• Βαρώτσος: Οι πόλεις πρέπει να δίνουν χώρο στην Τέχνη και στον Πολιτισμό • Είναι σύμβολο συνδεδεμένο με την ίδια τη ζωή, ένας αγώνας προς τα εμπρός
Λίγοι καλλιτέχνες έχουν την τύχη μίας τόσο μαζικής αναγνώρισης όσο o κ. Κώστας Βαρώτσος. Το περασμένο Σάββατο, ο ίδιος, βρέθηκε στη Ρόδο με αφορμή την τοποθέτηση ενός αντιγράφου του περίφημου «Δρομέα» το οποίο βρίσκεται απέναντι από το ξενοδοχείο Χίλτον στην Αθήνα.
Ο «Δρομέας», κατασκευασμένος από γυαλί και με σιδερένιο σκελετό, φιλοτεχνήθηκε αρχικά τον Αύγουστο του 1988 στην πλατεία Ομονοίας, στην κορυφή του πυραμιδωτού συντριβανιού που υπήρχε τότε. Το γλυπτό δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της καλλιτεχνικής δράσης «Δρώμενα» που οργάνωνε ο Δήμος Αθηναίων επί δημαρχίας Μιλτιάδη Έβερτ, με πρωτοβουλία του αντιδημάρχου Θεμάτων Πολιτισμού Σταύρου Ξαρχάκου.
Το αντίγραφο στη Ρόδο
Συναντήσαμε τον κ. Βαρώτσο, την ώρα που ολοκληρώθηκε η τοποθέτηση του γλυπτού, έξω από τη νέα, σύγχρονη κλινική του Ρόδιου γιατρού, πλαστικού και επανορθωτικού χειρουργού κ. Ελευθέριου Δημητραδιού που βρίσκεται σε νέο χώρο στην οδό Παπανικολάου -ο οποίος και προχώρησε στην πρωτοβουλία αυτή με στόχο να προσδώσει έναν αέρα καλλιτεχνικής αισθητικής και πολιτιστικής αξίας στον χώρο του, παρά το γεγονός ότι η κύρια δραστηριότητά του είναι στην Αθήνα.
Η απόφαση του κ. Δημητριαδιού να φιλοξενήσει στο ιατρείο του ένα αντίγραφο του «Δρομέα» συνδέεται με τη φιλοσοφία της αισθητικής και της αναγέννησης, έννοιες άμεσα συνυφασμένες με την τέχνη της πλαστικής χειρουργικής. Το αντίγραφο του γλυπτού, τοποθετήθηκε σε εξωτερικό χώρο του ιατρείου.
Ερωτηθείς από τη “δ” για την πρωτοβουλία αυτή να κατασκευαστεί το αντίγραφο του «Δρομέα» για την Ρόδο, ο κ. Βαρώτσος δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Για να γίνουν τα μεγάλα έργα, χρειάζονται δύο άνθρωποι.
Ο άνθρωπος που κατασκευάζει το έργο και ο άλλος, όμως που το επιθυμεί. Ξέρετε, δεν μπαίνει ένα έργο σε μια πόλη, εάν δεν το επιθυμεί κάποιος. Και βέβαια, ο άνθρωπος που έφτιαξε αυτή την καταπληκτική κλινική εδώ, είναι ένας άνθρωπος με όραμα, με δύναμη και με πάθος. Ήρθε με βρήκε στην Αθήνα και μου εξέφρασε την επιθυμία να βάλει ένα αντίγραφο στη Ρόδο. Εγώ λατρεύω την Ρόδο, έχω ήδη ένα έργο μου εδώ στην Πινακοθήκη και ξεκινήσαμε αυτή την πρόκληση. Να κάνουμε ένα έργο μέσα στην πόλη, που να μεταφέρει την δύναμη του ‘Δρομέα’ της Αθήνας. Μοιραζόμαστε ένα κομμάτι της αισιοδοξίας του ‘Δρομέα’ της Αθήνας και τον φέραμε στη Ρόδο. Έτσι γίνεται η εξάπλωση του Πολιτισμού, της ενέργειας, της Τέχνης. Οι πόλεις πρέπει να δίνουν χώρο στην Τέχνη και τον Πολιτισμό διότι έτσι, αυτοπροσδιορίζουν και ορίζουν την ιστορική περίοδο που περνάμε».
Ζητώντας του ένα σχόλιο για τον συμβολισμό του «Δρομέα», ο κ. Βαρώτσος είπε τα εξής:
«Ο ‘Δρομέας’ είναι ένα σύμβολο που είναι συνδεδεμένο με την ίδια την ζωή. Η ίδια η ζωή, είναι ένας αγώνας προς τα εμπρός, ένας αγώνας προς συνεχώς νέες διαστάσεις, προς νέες κατακτήσεις. Είναι ένα σύμβολο αισιοδοξίας και ζωής και μια προσέγγιση θετική απέναντι στην ζωή και όχι παθητική. Αυτή είναι η βάση του».
Η ιστορία του «Δρομέα» της Ομόνοιας
Αρχικά προοριζόταν να μείνει στο σημείο για ένα μόνο μήνα -όσο δηλαδή διαρκούν τα «Δρώμενα»- αλλά λόγω της μεγάλης εντύπωσης που προκάλεσε αποφασίστηκε, με παρότρυνση και της Μελίνας Μερκούρη, να παραμείνει στο σημείο. Λόγω του επιβλητικού ύψους του, το οποίο αγγίζει τα 8 μέτρα αλλά και του μοντέρνου για την εποχή χαρακτήρα του, αντιμετωπίσε το πρώτο καιρό τη δυσαρέσκεια αρκετών Αθηναίων, αλλά ταυτόχρονα πολλοί το υποδέχτηκαν θετικά. Ο δε καλλιτέχνης δέχτηκε σφοδρή κριτική από τον ελληνικό καλλιτεχνικό χώρο με ορισμένους να τον ταυτίζουν πολιτικά τόσο με τον Έβερτ όσο και με τη Δεξιά ευρύτερα, προσδίδοντας του, διάφορους χαρακτηρισμούς.
Η αρχική του ονομασία ήταν Ξένος, ένας περαστικός δηλαδή του σύγχρονου αστικού τοπίου που έρχεται και φεύγει γοργά σχεδόν σαν φάντασμα. Πηγή έμπνευσης του Βαρώτσου για το γλυπτό ήταν οι χιλιάδες άνθρωποι που έρχονται και φεύγουν από την πλατεία Ομονοίας, ενώ στην κατασκευή ακολούθησε την ίδια τεχνική με την οποία είχε φιλοτεχνήσει το έργο «Ποιητής» στη Λευκωσία το 1983. Παρόλα αυτά, το έργο τελικά έμελλε να μείνει γνωστό ως ο «Δρομέας», καθώς έτσι το ερμήνευσαν βλέποντάς το οι περισσότεροι Αθηναίοι. Λόγω των εργασιών για την κατασκευή του σταθμού του μετρό το άγαλμα καταστράφηκε το 1993 και δημιουργήθηκε εκ νέου τον Μάιο του 1994 στην πλατεία Μεγάλης του Γένους Σχολής απέναντι από το Χίλτον, στη συμβολή δηλαδή της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας με τη Λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου, όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα.
Τον Μάρτιο του 2019 στο πλαίσιο της συμφωνίας των Πρεσπών, η υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά πρότεινε στον καλλιτέχνη να μεταφερθεί το έργο στα Σκόπια και να μπει στη θέση του ένα άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου από τα Σκόπια.
Ο Βαρώτσος, ο οποίος κατέχει τα πνευματικά δικαιώματα του γλυπτού, απέρριψε την πρόταση και ο Δρομέας παρέμεινε στην Αθήνα.
Επόμενο project ένα μνημείο πεσόντων του ΓΕΣ!
Πολλές πόλεις και μουσεία του κόσμου φιλοξενούν τα έργα του Κώστα Βαρώτσου και ο ίδιος συνεχίζει να εμπνέεται, να δημιουργεί και να εκπλήσσει.
Στα επόμενα projects του συγκαταλέγεται το μνημείο που ετοιμάζει για να τοποθετηθεί μπροστά από το υπουργείο Αμύνης, αλλά και η αλλαγή ολόκληρης της πρόσοψης του ΓΕΣ για το Πεντάγωνο, με πρωτοβουλία του υπουργού κ. Νίκου Δένδια: «Θα είναι ένα τεράστιο μνημείο 150.000 πεσόντων στους πολέμους που είχε η Ελλάδα. Επίσης κάνουμε την ανακαίνιση του κτηρίου του ΓΕΣ. Το μνημείο θα έχει βάση το γυαλί ενώ στο κτήριο θα γίνει επέμβαση με αλουμίνιο», κατέληξε ο κ. Βαρώτσος.
