Φθάνοντας στη Χάλκη, καθώς το πλοίο προσεγγίζει τον οικισμό, ένα παλιό κτίριο ξεχωρίζει, υποδεχόμενο σαν πρώτη εικόνα τον επισκέπτη. Είναι το παλιό ρολόι, δώρο στην πατρίδα από τους ξενιτεμένους Χαλκίτες του Weirton της Βιρτζίνια των ΗΠΑ. Λίγα μέτρα πιο πίσω, «κρυμμένο» πλέον από τα σπίτια, βρίσκεται ένα μάλλον ασυνήθιστο κτίσμα: πρόκειται για το Σαρεντζί, ένα «κρυφό» κτίριο, καθώς από το έδαφος ξεχωρίζει σήμερα μόνο ο πετρόχτιστος θόλος του, όμως το ύψος του στο εσωτερικό φθάνει τα έξι μέτρα.
Τα δύο κτίρια είχαν από χρόνια ανάγκη συντήρησης και αναστήλωσης. Ειδικά το Σαρεντζί, που σύμφωνα με μελετητές λειτουργούσε αρχικά ως σιταποθήκη (γι’ αυτό και το μεγαλύτερο μέρος του ήταν υπόγειο) και παραμένει κλειστό για περισσότερο από μισό αιώνα. Ομως για έναν μικρό νησιωτικό δήμο όπως η Χάλκη, ακόμα και ένα σχετικά «απλό» έργο είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. «Πριν από πέντε χρόνια ένας ιδιώτης δώρισε στον δήμο τη μελέτη αναστήλωσης των δύο κτιρίων. Παρέμεινε, όμως, στο συρτάρι, καθώς δεν είχαμε τους πόρους να την υλοποιήσουμε», εξηγεί ο δήμαρχος του νησιού, Μιχάλης Πάτρος.
Αναγνωρίζοντας τη δυσκολία των μικρών νησιωτικών δήμων, όπως η Χάλκη, να μελετήσουν και να κατασκευάσουν τεχνικά έργα (είτε ελλείψει τεχνικών υπηρεσιών, καθώς πρόκειται για μικρούς δήμους με ολιγομελές δυναμικό, είτε ελλείψει πόρων), τα υπουργεία Υποδομών, Οικονομίας και Ανάπτυξης και Ναυτιλίας και η «Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης Αυτοδιοίκηση Α.Ε.» ανέλαβαν προ μηνών να δημιουργήσουν έναν μηχανισμό για την υποστήριξή τους. Σήμερα, η αναστήλωση του παλιού ρολογιού και του Σαρεντζί στη Χάλκη θα είναι τα πρώτα έργα που θα «εγκαινιάσουν» τον μηχανισμό αυτό.
Προκειμένου να αναλάβει τα έργα αυτά η πολιτεία, «υποκαθιστά» τον δήμο μέσω μιας σύμβασης συνεργασίας. Κατόπιν το υπουργείο Υποδομών αναλαμβάνει το τεχνικό κομμάτι: την εκπόνηση/ επικαιροποίηση των μελετών, τη σύνταξη τευχών δημοπράτησης και την πραγματοποίηση του διαγωνισμού. Τις μελέτες θα εκπονήσουν οι «Κτιριακές Υποδομές», η κατασκευαστική εταιρεία του υπουργείου που είναι υπεύθυνη για τα σχολεία, τις υποδομές Υγείας και Δικαιοσύνης.
Η πρώτη ομάδα έργων συμπληρώνεται από δύο έργα στην Πάτμο και ένα στο Καστελλόριζο. Στην Πάτμο θα μελετηθεί η κατασκευή ενός βρεφονηπιακού σταθμού ολοκληρωμένης φροντίδας (για βρέφη, νήπια και νήπια με αναπηρία) και μιας μονάδας φροντίδας ηλικιωμένων. Στο Καστελλόριζο θα μελετηθεί η ανάπλαση της παραλιακής ζώνης του οικισμού, συνολικής έκτασης 4.000 τ.μ. Η παραλία θα ενοποιηθεί με τους σημαντικούς χώρους και κτίρια που βρίσκονται δίπλα της, αλλά και τις οδούς και τους πεζόδρομους προσπέλασης προς το εσωτερικό, με την χρήση ομοιογενών υλικών με τα υφιστάμενα παραδοσιακά.
Σύμφωνα με το υπουργείο Υποδομών, η ζήτηση από μικρά νησιά είναι μεγάλη, γιατί πλήθος έργων παραμένουν «κολλημένα» εξαιτίας των περιορισμένων δυνατοτήτων των δήμων τους. Μέσα στο επόμενο διάστημα θα εγκριθούν δύο έργα στα Ψαρά (η κατασκευή ιατρείου και η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου), δύο στην Κάσο (κατασκευή δημαρχείου και δημοτικού ξενώνα) και από ένα στην Ανάφη (δημοτικό ιατρείο), στην Αστυπάλαια (πολιτιστικό κέντρο) και στην Κέα (θαλάσσιο μουσείο).
Εξάμετρο ταβάνι
Οσο για τη Χάλκη; «Το Σαρεντζί είναι ένα υπέροχο κτίριο. Εξωτερικά δεν φαίνεται, αλλά το ταβάνι έχει 6 μέτρα ύψος! Σκεφτόμαστε λοιπόν να το αξιοποιήσουμε ως ένα χώρο προβολής της ιστορίας του νησιού», λέει ο κ. Πάτρος. Και το παλιό ρολόι; «Θέλουμε να ξαναλειτουργήσει. Ισως χωρίς το χαρακτηριστικό “χτύπημα” των ωρών γιατί πολλοί κάτοικοι το βρίσκουν… μακάβριο, ενώ οι τουρίστες διαμαρτύρονταν ότι τους ξυπνούσε».
Καθημερινή
