Στην διαπίστωση ότι «Η μεσαία τάξη των επαγγελματιών βρίσκεται υπό διωγμό», προβαίνει σήμερα σε συνέντευξή του προς την «δ» ο πρόεδρος της Ενωσης Λογιστών Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών Ρόδου κ. Γιάννης Ηρακλείδης. Μάλιστα αναφέρεται αναλυτικά στην κατάσταση με την φορολόγηση, όπως διαμορφώνεται μετά την ψήφιση του 4ου Μνημόνιου, ενώ μιλάει για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, για την κατάσταση στην Ρόδο αλλά και για την διαδικασία ‘μεταφοράς έδρας’ την οποία επιλέγουν πολλές ελληνικές επιχειρήσεις.
Η συνέντευξη αναλυτικά:
• Κύριε Ηρακλείδη θα ήθελα να ξεκινήσουμε από την τωρινή κατάσταση όπως διαμορφώνεται μετά και την ψήφιση του 4ου Μνημονίου. Τι μας περιμένει από την άποψη της φορολόγησης;
Με τον νέο νόμο 4472/19.5.2017 επέρχονται αλλαγές στον ασφαλιστικό τομέα, αλλά και στον ΚΦΕ (Ν 4172/2013 ), οι οποίες στο μεγαλύτερο μέρος τους θα ισχύσουν από 1/1/2019 και μετά. Ωστόσο, υπάρχουν και διατάξεις που θα έχουν άμεση εφαρμογή, κατά το τρέχον φορολογικό έτος 2017.
Τροποποιήσεις σε κλίμακα φορολογίας και σε ποσά μείωσης του φόρου
Συγκεκριμένα, τροποποιείται το πρώτο μόνο όριο (από 0,00 – 20.000 ευρώ) με το άρθρο 12 του νέου νόμου, της Κλίμακας Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (Εισόδημα από μισθωτή εργασία, συντάξεις και επιχειρηματική δραστηριότητα), όπου ο συντελεστής από 22% μειώνεται σε 20/%.
και μειώνεται επίσης και το αφορολόγητο όριο σε 1.250 ευρώ για τον φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, σε 1.300 ευρώ για τον φορολογούμενο με ένα (1) εξαρτώμενο τέκνο, σε 1.350 ευρώ για δύο (2) εξαρτώμενα τέκνα και σε 1.450 ευρώ για τρία (3) εξαρτώμενα τέκνα και άνω, όταν το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ. Αυτό φυσικά θα έχει σαν αποτέλεσμα την φορολόγηση χαμηλότερων εισοδημάτων, όπου πριν ήταν αφορολόγητα. Πρακτικά στους μισθωτούς αυτό θα φανεί με την μείωση του πληρωτέου μισθού σε αυτούς, μέσω της παρακράτησης του και απόδοσης του φόρου, από τα λογιστήρια των επιχειρήσεων, που εργάζονται και ουσιαστικά θα φανεί από την στέρηση των εισοδημάτων αυτών από την κατανάλωση, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Τροποποιήσεις στην Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης Η κλίμακα του άρθρου 43Α του ΚΦΕ, με την οποία υπολογίζεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης από τον Μάιο του 2016, διαμορφώνεται ως εξής, με αφορολόγητο ποσό τις 30.000 ευρώ , από 12.000 που ήταν και στα επόμενα κλιμάκια δηλωθέντων εισοδημάτων έως και 65.000,00 ευρώ μειώνεται ο συντελεστής, ενώ για τα υπερβάλλοντα ποσά , παραμένει ως έχει. (ισχύς από 1/1/2020):
Καταργείται (από 1/1/2017) η μείωση φόρου για ιατρικές δαπάνες, μία μείωση που, ούτως ή άλλως, απευθυνόταν σε συγκεκριμένη κατηγορία φορολογουμένων, αφού για να ληφθούν υπόψη, θα έπρεπε το ύψος τους να υπερβαίνει το 5% του φορολογητέου εισοδήματος. Με λίγα λόγια, ένα μεγάλο μέρος ιατρικών δαπανών που καταβαλλόταν από ένα επίσης μεγάλο μέρος πολιτών, αλλά χωρίς να επιτυγχάνεται το 5%, «χανόταν» φορολογικά. Κατά τη γνώμη μου, από την στιγμή που δεν υπάρχει η πολιτική βούληση να αλλάξει η διάταξη και να λαμβάνονται υπόψη οι ιατρικές δαπάνες στο σύνολό τους, χωρίς προϋποθέσεις, καλώς καταργείται.
Κατάργηση της έκπτωσης παρακράτησης φόρου
Επίσης καταργείται από 1/1/2018, η μικρή έκπτωση που χορηγείτο κατά την διενέργεια παρακράτησης φόρου των μισθωτών στην πηγή, δηλαδή το ποσοστό 1,5%.
Τροποποιήσεις στους συντελεστές φορολογίας εισοδήματος του άρθρου 58 του ΚΦΕ
Με το άρθρο 14 του νέου νόμου, τροποποιείται η παρ. 1 του άρθρου 58 του Ν 4172/2013 και μειώνεται ο συντελεστής φορολόγησης των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα (ισχύει για τις εταιρείες), από 29% σε 26%. Οι διατάξεις αυτές ισχύουν για εισοδήματα που αποκτώνται κατά το φορολογικό έτος που αρχίζει από 1/1/2019.
Προσθήκη άρθρου 39Α στον ΚΦΕ, σχετικώς με βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων
Σύμφωνα με την νέα αυτή διάταξη, η οποία ισχύει από 1/1/2017, το εισόδημα που αποκτάται, από φυσικά πρόσωπα, λόγω βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτου της οικονομίας διαμοιρασμού, θα φορολογείται ως εισόδημα από ακίνητη περιουσία. Ως οικονομία του διαμοιρασμού, ορίζεται «κάθε μοντέλο όπου οι όπου οι ψηφιακές πλατφόρμες δημιουργούν μια ανοικτή αγορά για την προσωρινή χρήση αγαθών ή υπηρεσιών που συχνά παρέχουν ιδιώτες.
Ως βραχυχρόνια μίσθωση ορίζεται η μίσθωση ακινήτου που συνάπτεται μέσω των ψηφιακών πλατφορμών για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη του έτους. Συνεπώς, το εισόδημα αυτό είναι εισόδημα από ακίνητη περιουσία και εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 39 (εισόδημα από Κεφάλαιο) και θα φορολογείται βάσει της κλίμακας του άρθρου 40 (κλίμακα φορολόγησης εισοδήματος από ακίνητη περιουσία , εφόσον τα ακίνητα εκμισθώνονται επιπλωμένα χωρίς την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας, πλην της παροχής κλινοσκεπασμάτων. Ωστόσο, σε περίπτωση που παρέχονται οποιεσδήποτε άλλες υπηρεσίες, το εισόδημα αυτό αποτελεί εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, με απαραίτητη την έναρξη εργασιών προηγουμένως στην τοπική Δ.Ο.Υ.
Αλλαγή στην βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών των αυτοαπασχολούμενων και ελεύθερων επαγγελματιών. Προστέθηκε διάταξη, επεμβαίνοντας και αλλοιώνοντας την βάση υπολογισμού των εισφορών των παραπάνω κατηγοριών ασφαλισμένων. Ως γνωστόν τα ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών των κλάδων κύριας σύνταξης και περίθαλψης των αυτοαπασχολουμένων και ελευθέρων επαγγελματιών, υπολογίζονται από 1/1/2017 επί του μηνιαίου εισοδήματος, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα από την άσκηση της δραστηριότητά τους, κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος (άρθρο 39 του ασφαλιστικού νόμου). Αυτή είναι η νέα πλέον διαδικασία υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών. Ωστόσο, «Από 1.1.2018 και εντεύθεν, τα ως άνω ποσοστά υπολογίζονται επί του μηνιαίου εισοδήματος, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το φορολογητέο αποτέλεσμα από την άσκηση της δραστηριότητάς τους κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, όπως εκάστοτε ισχύει, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται οι καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές», όπως αναφέρει ο νόμος.
Με λίγα λόγια, ο αυτοαπασχολούμενος ελεύθερος επαγγελματίας θα υπολογίζει το φορολογητέο του εισόδημα, έχοντας αφαιρέσει το ποσό των ασφαλιστικών εισφορών που κατέβαλε, όπως προβλέπεται από τις σχετικές διατάξεις του ΚΦΕ και ακολούθως επί αυτού θα υπολογίζεται ο φόρος εισοδήματος.
Οι υπηρεσίες όμως του ΕΦΚΑ, θα αντλούν από το taxis το φορολογητέο αυτό εισόδημα και πολύ απλά θα επαναπροσθέτουν τις καταβλητέες εισφορές, ώστε να προκύπτει μια άλλη βάση ασφαλιστέων αποδοχών. Προσοχή! Δεν θα προστίθενται οι καταβληθείσες, αλλά οι καταβλητέες εισφορές. Υπενθυμίζεται ότι στη Φορολογία εισοδήματος εκπίπτουν οι καταβληθείσες, στην περίπτωση που ο υπόχρεος φορολογούμενος για κάποιον λόγο δεν έχει καταβάλει το σύνολό τους.
Ομοίως, τα ανωτέρω θα ισχύσουν και για την αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή για τους αγρότες, τους ασφαλισμένους στον πρώην ΟΓΑ.
Μετά από αυτό, όλα είναι πλέον πιθανά να συμβούν στη νομοθεσία μας. Οι βάσεις υπολογισμού διαμορφώνονται κατά το δοκούν και κατά πώς συμφέρει την συγκέντρωση των δημοσίων εσόδων και εισφορών, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη, αν μη τι άλλο: η λογική. Αν ο υπόχρεος ασφαλισμένος θα έχει την δυνατότητα να καταβάλει τους φόρους και τις εισφορές του και αν τελικά θα έχει κίνητρο να εργαστεί!
Η ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα θα αφανιστεί και αυτοί που σε ένα βαθμό θα επιβιώσουν, είναι όσοι έχουν ήδη εξομοιωθεί με μισθωτούς («μπλοκάκι» σε έναν ή δύο εργοδότες), προστατευόμενοι από τις σχετικές διατάξεις του νόμου και όσοι θα επιλέξουν να εργαστούν υπό ένα τέτοιο καθεστώς. Οι υπόλοιποι θα επιδιώξουν συρρίκνωση των δραστηριοτήτων τους, ώστε να μην εμφανίζουν (σχετικώς) υψηλά εισοδήματα, με ότι σημαίνει αυτό για τους ίδιους, αλλά και για την επίτευξη των εισπρακτικών στόχων του κράτους.
Εξάλλου, οι υπηρεσίες των πρώην ελευθέρων επαγγελματιών, θα μεταφερθούν σταδιακά, εκ των πραγμάτων, και θα καλύπτονται από εταιρικές οντότητες και νομικά σχήματα.
Συμπέρασμα: Η μεσαία τάξη των επαγγελματιών βρίσκεται υπό διωγμό.
Με πρόγραμμα..
Η σχολιαζόμενη διάταξη το αποδεικνύει απροκάλυπτα και χωρίς περιστροφές…
• Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός που προωθείται για τον Αύγουστο εκτιμάτε ότι μπορεί να δώσει μια ανάσα στις επιχειρήσεις αλλά και στα φυσικά πρόσωπα;
Ο εξωδικαστικός μηχανισμός στοχεύει μέσω μιας κατ’ αρχήν εξωδικαστικής συμφωνίας του οφειλέτη και της πλειοψηφίας των πιστωτών του να καταστήσει βιώσιμες τις επιχειρήσεις, αλλά και τα φυσικά πρόσωπα, που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές μέσω από ένα ευρύ σύστημα αναδιάρθρωσης με φιλόδοξους στόχους και παράλληλα να αντιμετωπίσει από την πλευρά των τραπεζών το διογκούμενο πρόβλημα των κόκκινων δανείων.
Από πλευράς προσώπων εντάσσονται φυσικά πρόσωπα που έχουν πτωχευτική ικανότητα ή νομικά πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα
Από πλευράς χρονικής οριοθέτησης των οφειλών περιλαμβάνονται ληξιπρόθεσμες οφειλές έως και τις 31.12.2016, πράγμα που σημαίνει ότι οι οφειλές που δημιουργούνται μετά το χρονικό αυτό ορόσημο δεν εντάσσονται στην διαδικασία αυτή. Επιπρόσθετα οι οφειλές αυτές μπορεί να αφορούν ως είθισται σε οφειλές από δάνεια ή πιστώσεις σε πιστωτικά ιδρύματα, οπότε είτε πρέπει να τελούν ήδη σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών κατά την 31.12.2016 είτε να έχουν καταστεί αντικείμενο ρύθμισης από τις 1.7.2016 και μετά. Εντάσσονται επίσης ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ακόμα και προς τους ΟΤΑ, εφόσον έχουν βεβαιωθεί, ενώ μπορούν να ενταχθούν και οφειλές προς τρίτους (π.χ. προμηθευτές) για τις οποίες υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις ή έχουν εκδοθεί διαταγές πληρωμής ή απορρέουν από σφραγισμένες επιταγές.
Στις βασικές προϋποθέσεις για την ένταξη στον εξωδικαστικό συμβιβασμό, συγκαταλέγονται:
α) Για τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία απλογραφικά (β΄ κατ) η επίδειξη μιας κερδοφόρου χρήσης την τελευταία τριετία πριν την υποβολή της αίτησης για υπαγωγή στον εξωδικαστικό μηχανισμό και β) Για τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία διπλογραφικά (γ΄ κατ) θα πρέπει να συντρέχει σε μία από τις τελευταίες τρεις εταιρικές χρήσεις πριν την υποβολή της αίτησης ένα από τα ακόλουθα: i) θετικά καθαρά αποτελέσματα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (ΕΒΙΤDA) πριν την υποβολή της αίτησης για υπαγωγή στον εξωδικαστικό μηχανισμό είτε ii) θετική καθαρή θέση.
Η επικείμενη τυχόν συμφωνία, θα δεσμεύει και τους διαφωνούντες και μη συμμετέχοντες πιστωτές μόνο με επικύρωση της από το Πολυμελές Πρωτοδικείο και τον έλεγχο τήρησης κάποιων βασικών αρχών και προϋποθέσεων που προαναφέρθηκαν, απαιτείται λοιπόν δικαστική απόφαση κατά κανόνα για να αναπτύξει πλήρη αποτελέσματα και να θωρακιστεί νομικά πλήρως.
Παρόλα τα τυχόν ελαττώματά και τις ασάφειές του, ο εξωδικαστικός μηχανισμός αποτελεί μια πολύ καλή τελευταία ευκαιρία για πολλές επιχειρήσεις, αλλά και φυσικά πρόσωπα, για να διασωθούν.
Η Ρόδος πλήρωσε πολύ ακριβά το….μάρμαρο με την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ αλλά και την επιπρόσθετη φορολόγηση σε άλλους τομείς, όπως η εστίαση κλπ. Τελικά η Ρόδος είναι για το κράτος η….πάπια που γεννά χρυσά αβγά!
Σύμφωνα με την έκθεση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ταξιδίων και Τουρισμού (WTTC) σχετικά με τον αντίκτυπο του τουρισμού το 2016 στην οικονομία της Ελλάδας και τις προβλέψεις για την ανάπτυξη του κλάδου το 2017 και σε ορίζοντα δεκαετίας (2017-2027), ο ελληνικός Τουρισμός το 2016 συνεισέφερε το 18,6% του ΑΕΠ της χώρας και προσέφερε 860.500 θέσεις εργασίας εντός συνόρων που αντιστοιχεί στο 23,4% της συνολικής απασχόλησης.
Οι προοπτικές για τον κλάδο το 2017 παραμένουν θετικές και ενισχύεται η πεποίθηση ότι ο τουρισμός θα συνεχίσει να δημιουργεί πλούτο και απασχόληση στη χώρα, παρά την εμφάνιση συνεχών προκλήσεων, με βασική την υπερφορολόγηση και την έλλειψη κινήτρων νησιωτικότητας.
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, με την μικρότερη κρατική χρηματοδότηση, σύμφωνα με τον Περιφερειάρχη Κο Γ. Χατζημάρκο, κατόρθωσε παρόλα αυτά να βρίσκεται στην πρώτη θέση στην χώρα, στους δύο πιο βασικούς τουριστικούς δείκτες, των ταξιδιωτικών εισπράξεων και των διανυκτερεύσεων.
Μακροπρόθεσμα, σύμφωνα με την έκθεση, η ανάπτυξη του τουρισμού θα συνεχίσει να είναι ισχυρή -το 2027 το WTTC εκτιμά ότι η τουριστική δραστηριότητα συνολικά θα συνεισφέρει το 23,8% του ΑΕΠ- και συνεπώς, η δημιουργία ενός πλαισίου βιώσιμης ανάπτυξης κρίνεται απαραίτητη. Μόνον ακολουθώντας πιστά τις αρχές της βιωσιμότητας, θα μπορέσει ο δυναμικότερος κλάδος τις ελληνικής οικονομίας να αναδείξει το εύρος και τις πολυεπίπεδες δυνατότητές του.
Η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, το 2015 με πρόσφατη επίσης το 2016 εξαίρεση της Ρόδου και της Καρπάθου από την αναστολή της αύξησης του ΦΠΑ από 1ης Ιανουαρίου 2017, σε συνδυασμό με την παντελή ανυπαρξία κινήτρων νησιωτικότητας όμως, κάθε άλλο παρά αρχές βιωσιμότητας δημιουργεί για την οικονομία του νησιωτικού συμπλέγματος της Δωδεκανήσου. Και αναφέρω της Δωδεκανήσου για να μην βιαστεί να πει κάποιος ότι πρόκειται μόνο για τα δύο μεγαλύτερα νησιά.
Στην πραγματικότητα, αφορά ολόκληρη τη Δωδεκάνησο. Όταν σχεδόν το σύνολο των νησιών της εξαρτώνται οικονομικά σε μεγάλο βαθμό από τη Ρόδο, αντιλαμβάνεστε ότι η εξαίρεσή της, πλήττει το σύνολο της οικονομίας των Δωδεκανήσων και κυρίως των μικρών νησιών.
Η συνεχιζόμενη υπερφορολόγηση, η έλλειψη ρευστότητας, η απουσία κινήτρων νησιωτικότητας και κινήτρων επενδύσεων, συνεχίζουν να σφίγγουν τη θηλιά στο λαιμό των επιχειρήσεων. Δεδομένου επίσης και του ανταγωνισμού σε γειτονικές χώρες( Ισπανία, Ιταλία) όπου οι συντελεστές ΦΠΑ αλλά και εισοδήματος, είναι χαμηλότεροι.
Η άπνοια όσον αφορά τις επενδύσεις δεν δημιούργησε κλίμα προσδοκώμενης ανάπτυξης , που θα επηρέαζε σημαντικά και την ψυχολογία της αγοράς.
Στα Δωδεκάνησα, η κακή χρονιά για το επιχειρείν αποτυπώθηκε στα επίσημα στοιχεία του Μητρώου του Επιμελητηρίου της Δωδεκανήσου. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Κο I. Πάππου, έκλεισαν συνολικά 705 επιχειρήσεις μέσα σε ένα χρόνο. Από αυτές, οι 617 ήταν ατομικές δραστηριότητες, οι περισσότερες των οποίων ελεύθεροι επαγγελματίες, λόγω του νέου ασφαλιστικού σε σύγκριση με τον αριθμό νέων εγγραφών, 521 από την αρχή του χρόνου, οι επιχειρήσεις μειώθηκαν κατά 184. Δεν είναι απλοί αριθμοί. Κάθε λουκέτο, στερεί εισόδημα από οικογένειες και χρήματα από την αγορά.
Πρέπει να δοθούν κίνητρα επιχειρηματικότητας και επενδύσεων και είναι σημαντική η εφαρμογή μιας εθνικής στρατηγικής, για την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων. Χωρίς μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις, από εγχώρια και ξένα σχήματα, δύσκολα θα τονωθεί η οικονομία και η απασχόληση.
Οι επενδύσεις είναι αυτές που θα συμβάλουν στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης απέναντι στη χώρα μας, καθώς και στην βελτίωση του ψυχολογικού κλίματος στην οικονομία. Χρειάζονται μέτρα αναπτυξιακά, τα οποία μακροπρόθεσμα θα δώσουν ώθηση στην παραγωγικότητα και στην ανταγωνιστικότητά μας.
Επίσης απαιτείται ο έλεγχος και η μείωση της φοροδιαφυγής, όπου θα καθίσταται απαγορευτική και ασύμφορη, με ταυτόχρονη μείωση των φορολογικών και ασφαλιστικών συντελεστών στις επιχειρήσεις, και παράλληλη επίσης μείωση και εξάλειψη της γραφειοκρατίας. Αυτό θα είχε σαν αποτέλεσμα την εξασφάλιση και τήρηση των αρχών της βιωσιμότητας που αναφέρθηκαν παραπάνω.
• Πολλές επιχειρήσεις μεταφέρουν την έδρα τους σε άλλες χώρες όπως η Κύπρος και η Βουλγαρία, λόγω φορολογίας. Τελικά αυτό συμφέρει ή ενέχει κινδύνους που πρέπει να εξεταστούν;
Στο «μικροσκόπιο» της Α.Α.Δ.Ε, έχουν μπει αρκετές επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων με έδρα τη Βουλγαρία η την Κύπρο, προκειμένου να διαπιστωθεί αν δραστηριοποιούνται πραγματικά στη γείτονα χώρα ή έχουν κάνει εικονική μεταφορά έδρας εκεί. Ο έλεγχος των εταιρειών, θα φτάσει μέχρι και το άνοιγμα τραπεζικών θυρίδων και όπως προκύπτει, θα πρόκειται για τον πρώτο μαζικό έλεγχο επιχειρήσεων στη Βουλγαρία, κατ αρχήν, με αυτοματοποιημένες διαδικασίες που δημιουργήθηκαν για τον έλεγχό τους.
Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν ότι το 80% των παραπάνω επιχειρήσεων είναι εικονικό, δηλαδή σε 56 επιχειρήσεις αναμένεται να επιβληθούν τσουχτερά πρόστιμα και να φορολογηθούν για τα εισοδήματα που απέκρυψαν από το ελληνικό Δημόσιο και τα οποία δήλωσαν μόνο στη Βουλγαρία με στόχο να γλιτώσουν από τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές που εφαρμόζονται στη χώρα μας (29%), αλλά και να είναι ανταγωνιστικότεροι από αντίστοιχες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, προσφέροντας χαμηλότερες τιμές. Σημειώνεται ότι ο εταιρικός φορολογικός συντελεστής στη Βουλγαρία είναι 10% ενώ ο φόρος στα μερίσματα 5%. Αν υπολογιστούν επίσης και οι νέες ασφαλιστικές εισφορές τότε το «πλασματικό δέλεαρ», είναι πολύ μεγαλύτερο.
