Τον Ιούνιο η χώρα µας κατέγραψε νέο αρνητικό ρεκόρ, καθώς σε ηµερήσια βάση ένας λουόµενος εντοπιζόταν πνιγµένος στις ελληνικές ακτές. Σηµαντικό πρόβληµα αποτελεί η ελλιπής εκπαίδευση των ναυαγοσωστών αλλά και η υποστελέχωση των πύργων, ενώ οι προτάσεις για εξοπλισµό των πλαζ µε σωστικά µέσα παραµένουν στα συρτάρια των υπουργείων.
Ανάμεσα στους εκατοντάδες χιλιάδες λουόµενους που ξεχύθηκαν στις παραλίες για να απολαύσουν ένα καλοκαιρινό µπάνιο υπήρξαν έξι συνάνθρωποί µας οι οποίοι δεν πήραν τον δρόµο της επιστροφής.
Οι συγγενείς και οι φίλοι τους είδαν τα σκάφη του Λιµενικού να τους ανασύρουν νεκρούς από τη θάλασσα, έχοντας βιώσει πριν ξεψυχήσουν το µαρτύριο του πνιγµού. Eνα φαινόµενο το οποίο λαµβάνει πλέον ανησυχητικές διαστάσεις στις ελληνικές θάλασσες, καθώς κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους περισσότεροι από 400 άνθρωποι.
Τον Ιούνιο, µάλιστα, η χώρα µας κατέρριψε ένα αρνητικό ρεκόρ, µε έναν λουόµενο σε ηµερήσια βάση να εντοπίζεται πνιγµένος στις ελληνικές ακτές. Οι ναυαγοσώστες στις οργανωµένες παραλίες αδυνατούν να σώσουν ζωές εξαιτίας της πληµµελούς εκπαίδευσης αλλά και της υποστελέχωσης των ναυαγοσωστικών πύργων, ενώ οι κατά καιρούς προτάσεις για εξοπλισµό των ερηµικών πλαζ µε σωστικά µέσα παραµένουν στα συρτάρια των υπουργείων.
Την ίδια ώρα, νησιά τα οποία φιλοξενούν εκατοµµύρια επισκέπτες κάθε καλοκαίρι παραµένουν χωρίς ναυαγοσώστη και δηµοφιλείς τουριστικοί προορισµοί προχώρησαν σε προκήρυξη θέσης ναυαγοσώστη µόλις πριν από µία εβδοµάδα.
Το «Έθνος» µίλησε µε τους ανθρώπους οι οποίοι έρχονται καθηµερινά αντιµέτωποι µε το φαινόµενο των πνιγµών στην ελληνική ακτογραµµή και παρουσιάζει τα στοιχεία-σοκ από τη µάστιγα που απειλεί να µετατρέψει τα γαλάζια νερά του Αιγαίου σε υγρούς «τάφους». Η Ελλάδα είναι η 6η χώρα σε περιστατικά πνιγµών στην Ευρώπη των «28», ενώ καταλαµβάνει την 39η θέση ανάµεσα σε 116 χώρες του πλανήτη.
Σε περιστατικά στα οποία θύµατα είναι παιδιά ηλικίας µέχρι ενός έτους, η χώρα µας βρίσκεται στην 11η θέση παγκοσµίως, ενώ, σύµφωνα µε τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ, κάθε χρόνο καταγράφονται 420 θάνατοι στις ελληνικές θάλασσες. Σε κάθε νεκρό στη θάλασσααντιστοιχούν τέσσερις τραυµατίες οι οποίοι γλίτωσαν µεν από πνιγµό, αλλά έχουν υποστεί σοβαρές εγκεφαλικές ή σωµατικές βλάβες.
Θύµατα είναι κυρίως άνδρες 20-24 ετών, αλλά και ηλικιωµένοι, µε το 55% των πνιγµών να σηµειώνεται σε απόσταση 3 µέτρων από την ακτή και το 90% στα 10 µέτρα. Αξιοσηµείωτο για µια νησιωτική χώρα όπως η Ελλάδα είναι το γεγονός ότι το 60% του πληθυσµού δεν ξέρει να κολυµπά. Πού οφείλεται, όµως, αυτή η ραγδαία αύξηση των πνιγµών στη χώραµας; Ο Στάθης Αβραµίδης, καθηγητής Ναυαγοσωστικής στα ΤΕΦΑΑ Αθηνών και επιστηµονικός συνεργάτης του Εθνικού Οργανισµού ∆ηµόσιας Υγείας, εξηγεί ότι ο πνιγµός είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόµενο για το οποίο δεν έχουν εκπαιδευτεί ούτε οι λουόµενοι ούτε οι διασώστες.
«Δεν ξέρουν τεχνητή αναπνοή»
«Η πλειονότητα των ναυαγοσωστών στις παραλίες δεν γνωρίζει ούτε τεχνητή αναπνοή. Φοιτητές στο µάθηµά µου έχουν πάρει ένα δίπλωµα από µια ιδιωτική σχολή ναυαγοσωστικής για να δουλεύουν τα καλοκαίρια και δεν ξέρουν τίποτα. Τα ΙΕΚ δίνουν δίπλωµα ναυαγοσώστη πισίνας σε 12-13 ώρες µε µάθηµα σε υπολογιστή» λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο κ. Αβραµίδης και εξηγεί ότι µε το νέο νοµοθετικό πλαίσιο (Π∆ 31/2018) οι ναυαγοσώστες εκπαιδεύονται µε µια κούκλα ανά 15 µαθητές, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη το µάθηµα πρώτων βοηθειών για τους πολίτες γίνεται µε µια κούκλα ανά έξι µαθητές. «∆εν υπάρχει ένας φορέας δράσεων και για τους ίδιους τους λουόµενους. ∆εν έχουµε παιδεία. ∆εν γνωρίζει ο κόσµος κολύµπι. Αλλοι ξέρουν να κολυµπούν, υπερεκτιµούν τις δυνατότητές τους, βγαίνουν στα βαθιά και πνίγονται» τονίζει ο έµπειρος ναυαγοσώστης και εκτιµά πως το φαινόµενο των πνιγµών θα ενταθεί τα επόµενα χρόνια όσο το κράτος δεν τοποθετεί απινιδωτές στις οργανωµένες πλαζ, µε αποτέλεσµα να πεθαίνουν άνθρωποι από ανακοπή καρδιάς στη θάλασσα.
Τον περασµένο Μάρτιο ο κ. Αβραµίδης σε συνεργασία µε την εταιρεία Water Salvation κατέθεσε στην ηγεσία του υπουργείου Ναυτιλίας µια πρόταση για την πιλοτική τοποθέτηση ειδικών πλωτήρων (catch a breath) στους οποίους θα ξεκουράζονται οι λουόµενοι προκειµένου να µειωθούν τα περιστατικά πνιγµών σε µη οργανωµένες παραλίες. Το αρχηγείο του Λιµενικού Σώµατος απάντησε πως είναι αναρµόδιο να εξετάσει το αίτηµα και παρέπεµψε την εταιρεία στο υπουργείο Οικονοµικών, κάνοντας λόγο για «υπερβολικούς» αριθµούς αναφορικά µε τους θανάτους λουοµένων από πνιγµό. «Αν είχαµε απινιδωτές στις οργανωµένες παραλίες και αυτούς τους πλωτήρες στις ερηµικές παραλίες, θα γλίτωνε πολύς κόσµος από πνιγµό» λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο κ. Αβραµίδης για την πρόταση που αγνόησε το υπουργείο Ναυτιλίας.
Νησιά χωρίς ναυαγοσώστες
Την ώρα που εκατοµµύρια τουρίστες κατακλύζουν τα ελληνικά νησιά και οι Ελληνες ετοιµάζονται για την καλοκαιρινή άδεια, αρκετοί δηµοφιλείς προορισµοί παραµένουν χωρίς ναυαγοσώστες στις ακτές τους. Στην Πάρο, ο δήµος προχώρησε σε πρόσληψη ναυαγοσώστη πριν από µία εβδοµάδα, ενώ στις παραλίες της Κέρκυρας και της Ρόδου οι λουόµενοι κάνουν µπάνιο χωρίς την επιτήρηση ναυαγοσώστη.
«Τα µεγάλα προβλήµατα εντοπίζονται στις πισίνες, εκεί που δεν είµαστε εµείς. Κέρκυρα, Ζάκυνθος, Ρόδος, Κεφαλονιά, Χίος και Μυτιλήνη δεν έχουν ούτε έναν ναυαγοσώστη στις παραλίες τους. Εκεί έχουµε περιστατικά πνιγµών» δηλώνει στο «Έθνος» ο Μάριος Μυρωνάκης, πρόεδρος της Ενωσης Σχολών Ναυαγοσωστικής Ελλάδας, και αφήνει αιχµές για τους δηµάρχους παραλιακών περιοχών οι οποίοι τοποθετούν προσχηµατικά ναυαγοσώστη στις πλαζ τους.
«Αν βάλεις έναν ναυαγοσώστη σε µια παραλία χωρίς να πάρεις άλλα µέτρα ή εξοπλισµό, δεν κάνεις τίποτα. Και αυτός κάποια στιγµή θα πρέπει να ξεκουραστεί, δεν µπορεί να επιτηρεί όλη την ηµέρα. Τι νόηµα έχει να βγάζεις καθυστερηµένα προκήρυξη θέσης ναυαγοσώστη για δύο µήνες σε δήµο που έχει καλοκαιρινό τουρισµό τέσσερις µήνες; Είναι σαν να αδιαφορείς για όσους κάνουν µπάνιο τον Ιούνιο» υπογραµµίζει ο κ. Μυρωνάκης και εκφράζει την άποψη πως, αν εφαρµοστεί η ισχύουσα νοµοθεσία για την ασφάλεια στη θάλασσα, τότε οι πνιγµοί θα πέσουν στο µηδέν.
Πέρα, ωστόσο, από την ασφάλεια που παρέχει µια παραλία στο κοινό, εξίσου σηµαντική είναι και η τήρηση κάποιων κανόνων από την πλευρά του λουόµενου. Οπως αναφέρει ο ιατροδικαστής και πρόεδρος της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρείας, Γρηγόρης Λέων, οι ηλικιωµένοι οι οποίοι αντιµετωπίζουν παθολογικές καταστάσεις, καθώς και τα µικρά παιδιά που δεν γνωρίζουν µπάνιο, συνιστάται να είναι προσεκτικοί µε το κολύµπι. «Στις µεγαλύτερες ηλικίες ο πνιγµός είναι αποτέλεσµα ή έχει υπόβαθρο µια παθολογική κατάσταση.
Ενας ηλικιωµένος µπορεί να έχει χρόνια καρδιακά προβλήµατα ή να χάσει τις αισθήσεις του λόγω ζέστης και να πνιγεί. Τα παιδιά, επίσης, που δεν ξέρουν µπάνιο µπορεί να πνίγουν από ένα ατύχηµα.
Ενα δεύτερο πρόβληµα είναι όταν έχουµε πνιγµούς ανθρώπων που έχουν φάει και έχουν µπει στη θάλασσα. Σε αρκετές περιπτώσεις έχουµε κατανάλωση αλκοόλ ή φαρµάκων η χρήση των οποίων δεν επιτρέπει το κολύµπι στο νερό» επισηµαίνει ο κ. Λέων και εξηγεί πως ο πνιγµός είναι ένας εξαιρετικά βίαιος θάνατος όταν έχει γίνει εισρόφηση νερού. «Ο χρόνος πνιγµού εξαρτάται από το αίτιο που οδήγησε σε αυτόν. Αν κάποιος λιποθυµήσει µέσα σε πέντε λεπτά, µπορεί να πιει νερό και να πεθάνει. Αν έχουµε ένα άλλο αίτιο, π.χ. ένα έµφραγµα, µπορεί να πεθάνει σε λιγότερο από πέντε λεπτά» προσθέτει ο κ. Λέων.
Ενστάσεις για τους κανόνες λειτουργίας στις πισίνες ξενοδοχείων
Το ζήτηµα της ασφάλειας για τις πισίνες που λειτουργούν εντός των ξενοδοχειακών µονάδων είχε θέσει το υπουργείο Υγείας από το 2009 µε έγγραφό του προς το υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης. Η Γενική ∆ιεύθυνση ∆ηµόσιας Υγείας ζητούσε διευκρινίσεις αναφορικά µε τη νοµοθετική ρύθµιση του υπουργείου Τουρισµού για τις κολυµβητικές δεξαµενές την οποία δεν είχε συνυπογράψει ενώ ήταν συναρµόδια.
Οπως αναφέρει το υπουργείο Υγείας στην επιστολή του, η ρύθµιση δεν προβλέπει έγκριση της άδειας λειτουργίας πισίνας από υγειονοµική Αρχή, ούτε επιθεώρηση των εγκαταστάσεων κολυµβητικής δεξαµενής από τα αρµόδια όργανα. Το υπουργείο Υγείας εξέφραζε τις ενστάσεις του και για τους κανόνες λειτουργίας των δεξαµενών, επισηµαίνοντας πως µε τον νέο νόµο επιτρέπεται η τοποθέτηση σκαλιών για την είσοδο και την έξοδο των λουοµένων σε όλες τις πλευρές της πισίνας, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο τη δηµόσια υγεία.
Παράλληλα, δεν εξασφαλίζεται επαρκής χώρος γύρω από την κολυµβητική δεξαµενή µε τη δυνατότητα κατασκευής µπαρ σε απόσταση µέχρι 1,5 µέτρο από την πισίνα. Ακόµη, στο έγγραφο αναφέρεται πως το νοµοσχέδιο του υπουργείου Τουρισµού αφήνει κενά στις διατάξεις για τους υπευθύνους ασφαλείας της πισίνας, επιτρέποντας σε έναν υπεύθυνο λειτουργίας να εκτελεί χρέη επόπτη ασφαλείας, σε περίπτωση που το ξενοδοχείο έχει λιγότερα από 50 δωµάτια ή η πισίνα του είναι µικρότερη από 100 τ.µ.
Και ενώ το νοµοσχέδιο είχε τεθεί σε διαβούλευση, το υπουργείο Τουρισµού απέστειλε έγγραφο στον ΕΟΤ, το οποίο κοινοποιήθηκε από τον τότε προέδρο του οργανισµού, Γιάννη Κοφίνη, σε όλες τις περιφερειακές υπηρεσίες. Με αυτό καλούσε τις αρµόδιες Αρχές να αναστείλουν τις κυρώσεις κατά των παραβάσεων της σχετικής νοµοθεσίας µέχρις ότου ψηφιστεί ο νέος νόµος.
