Μεγάλος αριθμός οικονομικών μεταναστών –ένα διογκούμενο κύμα– από την Αφρική φτάνει τους τελευταίους μήνες στα ελληνικά νησιά, όπου έχουν δημιουργηθεί τα hotspots για την υποδοχή των προσφύγων, ενώ αντίθετα έχει μειωθεί σημαντικά το ποσοστό των αφίξεων προσφύγων. Συχνά πρόκειται για άτομα που έχουν παραβατική συμπεριφορά και πρωτοστατούν στα επεισόδια στα κέντρα φιλοξενίας.
Οι ίδιοι οι πρόσφυγες που έχουν οικογένεια αρνούνται να στεγαστούν στις ίδιες εγκαταστάσεις και προτιμούν να περιφέρονται σε πλατείες και άλλους ανοιχτούς χώρους. Το γεγονός είχε παραδεχθεί ο ίδιος ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, μιλώντας στη Βουλή (30 Σεπτεμβρίου): «Αλλάζει η ροή. Ενώ είχαμε στην αρχή 80% πρόσφυγες, τώρα είναι 70%-80% μεταναστευτικό. Αυτό δοκιμάζει τους νησιώτες και τους νοικοκυραίους πρόσφυγες». Ενδεικτικά την Παρασκευή τα ξημερώματα, μια βάρκα με 141 αλλοδαπούς που προέρχονται από τις χώρες της Αφρικής έφτασε στη Λέσβο.
Τις πρώτες πρωινές ώρες ακόμα μια βάρκα κυρίως με Αφρικανούς, σύμφωνα με πληροφορίες, έφτασε στη Χίο. Από τις αρχές της εβδομάδας στη Λέσβο έφθασαν 124 άτομα, από τους οποίους δέκα Ιρακινοί, δύο Σύροι και ένας Αφγανός. Οι υπόλοιποι, σύμφωνα με πληροφορίες, προέρχονται από χώρες της Αφρικής και συγκεκριμένα 54 από το Κονγκό, 7 από την Αιθιοπία, 12 από το Καμερούν, 5 από την Ανγκόλα, 3 από την Αλγερία και 3 από την Γκάνα κ.ά. Οι πρόσφυγες έχουν πληροφορηθεί ότι ο δρόμος προς την Ευρώπη μέσω Ελλάδας δεν είναι πλέον εύκολος. Ομως οι οικονομικοί μετανάστες, άντρες νέοι στην πλειονότητά τους, είναι περισσότερο «ριψοκίνδυνοι».
Μαζί με τους νησιώτες και τους «νοικοκυραίους πρόσφυγες» δοκιμάζεται και το ελληνικό σύστημα ασύλου, καθώς όλοι οι νεοαφιχθέντες καταθέτουν σχετικό αίτημα – αν και γνωρίζουν ότι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να διεκδικήσουν διεθνή προστασία. «Ακόμα κι έτσι εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσουμε την τυπική διαδικασία και να τηρήσουμε τις ευρωπαϊκές οδηγίες», τονίζει η διευθύντρια της Υπηρεσίας Ασύλου Μαρία Σταυροπούλου στην «Κ». Αυτό σημαίνει ότι καθένας που έχει καταθέσει αίτημα εξετάζεται λεπτομερώς με προσωπική συνέντευξη που διαρκεί περίπου 4 ώρες.
Πάντως, συμπληρώνει, η υπηρεσία Ασύλου στα νησιά έχει επισπεύσει πολύ τις διαδικασίες παρά τις ελλείψεις στο προσωπικό. Στα νησιά, η υπηρεσία διαθέτει 65 χειριστές εκ των οποίων μόνο οι 26 προέρχονται από την ευρωπαϊκή υπηρεσία (EASO) σε σχέση με τους εκατό που έχουν ζητηθεί. Συγκεκριμένα την προηγούμενη εβδομάδα διεκπεραίωσε 500 αιτήματα, ενώ στο ίδιο χρονικό διάστημα έφθασαν στα νησιά 254 άτομα. Ομως το σύνολο των εγκλωβισμένων προσφύγων και μεταναστών στα νησιά φθάνει τους 16.315, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, και δεν μειώνεται καθώς οι επιστροφές στην Τουρκία μέσω της Συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας γίνονται με πολύ αργούς ρυθμούς ακόμα και για τους ανθρώπους που σαφώς δεν έχουν προσφυγικό προφίλ.
Για μήνες…
«Αυτό συμβαίνει γιατί και οι μετανάστες όταν απορριφθεί το αίτημά τους προσφεύγουν στις δευτεροβάθμιες επιτροπές εξέτασης αιτημάτων ασύλου προκειμένου να κερδίσουν χρόνο. Παραμένουν έτσι για μήνες στα νησιά, δημιουργώντας μεγάλα προβλήματα. Παράλληλα οργανώνουν την απόδρασή τους», τονίζει στέλεχος του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Συχνά, όπως καταγγέλλουν άτομα που εργάζονται στα hotspots, δεν έρχονται να παραλάβουν την απάντηση όταν αυτή είναι απορριπτική.
Χαρακτηριστικά από τις αρχές του 2016 προσέφυγαν σε δευτεροβάθμια επιτροπή εκδίκασης αιτήματος ασύλου άτομα που προέρχονται από χώρες με εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό αναγνώρισης καθεστώτος πρόσφυγα από την Ε.Ε. Συγκεκριμένα προσέφυγαν 1.523 Πακιστανοί (ποσοστό αναγνώρισης 2,7%), 732 Αλβανοί (ποσοστό αναγνώρισης 0,4%), 411 Μπανγκλαντεσιανοί (ποσοστό αναγνώρισης 4,1%), 313 Γεωργιανοί (μηδενικό ποσοστό αναγνώρισης), 307 Αιγύπτιοι, 244 Αλγερινοί (ποσοστό αναγνώρισης 0,6%), 215 Νιγηριανοί, 142 Μαροκινοί και 984 άτομα άλλων εθνικοτήτων. Συνολικά έχουν κατατεθεί 5.968 προσφυγές εκ των οποίων μόνο οι 913 αφορούν Σύρους, οι οποίοι σε ποσοστό 98,2% λαμβάνουν θετική απάντηση στο αίτημα ασύλου που καταθέτουν.
Προκειμένου να επισπευσθεί η διαδικασία τις επόμενες ημέρες αναμένεται ο αριθμός των δευτεροβάθμιων επιτροπών από πέντε που είναι σήμερα να αυξηθεί σε δεκατρείς. Ωστόσο, σε αυτές συμμετέχουν (όπως ορίζει η νομοθεσία) διοικητικοί δικαστές, οι οποίοι δεν απαλλάσσονται των τακτικών καθηκόντων τους και εξετάζουν τις αιτήσεις ασύλου, «όταν υπάρχει χρόνος».
Ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, όταν θεσμοθέτησε τις νέες δευτεροβάθμιες επιτροπές εξέτασης αιτημάτων ασύλου, είχε δεχθεί δριμεία κριτική από ΜΚΟ και άλλες οργανώσεις, αλλά και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Πολλοί χαρακτήρισαν τις νέες επιτροπές «επιτροπές απελάσεων», τονίζοντας ότι δημιουργήθηκαν για να επαναπροωθούν ανθρώπους στην Τουρκία με συνοπτικές διαδικασίες. Η Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, εκπρόσωπος της οποίας συμμετείχε στις προηγούμενες επιτροπές αλλά όχι στις νέες, είχε μάλιστα θέσει ζήτημα αντισυνταγματικότητας.
Πηγές της αντιπολίτευσης αναφέρουν ότι ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής δυσκολεύεται να λάβει αποφάσεις που θα βελτιώσουν την απόδοση των δευτεροβάθμιων επιτροπών και άρα θα ανοίξει τον δρόμο για την αύξηση του ρυθμού των επαναπροωθήσεων στην Τουρκία, γιατί κάτι τέτοιο θα τον φέρει σε ευθεία σύγκρουση με άτομα του περιβάλλοντός του και μέλη των ΜΚΟ.
«Ομως η εμμονή σε ιδεοληψίες όταν υπάρχει κατάσταση εθνικής κρίσης, μπορεί να φέρει πολύ άσχημα αποτελέσματα», αναφέρει στην «Κ» στέλεχος του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. «Ολοι ζητούν να εξασφαλίσουμε την ασφάλεια και την αστυνόμευση στα νησιά. Πώς μπορεί να γίνει αυτό όταν παραβατικοί μετανάστες κυκλοφορούν ελεύθεροι;», τονίζει.
Καθημερινή
