To ΑΕΠ του Νοεμβρίου θα «ψαλιδιστεί» κατά περίπου 18%-20%, ανεβάζοντας το ποσοστό της ύφεσης για τη φετινή χρονιά σε πάνω από 10%. Αυτή είναι η πρώτη εκτίμηση υψηλόβαθμων στελεχών του οικονομικού επιτελείου τα οποία καλούνται μέσα στα επόμενα 24ωρα να ξαναγράψουν για 3η φορά μέσα στις τελευταίες εβδομάδες τον κρατικό προϋπολογισμό ενόψει της κατάθεσής του στη Βουλή στις 21 Νοεμβρίου. Τα στοιχεία που θα αποτυπωθούν αναμένεται ότι θα είναι εφιαλτικά. Μετά και την αναθεώρηση στην οποία προχώρησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή, η χρονιά θα κλείσει με ΑΕΠ της τάξεως των 165 δισ., ενδεχομένως και χαμηλότερο ειδικά αν το lockdown παραταθεί και μέσα στον Δεκέμβριο.
Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της χώρας θα επιστρέψει ουσιαστικά στα ίδια επίπεδα που ήταν το 2002, δηλαδή τη χρονιά που η χώρα υιοθέτησε το ευρώ. Η αθροιστική ύφεση από τα υψηλά του 2008 –τότε το ΑΕΠ της χώρας ήταν στα 242 δισ.– θα ξεπεράσει πλέον το 31%-32% του ΑΕΠ ποσοστό πρωτόγνωρο για τη χώρα. Το 2020 θα είναι «σημαδιακή» χρονιά και για το ελληνικό επιχειρείν. Μόνο από το lockdown των τριών εβδομάδων του Νοεμβρίου, υπολογίζεται ότι θα «εξαφανιστεί» τζίρος της τάξεως των 6-7 δισ. δηλαδή τουλάχιστον το 20%-30% των εσόδων ολόκληρου του μήνα. Για το σύνολο της χρονιάς, οι απώλειες των εσόδων θα ξεπεράσουν τα 50-55 δισ. (πάνω από 25% των ετήσιων εσόδων), περιορίζοντας τα φορολογητέα κέρδη ακόμη και πάνω από 60-70% (σ.σ. το άθροισμα των κερδών που δηλώνουν οι ελληνικές επιχειρήσεις ανέρχεται περίπου στα 14 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση). Η ανάγκη στήριξης της οικονομίας με πρόσθετα μέτρα –το συνολικό κονδύλι μετά και τα πρόσθετα 3,3 δισ. που ενεργοποιούνται προκειμένου να μετριαστούν οι συνέπειες του νέου lockdown θα φτάσει στα 27 δισ.– θα εκτινάξει το δημόσιο χρέος πάνω από το 205%.
Χωρίς να αποκλείονται νέες εκδόσεις ομολόγων μέχρι το τέλος του έτους, η χρονιά αναμένεται να κλείσει με το χρέος της γενικής κυβέρνησης να φτάνει στα 340 δισ. Οσο για το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης, αναμένεται ότι θα εκτιναχθεί σε πραγματικούς όρους στα 17 δισ. ή τουλάχιστον στο 10% του ΑΕΠ. Για να μην αποτυπωθεί το εκρηκτικό ποσοστό –όχι μόνο στον ελληνικό προϋπολογισμό αλλά και στους αντίστοιχους των υπόλοιπων χωρών- μελών της Ε.Ε.– εξετάζεται το ενδεχόμενο όλα τα μέτρα που προβλέπουν επιστροφή χρημάτων από τους πολίτες (π.χ. επιστρεπτέα προκαταβολή, αναστολές φόρων κ.λπ.) να μην αντιμετωπιστούν ως δαπάνες αλλά ως χρηματοδοτικές διευκολύνσεις. Αυτό σημαίνει ότι θα εξαιρεθούν από τον υπολογισμό του ελλείμματος κατεβάζοντάς το σε ποιο «ανεκτά» επίπεδα της τάξεως του 7% πάντοτε σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης.
Στο πλαίσιο κατάρτισης του προϋπολογισμού του 2021 αναμένεται να υιοθετηθεί το δυσμενές σενάριο που είχε αναγραφεί στο προσχέδιο. Αυτό προβλέπει ότι ο ρυθμός ανάπτυξης του 2021 αντί για 7,5%, θα συγκρατηθεί στο 4%-4,5% ενδεχομένως και χαμηλότερα. Είναι σαφές πλέον ότι μετά και το δεύτερο lockdown (το οποίο στο πιο αισιόδοξο σενάριο θα διαρκέσει έως το τέλος του μήνα αν και τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα αυτό κρίνεται αισιόδοξο), οι πληγές στην ελληνική οικονομία θα μεγαλώσουν:
1. Αν όντως χαθεί τελικώς το 18%-20% του ΑΕΠ του Νοεμβρίου (σ.σ. τον Απρίλιο εξαϋλώθηκε το 22% του μηνιαίου ΑΕΠ) η ύφεση της χρονιάς θα είναι διψήφια, ενώ αν το lockdown επεκταθεί και για τον μήνα Δεκέμβριο, είναι πιθανό το ΑΕΠ να πλησιάσει ακόμη και στα 162-163 δισ. ευρώ. Ούτως ή άλλως, θα επιστρέψουμε στα επίπεδα που είχε η οικονομία το 2002, δηλαδή 18 ολόκληρα χρόνια πίσω στον χρόνο.
2. Οι ετήσιες πωλήσεις των επιχειρήσεων ανέρχονται στα 280-300 δισ. ευρώ. Οι φετινές απώλειες εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν πλέον τα 50 δισ. ευρώ, καθώς μόνο από το κλείσιμο του Νοεμβρίου θα χαθούν 5-7 δισ. ευρώ. Επέκταση του lockdown και για τον μήνα Δεκέμβριο θα ανεβάσει ακόμη περισσότερο τον λογαριασμό.
3. Με πτώση της τάξεως του 25%-30% στον τζίρο, η επίπτωση στην κερδοφορία θα είναι διπλάσια. Από τα 14 δισ. ευρώ που δηλώνουν κάθε χρόνο οι επιχειρήσεις, είναι ζήτημα αν θα μείνουν τα μισά. Οκτώ στα 10 νομικά πρόσωπα θα κλείσουν τη χρονιά με ζημίες ή πολύ οριακή κερδοφορία.
4. Το χρέος θα εκτιναχθεί στο 205%-207% του ΑΕΠ. Τρόπος συγκράτησής του κάτω από το ψυχολογικό όριο του 200% δεν υπάρχει πλέον, καθώς κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε να θυσιαστεί μεγάλο μέρος των ταμειακών διαθεσίμων. Αυτό δεν θα γίνει, καθώς η κυβέρνηση θέλει να έχει πυρομαχικά και για τους πρώτους μήνες του 2021.
5. Το δεύτερο lockdown θα «ψαλιδίσει» την πρόβλεψη της ανάπτυξης για το 2021 ακόμη και κατά 3-4 ποσοστιαίες μονάδες. Από το +7,5% που έβλεπε το οικονομικό επιτελείο στις αρχές Οκτωβρίου, ενδέχεται να χρειαστεί να υιοθετήσει το δυσμενές σενάριο που προέβλεπε ρυθμό ανάπτυξης της τάξεως του 4%.
6. Η ανάκτηση των προ κορωνοϊού επιπέδων της οικονομίας, δεν αναμένεται παρά προς το τέλος του 2022 ακόμη και αν αποφασιστεί να πέσει περισσότερο ευρωπαϊκό χρήμα στις ευρωπαϊκές οικονομίες από αυτό που αποφάσισαν οι ηγέτες κατά τη συμφωνία για το πακέτο των 750 δισ. ευρώ.
7. Το έλλειμμα θα είναι βαθύτερο όχι μόνο φέτος αλλά και το 2021. Ακριβείς προβλέψεις για την επόμενη χρονιά είναι πολύ δύσκολο να γίνουν, καθώς ουδείς γνωρίζει πότε θα τελειώσουν τα νέα περιοριστικά μέτρα. Είναι όμως ήδη δεδομένο, ότι το πρωτογενές έλλειμμα του 2021 δεν μπορεί πλέον να συγκρατηθεί στο επίπεδο του 1%.
Το μέτρο που μειώνει το πρωτογενές έλλειμμα
Το πρωτογενές έλλειμμα, μετά και την απόφαση για λήψη πρόσθετων μέτρων στήριξης συνολικού ύψους 3,3 δισ. ευρώ που αποφάσισε η κυβέρνηση ύστερα από την επιδείνωση της πανδημίας, θα φτάσει –σε πραγματικούς όρους– στα 11-12 δισ. ευρώ, όταν στο προσχέδιο του προϋπολογισμού είχε εγγραφεί ως πρόβλεψη ότι θα περιοριστεί στα 9,7 δισ. ευρώ (με βάση τον ορισμό ESA 2010). Ως ποσοστό του ΑΕΠ, αυτό θα σήμαινε ότι μόνο το πρωτογενές έλλειμμα θα έφτανε να αντιστοιχεί σε πάνω από 7% του ΑΕΠ. Για να αποφευχθεί αυτή η προοπτική, εξετάζεται όλα τα μέτρα που συνδέονται με χρηματοδοτικές διευκολύνσεις επιχειρήσεων οι οποίες όμως θα επιστραφούν, τουλάχιστον στο μεγαλύτερο τμήμα τους από τους ωφελουμένους, να μη συνυπολογιστούν στο πρωτογενές έλλειμμα. Η Ελλάδα έχει χρησιμοποιήσει μαζικά το «όπλο» των χρηματοδοτικών διευκολύνσεων. Πρόκειται ουσιαστικά για τις επιστρεπτέες προκαταβολές. Στις τρεις πρώτες φάσεις του προγράμματος στήριξης των επιχειρήσεων –οι οποίες στο σύνολό τους ήταν δάνεια– έχουν δοθεί μέχρι τώρα πάνω από 3 δισ. ευρώ σε περισσότερους από 145.000 μοναδικούς ΑΦΜ. Και μόνο αυτό το ποσό φτάνει να αντιστοιχεί σχεδόν στο 2% του ΑΕΠ. Επίσης, έχουν προγραμματιστεί 4η και 5η φάση επιστρεπτέας προκαταβολής με επιπλέον 1,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 50% επίσης θα επιστραφεί.
Με αυτά τα δεδομένα, το πρωτογενές έλλειμμα μπορεί να «ψαλιδιστεί» από μια τέτοια διευθέτηση κατά τουλάχιστον 2-3 ποσοστιαίες μονάδες, ειδικά αν συμπεριληφθεί στο σχετικό «καλάθι» των μέτρων και η αναστολή των φορολογικών υποχρεώσεων.
Αν περιοριστεί το πρωτογενές έλλειμμα, αντίστοιχα θα μειωθεί και το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης σε περίπου 7%, αντί για 10% που θα «έδειχνε» σε διαφορετική περίπτωση το κοντέρ.
Πηγή: kathimerini.gr
