Δραστική ήταν η επίδραση στον κλάδο των σούπερ μάρκετ από την επιβολή των capital controls και τη γενικότερη αναταραχή που προκλήθηκε στην οικονομία και στο τραπεζικό σύστημα. Από το δημοψήφισμα και μετά οι πωλήσεις στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων διατηρήθηκαν σταθερά σε αρνητικό πρόσημο, με συνέπεια συνολικά το έτος να κλείσει με κάμψη του τζίρου κατά 2,1% σε σύγκριση με το 2014 σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI για το 2015, τα οποία παρουσίασε ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της εταιρείας στην Ελλάδα, Παναγιώτης Μπορέτος, κατά την τελευταία γενική συνέλευση του ECR Hellas (πρόκειται για την επιτροπή προμηθευτών και λιανεμπόρων).
Σύμφωνα με την έρευνα τα προβλήματα που ήδη αντιμετώπιζαν κάποιες μεγάλες αλυσίδες επιδεινώθηκαν μετά τα capital controls, καθώς οι προμηθευτές διέκοψαν την τροφοδοσία και οι πωλήσεις υποχώρησαν δραματικά ενώ για το 2016 προβλέπεται ακόμη μεγαλύτερη συρρίκνωση των πωλήσεων κατά 3,9%.
Αναλυτικά, το 2015 οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ συνολικά υποχώρησαν κατά 2,1% σε σύγκριση με το 2014, με την καταναλωτική συμπεριφορά να επηρεάζεται δραστικά από τις τρεις εκλογικές αναμετρήσεις και την αύξηση του ΦΠΑ από 13% σε 23% σε πληθώρα προϊόντων. Ακριβώς το τελευταίο θεωρείται ότι επέδρασε στη μείωση του όγκου πωλήσεων κατά 0,4%, ενώ το 2014 είχε παρατηρηθεί οριακή αύξηση του όγκου πωλήσεων κατά 0,6%.
Η υποχώρηση των πωλήσεων μάλιστα επιταχύνθηκε το 2015, καθώς το 2014 επίσης είχαν υποχωρήσει οι πωλήσεις σε σύγκριση με το 2013, αλλά με μικρότερο ρυθμό, κατά 1,4%.
Αν και η χρονιά ξεκίνησε αισιόδοξα με τις πωλήσεις να εμφανίζονται αυξημένες σε σύγκριση με το 2014 υπό τις προσδοκίες που δημιούργησε η νέα κυβέρνηση, στη συνέχεια παρατηρήθηκαν αυξομειώσεις στις πωλήσεις. Το σημείο καμπής υπήρξαν αναμφίβολα τα capital controls. Ετσι, τον Ιούνιο οι πωλήσεις σημείωσαν τη μεγαλύτερη αύξηση στο έτος (5,5%) λόγω της μαζικής προσέλευσης των καταναλωτών στα σούπερ μάρκετ μόλις προκηρύχθηκε το δημοψήφισμα. Την εβδομάδα 28/6 – 5/7 οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 39,1% –κάτι παραπάνω από ρεκόρ– σε σύγκριση με την αντίστοιχη εβδομάδα του 2014.
Η αποθεματοποίηση των προϊόντων που αγοράστηκαν την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου είχε ως συνέπεια να καταποντισθούν οι πωλήσεις τον Ιούλιο κατά 8,3%. Η έντονα καθοδική πορεία διατηρήθηκε κατά τη διάρκεια όλου του δεύτερου εξαμήνου, με τον Δεκέμβριο του 2015 να καταγράφει ιστορικό χαμηλό, καθώς οι πωλήσεις υποχώρησαν κατά 7,5% σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2014.
Οι μεγάλοι λιανέμποροι ήταν αυτοί που ευνοήθηκαν περισσότερο από τις μαζικές αγορές στα τέλη Ιουνίου, αλλά και αυτοί –ή μάλλον κάποιοι από αυτούς– που είχαν στη συνέχεια τις μεγαλύτερες απώλειες. Από τα στοιχεία της IRI προκύπτει ότι οι 8 μεγαλύτεροι λιανέμποροι (αποτελούν το 90% της αγοράς) είδαν τον Ιούνιο τις πωλήσεις τους να αυξάνονται κατά 9% (έναντι 5,5% που ήταν η αύξηση για το σύνολο των επιχειρήσεων του κλάδου), ενώ στη συνέχεια καθόλη τη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου οι πωλήσεις τους ακολούθησαν εντονότερη καθοδική πορεία. Η εικόνα αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό, όπως ο ίδιος ο κ. Μπορέτος επεσήμανε, στα προβλήματα που αντιμετώπισαν με τους προμηθευτές δύο μεγάλοι λιανέμποροι.
Αύξηση των πωλήσεων παρατηρήθηκε μόλις σε δύο από τις έντεκα βασικές κατηγορίες προϊόντων. Πρόκειται για τα συσκευασμένα τρόφιμα (1,7% το 2015 σε σύγκριση με το 2014) και τα κατεψυγμένα τρόφιμα (1,1%), προϊόντα που προτιμήθηκαν ιδιαιτέρως τις πρώτες ημέρες των capital controls. Από την άλλη συνεχίζεται η υποχώρηση στις πωλήσεις βασικών κατηγοριών όπως τα γαλακτοκομικά (4,5%), παρά το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες δεν υπάρχουν οι μεγάλες προσφορές στις οποίες προέβαιναν μεγάλες αλυσίδες. Η IRI μάλιστα προβλέπει περαιτέρω υποχώρηση των πωλήσεων γαλακτοκομικών κατά 5,8% το 2016.
Καθημερινή
