το οποίο υδροδοτεί τους αγρότες –όπου και πληρώνουν. Η ΔΕΥΑΡ, είχε στείλει ένα αίτημα προς τους προέδρους των Τοπικών Κοινοτήτων, με το οποίο ζητούσε από τους αγρότες να δηλώσουν τα στρέμματά τους, ώστε να τους τιμολογήσει αναλόγως. Απέστειλε φέτος λογαριασμούς 4ετίας. Επειδή κανείς δεν τους είπε να δηλώσουν τα στρέμματα που θα αρδεύσουν, έρχονται με μαζικά αιτήματα για διορθώσεις. Κάποιες περιπτώσεις, ευσταθούν ενώ έχουμε εξουσιοδοτήσει τα Τοπικά Συμβούλια, να γνωμοδοτήσουν σχετικά, ώστε να αποφευχθούν κάθε είδους ‘πελατειακού’ χαρακτήρα, διαγραφές. Πέραν τούτου, η μεγάλη αλλαγή που γίνεται φέτος, είναι ότι η ΔΕΥΑΡ θα ζητήσει μέσω μιας ψηφιακής πλατφόρμας, τις αιτήσεις των αγροτών για την άρδευση ανά καλλιέργεια. Θα προβεί στην τιμολόγησή τους και θα ζητήσει την πληρωμή τους, προκαταβολικά. Διότι πρόκειται για το… 80% του νερού. Εμείς από την πλευρά μας, θα προσπαθήσουμε να αξιοποιήσουμε ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα για να εξοικονομήσουμε φυσικούς πόρους. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε όλοι ότι πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με το νερό και πώς το καταναλώνουμε!
Σωτήρης Βαγιανός: «Σκοπός μας μέσα στην επόμενη διετία, είναι να έχουμε το φτηνότερο νερό στην Ελλάδα, έχοντας μια ισχυρή ΔΕΥΑΡ»
