«Η κατάργηση της μείωσης κατά 30% των συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου, όχι μόνο δεν πρόκειται να συνεισφέρει σε αξιοσημείωτη αύξηση των εσόδων από ΦΠΑ, αλλά αντίθετα θα οδηγήσει σε αύξηση της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας, σημαντική αύξηση του κόστους ζωής των κατοίκων, που μπορεί να οδηγήσει στην εγκατάλειψη των νησιών με μεσομακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην εθνική κυριαρχία, στη μείωση της ανταγωνιστικότητας των νησιωτικών προϊόντων και των τουριστικών επιχειρήσεων.
Αυτά αναφέρονται, μεταξύ άλλων, στην 4η ενδιάμεση έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, με τίτλο «Συγκριτική μελέτη για την έμμεση φορολογία στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η ειδική περίπτωση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στις νησιωτικές περιοχές». (Σημ.: συνοπτικά έγραψε χθες επί του θέματος η «δημοκρατική»).
Ειδικότερα στο κεφάλαιο «εκτιμήσεις για την αύξηση εσόδων ΦΠΑ από την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών στα νησιά του Αιγαίου», αναφέρονται τα ακόλουθα:
Εστιάζοντας στην ειδική περίπτωση των ειδικά μειωμένων (κατά 30%) συντελεστών Φ.Π.Α των νησιών του Αιγαίου, σε πρόσφατη μελέτη (Ιανουάριος 2013) με τίτλο «Ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α. των νησιών του Αιγαίου» η οποία συντάχθηκε από την Επιστημονική Επιτροπή του Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.Φο.Μ) αναφέρονται τα ακόλουθα σχετικά με την αύξηση εσόδων λόγω της κατάργησης των μειωμένων συντελεστών Φ.Π.Α:
Εκτίμηση εσόδων από Φ.Π.Α στα νησιά του Αιγαίου έτους 2013 (σε δισ. €) 2013
Εκτιμώμενο Α.Ε.Π. 194
Εκτιμώμενο εγχώριο Α.Ε.Π. νησιών Αιγαίου 9,3
Εγχώριο ΑΕΠ νησιών Αιγαίου ως ποσοστό του Εκτιμώμενου ΑΕΠ 4,8%
Εκτιμώμενα συνολικά έσοδα Φ.Π.Α 13,7
Εκτιμώμενα έσοδα Φ.Π.Α νησιών Αιγαίου 0,158
Έσοδα Φ.Π.Α Νησιών Αιγαίου/ Συνολικά Έσοδα Φ.Π.Α 1,15%
Πηγή: Ινστιτούτο Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών Μελέτη (Ι.Ο.Φο.Μ.) – Έκθεση «Ειδικό Καθεστώς Φ.Π.Α. των νη-σιών του Αιγαίου».
1. Βάσει των στοιχείων της Εισηγητικής Έκθεσης του Προϋπολογισμού 2015 το ΑΕΠ του 2013 τελικά ανήλθε στα € 182 δισ..
2. Εισηγητική Έκθεση Προϋπολογισμού 2013, Πίνακας 3.5 . Έσοδα Κρατικού Προϋπολογισμού, σελ 71.
3. Ποσοστό 1,25% του προϋπολογισθέντος μεγέθους των συνολικών εσόδων από Φ.Π.Α.
Όπως υπολογίζεται από την Επιστημονική Επιτροπή του Ι.Ο.Φο.Μ. για το 2013 με βάση τα τότε επικαιροποιημένα διαθέσιμα στοιχεία (Εισηγητική Έκθεση Προϋπολογισμού 2013) η αύξηση των εσόδων λόγω της κατάργησης των μειωμένων συντελεστών Φ.Π.Α στα νησιά του Αιγαίου θα πρόσθετε περίπου € 69 εκατ. ή 0,5% των συνολικών τότε προβλεπόμενων εσόδων του 2013 χωρίς να ληφθεί υπόψη η απώλεια εσόδων από αύξηση της παραβατικής συμπεριφοράς λόγω των υψηλότερων συντελεστών Φ.Π.Α – Βλ. σχετικά Θεωρία της καμπύλης Laffer.
Βάσει παλαιότερης έκθεσης των τεχνικών κλιμακίων του Δ.Ν.Τ., εκτιμήθηκε ότι για το 2010 το δημοσιονομικό όφελος λόγω κατάργησης του καθεστώτος Φ.Π.Α των νησιών του Αιγαίου θα ήταν της τάξης των € 130 εκατ., ενώ βάσει εκτιμήσεων των παραγόντων του Υπουργείου Οικονομικών για το 2010 αυτό θα μπορούσε να ανέλθει στα € 250 εκατ.
Παραγνωρίζοντας το γεγονός ότι για όλες αυτές τις εκτιμήσεις (πρόσθετα έσοδα € 69 εκατ. για το 2013 ή € 130 εκατ. και € 250 εκατ. για το 2011 σε περίπτωση κατάργησης των μειωμέ-νων συντελεστών) απαιτείται επικαιροποίησή τους, καθώς για παράδειγμα με βάση την Ει-σηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού του 2015 το πραγματοποιηθέν –απολογιστικά ΑΕΠ του 2013 ήταν € 182 δισ. και όχι € 194 δισ. με προφανής αναγωγική μείωση στα έσοδα Φ.Π.Α λόγω μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας και υιοθετώντας αυθαίρετα την εξαιρετικά αισιόδοξη πρόβλεψη που θα μπορούσε να γίνει για έσοδα Φ.Π.Α € 250 εκατ. (καθώς το ΑΕΠ της Ελλάδας το 2013 € 182 δισ. υπολειπόταν κατά € 40 δισ. από το ΑΕΠ του 2011 € 222 δισ.) εξάγουμε το παρακάτω συμπέρασμα:
• Ακόμα και αν υιοθετήσουμε την αισιόδοξη πρόβλεψη των παραγόντων του Υπουργείου Οικονομικών που έγινε το 2010, με βάση τα δημοσιονομικά έσοδα και το ΑΕΠ του 2010 (πολύ υψηλότερο από το ΑΕΠ του 2013 ή του 2015), τα μέγιστα επιπρόσθετα έσοδα από την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών Φ.Π.Α. στα νησιά του Αιγαίου δεν μπορούν να ξεπεράσουν τα € 250 εκατ. Τα έσοδα αυτά είναι περίπου το 25% των εσόδων, τα οποία θα μπορούσαν να εισπραχθούν από τη μείωση της φοροδιαφυγής, φοροαποφυγής και παραοικονομίας μόνο στην περιφέρεια της Αττικής, που παράγεται περίπου το 45% του ΑΕΠ της χώρας (βλ. σχετικά ενότητα 1.1 για Έλλειμμα Φ.Π.Α- VAT Gap 5η Παράγραφος).
Ειδικότερα για τα νησιά του Αιγαίου που στο σύνολο τους παράγεται περίπου το 5% του ΑΕΠ (αν εξαιρεθεί η Κρήτη πολύ λιγότερο από το 5%) η κατάργηση της μείωσης κατά 30% των συντελεστών Φ.Π.Α (που δεν ισχύει ούτως ή άλλως για την Κρήτη) όχι μόνο δεν πρόκειται να συνεισφέρει σε αξιοσημείωτη αύξηση των εσόδων από Φ.Π.Α, αλλά αντίθετα θα οδηγήσει σε αύξηση της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας, σημαντική αύξηση του κόστους ζωής των κατοίκων του νησιού που μπορεί να οδηγήσει στην εγκατάλειψη των νησιών με μεσο-μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην εθνική κυριαρχία, στη μείωση της ανταγωνιστικότη-τας των νησιωτικών προϊόντων και των τουριστικών επιχειρήσεων.
Συμπεράσματα
Εν κατακλείδι, παρατηρείται ότι η κάθε προσπάθεια για αύξηση των φορολογικών εσόδων από ΦΠΑ θα πρέπει να προσανατολιστεί περισσότερο στην καταπολέμηση της φοροδιαφυ-γής και της φοροαποφυγής,μέσω της δημιουργίας ενός βέλτιστου φοροεισπρακτικού μηχανισμού (καταπολέμηση διαφθοράς, αναδιάρθρωση, κάλυψη κενών θέσεων). Ωστόσο, ο εξορ-θολογισμός των μειωμένων συντελεστών σε συγκεκριμένες μόνο περιπτώσεις (π.χ. καθιέρωση κανονικού συντελεστή 23% στα πλέον τουριστικά νησιά) και η επανεξέταση ορισμένων εξαιρέσεων αγαθών και υπηρεσιών από Φ.Π.Α, δεν θα ήταν προς τη λανθασμένη κατεύθυνση. Ένα προσεχτικά σχεδιασμένο φορολογικό σύστημα μπορεί να έχει πολύ σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία μιας χώρας. Μπορεί να βοηθήσει στη σταθεροποίηση των δημοσίων οικονομικών, να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη, την εργασία και την ανταγωνιστικότητα, καθώς και σε μια δικαιότερη κατανομή του εισοδήματος. H περαιτέρω αύξηση των φορολογικών υποχρεώσεων δεν μεταφράζεται απαραίτητα σε αυξημένα έσοδα σε περιόδους ύφεσης στις οποίες τόσο τα νοικοκυριά, όσο και οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα χρηματοδότησης και ρευστότητας.
Πένθιμα ηχούν οι καμπάνες για την αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά!
