Εξαιρετικά ενδιαφέροντα στοιχεία αλλά και προτάσεις για να περιοριστεί η επιβάρυνση που υφίστανται η Ρόδος και οι Δημοτικές Ενότητες Ιαλυσού και Πεταλούδων από τις οχλήσεις του αεροδρομίου, παρουσιάζει σήμερα σε συνέντευξή του στην ‘δημοκρατική’, ο γενικός γραμματέας της Ελληνικής Αεροπορικής Ένωσης, κ. Γιάννης Σταυλάς.
Όπως αναφέρει, το σύστημα αερομεταφορών στην Ρόδο, έχει μια εντυπωσιακή εξέλιξη στα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα μετά τα χρόνια της πανδημίας του κορωνοϊού.
Επιπλέον, μιλάει για την ανάγκη ανάπτυξης της Γενικής Αεροπορίας ως εναλλακτικής μορφής τουρισμού, αξιοποιώντας τα εγκαταλελειμμένα αεροδρόμια της Ιταλοκρατικής περιόδου, Μαριτσών, Καλάθου, και Κατταβιάς.
• Κύριε Σταυλά, να ξεκινήσουμε από την πορεία των αερομεταφορών στην Ρόδο, στα τελευταία χρόνια. Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος τους;
Το σύστημα αερομεταφορών στην Ρόδο, βλέπουμε ότι έχει μια εντυπωσιακή εξέλιξη στα τελευταία χρόνια –με εξαίρεση τα χρόνια της πανδημίας του κορωνοϊού. Ήδη το 2022 ξεπεράσαμε τις επιδόσεις του 2019 και από ό,τι φαίνεται, στο πρώτο τετράμηνο του 2023 έχουμε μια αύξηση στην κίνηση των επιβατών, που υπερβαίνει το 30%. Πέραν αυτής της εξελίξεως, θα έλεγα ότι η τοπική κοινωνία, θα πρέπει να εστιάσει σε δυο σοβαρά θέματα: το ένα είναι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των αερομεταφορών και το άλλο, είναι η Γενική Αεροπορία –η οποία είναι μια πολύ σημαντική αγορά και δυστυχώς, δεν έχει αξιοποιηθεί κατάλληλα στον τόπο μας.
• Μιλήστε μας για τα περιβαλλοντικά προβλήματα και πώς συνδέονται με τις αερομεταφορές.
Όπως είναι γνωστό, όλες οι προσεγγίσεις των αεροσκαφών στον αερολιμένα ‘Διαγόρας’ περνούν πάνω από την πόλη της Ρόδου, με αποτέλεσμα ο αεροπορικός θόρυβος –εκτός από την όχληση και ενδεχομένως, από τις επιπτώσεις στην στατική επάρκεια της Μεσαιωνικής Πόλης που είναι μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς- δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στην ποιοτική οργάνωση εκδηλώσεων που φιλοξενούνται σε ανοιχτούς χώρους, π.χ. στο Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, στο θέατρο Μελίνα Μερκούρη στην τάφρο, στο αρχαίο στάδιο και στον θερινό κινηματογράφο “Ρόδον”. Οι οχλήσεις από τις υπερπτήσεις των αεροσκαφών, ξεπερνούν τα όρια ανοχής των καλλιτεχνών και των θεατών.
Επιπλέον, στην Δημοτική Κοινότητα Παραδεισίου, οι κάτοικοι καταδικάστηκαν να ζουν ισόβια σε σκληρές συνθήκες. Αφέθηκαν απροστάτευτοι στον αεροπορικό θόρυβο και στην μόλυνση του αέρα από τις πάσης φύσεως εκπομπές καυσαερίων λόγω της επιχειρησιακής λειτουργίας του αερολιμένα.
Δυστυχώς, το απρόσωπο κεντρικό κράτος με τη συμμετοχή της ΥΠΑ δεν φρόντισαν ποτέ να δοθούν κίνητρα, στους δημότες των κοινοτήτων της περιαερολιμενικής ζώνης, ούτε ελήφθησαν ποτέ μέτρα για την περιβαλλοντική διαχείριση ηχοπροστασίας των κατοικιών ή άλλα αντισταθμιστικά οφέλη.
Οι κάτοικοι αλλά και οι επισκέπτες των Δημοτικών Ενοτήτων Ιαλυσού και Πεταλούδων, έχουν αρκετά προβλήματα από την λειτουργία του αεροδρομίου. Στα δυτικά του αεροδρομίου, οι διαδικασίες αναχώρησης των αεροσκαφών, ταλαιπωρούν οικιστικές περιοχές και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Οι κύριες αιτίες που συνέβαλαν στην εξέλιξη της κατάστασης αυτής, ήταν η έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού και χρήσεων γης στην περιαερολιμενική ζώνη και η έλλειψη σχεδιασμού για τον έλεγχο και περιορισμό της ηχορρύπανσης.
Στο δια ταύτα, η τεχνολογία σήμερα, επιτρέπει να απαλλαγεί η πόλη της Ρόδου από τον θόρυβο που προκαλούν τα αεροσκάφη κι αυτό μέσω κάποιων διαδικασιών που χρησιμοποιούν τη δορυφορική τεχνολογία αλλά και τα επίγεια ραδιοβοηθήματα και μπορούν να ρυθμίσουν την προσγείωση στο αεροδρόμιο, έως και 3 μίλια (μετά το Ρόδος Παλάς, περίπου).
Επιπροσθέτως, υπάρχουν και άλλοι τρόποι για να περιοριστεί η ηχορρύπανση στην Κρεμαστή. Όπως προτείνει και η Διεθνής Οργάνωση Πολιτικής Αεροπορίας, θα μπορούσε να μετατοπιστεί το κατώφλι του διαδρόμου όπου προσγειώνονται τα αεροπλάνα.
Μέτρα απαιτούνται και για την ηχορρύπανση στο Παραδείσι. Αυτό θα ήταν η χρήση ηλεκτρικών οχημάτων για την εξυπηρέτηση των αεροσκαφών στο έδαφος, η εγκατάσταση ηχοπετασμάτων περιμετρικά του αεροδρομίου (προς το Παραδείσι) και άλλα όπως ο προγραμματισμός πτήσεων κ.λπ.
• Ποιος όμως έχει την αρμοδιότητα να κάνει τέτοιες παρεμβάσεις;
Όσον αφορά στις διαδικασίες που προανέφερα, επαφίενται κυρίως στην ΥΠΑ. Ωστόσο, θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος ενός ευρύτερου σχεδιασμού. Θα μπορούσε να ανατεθεί είτε στο Eurocontrol είτε σε κάποια ιδιωτική επιχείρηση να προχωρήσει στον σχεδιασμό για την αποφυγή των υπερπτήσεων. Πρέπει να τεθούν όλα όμως, στο τραπέζι του διαλόγου και από τις τοπικές αρχές, πιέζοντας τους αρμόδιους (ΥΠΑ, Fraport, Υπουργείο Μεταφορών, Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας) προκειμένου να σχεδιαστούν οι επόμενες κινήσεις.
Το ίδιο συμβαίνει και με τη βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του αερολιμένα για την ηχορρύπανση στο Παραδείσι. Πάντως, σε πολλά αεροδρόμια της Ευρώπης έχουν ληφθεί αντισταθμιστικά μέτρα για τις οχλούσες δραστηριότητες στις περιοχές που επηρεάζονται άμεσα.
• Μιας και επιστρέψαμε στην ‘κανονικότητα’ μετά την πανδημία του κορωνοϊού, θα ήθελα να μας αναφέρετε τι γίνεται με την βιωσιμότητα των αερομεταφορών. Το είχαμε συζητήσει ξανά σε συνέδριο που είχε γίνει στην Ρόδο. Τι αναμένουμε να αλλάξει στον τρόπο που ταξιδεύουμε;
Φέτος, θα διοργανώσουμε το Summer Aviation Forum’ στις 29 & 30 Αυγούστου 2023, με την στήριξη του Δήμου Ρόδου και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Και πάλι θα κάνουμε μια συζήτηση για το θέμα της βιωσιμότητας των αερομεταφορών. Υπάρχουν αντιδράσεις κυρίως στις βορειοευρωπαϊκές χώρες αλλά και σε χώρες όπως η Αυστρία, οι οποίες απαγόρευσαν τις αεροπορικές συνδέσεις, για αποστάσεις κάτω των 200 χιλιομέτρων (!) δίνοντας μεγαλύτερη βαρύτητα στις μετακινήσεις με τα τρένα. Ήδη οι αερομεταφορές, επενδύουν πολύ μεγάλα κεφάλαια, στο να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Π.χ. γίνονται επενδύσεις στην υδρογονοκίνηση (όπως η Airbus που έχει θέσει ως στόχο, μέσα στα επόμενα 50 χρόνια να πετούν τα αεροσκάφη της με υδρογόνο ώστε να μηδενιστούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα). Άλλη στόχευση είναι να χρησιμοποιούνται βιώσιμα καύσιμα που προέρχονται είτε από διοξείδιο του άνθρακα, από σκουπίδια κ.λπ. Συνεπώς, το σύστημα αερομεταφορών προσπαθεί να προσαρμοστεί στις περιβαλλοντικές επιταγές και στους κανόνες που έχει θέσει ο ΟΗΕ. Πρέπει κάποια στιγμή, οι αερομεταφορές να είναι βιώσιμες καθώς οι μετακινήσεις είναι αναγκαίες και δεν μπορούν να σταματήσουν.
• Κλείνοντας, θα ήθελα ένα σχόλιο για την ανάπτυξη της Γενικής Αεροπορίας. Έχετε δηλώσει ξανά, ότι δεν έχει αξιοποιηθεί κατάλληλα ενώ θα μπορούσε να αποτελέσει μία τεράστια πηγή εσόδων για την χώρα αλλά και για την Ρόδο, ειδικότερα.
Πράγματι, η Γενική Αεροπορία δεν έχει αξιοποιηθεί. Είναι μια αγορά η οποία μπορεί να φέρει πολλά έσοδα και πλεονεκτήματα σαν εναλλακτική μορφή τουρισμού. Από το 2021 παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση σε ιδιωτικές πτήσεις Γενικής Αεροπορίας πανευρωπαϊκά. Όχι όμως στη Ρόδο. Αυτό οφείλεται κυρίως στην πολιτική της διαχειρίστριας εταιρείας και βέβαια στο υψηλό κόστος χρήσης του αερολιμένα. Τέλη προσγείωσης και επίγειας εξυπηρέτησης καθιστούν σχεδόν απαγορευτική την προσέλκυση πτήσεων Γενικής Αεροπορίας. Απόδειξη η εξέλιξη της κυκλοφορίας στην προ και μετά Fraport περίοδο. Το 2014 διεκπεραιώθηκαν 1173 ενώ το 2019 μόλις 371 κινήσεις, δηλαδή μείωση της τάξης του 69%. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν έχει ενδιαφέρον για τον τόπο η αγορά αυτή. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι 950 εκπαιδευόμενοι χειριστές αεροσκαφών στη χώρα μας αφήνουν κάθε χρόνο σχεδόν τόσα χρήματα όσα όλες οι εισπράξεις από αρχαιολογικούς χώρους, δηλαδή περίπου 100 εκατομμύρια. Αλλά και ο αεροπορικός τουρισμός με μικρά ιδιωτικά αεροσκάφη από Μέση Ανατολή – Κύπρο και Τουρκία έχει ενδιαφέρον για τον τόπο μας. Η επικρατούσα κατάσταση μπορεί να ανατραπεί αν οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες αποφασίσουν να αξιοποιήσουν κάποια από τα τρία εγκαταλελειμμένα αεροδρόμια της Ιταλοκρατικής περιόδου, Μαριτσών, Καλάθου, και Κατταβιάς. Ταυτόχρονα όμως θα πρέπει να προβλεφθεί η απρόσκοπτη άφιξη ιδιωτικών αεροσκαφών χωρίς την υποχρέωση πρώτης προσγείωσης και τελευταίας αναχώρησης σε/από διεθνή Αερολιμένα, και να βελτιωθεί η οργάνωση και κατηγοριοποίηση του εναέριου χώρου της Τερματικής Περιοχής του Αερολιμένα Ρόδου.
