Η υπόθεση «φοροδιαφυγής» ή κατ’ άλλους «διαχειριστικών σφαλμάτων» που εντόπισε στο πωλητήριο του αρχαιολογικού χώρου της Κνωσού κλιμάκιο της υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων του υπουργείου Οικονομικών, ύστερα από καταγγελίες τουριστών, έφερε στην επιφάνεια μια παθογένεια δεκαετιών. Οπως διαπιστώνεται, το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων, δηλαδή ο εισπρακτικός μηχανισμός του υπουργείου Πολιτισμού, συνεχίζει να στηρίζει τις συναλλαγές του με τα θεωρημένα μπλοκάκια. Μέχρι πρότινος είχε μόνο δύο ταμειακές μηχανές στα πωλητήριά του, τελευταία τις αύξησε σε επτά, ενώ η αγορά μιας καινούργιας ξεκινά από τα 250 ευρώ!
Στο πωλητήριο της Κνωσού, όπου το ΣΔΟΕ κατέγραψε 534 παραβάσεις, οι υπάλληλοι ισχυρίζονται ότι δεν προλάβαιναν να κόψουν αποδείξεις. Σημείωναν τις αγορές σε ένα κόκκινο βιβλιαράκι, ενώ κανείς τους, ούτε το Ταμείο, δεν μπορεί να απαντήσει σε ποιον εντέλει ανήκει το μηχανάκι το οποίο έναντι δύο ευρώ «κατέβαζε» αντίγραφα νομισμάτων. Ενας αυτόματος πωλητής που βέβαια δεν εκμεταλλεύεται το ΤΑΠ, αλλά τώρα διαπίστωσε ότι «ο διαχειριστής του αναψυκτηρίου επινοικίασε σε άλλον ιδιώτη ένα τ.μ. για να λειτουργεί το μηχάνημα στον χώρο».
«Οι φορολογικές Αρχές θα κάνουν αυτό που πρέπει, και εμείς πειθαρχικές διώξεις», δήλωσε στην «Κ» ο αναπληρωτής υπουργός κ. Ν. Ξυδάκης. «Το Ταμείο είναι ένας μηχανισμός σε ημιπαράλυση, τον οποίο κάποιοι εκμεταλλεύονται και έτσι δημιουργούνται εστίες διαφθοράς. Θα γίνουν έλεγχοι σε όλα τα πωλητήρια, πλήρης ανανέωση του συστήματος πωλήσεων σ’ αυτά αλλά και του τρόπου λειτουργίας των αναψυκτηρίων».
Ελεγχοι, αλλά πώς; Για να πραγματοποιηθεί έλεγχος στην Κνωσό, σχηματίστηκε την τελευταία στιγμή, λόγω έλλειψης προσωπικού, κλιμάκιο τριών υπαλλήλων. Οι ίδιοι θα πρέπει να… διακτινιστούν για να ελέγξουν στην περιφέρεια μουσεία, χώρους και πωλητήρια. Αλλά πώς θα πραγματοποιηθεί και ο εσωτερικός έλεγχος, όταν το ταμείο «δεν έχει ούτε μηχανογραφημένο λογιστήριο, ούτε λογιστή».
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Τρύφων Αλεξιάδης, μετά το περιστατικό στην Κνωσό, παραδέχθηκε σε τηλεοπτικές δηλώσεις του ότι «το τελευταίο διάστημα έχουν διαπιστωθεί παρατυπίες και σε πολλές άλλες κρατικές και ημικρατικές επιχειρήσεις». «Θα ελέγξουμε τα πάντα» ήταν το τελεσίγραφο που έστειλε, αλλά είναι πράγματι τόσο εύκολο;
Το ΤΑΠ έχει πολλές αμαρτίες που πολλοί υπουργοί υποσχέθηκαν να καθαρίσουν εξαγγέλλοντας τον εκσυγχρονισμό του, αλλά μετά το τέλος της θητείας τους, όπως φάνηκε, δεν τα κατάφεραν. Στον 21ο αιώνα, το Ταμείο συγκεντρώνει και διαχειρίζεται τις εισπράξεις 180 αρχαιολογικών χώρων και μουσείων που έχουν εισιτήριο, χωρίς να μπορεί να συνδεθεί ηλεκτρονικά μαζί τους, ούτε με τις αποθήκες και τα 50 ενεργά πωλητήρια από τα 80 και πλέον που διαθέτει. Ακόμη κι αυτά όμως εμφανίζουν ελλείψεις στα βασικά προϊόντα, αφού «φέτος καθυστέρησε ο διαγωνισμός», όπως απαντούν οι υπάλληλοι. Υπάρχουν όμως και πωλητήρια που απασχολούν έναν υπάλληλο, όταν οι εισπράξεις (300-500 ευρώ τον χρόνο) δεν καλύπτουν ούτε τον μισθό του.
Το κωμικοτραγικό της όλης ιστορίας είναι ότι το ΤΑΠ δεν έχει λογιστή να διαχειριστεί όσα φτάνουν εν τέλει με ευκολία στα ταμεία του (γύρω στα 70 εκ. ευρώ τον χρόνο), ενώ οι εργαζόμενοι στο λογιστήριο είναι αποσπασμένοι από άλλες υπηρεσίες. Η διευθύντρια είναι κοινωνιολόγος που γνωρίζει λογιστικά, άλλοι εργαζόμενοι βοηθούν όσο μπορούν, ενώ υπάλληλος που ήρθε από την παλιά Ολυμπιακή και γνωρίζει καλά κομπιούτερ φαίνεται πως λύνει βασικά προβλήματα.
Σε τέτοιες περιπτώσεις η σύνταξη του ισολογισμού μοιάζει με το πιο σύντομο ανέκδοτο, ενώ η καταγραφή της επισκεψιμότητας σε χώρους και μουσεία, αλλά και των εισιτηρίων και των εισπράξεων, που καλούνται να κάνουν φιλότιμα οι μη ειδικευμένοι εργαζόμενοι, μοιάζει με περιπέτεια. «Εχει να συνταχτεί ισολογισμός πάνω από 10 χρόνια», παραδέχονται στελέχη του Ταμείου. «Μέχρι τώρα κάνουν έναν προϋπολογισμό και έναν απολογισμό, και βγαίνουν προσεγγιστικά στοιχεία. Εδώ λοιπόν χρειάζεται λογιστής και καταγραφή των παγίων, που δεν έχει γίνει ποτέ. Η καταγραφή της επισκεψιμότητας γίνεται με πρωτόγονους τρόπους: καταγράφονται τα αποκόμματα των εισιτηρίων, και η μεγαλύτερη επιτυχία μας είναι να στήσουμε ένα πρόγραμμα με xls. Οταν θα βγουν τα λογιστικά συστήματα, τότε θα δούμε τον πραγματικό αριθμό των επισκεπτών των μουσείων».
Τα σχετικά υπουργεία είναι ενημερωμένα για την αδυναμία του Ταμείου, έχει μάλιστα ζητηθεί να γίνουν μετατάξεις λογιστών και διπλωματούχων της Πληροφορικής, μήπως και καταφέρει να τα βγάλει πέρα. Μετά το συμβάν στην Κνωσό, για το επόμενο διάστημα σχεδιάζεται να αγοραστούν 100 ταμειακές (βέβαια κάθε χώρος έχει αρκετά σημεία πώλησης), ενώ όταν θα τοποθετηθεί το σύστημα ελέγχου ERP θα σταλούν σε μικρότερους χώρους και μουσεία.
Τρεις νέοι διαγωνισμοί: ηλεκτρονικό εισιτήριο, πωλητέα είδη και ντιζάινερ (ώστε ο κάθε χώρος να αποκτήσει το δικό του brand name) ετοιμάζονται για τον Σεπτέμβριο, καθώς κι ένας για τα ξενοίκιαστα αναψυκτήρια, ενώ σύντομα θα αλλάξει και ο Οργανισμός του ΤΑΠ (1977).
Ας μη γελιόμαστε. Το χάος του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων είναι υπόθεση παλιά, παρότι η μελέτη των συμβούλων της εταιρείας McKinsey για την αναπτυξιακή τροχιά του έχει πάει σε όλους τους υπουργούς Πολιτισμού. Γιατί όμως η Ελλάδα δεν μπορεί να κερδίσει από την πλουτοπαραγωγική της πηγή, τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς της χώρους; Σύμφωνα με τη μελέτη του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, η χώρα θα μπορούσε να αυξήσει τα έσοδά της έως και 300 εκατ. ευρώ μέσα σε μια πενταετία. Τι φταίει πραγματικά;
Διαχειριστικό το λάθος, όχι φοροδιαφυγή
«Με ενημέρωσαν από το ΣΔΟΕ ότι πρόκειται για διαχειριστικό σφάλμα και ότι το πόρισμα θα εκδοθεί αργότερα. Με τη σειρά μου τους ενημέρωσα για το απαρχαιωμένο σύστημα με το οποίο λειτουργεί το Ταμείο. Το ίδιο προκύπτει και από τα πορίσματα της Εφορείας Αρχαιοτήτων και του κλιμακίου που απέστειλε το Ταμείο, που πιστοποιούν ότι δεν τίθεται θέμα φοροδιαφυγής και υποκλοπής αντικειμένων εις βάρος του Ταμείου. Διαπιστώθηκε πως ταίριαζε η αντιστοιχία προμηθειών και πωλήσεων. Δεν μπορούν να σπιλώνονται έτσι οι άνθρωποι, αλλά σίγουρα πρέπει να εκσυγχρονιστεί και το κράτος», λέει στην «Κ» η πρόεδρος του ΤΑΠ Ασπασία Λούβη-Κίζη. Τι διαπίστωσε στους τέσσερις μήνες της θητείας της; «Ολο το σύστημα των πωλήσεων και του ελέγχου των εισπράξεων είναι πρωτόγονο. Ανάλογο δεν υπάρχει σε καμία ΕΒΓΑ και κανένα μπακάλικο πια. Ενα τμήμα των μη εξειδικευμένων υπαλλήλων του σκοτώνονται να κρατήσουν το ταμείο όρθιο, ετοιμάζουμε τους νέους διαγωνισμούς, ωστόσο παθογένειες 40 ετών δεν αλλάζουν σε τέσσερις μήνες».
Καθημερινή
