Ενα νέο μεγάλο κεφάλαιο στις υποθέσεις «διαφθοράς» στο δημόσιο, άνοιξε την Παρασκευή από την Αντεισαγγελέα Πλημμελειοδικών Ρόδου κ. Μαρία Σοφία Βαΐτση, μετά την άσκηση ποινικών διώξεων κατά παντός υπευθύνου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου για τα αδικήματα της υπεξαίρεσης αντικειμένου ιδιαιτέρως μεγάλης αξίας από υπαίτιο που είχε την ιδιότητα του εντολέα και διαχειριστή και της απιστίας κατ’ εξακολούθηση.
Η υπόθεση ανάγεται στα χρόνια της διοίκησης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, πρίν την εφαρμογή του Καλλικράτη, επί θητείας της κ. Μάρθας Σημαντώνη.
Ξεκίνησε δε μετά από δημοσίευμα της “δημοκρατικής”, για τη διαχείριση των οικονομικών του Βακούφ Ρόδου, την 19η Μαρτίου 2013.
Πρόκειται για μια έρευνα εξαιρετικά ευαίσθητη, αν αναλογιστεί κανείς ότι αφορά τη διαδρομή εσόδων από τη διαχείριση των ακινήτων του Βακούφ στη Ρόδο και τη συνεργασία του Οργανισμού με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και πολύ πιθανόν και με άλλους φορείς.
Η έρευνα σε πρώτη φάση επικεντρώθηκε στις επιδοτήσεις του Οργανισμού Διαχείρισης Κτημάτων Βακούφ προς την καποδιστριακή Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου!
Η κ. Εισαγγελέας παρήγγειλε, στο πλαίσιο της έρευνας, στο Πταισματοδικείο Ρόδου, μεταξύ άλλων, να αναζητηθούν και να προσκομιστούν αρμοδίως όλες οι αποφάσεις του Βακούφ, που αφορούν επιχορηγήσεις και δωρεές, από το 2002 μέχρι και σήμερα, να προσκομιστούν αντίγραφα των βιβλίων εσόδων και εξόδων, αλλά και τα παραστατικά από τα οποία θα αποδεικνύεται ότι εκταμιεύθηκαν ποσά για συγκεκριμένους σκοπούς και δαπάνες.
Στο στόχαστρο μπήκε συγκεκριμένα η οικονομική διαχείριση της τελευταίας 15ετίας των επιχορηγήσεων του Οργανισμού Διαχείρισης Κτημάτων Βακούφ Ρόδου.
Στο πλαίσιο της δικαστικής έρευνας έχει καταθέσει, μεταξύ άλλων, η πρώην Γενική Γραμματέας της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου κ. Μάρθα Σημαντώνη, που υπεραμύνθηκε της νομιμότητας των ενεργειών της, τονίζοντας μάλιστα ότι όλες οι δαπάνες που έγιναν έτυχαν της εγκρίσεως δύο κυβερνητικών επιτρόπων, που είχαν οριστεί για το σκοπό αυτό.
Στοιχεία προσκόμισε, στο πλαίσιο της ίδιας έρευνας, ο προϊστάμενος του ΠΕΧΩ Δωδεκανήσου κ. Ν. Φαρμακίδης, ο οποίος υπέβαλε εξάλλου και σχετική αναφορά ενώπιον του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης και του ΣΔΟΕ Νοτίου Αιγαίου, ζητώντας να ελεγχθούν όλες οι αποφάσεις επιχορήγησης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου από το Βακούφ και να διενεργηθεί σχετική οικονομική πραγματογνωμοσύνη.
Όπως απεκάλυψε η “δημοκρατική”, από το περιεχόμενο δύο εγγράφων του 2002 και του 2003, που έχουν αποσταλεί, συνοδευόμενα από επώνυμη καταγγελία στους ως άνω ελεγκτικούς μηχανισμούς, φέρεται συγκεκριμένα να προκύπτει ότι έγιναν αθρόες επιδοτήσεις του Οργανισμού προς την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, όχι για την ενίσχυση του περιφερειακού ταμείου, αλλά για την αποπληρωμή δαπανών, που δεν προέβλεπε το δημόσιο λογιστικό.
Τον Ιούνιο του 2002, σύμφωνα με την καταγγελία, που έγινε αρμοδίως, φέρεται συγκεκριμένα να διατέθηκε το ποσό των 146.735 ευρώ από τον Οργανισμό του Βακούφ στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ως δωρεά για τον… «εξοπλισμό και την ανακαίνιση των ενοικιασμένων κτηρίων των υπηρεσιών της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου καθώς και για την ενίσχυση πολιτιστικών εκδηλώσεων, φιλανθρωπικού χαρακτήρα».
Διατέθηκε δηλαδή ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσό για αόριστες δαπάνες, που δεν προβλέπονται από το δημόσιο λογιστικό, όπως η ανακαίνιση ιδιωτικών ακινήτων και η διεξαγωγή φιλανθρωπικών εκδηλώσεων από την Περιφέρεια, που δεν θυμάται μάλιστα κανείς να έχουν πραγματοποιηθεί!
Τον Ιούλιο του 2003, με μια άλλη απόφαση, έγινε νέα δωρεά στο Περιφερειακό Ταμείο Νοτίου Αιγαίου, ύψους 180.000 ευρώ. Στο πρακτικό του Οργανισμού με το οποίο αποφασίστηκε η συγκεκριμένη δωρεά αναφέρονται τα εξής: «Μετά από σχετική συζήτηση για τις ανάγκες της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, τόσο για εξοπλισμό των γραφείων των υπηρεσιών Π.Ν.Α. και ανακαίνιση των κτηρίων που φιλοξενούν τις υπηρεσίες της Περιφέρειας, όσο και για ενίσχυση πολιτιστικών εκδηλώσεων φιλανθρωπικού χαρακτήρα κ.λ.π. και κατόπιν διαλογικής συζητήσεως μεταξύ των μελών του, το δ.σ. αποφασίζει ομόφωνα και εγκρίνει τη δωρεά του χρηματικού ποσού των 180.000 ευρώ για την αντιμετώπιση των λειτουργικών αναγκών των υπηρεσιών της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου».
Μεταξύ άλλων προσώπων κατέθεσε στην ίδια έρευνα και η πρώην επίτροπος κ. Ρένα Μαντικού, που ισχυρίστηκε ότι αντικαταστάθηκε από τη θέση ευθύνης που της είχε ανατεθεί, διότι δεν συμφωνούσε με τη διαχείριση των επιχορηγήσεων του Βακούφ.
Μέλη της διοίκησης του Βακούφ κατέθεσαν ωστόσο ότι όλες οι αποφάσεις έτυχαν της εγκρίσεως των αρμόδιων ελεγκτικών μηχανισμών και των επιτρόπων, ενώ τα χρήματα διατέθηκαν, όπως τους είχαν διαβεβαιώσει, για έργα βελτίωσης υπηρεσιών κοινού οφέλους.
Ο Οργανισμός Διαχείρισης Κτημάτων Βακούφ Ρόδου είναι ιδιοκτήτης και διαχειρίζεται όλα τα μουσουλμανικά ακίνητα, τεμένη και νεκροταφεία στο νησί της Ρόδου (αρ. 7 παρ. 8).
Με τον όρο «Βακούφ-Βακούφια», νοούνται, κατά το Οθωμανικό Δίκαιο, τα αφιερώματα, δηλαδή τα κτήματα, που αφιερώθηκαν για κάποιο αγαθεργό, κοινωφελή ή ιερό εν γένει σκοπό, ποικίλουν δε ανάλογα με τον ειδικότερο σκοπό για τον οποίο έχει διατεθεί η περιουσία με την πράξη αφιέρωσης. Σαν περιουσιακά σύνολα τα βακούφια έχουν περιορισμένη, ιδιορρύθμου φύσεως, προσωπικότητα, γι’ αυτό και με την αφιερωτική πράξη και ανάλογα με την κατηγορία του κτήματος βακούφ, καθορίζεται και ο τρόπος διαχείρισής τους από τον «Μουτεβελή» δηλαδή τον Έφορο, που είχε θέση ανάλογη με τον εκτελεστή του Α.Ν. 2039/1939 που ισχύει στην Ελλάδα για τις περιουσίες, που έχουν διατεθεί για κοινωφελή σκοπό.
Λόγω της ποικιλόμορφης διαχείρισης των βακούφιων και για την καθιέρωση ενιαίας οπωσδήποτε διαχείρισης και εποπτείας, εκδόθηκε από τον Ιταλό Κυβερνήτη Δωδεκανήσου το Κυβερνητικό Διάταγμα 12 της 2 Μαΐου 1929, που διατηρήθηκε σε ισχύ με την 19/1947 προκήρυξη του στρατιωτικού διοικητή Δωδεκανήσου και μετά την προσάρτησή της στην Ελλάδα. Με το διάταγμα αυτό η διαχείριση των περιουσιών Βακούφ Ρόδου ανατέθηκε σε ιδιωτικό συμβούλιο Μουσουλμάνων, απαρτιζόμενο από πέντε μέλη, που δεν χρειάζεται να έχουν κάποια επίσημη ιδιότητα και ειδικότερα από ένα πρόεδρο, τρεις συμβούλους και ένα σύμβουλο διαχειριστή (άρθρ. 4 του Κυβερν. Δ/τος).
Το ειδικό αυτό συμβούλιο διαχείρισης (Οργανισμός Διαχειρίσεως Κτημάτων Βακούφ), στο οποίο ανατέθηκε με το Δ/μα αυτό η διοίκηση και η διαχείριση των βακουφικών περιουσιών, δηλαδή περιουσιών που έχουν αφιερωθεί υπέρ κοινωφελούς σκοπού, δεν έχει το χαρακτήρα ΝΠΔΔ, ούτε άλλωστε χαρακτηρίστηκε έτσι με το παραπάνω Δ/μα, ή μεταγενέστερα, αλλά φέρει το χαρακτήρα του κοινωφελούς ιδρύματος, δηλαδή νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, η άσκηση δε εποπτείας και ελέγχου των πράξεών του δεν αρκεί για να προδώσει σ’ αυτό την ιδιότητα του ΝΠΔΔ.
Με την παρ. 9 του 14ου παραρτήματος της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων, η Ελλάδα ανέλαβε την υποχρέωση, να σεβασθεί την τύχη των βακουφιών, που είχαν συσταθεί πριν από την προσάρτηση της Δωδεκανήσου.
Ο μουσουλμάνος που προτίθεται, να αφιερώσει περιουσία για ευαγή σκοπό, μπορεί να προβεί σε ανάλογη δικαιοπραξία με τη μορφή της σύστασης ιδρύματος, της δωρεάς προς ίδρυμα, του τρόπου σε διάταξη τελευταίας βούλησης ή της δωρεάς υπό όρο, πάντοτε όμως σύμφωνα με τις διατάξεις του ελληνικού Α.Κ..
