«Η κλειδαριά της πόρτας ήταν χαλασμένη και με το ζόρι την ανοίγαμε, το προσωπικό ήταν αγενές, καθαριότητα στο δωμάτιο και την τουαλέτα μηδέν. Aσανσέρ δεν υπήρχε. Η μοκέτα στο δωμάτιο ήταν παλιά και βρώμικη. Αίσχος!». Το εν λόγω σχόλιο ταξιδιώτη, που αφηγείται γλαφυρά τις περιπέτειές του σε ξενοδοχείο της Πελοποννήσου, θα λεγόταν κάποτε μόνον μεταξύ φίλων. Σήμερα, είναι αναρτημένο σε δημοφιλή ιστοσελίδα τουριστικών καταλυμάτων (www.booking.com), κάτω από τη φωτογραφία του ξενοδοχείου του οποίου τη βαθμολογία «καταβαραθρώνει» αξιολογώντας το με 3,3/10. Η οικονομική κρίση και η εξέλιξη της τεχνολογίας έχουν κάνει τον καταναλωτή παντοδύναμο, αφού μπορεί να κρίνει ελεύθερα προϊόντα και υπηρεσίες. Οι καταναλωτές «περνούν από κόσκινο», λοιπόν, τους επαγγελματίες σε εφαρμογές (Foursquare, Taxibeat) και ιστοσελίδες (Tripadvisor κ.ά.), αλλά και προϊόντα που αγοράζουν σε e-shops. Είναι, άλλωστε, χαρακτηριστικό ότι και οι ιστοσελίδες αξιοποιούν τα σχόλια των πελατών, δημιουργώντας επιλογές όπως «οι περισσότεροι πελάτες μας επιλέγουν ή προτείνουν» και δίνοντάς τους έτσι βήμα να εκφραστούν. «Παλαιά, τσέκαρα μόνον τα “αστεράκια” των κριτικών στις ταινίες», αναφέρει στην «Κ» η 40χρονη Αγγελική. «Τώρα, δεν κάνω βήμα χωρίς έρευνα αγοράς».
Ιδιαίτερα διαδεδομένη είναι η κριτική εστιατορίων, με τους μερακλήδες κριτικούς να αναπτύσσουν μακροσκελείς και τεκμηριωμένες αξιολογήσεις, περιγράφοντας από το χαμόγελο της σερβιτόρας και την τεχνική του μάγειρα σε απαιτητικές συνταγές μέχρι τη σχέση ποιότητας – τιμής, την ταχύτητα στο σέρβις και τη… θέρμανση στον χώρο. «Είναι το χόμπι μας, είναι η τρέλα μας που αρκετοί δεν μπορούν να καταλάβουν», γράφει με διάθεση αυτοκριτικής ο χρήστης Vagelis, ένας εκ των δημοφιλέστερων καλοφαγάδων του Ask4Food, «είμαστε μια κλειστή ομάδα που γράφουμε για να πληροφορήσουμε όσο το δυνατόν πιο ειλικρινά τους υπόλοιπους επισκέπτες». Και πράγματι, τις βαθμολογίες του πολλοί επίδοξοι πελάτες τις έχουν ως «ευαγγέλιο». Το πάθος για κριτική ανέδειξε, εξάλλου, ένα νέο επάγγελμα. Οι περίφημες beauty editors είναι παιδιά αυτής ακριβώς της μόδας: διέθεταν ένα blog όπου έκριναν διάφορα προϊόντα που είχαν χρησιμοποιήσει. Συν τω χρόνω, οι εταιρείες καλλυντικών τις «ανακάλυψαν» και, αναγνωρίζοντας την επιρροή τους στο κοινό, άρχισαν να τους προσφέρουν τα προϊόντα που βγάζουν στην αγορά, προκειμένου να τα αξιολογήσουν.
Η αλλαγή της καταναλωτικής κουλτούρας είναι πλέον γεγονός. «Οι καταναλωτές είναι πλέον πιο “ψαγμένοι”, ιδιαίτερα οι νέοι, που έχουν εξοικείωση με την τεχνολογία», επισημαίνει με ικανοποίηση στην «Κ» ο κ. Γιώργος Λεχουρίτης, πρόεδρος του ΙΝΚΑ (Ινστιτούτο Καταναλωτών). «Διερευνούν προτού αγοράσουν, αξιολογούν επιβραβεύοντας όταν πρέπει, ενώ καταγγέλλουν σε εμάς με μεγαλύτερη ευκολία απ’ ό,τι στο παρελθόν». Λαμβάνονται, όμως, υπ’ όψιν από τους επαγγελματίες; Αρκεί μόνον να παρατηρήσετε τη μεταστροφή της συμπεριφοράς πολλών οδηγών ταξί, που φιλοδοξούν να αποσπάσουν 5 αστέρια στο Taxibeat, ή να διαβάσετε τις μακροσκελείς επεξηγήσεις πολλών ξενοδόχων, που προσπαθούν να δικαιολογήσουν δημοσίως το χαλασμένο καζανάκι ή την απουσία φρεσκοστυμμένου χυμού στο πρωινό, για να πειστείτε. Και συνεχίστε να γράφετε κριτικές…
Καθημερινή
