Της Τώνιας Μοροπούλου,
Καθηγήτριας ΕΜΠ, Προέδρου της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ
Ως γνωστόν, βάσει της 1ης δημοσίευσης (από 30/03-03/04/2019) και της 2ης δημοσίευσης (από 03/04-06/04/2019) διεξήχθη ανοιχτός δημόσιος πλειοδοτικός διαγωνισμός για την εκμίσθωση δεκατεσσάρων (14) ακινήτων (ήτοι τα ακίνητα Κισθινίου 11-13, Πυθαγόρα 49Ν, Ακτή Σαχτούρη 2, Τληπολέμου 44, Τληπολέμου 52-54, Ακτή Σαχτούρη 4, Μιλτιάδου 7, Σωκράτους 2Ρ, Ευριπίδου 9, Σωκράτους 2Θ, Πλ. Εβραίων Μαρτύρων 23, Ευριπίδου 7, Πυθαγόρα 24, Πλ. Μεγ. Αλεξάνδρου 4) από το ΤΑΠ, με την υπ’ αριθμό 16/5.4.2019 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του για την έγκριση συγκρότησης της σχετικής επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού.
Το ερώτημα τίθεται, διότι, σήμερα, 30 χρόνια μετά από την αναγόρευση της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου ως Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO, και παρόλα τα έργα που έγιναν στο διάστημα αυτό για την αποκατάσταση κτηρίων, χώρων και μνημείων, η πόλη αντιμετωπίζει σήμερα σημαντικά προβλήματα. Τα κτήρια και τα μνημεία της πόλης συνεχίζουν να εκτίθενται σε περιβαλλοντικούς κινδύνους, σεισμούς και φυσικές καταστροφές που απαιτούν άμεση παρέμβαση. Καθυστερήσεις μπορεί να οδηγήσουν σε μη αναστρέψιμες επιπτώσεις.
Η σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας διαβίωσης των κατοίκων της πόλης έχει αναγκάσει περίπου 4,000 από αυτούς να εγκαταλείψουν τις εστίες τους εντός της Μεσαιωνικής Πόλης και να αναζητήσουν στέγη αλλού.
Σε ποιο σχέδιο αξιοποίησης των 340 ακινήτων ιδιοκτησίας του Δημοσίου εντάσσεται αυτός ο ανοιχτός δημόσιος διαγωνισμός και πως αυτό το σχέδιο ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της UNESCO για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αειφόρου διατήρησης και διαχείρισης της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου, ώστε να διατηρήσει τη θέση της στη λίστα των πόλεων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς;
Η ολοκληρωμένη προστασία και διαχείριση της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου ως συνόλου, θα πρέπει να αποβλέπει στην ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών του οικιστικού συνόλου, με γνώμονα τη διατήρηση του μνημειακού, ιστορικού και κυρίως του κοινωνικού, πολιτιστικού και αναπτυξιακού χαρακτήρα της.
Η χρηματοδότηση του προγράμματος από τον Δημόσιο Τομέα, βάσει της σχετικής προγραμματικής συμφωνίας με τον Δήμο Ρόδου, δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του. Απαιτούνται πρόσθετοι πόροι. Ένα σημαντικό μέρος των πρόσθετων απαιτούμενων πόρων μπορεί να προέλθει από την επανάχρηση των κτηρίων ιδιοκτησίας του Δημοσίου της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου με σύμπραξη του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα, όπως πρότεινα στη σχετική μελέτη του Πολυτεχνείου, που παρουσίασα στις 3 Νοεμβρίου 2018 στην εκδήλωση για τα 30 χρόνια της Ρόδου στην UNESCO.
Ο κρίσιμος παράγοντας για την επιτυχία αυτής της δραστηριότητας είναι ο σαφής προσδιορισμός της αξίας που προσθέτει στο παραγόμενο αποτέλεσμα ο κάθε συμβαλλόμενος, δεδομένου ότι το πολιτιστικό υλικό της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου είναι υψηλής αξίας, με βάση τα διεθνή δεδομένα, και θα προσελκύσει το ενδιαφέρον διεθνών, αλλά και εντοπίων επενδυτών.
Πώς λοιπόν αποτιμά και πως αξιοποιεί την αξία των ακινήτων το σχέδιο αξιοποίησης, και από ποιους υλοποιείται και πως;
Με ποια κριτήρια διεξήχθη ο ανοιχτός δημόσιος πλειοδοτικός διαγωνισμός για την εκμίσθωση των 14 ακινήτων από το ΤΑΠ; Με ποιο αναμενόμενο όφελος; Με ποια αναμενόμενη πρόσοδο; Με ποια προστιθέμενη αξία και οικονομία κλίμακος; Πώς συμβάλλει και με ποια παραμετροποίηση στην συγκέντρωση και κλιμάκωση, των απαραίτητων για τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό διατήρησης και διαχείρισης της Μεσαιωνικής Πόλης, πόρων η μερική αυτή ενέργεια;
Ποιος διασφαλίζει, και μάλιστα εάν δοθεί συνέχεια με παρόμοιους αποσπασματικούς δημόσιους πλειοδοτικούς διαγωνισμούς εκμίσθωσης, ότι δεν απομειώνεται η προσδοκώμενη από την επανάχρηση αξία των κτηρίων ιδιοκτησίας του δημοσίου;
Ότι δεν ακυρώνεται έτσι η δυναμική ενός προγράμματος επανάχρησης κτηρίων, που θα συνέβαλλε, μέσω της προσέλκυσης επενδύσεων, ώστε να αποκατασταθεί όλο το κτιριακό απόθεμα που σήμερα ρημάζει και υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής των κατοίκων του, αλλά και να εξευρεθούν οι απαραίτητοι πόροι από τις μακροχρόνιες μισθώσεις των κτηρίων, για την άμεση χρηματοδότηση αφενός της συνολικής αποκατάστασης και προστασίας των μνημειακών συνόλων που συνθέτουν την ταυτότητα της Πόλης και αποτελούν πόλο έλξης τουρισμού υψηλού επιπέδου, και αφετέρου της διατήρησης του κοινωνικού χαρακτήρα της Πόλης, με την αποκατάσταση κτηρίων ιδιοκτησίας του δημοσίου, που θα διατεθούν ως κατοικία σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες;
Δυστυχώς οι επιλογές της Κυβέρνησης, και η σύνταξη μαζί της, της σημερινής Δημοτικής Αρχής, δεν δίνουν εχέγγυα για την προστασία και την ακεραιότητα της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου.
Το μέλλον της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου είναι στα χέρια της κοινωνίας της Ρόδου. Και έχει ακόμα τη δυνατότητα να αλλάξει το τοπίο προς όφελός της. Ο καθένας ας πάρει την απόφασή του και ας ξεκαθαρίσει τη θέση του.
