Οι αριθμοί σε ό,τι αφορά στις αφίξεις των επισκεπτών μπορεί να ευημερούν, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο και με τις εισπράξεις των επιχειρήσεων εμπορικών και τουριστικών. Αυτή την εκτίμηση έκανε μεταξύ άλλων σε συνέντευξή του στη «δ» ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Ρόδου κ. Κώστας Σπανός.
Αναφέρεται στις εκπτώσεις λέγοντας πως μπορεί να υπάρχει επιθυμία από τους πολίτες για αγορές αλλά υπάρχουν άλλοι παράγοντες που γίνονται εμπόδιο στο να κάνουν στάση στο κέντρο για ψώνια.
Ο κ. Σπανός εκθέτει τις απόψεις του για το έργο της μαρίνας και για την επισκευή της Νέας Αγοράς. Μιλά για τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος που αποτελεί βραχνά και για τις επιχειρήσεις. Όσο για την επιχειρηματικότητα της Ρόδου αναφέρει:
«Παρά τις δυσκολίες, τις αντιξοότητες και τις προκλήσεις η αισιοδοξία παραμένει γιατί όπως έλεγαν και οι παλιοί το εμπόριο μπορεί να αρρωσταίνει βαριά, όμως δεν πεθαίνει και πάντα ανακάμπτει, με αδιάψευστο μάρτυρα για αυτό την πράξη».
Η συνέντευξη αναλυτικά:
• Πώς εξελίσσεται η κίνηση στην αγορά της Ρόδου καθώς η τουριστική σεζόν πάει πάρα πολύ καλά και οι αφίξεις παρουσιάζουν αύξηση;
Η σεζόν του 2024, σε επίπεδο αφίξεων, ξεκίνησε και συνεχίζει δυναμικά.
Τα στοιχεία του αεροδρομίου και του λιμανιού το μαρτυρούν.
Η δυναμική όμως αυτή αύξηση, δεν έχει αντίστοιχο αντίκτυπο και δεν αποτυπώνεται στα ταμειακά αποτελέσματα των τοπικών επιχειρήσεων.
Η αγορά και η οικονομία κινείται, αλίμονο αν δεν υπήρχε κίνηση μέσα στο ζενίθ της σαιζόν, αυτό όμως που παρατηρούμε είναι μία αναντιστοιχία και υποαπόδοση της αγοράς σε σχέση με τις αφίξεις.
Στα ποιοτικά στοιχεία των πωλήσεων, αποτυπώνεται μεσοσταθμική καθήλωση των τζίρων στα περσινά επίπεδα, με παράλληλη μείωση του όγκου των πωληθέντων τεμαχίων.
Οι όποιες αυξημένες προσδοκίες για επιπλέον έσοδα λόγω της αύξησης του εισερχόμενου τουρισμού μέχρι στιγμής έχουν διαψευστεί.
Αν σε κάποιες οι τζίροι είναι βελτιωμένοι αυτές είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας, καθώς η αγορά πάντα κινείται με διαφορετικές ταχύτητες ανάλογα με τον κλάδο και το είδος.
• Εκτιμάτε πως έχει βελτιωθεί προς το καλύτερο η καταναλωτική διάθεση των τουριστών, δηλαδή έχουν διάθεση να δαπανήσουν περισσότερα χρήματα στη Ρόδο;
Πολλές φορές ακούγεται ή έκφραση ότι η αγορά είναι θέμα ψυχολογίας και διάθεσης, αλλά επί της ουσίας η αγορά είναι θέμα διαθέσιμου εισοδήματος και προϋπολογισμού.
Οι κύριες αγορές απ΄ όπου αντλούμε τους επισκέπτες μας έχουν πληγεί και αυτές από την ακρίβεια και τον πληθωρισμό οπότε οι προϋπολογισμοί τους είναι συγκεκριμένοι και συγκρατημένοι.
Οπότε η διάθεση είναι μεν πρόθυμη ο προϋπολογισμός όμως αδύναμος.
Χρήματα που επίσης θα λείψουν από την αγορά, είναι το ποσοστό αύξησης του κόστους του τουριστικού πακέτου, καθώς και τα επιπλέον 50-60 εκατομμύρια του μη ανταποδοτικού για τον τόπο τέλους ανθεκτικότητας. Δεν είμαστε οι μόνοι που παρατηρούμε τέτοια φαινόμενα.
Υπάρχουν δηλώσεις και από άλλους φορείς και κλάδους της οικονομίας που μιλούν για μείωση της κατά κεφαλήν δαπάνης, μείωση του χρόνου παραμονής και φρένο στα χρήματα που ξοδεύουν.
• Ποια είναι η εικόνα ανά τουριστική περιοχή της Ρόδου που σχηματίζετε δηλαδή αν υπάρχει αύξηση της κίνησης σε Μεσαιωνική Πόλη, Λίνδο, Κάμειρο και άλλα σημεία του νησιού μας;
Η μείωση του μέσου χρόνου παραμονής ωθεί τον επισκέπτη να επικεντρωθεί στα κύρια σημεία ενδιαφέροντος.
Επιλέγει λοιπόν να επισκεφθεί τη Μεσαιωνική Πόλη, τη Λίνδο, την Κοιλάδα των Πεταλουδών, τις Επτά Πηγές, τους αρχαιολογικούς χώρους αλλά και νησιά όπως η Σύμη και η Χάλκη καθώς πολλά πρακτορεία προσφέρουν εκδρομές σε αυτούς τους προορισμούς.
Εκεί παρατηρείται και η μεγαλύτερη αύξηση επισκεψιμότητας αλλά ακόμη και υπό αυτές τις συνθήκες το φαινόμενο της εξαιρετικά συγκρατημένης δαπάνης που περιγράψαμε παραπάνω παραμένει έντονο.
• Με αφορμή τις ανακοινώσεις για τις εργασίες για την βελτίωση της Νέας Αγοράς ποια είναι η άποψή σας για τη χρήση του ιστορικού κτηρίου ώστε να αποτελεί και πάλι τοπόσημο για τη Ρόδο;
Οποιαδήποτε παρέμβαση που σαν σκοπό έχει την διατήρηση, την συντήρηση και ανάδειξη των τοπόσημων της πόλης μας είναι μια θετική είδηση.
Πόσω μάλλον αυτή που αφορά στην πολύπαθη νέα αγορά.
Σε όσους είχαμε προλάβει την Νέα Αγορά σε πλήρη λειτουργία, ως κεντρική αγορά, η σημερινή της εικόνα προκαλεί μόνο θλίψη και ντροπή για την εγκατάλειψη του χώρου και την διαχρονική αποτυχία διατήρησής της σε αξιοπρεπές επίπεδο.
Οι μόνοι που δεν εγκατέλειψαν είναι οι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους καταστηματάρχες που δεν αποχώρησαν μετατρέποντας την αγορά σε χώρο φάντασμα, αλλά κόπιασαν, μόχθησαν, έτρεξαν, πίεσαν, συνεργάστηκαν, διεκδίκησαν και τελικά βρέθηκαν λύσεις για την Νέα Αγορά.
Αξίζουν συγχαρητήρια στον πρόεδρο και το ΔΣ του συλλόγου καταστηματαρχών Νέας Αγοράς αλλά και σε όλους που συνέβαλαν στο να φτάσουμε στην εγκατάσταση του εργολάβου.
Τέτοιες ενέργειες και δράσεις είχαν και θα έχουν την στήριξή μας.
Ας ελπίσουμε ότι δεν θα υπάρξουν απρόοπτα, όλα θα πάνε σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα και με την ολοκλήρωση του έργου να αποτελέσει και πάλι ένα στολίδι για τον τόπο μας.
Ιδανικά η Νέα Αγορά θα μπορούσε να αποτελέσει και πάλι ένα χώρο συνάντησης της τοπικής παραγωγής, του εμπορίου και της γαστρονομίας, όπως ήταν και παλιά δημιουργώντας ένα οικοσύστημα εκπροσώπησης της τοπικής παράδοσης της αυθεντικότητας και της δημιουργίας.
• Έχει περάσει μεν ο θόρυβος για την επέκταση του έργου της νέας μαρίνας αλλά ποια είναι η δική σας άποψη για το θέμα; Δεν έχει ανάγκη η Ρόδος από μια μαρίνα με σύγχρονες προδιαγραφές που θα καλύπτει τις απαιτήσεις της νέας εποχής;
Το ό,τι η Ρόδος χρειάζεται μαρίνα με σύγχρονες προδιαγραφές που θα καλύπτει τις απαιτήσεις της νέας εποχής νομίζω ότι δεν υπάρχει κάποιος που να διαφωνεί με αυτό. Ο τρόπος όμως με τον οποίο προσπαθεί να το κάνει σύμφωνα με το νέο, νομοθετικά ψηφισμένο, πλαίσιο είναι αυτό που προβληματίζει.
Ο διπλασιασμός του συντελεστή δόμησης κάνει το έργο να εστιάζει περισσότερο στο κομμάτι του Real Estate, από αυτό της εξυπηρέτησης των σκαφών και εγείρει πολλά ερωτήματα και προβληματισμούς σε σχέση με τις χρήσεις, τις θέσεις στάθμευσης, την σχέση της με την γύρω περιοχή.
Ακόμη και από εμπορικής πλευράς ο προβληματισμός αφορά τον αντίκτυπο και τις επιπτώσεις ενός τόσο μεγάλου σε έκταση εμπορικού κέντρου στο εμπορικό οικοσύστημα της πόλης.
Όλα όμως είναι στην αρχή τους. Έχουν γίνει κάποιες προσφυγές, δεν έχουν ακόμη εκδοθεί οι οικοδομικές άδειες, δεν έχουμε δει κάν την τελική μορφή εκτός από μία μακέτα προϊόν φωτορεαλισμού.
Η προσωπική μου άποψη είναι ότι η Ρόδος δεν έχει ανάγκη από φαραωνικά έργα. Αυτό που χρειάζεται είναι έργα ενταγμένα στον συνολικό σχεδιασμό του τόπου, που θα εξυπηρετούν τις σύγχρονες, με πρόβλεψη για τις μελλοντικές, ανάγκες, ήπια ανάπτυξη με στόχευση στην αυθεντικότητα της εμπειρίας και πρωταρχική στόχευση την βιωσιμότητα, το ευ ζην, προσδίδοντας στον τόπο μοναδικότητα και όχι ακόμη ένα από τα ίδια.
• Σε ό,τι αφορά στις εκπτώσεις, ποια είναι η εικόνα που έχετε για την κίνηση;
Οι θερινές εκπτώσεις ξεκίνησαν αρκετά συγκρατημένα, με την κίνηση να αυξάνεται όσο πηγαίνουμε προς το ζενίθ της τουριστικής περιόδου.
Το εμπορικό κέντρο της πόλης έχει υψηλή επισκεψιμότητα, όμως τα σωρευμένα προβλήματά του, κυκλοφοριακή συμφόρηση, μεγάλος φόρτος από ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα τους καλοκαιρινούς μήνες, τα βαρέα οχήματα, τα παράνομα παρκαρισμένα, τις λίγες για τον αριθμό των οχημάτων θέσεις στάθμευσης, την κατάληψη των θεσμοθετημένων θέσεων φορτοεκφόρτωσης από ΙΧ, τις καταλήψεις θέσεων στάθμευσης από ταμπέλες και γλάστρες, τις ακατάστατες ώρες διανομών, εμπορευμάτων και τροφοδοσίας, την κατάσταση των δρόμων, την υπερβολική ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων στους πεζοδρόμους, τα φαινόμενα άγρας πελατών, και επαιτείας, και άλλα δεινά, δεν συντελούν στο να είναι η εμπειρία αγοράς στο κέντρο η καλύτερη δυνατή, με αποτέλεσμα τα στάσιμα ταμειακά αποτελέσματα.
Θα πρέπει να τονίσουμε ότι στην φετινή σαιζόν ανάσα στην αγορά έχουν προσφέρει οι επισκέπτες από την Τουρκία, με υψηλό καταναλωτικό προφίλ, που χάρις στην 7ήμερη visa, επισκέπτονται κατά χιλιάδες τα νησιά.
Ο Αύγουστος είναι ο καθοριστικός μήνας, και από τα στοιχεία που έχουμε την κούρσα των εκπτωτικών πωλήσεων οδηγούν για ακόμη μία φορά οι πολυεθνικές και οι μεγάλες αλυσίδες. Η εκπτωτική περίοδος όμως είναι μακρά και ναι μεν δίνει την δυνατότητα στους καταναλωτές να ψωνίσουν όταν τα οικονομικά τους το επιτρέπουν αλλά ταυτόχρονα ευνοεί και την αναβλητικότητα στις αγορές.
Μία τόσο εκτεταμένη περίοδος εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντα των μεγάλων πολυεθνικών αλυσίδων καθώς με τους πόρους που διαθέτουν και με τις στρατηγικές που ακολουθούν, καταφέρνουν να δημιουργούν κίνηση στα καταστήματά τους, φυσικά και διαδικτυακά, αποκτώντας πλεονέκτημα έναντι των φυσικών τοπικών επιχειρήσεων, χωρίς ο καταναλωτής να απολαμβάνει κάποια εξαιρετικά οφέλη σε επίπεδο τιμής και ποιότητας.
Γι’ αυτό πάγιο αίτημα του εμπορικού συλλόγου, τώρα που και οι προσφορές, ελέω υπουργείου έχουν απελευθερωθεί καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου, είναι η σύμπτυξη της εκπτωτικής περιόδου σε διάστημα κάτω των 30 ημερών αλλά και η επαναφορά της επιλογής του χρόνου διενέργειας των εκπτώσεων τοπικά, καθώς οι αγορές ανά την χώρα παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες, δεν απευθύνονται σε ομοιογενές καταναλωτικό κοινό, δεν κινούνται με τους ίδιους ρυθμούς, ούτε έχουν τις ίδιες απαιτήσεις και κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα την αγορά και τις ανάγκες της από τους τοπικούς φορείς.
• Μεγάλος βραχνάς για κατοικίες και επιχειρήσεις είναι οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. Πόσο όμως στηρίζει η κυβέρνηση τις επιχειρήσεις;
Το κόστος της ενέργειας πράγματι είναι μία μεγάλη επιβάρυνση και πλέον ένας μεγάλος γρίφος για τις επιχειρήσεις.
Μάλιστα πολύ πρόσφατα οι επιχειρήσεις κλήθηκαν να πληρώσουν έκτακτους λογαριασμούς ρεύματος, με την αιτιολογία «Διαφορά κρατικής Επιδότησης» διότι οι επιδοτήσεις που δόθηκαν στις παροχές εως 35KVA δηλαδή τα επαγγελματικά τιμολόγια Γ21 δεν είχαν την έγκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Παρά τις διαμαρτυρίες μας, όχι μόνο δικές μας αλλά και πολλών άλλων φορέων του εμπορίου από όλη την Ελλάδα, και κάποιες δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού για την μη πληρωμή του, μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει κάτι επί του πρακτέου. Οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να «τσουρουφλίζονται» από τις υψηλές τιμές της ενέργειας, χωρίς κάποια αντίστοιχη στήριξη όπως στα νοικοκυριά, ροκανίζοντας κέρδη, αυξάνοντας κόστη, χάνοντας σε ανταγωνιστικότατα.
Θα πρέπει πραγματικά να βρεθεί μια λύση, είτε με την θέσπιση ειδικών τιμολογίων, είτε με την δημιουργία μηχανισμού στήριξης, είτε με την διόρθωση στο σύστημα υπολογισμού των τιμών, είτε με κάποιον άλλο τρόπο που θα εξορθολογήσει και θα εξισορροπήσει όλες αυτές τις υπερβολικές μεταβολές στο κόστος της ενέργειας.
• Ποιο είναι το όραμά σας για την επιχειρηματικότητα της Ρόδου, δηλαδή τι χρειάζεται για να επανέλθουν εκείνες οι παλιές καλές ημέρες που το εμπόριο του νησιού μας άνθιζε και ήταν παράδειγμα για την υπόλοιπη Ελλάδα;
Η αγορά της Ρόδου έχει προοπτικές εξέλιξης, αναβάθμισης και φυσικά ανάπτυξης. Όχι μόνο η αγορά του κέντρου, αγορά δεν είναι μόνο η Μεσαιωνική Πόλη ή το εμπορικό τρίγωνο του κέντρου, αλλά και οι περιφερειακές που βρίσκονται στις γειτονιές.
Πολλές φορές τις ξεχνάμε, τις παραβλέπουμε αλλά συμβάλλουν και αυτές με τον δικό τους ρόλο και μέγεθος ειδικά με την ανάπτυξη των κατοικιών βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Είμαστε ο 7ος δημοφιλέστερος προορισμός στην Μεσόγειο, ο κορυφαίος σε αφίξεις στο νοτιανατολικό Αιγαίο, με ισχυρό brand name, και δυναμική για περαιτέρω ενίσχυση.
Έχουμε αντέξει πολλαπλές κρίσεις, ειδικά από το 2008. Πολλές από αυτές τις μετατρέψαμε σε ευκαιρίες, μέσω μετασχηματισμών, αλλαγών, προσαρμογών και παρά τις απώλειες η αγορά ξαναβρήκε τον βηματισμό της και ανέκαμψε.
Χρειαζόμαστε όμως, όχι βοήθεια, δεν είμαστε επαίτες, αλλά ανταποδοτική στήριξη και εμπιστοσύνη σε αναπτυξιακά μέτρα όπως η επαναφορά των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, αλλά και η σωστή λειτουργία και αποπληρωμή του μεταφορικού ισοδύναμου.
Μέτρα που θα ελαφρύνουν το αυξημένο κόστος της νησιωτικότητας και που η αγορά θα ανταποδώσει στην κοινωνία και το κράτος με αυξημένα έσοδα και αυξήσεις αποδοχών.
Στα επόμενα χρόνια θα χρειαστεί να αλλάξουν πολλά, να διορθώσουμε πολλά, να μετασχηματιστούμε ψηφιακά, να προσαρμοστούμε ξανά σε μία διαδικασία που αποτελεί μέρος μιας διαρκούς προσπάθειας υπερκέρασης προκλήσεων γιατί το εμπόριο δεν ήταν ποτέ μία εύκολη επιχειρηματική δραστηριότητα.
Παρά τις δυσκολίες, τις αντιξοότητες και τις προκλήσεις η αισιοδοξία παραμένει γιατί όπως έλεγαν και οι παλιοί το εμπόριο μπορεί να αρρωσταίνει βαριά, όμως δεν πεθαίνει και πάντα ανακάμπτει, με αδιάψευστο μάρτυρα για αυτό την πράξη.
