Η παράταση του lockdown ενεργοποιεί σχεδόν όλο το οπλοστάσιο της κυβέρνησης, η οποία θα παράσχει ρευστότητα ύψους 6,5 δισ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του έτους, όταν το σύνολο των παρεμβάσεων του 2021 υπολογίζεται στο ποσό των 7,5 δισ. ευρώ.
Στο οικονομικό επιτελείο σβήνουν και γράφουν τα δυνητικά μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν μέχρι τα τέλη Μαρτίου, με στόχο να κρατηθούν όρθιες οι επιχειρήσεις. Ωστόσο, οι εξισώσεις είναι ιδιαίτερα δύσκολες, καθώς τα κεφάλαια δεν επαρκούν και ήδη υπάρχουν κάποιοι εντός της κυβέρνησης που συστήνουν να περιοριστούν τα μέτρα Ιανουαρίου – Μαρτίου υπό τον φόβο συνέχισης της πανδημίας έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου.
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί το «μαξιλάρι» (άνω των 30 δισ. ευρώ) για τις πληρωμές μισθών και συντάξεων αφού τα έσοδα κινούνται επί ξυρού ακμής, και πλέον δεν υπάρχουν άλλες πηγές που θα μπορούσαν να αντλήσουν ρευστότητα για να στηρίξουν επιχειρήσεις και εργαζομένους.
Είναι ενδεικτικό ότι η αναστολή συμβάσεων κοστίζει 600 εκατ. ευρώ τον μήνα και ήδη στο υπουργείο Οικονομικών έχουν υπολογίσει για το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου κονδύλι ύψους 1,2 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση του συγκεκριμένου μέτρου. Από το ποσό αυτό, το 1 δισ. ευρώ έχει εγγραφεί στον προϋπολογισμό του υπουργείου Εργασίας και τα υπόλοιπα 200 εκατ. ευρώ θα εκταμιευθούν από το έκτακτο αποθεματικό του προϋπολογισμού για το τρέχον έτος, το οποίο ανέρχεται σε 3 δισ. ευρώ.
Ουσιαστικά το αποθεματικό των 3 δισ. ευρώ είναι αυτό που καλείται να στηρίξει την αγορά με ρευστότητα, καθώς το μεγαλύτερο τμήμα του θα κατευθυνθεί στις δύο επιστρεπτέες προκαταβολές οι οποίες θα πραγματοποιηθούν το πρώτο τρίμηνο του έτους (Ιανουάριο και Μάρτιο). Το ποσό αναμένεται να ξεπεράσει τα 2,2 δισ. ευρώ, ωστόσο στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι θα μπορέσουν να αντλήσουν πόρους από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα React EU, που στοχεύει στην αντιμετώπιση των συνεπειών του κορωνοϊού. Στην περίπτωση αυτή, εάν δηλαδή ευρωπαϊκοί πόροι καλύψουν τμήμα των επιστρεπτέων προκαταβολών, θα «περισσέψουν» περισσότερα χρήματα από το αποθεματικό του προϋπολογισμού, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη αναγκών της οικονομίας.
Κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών εκφράζει έντονη ανησυχία μετά την παράταση του lockdown, η οποία κατά κύριο λόγο εστιάζεται στις μειωμένες δυνατότητες που υπάρχουν πλέον για τη χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης των εργαζομένων και των επιχειρήσεων. Ο ίδιος σημειώνει ότι μέσα στο έτος πρέπει να πληρωθούν τοκοχρεολύσια ύψους 11,5 δισ. ευρώ, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι το «μαξιλάρι» δεν πρέπει να πέσει κάτω από τα 30 δισ. ευρώ. Παράλληλα, όπως όλα δείχνουν, ο στόχος της κυβέρνησης για ρυθμό ανάπτυξης 4,8% φέτος μπορεί να μην επιτευχθεί, καθώς η πανδημία παρουσιάζει δυναμική που προς το παρόν δεν ανακόπτεται.
Πού θα διοχετευθούν τα 6,5 δισ. ευρώ:
1. Επιστρεπτέα προκαταβολή. Ο πέμπτος κύκλος της επιστρεπτέας, που είναι σε εξέλιξη, θα δώσει ρευστότητα 1,5 δισ. ευρώ σε περίπου 400.000 επιχειρήσεις. Τον Μάρτιο θα ξεκινήσει ο έκτος κύκλος της επιστρεπτέας, ύψους περίπου 700 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι από τα συνολικά 2,2 δισ. ευρώ οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα επιστρέψουν το 1,1, δισ. ευρώ, δηλαδή το 50% της επιχορήγησης δεν επιστρέφεται.
Τα ποσά του 5ου κύκλου των κρατικών δανείων θα πιστωθούν στους λογαριασμούς των δικαιούχων περί τα τέλη Ιανουαρίου.
2. Ενίσχυση επιχειρήσεων μέσω του προσωρινού πλαισίου της Ε.Ε. Το ύψος των πάγιων δαπανών που δεν έχουν καλυφθεί από τα μέχρι σήμερα μέτρα στήριξης (όπως η επιστρεπτέα προκαταβολή) και η μείωση τζίρου που καταγράφει κάθε επιχείρηση είναι τα βασικά κριτήρια για την ένταξη στο νέο πρόγραμμα για μεσαίες επιχειρήσεις, από το οποίο μπορούν να αντληθούν έως και 3 εκατ. ευρώ (ανά επιχείρηση). Το νέο πρόγραμμα αναμένεται να τεθεί σε ισχύ τον προσεχή Φεβρουάριο, με τον συνολικό προϋπολογισμό να είναι λίγο χαμηλότερος των 500 εκατ. ευρώ.
3. Αναστολές φορολογικών υποχρεώσεων, το ύψος των οποίων δεν έχει προσδιορισθεί.
4. Κάλυψη ασφαλιστικών εισφορών περίπου 300 εκατ. ευρώ.
5. Πρόγραμμα «Γέφυρα» για τους δανειολήπτες που επλήγησαν από την πανδημία, ύψους 280 εκατ. ευρώ.
6. Επιδότηση μακροχρόνια ανέργων με το ποσό των 322 εκατ. ευρώ.
7. Αποζημίωση στους ιδιοκτήτες ακινήτων για τις μειώσεις των ενοικίων.
8. Αποζημίωση ειδικού σκοπού, η οποία υπολογίζεται να φθάσει το 1,2 δισ. ευρώ.
9. Μη επιστρεπτέα επιχορήγηση σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις μέσω των ΟΤΑ, ύψους 800 εκατ. ευρώ.
