«Το φετινό φθινόπωρο ξεκίνησε και προχωρά με πρωτόγνωρες συνθήκες για την οικονομία, για τη χώρα και τους πολίτες» δηλώνει μεταξύ άλλων σε συνέντευξή του στην «δ» ο κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος, πρόεδρος στην Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδας και στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΒΕΑ).
Επιπλέον, μιλάει για τα μέτρα της κυβέρνησης, για την αγορά, την οικονομία και τις επιχειρήσεις, για την πρόταση σχετικά με τον εξορθολογισμό του πλαισίου υπολογισμού των δημοτικών τελών αλλά και την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ.
• Κύριε Μίχαλε, η κρίση που δημιούργησε η πανδημία του κορωνοϊού, έχει επιφέρει πλήγμα στην οικονομία και φυσικά στην αγορά. Μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για ανάκαμψη και από πότε;
Το φετινό φθινόπωρο ξεκίνησε και προχωρά με πρωτόγνωρες συνθήκες για την οικονομία, για τη χώρα και τους πολίτες. Η ελληνική όσο και η παγκόσμια οικονομία -και αντίστοιχα οι κοινωνίες- βρίσκονται σε περιδίνηση, εξαιτίας της παρατεταμένης υγειονομικής κρίσης. Κάτω από αυτές τις ακραίες συνθήκες και με δεδομένη τη συνεχιζόμενη αβεβαιότητα όσον αφορά το χρόνο λήξης της πανδημίας, είναι προφανώς δύσκολο να υπάρξουν ακριβείς προβλέψεις για τις μακροοικονομικές εξελίξεις και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα.
Το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει επεξεργαστεί δύο διαφορετικά σενάρια στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2021 ανάλογα με την πορεία των επιδημιολογικών δεδομένων είναι θετικό, στο βαθμό που επιτρέπει την ταχύτερη προσαρμογή της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής και διευκολύνει τη λήψη αποφάσεων.
Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, για να μπορέσει η χώρα να βρει το δρόμο εξόδου από την κρίση, με τις μικρότερες δυνατές απώλειες, θα απαιτηθεί μεγάλη προσπάθεια σε δύο μέτωπα: αφενός στην αντιμετώπιση των άμεσων επιπτώσεων της κρίσης, με γενναία μέτρα για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των εργαζομένων τους, των ανέργων και των οικονομικά αδύναμων. Αφετέρου, στη δημιουργία προϋποθέσεων ταχύτερης και διατηρήσιμης ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας την επόμενη ημέρα, με επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και γρήγορη, στοχευμένη, αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων που θα εισρεύσουν στη χώρα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ.
Όπως όλα δείχνουν, το περιβάλλον θα παραμείνει ρευστό και αβέβαιο για αρκετούς ακόμη μήνες. Όμως, ο δρόμος στον οποίο οφείλει να βαδίσει η ελληνική οικονομία είναι ξεκάθαρος.
• Τα μέτρα που εξαγγέλλει η κυβέρνηση για την αγορά, την οικονομία και τις επιχειρήσεις είναι επαρκή κατά την άποψή σας;
Τα μέτρα που έχει λάβει μέχρι τώρα η Πολιτεία για την προστασία των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, έχοντας ενσωματώσει πολλές από τις προτάσεις των φορέων της αγοράς. Ωστόσο, έχουμε μπροστά μας ένα δύσκολο διάστημα. Θα απαιτηθεί διαρκής παρακολούθηση της κατάστασης και λήψη πρόσθετων μέτρων για τη στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων που πλήττονται.
Πόσω μάλλον, δε, που η Ελλάδα είναι σήμερα μια οικονομία που εξαρτάται από τον τουρισμό, ο οποίος παγκοσμίως έχει δεχθεί τεράστιο πλήγμα.
Επιπλέον, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν έχει σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, αδυνατώντας να διοχετεύσει ρευστότητα στην αγορά και κυρίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Έχουμε επανειλημμένα, όπως γνωρίζετε, κάνει παρεμβάσεις τόσο στις ίδιες τις τράπεζες, όσο και στην πολιτική ηγεσία.
Παρά τη σχετική βελτίωση που έχει επιτευχθεί στο τελευταίο διάστημα, τόσο το ύψος των διαθέσιμων δανειακών κεφαλαίων όσο και οι όροι δανεισμού των εμπορικών τραπεζών, δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες των επιχειρήσεων.
Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έχουν εξαιρετικά περιορισμένη πρόσβαση και σε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης.
Για το επόμενο χρονικό διάστημα, ως στόχους προτεραιότητας έχουμε θέσει τη συνέχιση των παρεμβάσεων για την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων, με διατήρηση του μέτρου της επιστρεπτέας προκαταβολής, αλλά και με νέα στοχευμένα προγράμματα για την παροχή ευνοϊκών δανείων. Κρίσιμο ρόλο στην αποτελεσματική εφαρμογή αυτών των προγραμμάτων, θα συνεχίσουν να έχουν οι τράπεζες, οι οποίες οφείλουν να αναλάβουν πλήρως το ρόλο που τους αναλογεί.
Επιπλέον, προτείνουμε τη στήριξη της απασχόλησης, με μέτρα για την επιδότηση της εργασίας, καθώς και για την ενίσχυση των εποχικών εργαζομένων, οι οποίοι κινδυνεύουν με κατάρρευση των αποδοχών τους. Μετατροπή της επιδότησης ανεργίας σε αυξημένη επιδότηση της επαγγελματικής κατάρτισης και της αναβάθμισης δεξιοτήτων, ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος περιθωριοποίησης και να διευκολυνθεί η επανένταξη στην εργασία.
Ενώ, θεωρούμε απαραίτητες περαιτέρω παρεμβάσεις μόνιμου χαρακτήρα, για τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους της εργασίας.
• Η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ μπορεί να βοηθήσει την επανεκκίνηση της οικονομίας της χώρας;
Οι πόροι που εξασφάλισε η χώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τα επόμενα χρόνια, είναι η μεγάλη ευκαιρία της χώρας να αντιμετωπίσει τα εμπόδια αυτά και να προχωρήσει ταχύτερα τον παραγωγικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας.
Η Ελλάδα χρειάζεται ένα νέο, υγιέστερο μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο θα στηρίζεται κυρίως στην παραγωγή περισσότερων διεθνώς εμπορεύσιμων, ανταγωνιστικών προϊόντων με υψηλή προστιθέμενη αξία. Αυτή η ανάγκη γίνεται τώρα ακόμη πιο προφανής και επιτακτική. Η Ελλάδα είναι σήμερα μεταξύ των οικονομιών που εξαρτώνται περισσότερο από τον τουρισμό, τόσο σε επίπεδο Ε.Ε. όσο και μεταξύ των μελών του ΟΟΣΑ. Ο συγκεκριμένος κλάδος είναι και θα εξακολουθήσει να αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα για τη χώρα. Ωστόσο, όπως αναδεικνύεται και από την τρέχουσα συγκυρία, δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι «μονοκαλλιέργεια». Είναι απαραίτητη η αναθεώρηση του αναπτυξιακού μείγματος της ελληνικής οικονομίας
Το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι να διδαχθούμε από τα λάθη του παρελθόντος. Σε αντίθεση με προηγούμενες προγραμματικές περιόδους, οι πόροι δεν θα πρέπει χρησιμοποιηθούν για να σκεπάσουν τα δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, τροφοδοτώντας την εφήμερη κατανάλωση.
Η διαχείρισή τους θα πρέπει να ακολουθήσει μια κεντρική φιλοσοφία και αρχιτεκτονική, η οποία θα στοχεύει στον παραγωγικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας, μέσα από την υποστήριξη θεσμικών μεταρρυθμίσεων και σημαντικών επενδύσεων σε παραγωγικούς κλάδους με υψηλή προστιθέμενη αξία και εξωστρεφή προσανατολισμό.
Είναι σημαντικό ένα μεγάλο μέρος των προς αξιοποίηση πόρων να διατεθεί με έξυπνο, στοχευμένο και συνεκτικό τρόπο, για την υποστήριξη ιδιωτικών επενδύσεων, που θα επιταχύνουν την αλλαγή του αναπτυξιακού προσανατολισμού της χώρας. Επενδύσεων που θα επιτρέψουν να στηριχθεί η επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, στην παραγωγή περισσότερων προϊόντων και υπηρεσιών με εξωστρεφή προσανατολισμό και υψηλή προστιθέμενη αξία.
Ιδιαίτερα για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανασυγκρότησης, τα Επιμελητήρια έχουν προτείνει την αναμόρφωση της Αναπτυξιακής Τράπεζας και μετατροπή της σε βασικό όχημα για τη διοχέτευσή τους στον ιδιωτικό τομέα. Θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό. Στόχος είναι να μεγιστοποιηθεί η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, στο πλαίσιο σχημάτων σύμπραξης, καθώς και η ενίσχυση του ανταγωνισμού και η συμβολή στη βελτίωση του χρηματοδοτικού περιβάλλοντος.
• Πρόσφατα, ζητήσατε τον εξορθολογισμό του πλαισίου υπολογισμού των δημοτικών τελών, με σχετική επιστολή σας προς τον υπουργό Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκο και τον πρόεδρο της ΚΕΔΕ. Μιλήστε μας γι’ αυτό.
Όπως γνωρίζετε, οι ιδιοκτήτες ακινήτων όφειλαν μέχρι τις 30.09.2020 να δηλώσουν στους Δήμους τα πραγματικά στοιχεία για τα τετραγωνικά μέτρα των επιφανειών των κτισμάτων και των οικοπέδων τους, σύμφωνα με τα δηλωθέντα στο Ε9. Για τις επιχειρήσεις αυτό σημαίνει πολλαπλασιασμό των τετραγωνικών μέτρων που δήλωναν μέχρι τώρα, αφού σε πολλές περιπτώσεις και καθ’ όλα νόμιμα -σύμφωνα με το Ν.25/1975- ο υπολογισμός των δημοτικών τελών γινόταν με βάση πλασματικά μέτρα. Με το νέο καθεστώς, εάν δεν υπάρξει ανάλογη μείωση των συντελεστών, οι οφειλές των επιχειρήσεων προς τους Δήμους θα αυξηθούν υπέρμετρα, με την επιβολή μάλιστα αναδρομικών τελών και φόρων από την 1/1/2020.
Σημειώνεται, επίσης, ότι οι ανταποδοτικές υπηρεσίες των Δήμων στον τομέα της καθαριότητας έχουν περιοριστεί σημαντικά τα τελευταία έτη, αφού πολλές επιχειρήσεις -ιδιαίτερα βιοτεχνίες και βιομηχανίες- προωθούν πλέον τα περισσότερα από τα απορρίμματά τους στην ανακύκλωση.
Η συγκεκριμένη επιβάρυνση είναι, επομένως, άδικη και άκαιρη.
Θα δώσει τη χαριστική βολή σε χιλιάδες επιχειρήσεις, οι οποίες για μια ακόμη φορά αγωνίζονται να διατηρηθούν στη ζωή, μέσα σε συνθήκες ύφεσης και ασφυκτικής έλλειψης ρευστότητας. Σαν να μην έφτανε η συνεχιζόμενη εξαίρεσή τους από το μέτρο της μεσοσταθμικής μείωσης του ΕΝΦΙΑ, θα κληθούν να πληρώσουν και επιπλέον τεράστια ποσά, τα οποία πολλές από αυτές δεν διαθέτουν.
Κατανοούμε απόλυτα την ανάγκη να στηριχθούν τα έσοδα των Δήμων. Αυτό, ωστόσο, δεν μπορεί να γίνει σε βάρος της επιβίωσης των επιχειρήσεων και της απασχόλησης, σε περίοδο κρίσης. Είναι άλλωστε προφανές ότι, κάτω από τις παρούσες συνθήκες, ένα μεγάλο μέρος αυτών των οφειλών δεν θα μπορέσει να εισπραχθεί.
Ενώνοντας τη φωνή μας με το σύνολο του επιχειρηματικού κόσμου, ζητούμε να αντιμετωπιστεί άμεσα αυτή η κατάσταση, ενόψει της κατάρτισης των προϋπολογισμών των Δήμων για το 2021. Συγκεκριμένα προτείναμε:
• Να μειωθούν οι συντελεστές μέχρι τα 1.000 τ.μ.
• Να προβλεφθεί μειωτικός συντελεστής από τα 1.000 έως 6.000 τ.μ., ώστε ο τελικός συντελεστής να είναι στο 30% του αρχικού.
• Να προβλεφθεί μειωτικός συντελεστής από τα 6.000 τ.μ. και άνω, ώστε ο τελικός συντελεστής να είναι στο 10% του αρχικού.
• Οι βοηθητικοί χώροι να χρεώνονται στο 20% του αρχικού συντελεστή.
• Οι μη ηλεκτροδοτούμενοι και μη χρησιμοποιούμενοι χώροι να εξαιρούνται των δημοτικών τελών.
K. Mίχαλος: «Είναι προς τη σωστή κατεύθυνση τα μέτρα που έχει λάβει ως τώρα η κυβέρνηση»
