Σε… μάγισσες και χαρτορίχτρες

Χτύπημα ξύλου για καλό και για κακό, αποφυγή μαύρης γάτας και ξεμάτιασμα ως γιατρικό για τον πονοκέφαλο. Αν και οι περισσότεροι ενήλικοι στις σύγχρονες κοινωνίες θα απαντούσαν άμεσα ότι δεν πιστεύουν στη μαγεία, τα στοιχεία δείχνουν ακριβώς το αντίθετο. Οπως αναδεικνύει επιστημονική έρευνα, πάνω από το 40% των ανθρώπων, τουλάχιστον 4 στους 10, πιστεύει ότι ορισμένοι άνθρωποι μπορούν να κάνουν μαγικά ή να καταραστούν κάποιον και να του προκαλέσουν κακό. Την ίδια στιγμή που ένα τηλεσκόπιο φωτογραφίζει την αρχή του σύμπαντος, ένας κατά τα άλλα λογικός ενήλικος βγάζει το παιδί του βόλτα φορώντας του χάντρα για το κακό μάτι και μια γυναίκα φτύνει τον κόρφο της για να σπρώξει την κακή μοίρα μακριά από τη δική της ζωή. Τι είναι αυτό που οδηγεί τους ανθρώπους, ακόμα και σήμερα που ζούμε τον θρίαμβο της επιστήμης και της τεχνολογίας, να πιστεύουν ότι η ζωή τους επηρεάζεται από χθόνιες δυνάμεις, κατάρες εχθρών και κακή ενέργεια; «Σε περιόδους κρίσης χρειαζόμαστε βεβαιότητες. Ο ορθός λόγος δεν μπορεί να δώσει ακλόνητες απαντήσεις και έτσι αναδύεται ο ανορθολογισμός αλλά και ο φανατισμός», λέει ο κ. Στέφανος Τραχανάς, διδάκτωρ Κβαντικής Φυσικής στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Παράδειγμα πρόσφατο και κραυγαλέο η καχυποψία απέναντι στα εμβόλια του κορωνοϊού. “Η μετά τον κορωνοϊό εποχή έφερε μεγάλη έκρηξη ανορθολογισμού”, τονίζει ο κ. Καραπιδάκης ιστορικός (ειδίκευση Ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης). “Για πρώτη φορά έπειτα από πολύ καιρό οι άνθρωποι βρέθηκαν αντιμέτωποι με έναν άγνωστο και πιθανότατα θανάσιμο κίνδυνο. Ο μέσος άνθρωπος δεν μπορεί εύκολα να τα βγάλει πέρα με την αβεβαιότητα και έτσι καταφεύγει στη μαγεία και τη βεβαιότητα του άσπρου – μαύρου, όσο ανορθολογική και να είναι αυτή η αντιμετώπιση”. Τι μπορούμε να κάνουμε; «Να μην κουνάμε το δάχτυλο», λέει ο κ. Τραχανάς. «Να μην τους κατηγορούμε, αλλά να τους καλούμε να φέρουν αποδείξεις για όσα λένε. Να ενσπείρουμε την αμφιβολία σε όσους έχουν παγιδευτεί σε ένα περιβάλλον που εκπέμπει μονοσήμαντα μηνύματα».