Μεγάλη και εν πολλοίς ατιμώρητη παραμένει η διαφθορά στην Ελλάδα, η οποία υπάρχει και διαιωνίζεται κυρίως λόγω του πολιτικού συστήματος και των πελατειακών σχέσεων των κομμάτων. Αυτό αποτελεί το γενικό συμπέρασμα της έρευνας της κοινής γνώμης για τη διαφθορά που πραγματοποίησε η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ), θεσμό τον οποίο πάντως οι πολίτες εμπιστεύονται σημαντικά για τη διαλεύκανση περιστατικών διαφθοράς, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα.
Η συντριπτική πλειονότητα των ερωτωμένων, το 97% συνολικά, εκτιμά ότι η Ελλάδα έχει σημαντικό πρόβλημα διαφθοράς. Συγκεκριμένα, το 67% απαντά ότι το πρόβλημα είναι «πολύ σημαντικό» και το 30% ότι είναι «αρκετά σημαντικό».
Το 62% των ερωτωμένων τοποθέτησε στην κορυφή της λίστας με τους τομείς που είναι περισσότερο εκτεθειμένοι στη διαφθορά τα δημόσια έργα και τις προμήθειες του Δημοσίου, ενώ δεύτερο στην κατάταξη έρχεται το πολιτικό σύστημα. Ακολουθούν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και η Τοπική Αυτοδιοίκηση, Δήμοι και Περιφέρειες, ως τομείς που οι πολίτες κρίνουν σε ποσοστό 48% και 39%, αντίστοιχα, ότι είναι εκτεθειμένοι περισσότερο στη διαφθορά.
Το 80% απάντησε ότι οι καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, όπως για παράδειγμα η πανδημία, είναι εξαιρετικά πρόσφορο έδαφος για την εκδήλωση φαινομένων διαφθοράς.
Για ποιο λόγο όμως ζει και βασιλεύει η διαφθορά στην Ελλάδα; Ο πρώτος λόγος για το 85% των ερωτωμένων είναι η ατιμωρησία για τους διεφθαρμένους, ο δεύτερος, για το 73% των ερωτωμένων, οι πελατειακές σχέσεις των κομμάτων, και ο τρίτος, με ποσοστό 43%, η αδιαφάνεια στις δραστηριότητες των κρατικών οργανισμών. Σημειώνεται ότι στην ερώτηση για τους σημαντικότερους παράγοντες για την ύπαρξη της διαφθοράς οι πολίτες είχαν τη δυνατότητα να δώσουν έως τέσσερις απαντήσεις.
Εννέα στους δέκα πολίτες πιστεύουν ότι η διαφθορά δεν τιμωρείται. Το 87% απάντησε ότι η διαφθορά στην Ελλάδα τιμωρείται σπάνια ή ποτέ και μόνο το 10% ότι «τιμωρείται συχνά». Το 56% απάντησε ότι θα κατήγγελλε περιστατικά διαφθοράς στα οποία θα γινόταν μάρτυρας, αλλά ένα σημαντικό ποσοστό, 39%, δήλωσε ότι επίσης θα δίσταζε να προχωρήσει σε καταγγελία. Ο λόγος προκύπτει από την απάντηση στην επόμενη ερώτηση της έρευνας, καθώς το 50% εκτιμά ότι δεν υπάρχει «καμία προστασία για αυτούς που καταγγέλλουν».
Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι οι πολίτες αν αποφάσιζαν να καταγγείλουν ένα περιστατικό διαφθοράς για δημόσιο υπάλληλο θα απευθύνονταν σε ποσοστό 65% στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας, 51% στη Δικαιοσύνη και σε ποσοστό 49% στον Συνήγορο του Πολίτη (επίσης έως τέσσερις απαντήσεις). Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε όλη τη χώρα από τις 11/9/2021 έως και τις 30/11/2021 σε δείγμα 777 ατόμων μέσω της συμπλήρωσης ερωτηματολογίων από την ΕΑΔ.
