Σε προσδιορισμό των προσδοκιών για τις διεκδικήσεις των αναδρομικών, προκειμένου να υπάρξουν προσεγγίσεις κοντά στην πραγματικότητα, προέβη κατά τη διάρκεια της κρίσιμης δίκης που διεξήχθη την Παρασκευή στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, τονίζοντας ότι «στόχος της πιλοτικής δίκης είναι οι διευκρινίσεις αν τυχόν υπάρχουν κενά σε σχέση με τις ήδη υπάρχουσες δικαστικές αποφάσεις του ΣτΕ», συμπληρώνοντας πως αυτές «μπορεί να αφορούν είτε το δεκάμηνο μεταξύ της αποφάσεως του ΣτΕ το 2015 και ώς την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου είτε κάποιο άλλο διάστημα».
Η δίκη που διεξήχθη σε κατάμεστη αίθουσα, ενώ εκτός δικαστηρίου είχαν από νωρίς συγκεντρωθεί εκατοντάδες συνταξιούχοι, αφορούσε 40 υποθέσεις για διεκδικήσεις αναδρομικών για συγκεκριμένα –κατά περίπτωση– χρονικά διαστήματα από το 2012 και και την έκδοση της απόφασης της Ολομέλειας του ΣτΕ τον περασμένο Οκτώβριο.
Νομικοί παραστάτες των περίπου 140 συνταξιούχων που είχαν προσφύγει και των επτά χιλιάδων, οι οποίοι είχαν ασκήσει δικαίωμα απλώς παρέμβασης στη δίκη, με σωρεία επιχειρημάτων προσπάθησαν να πείσουν το δικαστήριο ότι συνταξιούχοι δικαιούνται αναδρομικών παροχών, είτε λόγω των περικοπών που υπέστησαν από το 2012 και μετά είτε με βάση τις διατάξεις του λεγόμενου νόμου Κατρούγκαλου.
Ειδικότερα, η επιχειρηματολογία τους στηρίχθηκε στην ανάγκη «αξιοπρεπούς διαβίωσης των συνταξιούχων» και στις αποφάσεις του 2015 (γνωστές ως αποφάσεις Ρίζου, εξαιτίας του ότι εξεδόθησαν υπό την προεδρία του τότε προέδρου του ΣτΕ Σωτήριου Ρίζου) με τις οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι περικοπές που έγιναν μετά το 2012, χωρίς ωστόσο οι αποφάσεις αυτές να αναγνωρίσουν αναδρομικά παρά μόνο μετά τη δημοσίευσή τους.
Αλλωστε, αυτό το χρονικό διάστημα από το 2015 που εκδόθηκαν οι αποφάσεις Ρίζου έως την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου, το 2016, είναι το κρισιμότερο και εκείνο για το οποίο οι νομικοί παραστάτες των συνταξιούχων και των ταμείων επέμειναν και χθες ενώπιον της Ολομέλειας του ΣτΕ ότι μπορεί να τύχουν θετικής αντιμετώπισης από το δικαστήριο.
Η υπόθεση των αναδρομικών, που αφορά χιλιάδες συνταξιούχους, έφθασε στην Ολομέλεια, η οποία και συνεδρίασε υπό διευρυμένη σύνθεση –μετείχαν 31 ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί– με πρωτοβουλία της προέδρου του δικαστηρίου, Αικατερίνης Σακελλλαροπούλου, και των αντιπροέδρων Αθανασίου Ράντου και Σπυριδούλας Χρυσικοπούλου, που αποφάσισαν να ξεκαθαρίσει οριστικά το τοπίο των διεκδικήσεων σε αναδρομικά, προκειμένου να ξέρουν οι συνταξιούχοι τι θα πάρουν, και αν θα πάρουν, και το Δημόσιο αν θα πληρώσει και τι ποσά.
Ετσι, εφαρμόστηκε ο θεσμός της πιλοτικής δίκης, που σημαίνει ότι η απόφαση που θα εκδοθεί θα είναι «μια κι έξω», δηλαδή θα επιλύσει τα όποια θέματα άπαξ διά παντός, ενώ σημαντικό είναι και το γεγονός ότι 6.000 δίκες που είναι σε εκκρεμότητα με αιτήματα αναδρομικών σε κατώτερα δικαστήρια σε όλη τη χώρα έχουν «παγώσει» έως ότου εκδοθεί η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ.
Πάντως, ένας εκ των νομικών παραστατών των συνταξιούχων, ο κ. Λουκάς Αποστολίδης, αναπτύσσοντας τις απόψεις του ενώπιον της Ολομέλειας, ισχυρίστηκε πως «ο ΕΦΚΑ είχε σκοπιμότητα για να φέρει ενώπιον του ΣτΕ την υπόθεση» καθώς, όπως ανέφερε, «ήδη υπήρξαν 54 αποφάσεις δικαίωσης συνταξιούχων από κατώτερα δικαστήρια».
Από την πλευρά τους, οι δικηγόροι του ΕΦΚΑ υποστήριξαν ότι δεν υπάρχουν περιθώρια αναγνώρισης αναδρομικών με βάση τις αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ του 2015 και της πρόσφατης για τον νόμο Κατρούγκαλου τον Οκτώβριο του 2019, ενώ αναφερόμενοι στο κρίσιμο διάστημα των δέκα μηνών (από την έκδοση των αποφάσεων του 2015 έως την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου) τόνισαν ότι το συνολικό κόστος, αν τυχόν υπάρξει θετική απόφαση του δικαστηρίου, θα ανέλθει στα 4 δισ. ευρώ.
Κατά τη διάρκεια της δίκης από την πλευρά της προέδρου επισημάνθηκε ότι το δικαστήριο «γνωρίζει τα κοινωνικά προβλήματα, δεν βρίσκεται εκτός πραγματικότητας», επέμεινε όμως στην προσέγγιση του όλου θέματος με όρους νομικούς, ενώ η απόφαση του δικαστηρίου, που αναμένεται με εξαιρετικό ενδιαφέρον, πρόκειται σύμφωνα με εκτιμήσεις να εκδοθεί σε λίγους μήνες.
