Η Μαρία Κρητικού, με αφορμή τον μήνα Οκτώβριο που έχει θεσμοθετηθεί ως «Μήνας Πρόληψης και Ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού», στέλνει πολλαπλά μηνύματα ως ασθενής που πάλεψε γενναία για να κερδίσει τη ζωή της, η οποία όπως λέει, χωρίζεται στο πριν και στο μετά της ασθένειας.
Πριν από 6 χρόνια όταν έμαθε ότι νόσησε έχασε τον κόσμο κάτω από τα πόδια της αλλά σήμερα είναι εδώ για να αποδείξει ότι ο καρκίνος δεν είναι συνώνυμος του θανάτου.
Ζει, αγωνίζεται, απολαμβάνει, διεκδικεί, προσπαθώντας να αξιοποιήσει καλύτερα το χρόνο της και να βοηθήσει όσους ασθενείς δίνουν το δικό τους αγώνα, πίσω από τις κλειστές πόρτες της Ογκολογικής Κλινικής.
Ως πρόεδρος του Συλλόγου Στήριξης Καρκινοπαθών Δωδεκανήσου, είναι αναγκασμένη να έρχεται καθημερινά αντιμέτωπη με τον θάνατο αλλά και να εκτιμά κάθε λεπτό που ζει και αναπνέει.
«Από αυτή τη συνέντευξη θέλω να κρατήσετε τη λέξη “πρόληψη” και να της δώσετε υπόσταση» λέει παρακινώντας τις γυναίκες, σήμερα, τώρα, να σηκώσουν το τηλέφωνο και να κλείσουν ραντεβού με τον γυναικολόγο τους για το απαραίτητο τσεκ απ, γιατί «ίσως αυτό το τηλεφώνημα σήμερα να σας σώσει τη ζωή…».
• Κυρία Κρητικού, ο Οκτώβριος έχει θεσμοθετηθεί ως “Μήνας Πρόληψης και Ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού”, ας ξεκινήσουμε τη συνέντευξη από τη σπουδαιότητα της πρόληψης.
Η πρόληψη, είναι το πρώτο και σημαντικότερο όπλο εναντίον του καρκίνου. Η σημασία της σωστής πρόληψης και έγκαιρης θεραπείας είναι κατανοητή, αν αναλογιστούμε ότι ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος των γυναικών στην Ευρώπη. Περίπου 1 στις 8 με 10 γυναίκες θα εμφανίσει τη νόσο. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο στη χώρα μας, εντοπίζονται περίπου 4.500 νέα περιστατικά, ένα εκ των οποίων είμαι κι εγώ. Πίσω από τα ποσοστά κρύβονται άνθρωποι, ανθρώπινες ιστορίες και η κάθε μια είναι ξεχωριστή, όμως τα ποσοστά μας βοηθούν να κατανοήσουμε την διεύρυνση της νόσου τα τελευταία χρόνια. Από τα 4.500 περίπου περιστατικά, 1.500 περίπου γυναίκες χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο. Αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου στις γυναίκες ηλικίας μεταξύ 40 και 45 ετών. Όμως αυτό που πρέπει να τονίσουμε είναι ότι ο καρκίνος αυτός, είναι θεραπεύσιμος, εφόσον ανιχνευθεί σε αρχικό στάδιο, κάνοντας έτσι ακόμα πιο σπουδαία την ανάγκη για έγκαιρη διάγνωση. Αν η αντιμετώπιση της νόσου γίνει σε αρχικό στάδιο, το ποσοστό ίασης ξεπερνά πολλές φορές το 97%.
• Μας είπατε ότι πίσω από στατιστικούς δείκτες κρύβονται άνθρωποι ο καθένας με τη δική του ιστορία. Εσείς από τη δική σας ιστορία, τη μάχη με τον καρκίνο, τι έχετε κρατήσει;
Τα πάντα! Ο,τι περιλαμβάνει η διαδρομή από την ημέρα της διάγνωσης μέχρι σήμερα που είμαστε εδώ και μιλάμε. Όλα όσα έχω περάσει, έχουν διαμορφώσει τον άνθρωπο που είμαι σήμερα, με τα λάθη του και τα σωστά του. Ηταν μια διαδρομή η οποία μου άλλαξε την άποψη για τη ζωή και για τον θάνατο. Και με πείσμωσε πολύ. Χρειάστηκε χρόνος, πόνος, κόπωση σωματική και ψυχική για να είμαι σήμερα εδώ αλλά είμαι εδώ και παλεύω γιατί ξέρω πώς είναι αυτή η διαδρομή. Κι αυτή η διαδρομή είναι μονόδρομος. Είσαι υποχρεωμένος να διαβείς το δρόμο χωρίς να ξέρεις πού θα σε οδηγήσει.
• Μιλάτε ως ασθενής ή ως πρόεδρος του Συλλόγου Στήριξης Καρκινοπαθων;
Μιλάω ως άνθρωπος που έχει αντιμετωπίσει μεταστατικό καρκίνο, ως ασθενής που δεν ήξερε αν θα τα καταφέρει, ως μητέρα που φοβάται για τα παιδιά της, ως σύζυγος που είχε την τύχη να έχει έναν σύντροφο-βράχο δίπλα της, ως νοσηλευόμενη που είδε αρκετούς ασθενείς με τους οποίους δώσαμε μαζί αυτή τη μάχη να μην τα καταφέρνουν τελικά και ως πρόεδρος του Συλλόγου Στήριξης Καρκινοπαθών όπου καλούμαστε καθημερινά να διαχειριστούμε ιστορίες που κρύβουν πόνο, που χαιρόμαστε όποτε κάποιος μαχητής τα καταφέρνει και που συμπαραστεκόμαστε με κάθε τρόπο σε όσους διανύουν τα τελευταία μίλια της διαδρομής τους.
• Αυτή που μας περιγράφετε, δεν είναι μια εύκολη καθημερινότητα.
Δεν είναι… Όταν όμως μετά από δύο καρκίνους μού χαρίστηκε το δώρο της ζωής, αποφάσισα ότι θα πρέπει να αξιοποιήσω σωστά τον χρόνο μου. Επικεντρώθηκα σε όσα δίνουν νόημα στη δική μου καθημερινότητα, θέλω να βοηθήσω ασθενείς να διανύσουν όσο πιο ανώδυνα τη δική τους διαδρομή για να αποφύγουν την επιπλέον ταλαιπωρία, θέλω να μην περάσουν όσα πέρασα εγώ όταν νόσησα, που έχασα τον κόσμο κάτω από τα πόδια μου και δεν είχα κανέναν που να μπορεί να με κατευθύνει. Γι΄αυτό ιδρύθηκε ο Σύλλογος Στήριξης Καρκινοπαθών Δωδεκανήσου, για να στηρίζει τους ασθενείς και τους συγγενείς τους για το διάστημα που διαρκεί αυτή η περιπέτεια.
• Κάθε μέρα έρχεστε αντιμέτωπη με τον θάνατο…
Και με τον θάνατο και με την ζωή! Αυτός είναι ο καρκίνος όμως, δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια. Δεν θα σας πω ότι δεν επηρεάζομαι κάθε φορά που πρέπει να «αποχαιρετίσουμε» έναν δικό μας άνθρωπο, που ζήσαμε την αγωνία του, που τον είδαμε να παλεύει γενναία και τελικά να μην τα καταφέρνει. Δεν συνηθίζεται ο θάνατος, δεν θέλουμε να τον συνηθίσουμε. Είναι σκληρό όταν μετριόμαστε να είμαστε λιγότεροι, αυτός ο Σύλλογος είναι η δεύτερη οικογένειά μας, το δεύτερο σπίτι μας. Περνάμε περισσότερες ώρες στα γραφεία του Συλλόγου, παρά στα σπίτια μας κι εγώ και όλα τα μέλη του Δ.Σ. Πέρα από τον θάνατο όμως που είναι μια πραγματικότητα και που δεν είναι στο χέρι μας να την αλλάξουμε, πρέπει όλοι να αντιληφθούμε -γιατί ο καρκίνος μάς αφορά όλους – ότι οι ελπίδες επιβίωσης είναι εξίσου σημαντικές και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό, γι αυτό η πρόληψη είναι σημαντική, σωτήρια θα έλεγα. Κι αυτό το μήνυμα πρέπει να περάσουμε σήμερα και κάθε φορά και κάθε μέρα! Ναι, η πρόληψη σώζει ζωές. Κυριολεκτικά! Όταν νόσησα το μόνο που είχα στο μυαλό μου ήταν ότι θα πεθάνω. Βασάνιζα πολλές φορές τους ανθρώπους που είχα δίπλα μου, τα παιδιά μου, τον σύζυγό μου, την ξαδέλφη μου. Όταν είχα πόνους, έβριζα… Επί 1,5 χρόνο δεν κοιμόμουν. Κλείστηκα σε ένα δωμάτιο μόνη μου, είχα πολλά θέματα να διαχειριστώ. Ημουν αρνητική από την αρχή για την διπλή μαστεκτομή. Ηταν λάθος μου, γιατί αυτό μου έσωσε την ζωή όμως δεν είναι κάτι που μπορείς να διαχειριστείς εύκολα. Είναι ακρωτηριασμός, έτσι το βίωσα εγώ. Εκανα επέμβαση αποκατάστασης μαστών και μέσα σε 20 ημέρες ξαναμπήκα στο χειρουργείο για να βγάλω τα επιθέματα σιλικόνης διότι τα αποτελέσματα της βιοψίας έδειξαν τον επιθετικό καρκίνο. Σε αυτό το χειρουργείο αφαιρέθηκαν λεμφαδένες, δέρμα, διατατήρες ιστών… Οποιος δεν το έχει βιώσει δεν μπορεί να το αντιληφθεί. Κι όμως σήμερα είμαι εδώ, έχω μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή και αυτή προσπαθώ να την αξιοποιήσω όσο καλύτερα γίνεται.
• Πώς «μεταφράζεται» το καλύτερα για εσάς;
Η καθημερινότητά μας επηρεάζεται από πολλούς εξωγενείς παράγοντες και πολλά πράγματα τα θεωρούμε δεδομένα ή δεν τους δίνουμε τη σημασία που τους αναλογεί… Μέχρι να χτυπήσει την πόρτα μας ο καρκίνος, τον οποίον πρέπει να μάθουμε να λέμε με το όνομά του κάποια στιγμή. Δεν λέγεται «επάρατη νόσος», δεν λέγεται «κακιά αρρώστια» είναι ο καρκίνος και ο καρκίνος δεν είναι συνώνυμος του θανάτου κι αυτό το μήνυμα πρέπει να περάσουμε σήμερα. Ο καρκίνος είναι ιάσιμος σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό όταν υπάρχει πρόληψη και όταν η διάγνωση γίνει εγκαίρως. Οσο πιο κατανοητό γίνει αυτό τόσες περισσότερες ζωές θα σωθούν. Και για να απαντήσω στο ερώτημά σας, αξιοποιώ καλύτερα το χρόνο μου σημαίνει κάνω περισσότερα ποιοτικά πράγματα για εμένα, για την οικογένειά μου, για όσους με έχουν ανάγκη. Η ζωή του καρκινοπαθούς χωρίζεται στο πριν και στο μετά. Και πιστέψτε με, η διαφορά είναι τεράστια. Αυτό που λέω είναι πως εμείς, οι καρκινοπαθείς, οι επιζήσαντες του καρκίνου, έπρεπε να κοιτάξουμε τον θάνατο κατάματα για να εκτιμήσουμε όλα εκείνα που αφήναμε να περνάνε από τη ζωή μας, χωρίς να τους δίνουμε την αξία που τους αναλογεί. Δεν υπάρχει καρκινοπαθής που δεν έχει δει τον θάνατο κατάματα. Τον έχεις απέναντί σου και τον βλέπεις, σου κουνάει το χέρι. Όταν όλος ο κόσμος κοιμάται, ο καρκινοπαθής είναι ξύπνιος γιατί η ιδέα του θανάτου είναι καρφωμένη στο μυαλό του. Ο καρκίνος μού έμαθε να εκτιμώ πράγματα, συναισθήματα και στιγμές και να μετρώ το χρόνο διαφορετικά. Αυτό τον χρόνο που για άλλους ασθενείς είναι σύμμαχος και για άλλους εχθρός, προσπαθώ να τον διαθέσω για να δώσω τη στήριξη που δεν είχα εγώ επειδή τοπικά δεν υπήρχε κάποια ανάλογη πρωτοβουλία για να στηριχθώ το 2014, όταν νόσησα για πρώτη φορά. Ο Σύλλογος Στήριξης Καρκινοπαθών κ. Φώτη, παράγει έργο, έξω και πέρα από αυτό που φαίνεται και αυτό που επιτρέπουμε να φανεί. Ο ανθρώπινος πόνος, χρήζει σεβασμό και ταπεινότητα. Μπορεί να ενοχλούμε κάποιους, επειδή δεν συμβιβαζόμαστε, επειδή είμαστε διεκδικητικοί και μαχητικοί, αλλά εκείνοι που είναι ουσιαστικά δίπλα μας είναι πολύ περισσότεροι. Θα ήθελα να μου επιτρέψετε να ευχαριστήσω και την εφημερίδα σας, που στηρίζει το έργο μας και προβάλλει τις προσπάθειές μας, συμβάλλοντας στο συλλογικό καλό, γιατί εμάς αυτό μας ενδιαφέρει πρωτίστως.
• Κυρία Κρητικού, κλείνοντας τη σημερινή συνέντευξη, τι θα θέλατε να πείτε;
Επειδή η συνέντευξη αυτή γίνεται με αφορμή τον μήνα πρόληψης για τον καρκίνο του μαστού θα ήθελα να ζητήσω από τις γυναίκες που θα τη διαβάσουν να σηκώσουν τώρα το τηλέφωνό τους και να κλείσουν ραντεβού για ένα τσεκ -απ. Αυτό το τηλεφώνημα μπορεί να τους σώσει τη ζωή. Και θα ήθελα από τους συζύγους να παρακινήσουν σήμερα κιόλας τις συζύγους τους για μια εξέταση στον γυναικολόγο. Στους νοσούντες θέλω να ευχηθώ καλή δύναμη στον τεράστιο αγώνα που δίνουν και να ξέρουν ότι είμαστε δίπλα τους σε κάθε βήμα. Στους υγιείς θέλω να πω ότι δεν χρειάζεται να νοσήσουν για να εκτιμήσουν το δώρο της ζωής. Σε εκείνους που έφυγαν θέλω να πω ότι δεν τους ξεχνάμε και σε εκείνους που έμειναν πίσω θέλω να πω ότι η πρόληψη είναι η εκείνη που θα τιμήσει την μνήμη των ανθρώπων τους. Και θα μου επιτρέψετε να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην οικογένειά μου, που έχει στηρίξει πρώτα και πάνω απ΄όλους αυτή την προσπάθεια. Από αυτή τη συνέντευξη θέλω να κρατήσετε τη λέξη «πρόληψη» και να της δώσετε υπόσταση.
