Στο πλαίσιο των πανελλαδικών κινητοποιήσεων στην Παιδεία από τους φοιτητές και τους καθηγητές, κατά του επίμαχου νομοσχεδίου για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων, και της απόφασης του Κεντρικού Συμβουλίου του Συλλόγου Διοικητικού και Ερευνητικού Προσωπικού του Πανεπιστημίου Αιγαίου, μίλησε στην ‘δημοκρατική’ η πρόεδρος του Συλλόγου κα Τίνα Ζορμπαλά.
Όπως εξηγεί, υπάρχουν πολλές επιπτώσεις αφού υποβαθμίζεται η ‘Δημόσια και Δωρεάν Παιδεία’ ενώ μειώνεται και ο φοιτητικός πληθυσμός στα κρατικά πανεπιστήμια.
Σημειώνεται πως το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού έχει τίτλο: «Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου –Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων» κατατέθηκε την Πέμπτη 8 Φεβρουαρίου 2024 στη Βουλή προς δημόσια διαβούλευση.
• Κυρία Ζορμπαλά, μιλήστε μας για το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για τα μη κρατικά Πανεπιστήμια. Παρακολουθούμε τις κινητοποιήσεις των φοιτητικών συλλόγων ανά την χώρα να συνεχίζονται με στόχο την κλιμάκωση και το επόμενο διάστημα. Ποια είναι η θέση του Συλλόγου Διοικητικού και Ερευνητικού Προσωπικού του Πανεπιστημίου Αιγαίου;
Πράγματι, υπάρχουν πάρα πολύ μεγάλες αντιδράσεις που εκδηλώνονται με φοιτητικές καταλήψεις στα περισσότερα πανεπιστήμια της χώρας ενάντια στην ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων καθώς και κατά της συνταγματικής αναθεώρησης (συγκεκριμένα, του άρθρου 16 του Συντάγματος που έχει αναγγείλει η κυβέρνηση ότι θα προχωρήσει στο επόμενο διάστημα). Αυτό το οποίο ζητούν οι φοιτητές με τις αποφάσεις των συλλόγων τους αλλά κι εμείς, σαν Σύλλογος Διοικητικού και Ερευνητικού Προσωπικού του Πανεπιστημίου Αιγαίου όπως και η Ομοσπονδία μας, μετά το συνέδριο που είχαμε στην Αθήνα, είναι να μην προχωρήσει αυτό το νομοσχέδιο. Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο το οποίο φέρει ένα πολύ προκλητικό και παραπλανητικό τίτλο ‘Ελεύθερα Πανεπιστήμια’. Απέναντι σε αυτό, αντιδρά το μεγαλύτερο μέρος –θα λέγαμε- της πανεπιστημιακής και φοιτητικής κοινότητας, διότι γνωρίζουμε πως αυτό, θα έχει δυσμενέστατες επιπτώσεις σε όλα τα πανεπιστήμια. Θα απαξιώσει και θα υποβαθμίσει πολύ την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (και γενικότερα την επιστήμη) και κατά συνέπεια την ανάπτυξη της χώρας μας, ενώ θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στα περιφερειακά πανεπιστήμια της χώρας όπως το δικό μας, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
• Το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού έχει τίτλο: «Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου –Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων». Όταν λέτε δυσμενείς επιπτώσεις, θα ήθελα να γίνετε πιο συγκεκριμένη. Ήδη τα κρατικά πανεπιστήμια αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα σε υποχρηματοδότηση και άλλα θέματα.
Μιλάμε για ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Συγκεκριμένα πώς θα λειτουργούν, θα το δούμε στη συνέχεια. Ξέρουμε όμως, γενικότερα πώς λειτουργούν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια εκεί όπου υπάρχουν. Όπως αναφέρατε, το δημόσιο πανεπιστήμιο έχει προβλήματα. Όλα τα ΑΕΙ αντιμετωπίζουνπολλά προβλήματα όπως όλος ο χώρος του δημοσίου, εδώ στην Ελλάδα. Η υποχρηματοδότηση, σημαίνει πάρα πολύ χαμηλούς προϋπολογισμούς για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα στις πραγματικές ανάγκες που έχουν. Επίσης, είναι υποστελεχωμένα. Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου π.χ. στα τελευταία δύο χρόνια, από 320 μέλη διδασκόντων (μέλη διδακτικού και οργανωτικού προσωπικού που είχε) έφτασε τα 280. Μιλάμε για μια πολύ μεγάλη μείωση. Αντίστοιχη μείωση παρατηρούμε και στα άλλα πανεπιστήμια, καθώς δεν ανανεώνεται το προσωπικό. Κάποιοι συνταξιοδοτούνται και δεν προκηρύσσονται νέες θέσεις για να γίνουν προσλήψεις. Είναι δηλαδή τα δημόσια πανεπιστήμια σε πολύ δύσκολη θέση, οικονομικά. Αυτό, ακολουθεί την πολιτική που ασκείται στα τελευταία 20 χρόνια.
Δυστυχώς, το δημόσιο πανεπιστήμιο, έχει εμπορευματοποιηθεί. Όταν λέμε εμπορευματοποίηση, τι εννοούμε: όλα τα μεταπτυχιακά προγράμματα, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, είναι με δίδακτρα. Μόνον δύο μεταπτυχιακά προγράμματα δεν έχουν δίδακτρα και είναι δωρεάν. Καταλαβαίνετε ότι μεγάλο μέρος, της δημόσιας Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, είναι εμπορευματοποιημένο.
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις όταν ιδρυθούν τα μη κρατικά πανεπιστήμια: από τη μία θα έχουμε ένα εμπορευματοποιημένο πανεπιστήμιο, απαξιωμένο –δυστυχώς- από την ίδια την Πολιτεία και από την άλλη, ένα μέρος της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης θα περάσει σε ιδιώτες. Οι συνέπειες ακολουθούν τα δεδομένα των ιδιωτικοποιήσεων σε πολλά επίπεδα. Ένα μεγάλο μέρος των αποφοίτων του Λυκείου, θα στραφούν προς τα ιδιωτικά πανεπιστήμια (για πολλούς λόγους) και στη συνέχεια, τα οποία θα τυγχάνουν χρηματοδοτήσεων από την κυβέρνηση.
Επιπλέον, τα δίδακτρα που θα υπάρχουν, θα επηρεάσουν και τα δημόσια πανεπιστήμια. Αναγκαστικά, θα επιβληθούν και δίδακτρα στα προπτυχιακά προγράμματα –όπως στα μεταπτυχιακά των δημοσίων πανεπιστημίων. Κι εδώ, πρέπει να σημειώσουμε ότι ήδη έχει ξεκινήσει αυτό, με την ίδρυση ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων με δίδακτρα. Ήδη και στο δικό μας πανεπιστήμιο έχει εγκριθεί ένα τέτοιο ξενόγλωσσο προπτυχιακό τμήμα και μάλιστα στην Ρόδο –δεν έχει αρχίσει ακόμη να λειτουργεί.
• Εκτιμάτε ότι όλα αυτά θα επηρεάσουν και τον φοιτητικό πληθυσμό;
Κοιτάξτε, ήδη υπάρχει μείωση του φοιτητικού πληθυσμού στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Από 18.500 φοιτητές στο σύνολο που είχε, έφτασε 17.000 φοιτητές –δηλαδή μείωση της τάξης του 8%. Αυτό οφείλεται και στην ελάχιστη βάση εισαγωγής που μείωσε το σύνολο των εισακτέων. Καταλαβαίνετε πως όταν ιδρυθούν ιδιωτικά πανεπιστήμια, ακόμη λιγότεροι φοιτητές θα επιλέγουν κρατικά πανεπιστήμια και μάλιστα, σε ακριτικά νησιά που έχουν πολλά προβλήματα όπως οι μεταφορές, τα εισιτήρια, η εύρεση στέγης και η ακρίβεια.
Συνεπώς, η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων δεν θα αναβαθμίσουν την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση αλλά το αντίθετο. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, δεν είναι κέντρα έρευνας και διδασκαλίας όπως τα δημόσια. Είναι κέντρα που αποσκοπούν στο κέρδος. Η μόρφωση, από δικαίωμα που είναι θα αρχίσει να γίνεται… επιλογή –γι’ αυτούς οι οποίοι έχουν χρήματα. Οι υπόλοιποι δεν θα έχουν επιλογή. Υπάρχει πλέον μια ξεκάθαρη ταξική κατηγοριοποίηση, η οποία θα ενταθεί με την ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων.
Επιπλέον, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στο εξωτερικό είναι αμφιβόλου κύρους –εκτός από συγκεκριμένα, τα οποία έχουν μεγάλη φήμη και δεν έχουν καμία πρόθεση να κάνουν παραρτήματα σε άλλες χώρες.
• Τελικά, οι φοιτητές και η ακαδημαϊκή κοινότητα, τι θα κερδίσουν από την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα;
Οι φοιτητές και η ακαδημαϊκή κοινότητα, δεν έχουν να κερδίσουν… τίποτα από αυτό. Έχουν μόνον να χάσουν όπως και οι οικογένειές τους. Η μόρφωση θα μετατραπεί σε επιλογή μόνο για τους λίγους. Συνεπώς, υποβαθμίζεται η ‘Δημόσια και Δωρεάν Παιδεία’.
Βέβαια, η κυβέρνηση επιχείρησε το 2006 – 2007 να φέρει το ίδιο θέμα προς ψήφιση, αλλά δεν τα κατάφερε λόγω του τεράστιου φοιτητικού και πανεπιστημιακού κινήματος, που κινητοποιήθηκε και απέτρεψε την αναθεώρηση του Συντάγματος. Ωστόσο, επιμένει για δεύτερη φορά να το φέρει τώρα και να το περάσει. Προφανώς θέλει να δώσει ένα μέρος της εκπαίδευσης στους ιδιώτες.
Γι’ αυτό θέλουμε να καταστήσουμε στην ελληνική κοινωνία ότι αν περάσει το νομοσχέδιο, δεν θα είναι προς όφελος της, ούτε προς όφελός της εκπαίδευσης.
