Ρεπορτάζ-συνέντευξη της Μαρίλιας Δήμητρας Φούρλα
Θεαματική τουριστική αύξηση στο νησί δείχνουν όλοι οι δείκτες, με τον Αύγουστο να καταγράφει πληρότητα μέχρι και 100% και την τουριστική σεζόν, σύμφωνα με τους διευθυντές των ξενοδοχείων, να παρατείνεται μέχρι και τις πρώτες εβδομάδες του Νοεμβρίου. ‘ Αραγε αυτή η θεαματική αύξηση είχε και θεαματική αύξηση στο «ταμείο»; Διότι καλοί οι αριθμοί των στατιστικών στοιχείων, αλλά το αποτέλεσμα φαίνεται όταν κάθε τουριστική επιχείρηση κάνει «ταμείο», σε μια χρονιά σαν την φετινή, κατά την οποία ο τουρισμός ήρθε «αντιμέτωπος» με έναν καταιγισμό οικονομικών μέτρων, όπως η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ και η υπέρμετρη φορολόγηση. Κυρίως τι αντίκρισμα είχε αυτή η αύξηση στις τοπικές επιχειρήσεις εκτός ξενοδοχείων.
Πρόσφατα, είδαμε έντονα να αντιδρούν με ανακοίνωση του σωματείου τους, οι εστιάτορες της Ρόδου στο σύστημα all inclusive που κυριολεκτικά «κατατρώει» τις τοπικές επιχειρήσεις κυριαρχώντας στις περισσότερες ξενοδοχειακές μονάδες του νησιού, αλλά και έχει αυξηθεί σύμφωνα με τους διευθυντές των ξενοδοχείων.
Για μειωμένα έσοδα μιλούν όλοι οι επιχειρηματίες του τουρισμού, καθώς οι τουρίστες είναι χαμηλού οικονομικού επιπέδου. Διαβάζοντας και ακούγοντας όλα αυτά μια μελαγχολία την παθαίνεις, καθώς βλέπεις άδεια μαγαζιά σε ένα νησί που βουλιάζει από επισκέπτες. Μπορεί όμως και να βρεις κάποιους, που το ποτήρι το βλέπουν μισογεμάτο. Που εξακολουθούν να ελπίζουν και να θεωρούν την κρίση αυτή, ευκαιρία για να διώξουμε «τον κακό μας εαυτό» και να ξεκαθαρίσει η ήρα από το στάρι.
Ενας τέτοιος άνθρωπος είναι ο Παναγιώτης Πεταλάς, ιδιοκτήτης του ομώνυμου εστιατορίου στο Κιοτάρι. Τον συνάντησα στην βόλτα που έκανα, με σκοπό ένα ρεπορτάζ για το πώς αποτιμούν οι επιχειρηματίες της Νότιας Ρόδου την φετεινή σεζόν. Η αλήθεια είναι πως μαύρισε η ψυχή μου από το ύφος και μόνον όταν συνάντησα κάποιους από αυτούς στο άκουσμα της ερώτησης «πώς πήγε η σεζόν».
Στην αυλή του «Πεταλά», άλλαξε η ψυχολογία μου από τις πρώτες κουβέντες του ιδιοκτήτη και ο προγραμματισμός μου. Προτίμησα το μισογεμάτο ποτήρι, την παράθεση μόνον μιας διαφορετικής αποτίμησης, με πολλές οπτικές γωνίες, που κρύβουν αισιοδοξία αλλά και αυτοκριτική. Η αλήθεια είναι πως έχουμε έλλειψη και από τα δύο…
Ας απολαύσουμε το γεμάτο θα έλεγα «ποτήρι» του «Πεταλά» με αισιοδοξία και μπόλικη αυτοκριτική.
• Πώς πήγε φέτος σεζόν με δεδομένη την αύξηση επισκεπτών που καταγράφεται;
Αναλόγως των συνθηκών που έχουν διαμορφωθεί και των δυσκολιών καλά. Οι δυσκολίες είναι ίδιες για όλους. Ο καθένας προσπαθεί να τις αντιμετωπίσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
• Θέλετε να μας πείτε ποιες είναι αυτές οι δυσκολίες;
Αύξηση ΦΠΑ, αύξηση τιμών, στασιμότητα στις τιμές των εστιατορίων,διότι ο εστιάτορας είναι δύσκολο να αυξήσει την τιμή του. Μείωση κίνησης καθώς έχει συρρικνωθεί το εισόδημα όλων. Αγρα πελατών.
• Αγρα πελατών και στο Κιοτάρι;
Υπάρχει άγρα πελατών, όπως υπάρχει σε όλη τη Ρόδο.
• Δεν σας άκουσα να αναφέρετε το all inclusive. Πρόσφατα το σωματείο σας αντέδρασε με μια ιδιαίτερα αιχμηρή ανακοίνωση για το θέμα αυτό.
Ναι, σαφώς και υπάρχει ως πρόβλημα και το all inclusive. Δυστυχώς δεν μπορούμε να το αποφύγουμε και ας ελπίσουμε ότι θα βρεθούν οι χρυσές τομές για να μη γίνει πιο all inclusive απ’ ότι είναι.
• Όπως; Θα μας πείτε μερικές χρυσές τομές που θα μπορούσαν να βρεθούν;
Θεωρώ ότι τα ξενοδοχεία all inclusive δε νοείται να έχουν εστιατόρια με δωρεάν γεύμα. Επίσης, θα μπορούσαν τα bar των ξενοδοχείων να κλείνουν νωρίς, ώστε να μπορούν οι επισκέπτες να βγουν, να κάνουν μια βόλτα έξω. Ή να υπήρχε μια ημέρα της εβδομάδας όπου οι επισκέπτες θα έβγαιναν έξω για φαγητό. Παρ’ όλα αυτά όμως, το all inclusive, δεν πρέπει να αποτελεί το άλλοθί μας. Aς σταματήσουμε την καραμέλα «φταίει ο ΦΠΑ, φταίει το all inclusive…». Φταίει και ο κακός μας εαυτός. Ο τουρισμός αυτή την στιγμή βρίσκεται δεκαετίες πίσω, δεν είναι επαγγελματικός, τόσο στο χώρο της εστίασης όσο και συνολικά. Δεν ζούμε πια στην εποχή λίγο κρασί, λίγη θάλασσα. Πρέπει να παρθούν απ’ την πολιτεία – και μιλώ για τον χώρο της εστίασης- σοβαρά μέτρα .
• Θέλετε να μας πείτε κάποια από αυτά τα μέτρα;
Ενας προγραμματισμός κι ένα φρένο στις άδειες. Ο τόπος δεν χωρά άλλες επιχειρήσεις, γι’ αυτό πρέπει να δίνονται με αυστηρά κριτήρια . Να υποχρεούται οποιοσδήποτε επιχείρηση να προσλαμβάνει υπαλλήλους με εξειδίκευση και προϋπηρεσία και σερβιτόρους εξειδικευμένους που να μιλούν αν μη τι άλλο μια ξένη γλώσσα. Να υποχρεώνονται οι επιχειρηματίες να κάνουν το αυτονόητο, όπως, να συμπεριλαμβάνουν στις επιχειρήσεις τους τοπικά προϊόντα, ό,τι φυτρώνει στον τόπο μας. Ο τουρισμός χρειάζεται εξειδίκευση και επαγγελματίες. Κι αυτά είναι βήματα απλά που δεν χρειάζονται κόστη. Ετσι, θα στηριχθούν οι παραγωγοί και θα γνωρίζουν οι επισκέπτες τα προϊόντα του τόπου που επισκέπτονται, την ντόπια κουζίνα, θα αντικατασταθεί το ριζότο με τον τραχανά ,θα πλουτίσουν οι σαλάτες με κάπαρη, θα αναδειχθούν τα κρασιά μας. Η γαστρονομία μπορεί και πρέπει να είναι πρεσβευτής μας. Και πρεσβευτής χωρίς την ντόπια κουζίνα, τα ντόπια προϊόντα δεν νοείται. Πρέπει να γίνουμε ανταγωνιστικοί απέναντι σε χώρες, όπως η Ισπανία, η Γαλλία. Λαμπρό παράδειγμα η Ισπανία, η οποία εκτόξευσε την δημοφιλία της μέσα από την γαστρονομία και τον τουρισμό της. Ακόμη, ακούμε την πολιτεία να μιλά για επιχειρηματικότητα, αλλά ποια επιχειρηματικότητα χωρίς καμιά βοήθεια; Το μόνο που γίνεται είναι να θεωρούμεθα a priori κλέφτες. Θα μπορούσαν να δοθούν κίνητρα για μια νέα επιχείρηση. Αν για παράδειγμα μια καινούργια επιχείρηση δεν πλήρωνε για 2-3 χρόνια ΦΠΑ, θα μπορούσε να ανεβάσει και την ποιότητά της και να αυξήσει τις θέσεις εργασίας.
• Ολοι μιλούν για πτώση της ποιότητας των τουριστών. Συμφωνείτε;
Δυστυχώς βλέπουμε να ανθεί ο μαζικός τουρισμός. Η ποιότητα του επισκέπτη έχει πέσει. Αλλά ας μη ξεχνάμε και την δική μας ποιότητα υπηρεσιών που έχει καταβαραθρωθεί, λογω οικονομικής πίεσης. Ετσι το αποτέλεσμα γίνεται εκρηκτικό. Δεν της αξίζει της Ρόδου αυτός ο τουρισμός με τέτοια ιστορία, με τέτοιο πολιτισμό. Αλλά δεν της αξίζει και η δική μας συμπεριφορά σε πολλές των περιπτώσεων. Μέσα από όλα αυτά, δεν θέλω να βγει μαύρο. Θέλω να δούμε την κρίση σαν ευκαιρία. Ο τουρισμός μπορεί να περνά μια από τις χειρότερες περιόδους, αλλά θέλω να δώσω ένα αισιόδοξο μήνυμα. Ότι κανείς δεν έχει χάσει από την προσφορά του μίγματος ποιότητας και επαγγελματισμού. Πόσω μάλλον τώρα, που όλοι έχουν γίνει πιο επιλεκτικοί. Προσέχουν πού θα πάνε να διασκεδάσουν, να φάνε, πού θα αφήσουν τα λεφτά τους, τα οποία πλέον δεν περισσεύουν. Απ’ το κακό μπορεί να βγει καλό. Πρέπει να επιμείνουμε στον επαγγελματισμό και την ποιότητα. Πρέπει ν’ αντέξουμε… Κάπως έτσι θα αναγκασθούν να εγκαταλείψουν τον χώρο και οι «αερητζήδες». Ο καθένας χωριστά και όλοι μαζί θα ξαναφέρουμε την Ρόδο εκεί που της αξίζει.
• Πώς σας φαίνονται όλα αυτά που ακούγονται σχετικά με την επιμήκυνση της σεζόν;
Ας δούμε πρώτα πώς θα ανεβάσουμε την υπάρχουσα, πώς δεν θα την συρρικνώσουμε κι άλλο και σε χρόνο και σε ποιότητα και βλέπουμε. Θέλω να πιστεύω πως οι προσπάθειες που γίνονται από την πλευρά της περιφερειακής αρχής θα έχουν αποτέλεσμα.
• Πού πιστεύετε ότι οφείλεται η επιτυχία μιας επιχείρησης;
Στην ποιότητα της εμπειρίας που χαρίζεις στον πελάτη κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του. ‘Οσον αφορά το χώρο της εστίασης, μέσα από την εμπειρία μου , βλέπω πως ο άνθρωπος είναι ευχαριστημένος με απλά πράγματα. Οπως, το να τον ταξιδέψεις νοερά με ένα πιάτο στα παιδικά του χρόνια, με την ωριμότητα τού τώρα, σεβόμενος πάντα τον ίδιο και τις εμπειρίες του, οι οποίες σχηματίζουν τελικά και την άποψη του.
• Και πως πιστεύετε ότι διατηρείται τελικά η επιτυχία;
Η επιτυχία διαμορφώνεται και διατηρείται όταν στη βάση της υπάρχει μια ομάδα ενωμένη, που ανεξάρτητα από τις δυσκολίες, θα δώσει καθημερινά τον καλύτερο της εαυτό. Όσοι ασχολούνται συγκεκριμένα με την εστίαση, γνωρίζουν τη σκληρή πλευρά της. Παρ’ όλα αυτά, είμαστε εδώ καθημερινά παλεύοντας πολλές φορές με δύσκολες συνθήκες. Στόχος μας όμως είναι ο σεβασμός στον πελάτη που μας επιλέγει και η άψογη εξυπηρέτηση του με απώτερο σκοπό να τον δικαιώσουμε για την επιλογή του και να έχουμε την τιμή να τον εξυπηρετήσουμε ξανά. Αυτή είναι άλλωστε και η μεγαλύτερη ανταμοιβή μας. Η αναγνωρίση των πιάτων μας και των υπηρεσιών μας!
