«Αν ο τουρισμός καταρρεύσει στην Ελλάδα τότε δυστυχώς θα έχει χαθεί αναμφισβήτητα και ένας από τους σημαντικότερους εναπομείναντες τομείς της ελληνικής οικονομίας. Για να πάει μπροστά χρειάζεται δύναμη, προσπάθεια και χρόνο από όλους».
Στις προοπτικές του τουρισμού αλλά και στα προβλήματα που αντιμετωπίζει, αναφέρεται, μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή του στη «δ», ο πρόεδρος του τουριστικού τμήματος του ΕΒΕΔ κ. Κώστας Καστελοριζιός.
«Φέτος διαφαίνεται πως η τουριστική περίοδος θα είναι καλή όχι μόνο στους μήνες, που ούτως ή άλλως παρουσιάζεται αυξημένη ζήτηση αλλά και σε μήνες που θεωρούνται χαμηλής ζήτησης. Υπό αυτές τις συνθήκες οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις θα πρέπει να είναι πολύ φειδωλές στην παροχή εκπτώσεων και προσφορών», δηλώνει ο κ. Καστελοριζιός και τονίζει πως οι κρατήσεις θα πρέπει φέτος να παρακολουθούνται στενά για να μην ευδοκιμήσει το φαινόμενο του «overbooking».
Σε ερώτηση σχετικά με την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου ο κ. Κώστας Καστελοριζιός δηλώνει πως για να γίνει ένας προορισμός ελκυστικός πρέπει να παραμένει και ζωντανός.
«Η επιμήκυνση απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες και να επενδύσει κανείς μακροπρόθεσμα. Δυστυχώς στη Ρόδο οι έννοιες και η σύνδεση ενός οράματος, ρεαλιστικού σχεδιασμού, δεσμευτικού προγραμματισμού και εκτέλεσης, είναι όχι μόνο δυσνόητες και ακατανόητες για πολλούς, αλλά κινούνται στα όρια του αδυνάτου για τους περισσότερους», δηλώνει ο πρόεδρος του τουριστικού τμήματος του ΕΒΕΔ.
Η συνέντευξη του κ. Κώστα Καστελοριζιού, αναλυτικά:
• Πώς μπορεί φέτος η αύξηση των αφίξεων να συνοδευθεί και από ανάλογη άνοδο των εσόδων των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων;
Είναι γεγονός πως τα τελευταία χρόνια στην πλειονότητα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων του νησιού μας όσο και σε άλλες περιοχές της Δωδεκανήσου αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα, δεν παρατηρήθηκε αναλογική αύξηση των εσόδων με αυτήν που σημείωσαν οι αφίξεις. Το φαινόμενο αυτό στις περισσότερες των περιπτώσεων οφείλεται στο γεγονός πως σε περιόδους χαμηλής ζήτησης οι επιχειρήσεις προέβαιναν σε «αλόγιστες» μειώσεις τιμών ή εκπτώσεις.
Οι επιχειρήσεις οι οποίες ακολουθούσαν αυτή τη μέθοδο λειτουργούσαν υπό καθεστώς «πανικού». Κατέφευγαν σε αυτή την μέθοδο «αυτοεξόντωσης» είτε πιεζόμενες από έλλειψη ρευστότητας είτε ωθούμενες από τις συνήθεις πρακτικές «πελατών» τους. Αποτέλεσμα δυστυχώς ήταν εν τέλει το συνολικό ύψος εσόδων τους να υστερούσε σε σχέση με αυτό των αφίξεων.
Φέτος διαφαίνεται πως η τουριστική περίοδος θα είναι καλή όχι μόνο στους μήνες που ούτως ή άλλως παρουσιάζεται αυξημένη ζήτηση αλλά και σε μήνες που θεωρούνται μήνες χαμηλής ζήτησης. Υπό αυτές τις συνθήκες οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις θα πρέπει να είναι πολύ φειδωλές στην παροχή εκπτώσεων και προσφορών εάν και εφόσον φυσικά αναγκαστούν να τις κάνουν. Κατά τη γνώμη μου ένα τέτοιο ενδεχόμενο σπάνια θα εμφανιστεί εφέτος.
Βέβαια δεν θα πρέπει κανείς να αγνοήσει πως εφέτος ειδικά που παρουσιάζεται αυξημένη ζήτηση θα πρέπει να υπάρχει και «στενή» παρακολούθηση της πορείας των κρατήσεων. Θεωρώ πως λόγω της αυξημένης ζήτησης και του over-contracting φαινόμενα overbooking δεν θα είναι δύσκολο να παρατηρηθούν. Σε τέτοιες περιπτώσεις αφενός θα είναι δύσκολη και κοστοβόρα η διευθέτηση του προβλήματος, συνυπολογίζοντας βέβαια και τη δυσφήμιση της ξενοδοχειακής επιχείρησης και του προορισμού αλλά και το ενδεχόμενο να «μεταφραστεί» αυτή η δυσαρέσκεια του πελάτη σε οικονομικής φύσεως αποζημιώσεις.
• Ποια κατά την εκτίμησή σας τουριστική αγορά μπορεί να κάνει την έκπληξη φέτος;
Σαφέστατα η ερώτηση αφορά τον απόλυτο αριθμό αφίξεων και όχι το ποσοστό αύξησης. Θεωρώ πως είναι λίγο πρώιμο κανείς να κάνει προβλέψεις και μάλιστα ασφαλείς. Σίγουρα παραδοσιακές αγορές που τα προηγούμενα χρόνια παρουσίαζαν κάμψη διαφαίνεται πως ανακτούν το χαμένο έδαφος. Το σίγουρο είναι πως κάθε αγορά παρουσιάζει και διαφορετική συμπεριφορά. Υπάρχουν οι αγορές με παραδοσιακούς early bookers πελάτες και αυτές με last minute. Επίσης ρόλο παίζει και ο χρόνος που παρουσιάζει το πρόγραμμά του ο κάθε tour operator.
• Ποιες καινοτόμες κινήσεις θα πρέπει να γίνουν για την προβολή της Ρόδου στο εξωτερικό; Εκτός από την συμμετοχή στις εκθέσεις πώς μπορεί να διαφημιστεί το νησί μας;
Αναφέρεστε σε ένα θέμα που δεν είμαι ειδικός. Το να πρότεινα λοιπόν «καινοτόμες» μεθόδους διαφήμισης θα ήταν μια ανεύθυνη και ανέξοδη εκ μέρους μου συμπεριφορά, που δε θα ωφελούσε σε τίποτα παρά ενδεχομένως μόνο στη καλύτερη των περιπτώσεων, στη δημιουργία εντυπώσεων. Άλλωστε μια επιπλέον μη τεκμηριωμένη άποψη δεν ωφελεί σε τίποτα. Υπάρχουν τόσα που πρέπει πρώτα να ασχοληθούμε και έχουμε αμελήσει και κατόπιν να προβούμε σε καινοτόμες δράσεις. Αναλογιστείτε απλώς με πόσους διαφορετικούς τρόπους γράφεται η Ρόδος στα Αγγλικά. Rodos, Rhodes, Rodes κ.λ.π. Αναφερόμαστε στην Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου και την προφέρουμε ως Παλιά Πόλη. Ακόμη και πολλές πινακίδες ελληνικές ξενόγλωσσες αναγράφουν Παλιά Πόλη –Old Town. Τι να πεί κανείς και σε ποιόν; ‘Έχετε μετρήσει πόσες επιτροπές Τουρισμού υπάρχουν, πόσα θεσμοθετημένα όργανα σε επίπεδο νησιού, νομού και Περιφέρειας. Ποιό είναι το συντονιστικό όργανο εντέλει; Υπάρχουν πετυχημένες και δοκιμασμένες μέθοδοι που εφαρμόζονται από τους ανταγωνιστές μας. Τουλάχιστον ας τους αντιγράψουμε πιστά και όχι δημιουργώντας κακέκτυπα. Ας ξεκινήσουμε να ομονοήσουμε αρχικά στα απλά και κατόπιν ας προχωρήσουμε στα σύνθετα και καινοτόμα.
• Πού οφείλεται ο κατήφορος που έχουν πάρει οι κατάπλοι των κρουαζιερόπλοιων στο νησί μας;
Η ερώτηση αυτή έχει απαντηθεί τόσες φορές που το να ξαναπαντηθεί από εμένα θα ήταν σα κάποιος να ανακάλυπτε την Αμερική εκ νέου. Ο στρουθοκαμηλισμός που μας διακρίνει πιά προσεγγίζει τα όρια της «διαστροφής». Το τι φταίει το ξέρουμε και όλοι το ομολογούμε ψιθυριστά αλλά κανείς όμως από εμάς δεν είναι διατεθειμένος να γίνει δημόσια δυσάρεστος. Άλλωστε στο θέμα της κρουαζιέρας εμπλέκεται και μάλιστα ενεργά ακόμη ένα θεσμοθετημένο όργανο . Αυτό του Λιμενικού Ταμείου. Φτιάξαμε Home Port και το χάσαμε κατά πάσα πιθανότητα. Έχουμε την καλύτερη φυσική Μαρίνα της Μεσογείου και μαρίνα δεν έχουμε. Είμαστε οι πρώτοι που θεσμοθετήσαμε αρχές του Ναυτικού Δικαίου και Λιμάνι δεν έχουμε (με τρεις Δωδεκανήσιους διατελέσαντες Υπουργούς Ναυτιλίας). Τώρα εμφανίστηκε και το ΤΑΙΠΕΔ. Λες και τόσα χρόνια που δεν υπήρχε είχαμε κάνει τόσα πολλά που μας έμειναν οι λεπτομέρειες και οι τελευταίες πινελιές. Με την κατάσταση που επικρατεί και πάλι καλά. Βέβαια οι Ρόδιοι πολιτικοί και άρχοντες, συνηθισμένοι από τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις (που δεν είναι ευτυχώς για αυτούς ούτε εργοστάσια) επειδή δε διαθέτουν ούτε ρόδες ούτε καρίνες, λειτουργούν με τον τρόπο που λειτουργούν και στους εφοπλιστές των κρουαζιερόπλοιων. Δυστυχώς όμως γι αυτούς τα κρουαζιερόπλοια διαθέτουν καρίνες. Λιμάνια υπάρχουν πολλά και μάλιστα «χωρίς καημούς και πόνους»!!!!!
• Γιατί μέχρι τώρα δεν έχει προχωρήσει το θέμα της επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου;
Το θέμα της χρονικής επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου θεωρώ πως είναι πολύ «πιασάρικο» όχι μόνο για εσάς τους δημοσιογράφους αλλά και για πολλούς άλλους. Το θίγουμε αγνοώντας πως τα τελευταία χρόνια αγωνιζόμαστε για να συγκρατήσουμε την χρονική διάρκεια της τουριστικής περιόδου στους έξι μήνες. Επίσης αγνοούμε το γεγονός πως για να γίνει ένας προορισμός ελκυστικός πρέπει να παραμένει και ζωντανός. Η πόλη και το νησί της Ρόδου βγαίνει και μπαίνει σε «χειμερεία νάρκη» σχεδόν ακαριαία. Έχετε ιδία αντίληψη και άποψη τι εικόνα παρουσιάζει η Ρόδος λίγο πριν από την έναρξη της τουριστικής περιόδου και λίγο μετά τον τερματισμό της. Στην αρχή εικόνα εργοταξίου και στο τέλος εικόνα πόλης φαντάσματος. Αν λάβει κανείς υπόψη του πως ζούμε σε ένα νησί χωρίς υποδομές για χειμερινές δραστηριότητες και πως η πλειονότητα των επιχειρήσεων παραμένει ανενεργή κατά τη διάρκεια του χειμώνα, δε βλέπω τον λόγο γιατί η Ρόδος μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης για τους μήνες στους οποίους θέλουμε να επιμηκύνουμε την τουριστική περίοδο. Η επιμήκυνση απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες και να επενδύσει κανείς μακροπρόθεσμα. Δυστυχώς στη Ρόδο οι έννοιες και η σύνδεση ενός οράματος, ρεαλιστικού σχεδιασμού, δεσμευτικού προγραμματισμού και εκτέλεσης είναι όχι μόνο δυσνόητες και ακατανόητες για πολλούς αλλά κινούνται στα όρια του αδυνάτου για τους περισσότερους.
• Πολύς λόγος γίνεται για το σύστημα All Inclusive που έχει βρεθεί στο απόσπασμα. Υπάρχει άλλη λύση τη στιγμή που οι τουρίστες θέλουν να ελέγχουν τις δαπάνες για τις διακοπές τους;
Το σύστημα All Inclusive έχει πλέον εδραιωθεί και παγιωθεί. Η απάντηση στο ερώτημα αν είναι μια διαδικασία «λειτουργίας» μιας επιχείρησης που πρέπει το σύστημα αυτό να βρεθεί στο απόσπασμα διαθέτει τον ίδιο βαθμό δυσκολίας με την ερώτηση: Είναι προτιμότερο το σύστημα Half Board ή Self Catering, όπως τότε που μεσουρανούσε το μοναδικό φαινόμενο «Faliraki-Rhodes» με τα «φαινόμενα διαφήμισης» για την Ρόδο αλλά και για ολόκληρη την Ελλάδα. Θεωρώ πως δυστυχώς προβαίνουμε σε αφορισμούς ή υιοθετήσεις απόψεων και θέσεων λαμβάνοντας υπόψη μας ακραία φαινόμενα. Λες και δεν υπάρχουν φαινόμενα αισχροκέρδειας εκ μέρους μικρής ευτυχώς μερίδας επαγγελματιών. Ή και δεν υπάρχουν περιπτώσεις που η ποιότητα των All Inclusive να είναι υψηλότερη από αυτή διαφόρων «καντινοειδών χαμαιτυπείων». Σαφώς και ισχύει και το αντίστροφο. Επομένως η μέθοδος «αντιμετώπισης» του φαινομένου απορρέει από την συνολική εικόνα που θέλει να παρουσιάσει και παρουσιάζει ένας προορισμός. Προσωπικά θεωρώ πως όποιος επιχειρηματίας επενδύει στην ποιότητα (πιστοποιεί δηλαδή το τι προσφέρει (η ποιότητα δεν είναι ανάλογη πάντοτε του κόστους αφού περιγράφεται πολυδιάστατα)) και σέβεται τον πελάτη-επισκέπτη του, δεν έχει να φοβηθεί τίποτα. Το μέλλον μιας ελληνικής ταβέρνας που σερβίρει Schnitzel Vienna και American Hamburger να είσαστε σίγουρη πως αργά ή γρήγορα θα είναι το ίδιο ανεξάρτητα αν υπάρχει All Inclusive ή όχι. Και θα είναι το ίδιο με αυτό ενός ξενοδοχείου All Inclusive στις Κάνες ή στο Saltsburg.
• Πού οδεύει ο τουρισμός του νησιού μας και τι χρειάζεται για να αποκτήσει την πολυπόθητη ώθηση;
Θα μου επιτρέψετε να σας απαντήσω χρησιμοποιώντας όρους της φυσικής. Δηλαδή ώθηση είναι φυσικό μέγεθος που ισοδυναμεί με την μεταβολή της ορμής ενός σώματος στο οποίο εφαρμόζεται μία δύναμη για κάποιο χρονικό διάστημα. Ισούται με το γινόμενο της δύναμης που ασκείται στο σώμα επί τον συνολικό χρόνο εφαρμογής της. Αν η δύναμη που ασκείται στο σώμα δεν είναι σταθερή αλλά μεταβλητή η ώθηση υπολογίζεται με ολοκλήρωση της δύναμης σε σχέση με τον χρόνο. ‘Έχω την εντύπωση πως ο ορισμός αυτός περικλείει και το τί απαιτείται. Απαιτεί δύναμη (προσπάθεια, ανάλωση πόρων κλπ) και χρόνο. Επειδή λοιπόν χρησιμοποιούμε τεχνοκρατικούς όρους για να την περιγράψουμε καλό είναι να ασχοληθούν πραγματικά τεχνοκράτες επί του θέματος και όχι αεριτζήδες space manager και μικρόνοοι πολιτικοί.
• Θα αντέξει ο ξενοδοχειακός τομέας τα σκληρά φορολογικά μέτρα;
Το ερώτημα αυτό δε θα πρέπει να απασχολεί πλέον τον ξενοδοχειακό τουριστικό τομέα. Το ερώτημα αυτό πρέπει να απασχολήσει αυτούς που επιβάλλουν τα μέτρα αυτά. Αν ο τουρισμός καταρρεύσει στην Ελλάδα, τότε δυστυχώς θα έχει χαθεί αναμφισβήτητα και ένας από τους σημαντικότερους εναπομείναντες τομείς της ελληνικής οικονομίας. Όμως το συγκεκριμένο ερώτημα τίθεται όχι μόνο αναφορικά με τον ξενοδοχειακό τομέα αλλά και για το σύνολο του επιχειρηματικού κόσμου στην Ελλάδα. Ενώ η λύση για την έξοδο από την οικονομική ύφεση και την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας είναι γνωστή δεν εφαρμόζεται και προτιμάται να βασανίζεται ένας ολόκληρος λαός για χάρη των ολίγων. Αν είχαμε κινηθεί ουσιαστικά προς την πάταξη της διαφθοράς, τη μείωση της γραφειοκρατίας και το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων κατά τη γνώμη μου πολλά θα είχαν λυθεί και η Ελλάδα οικονομικά θα βρισκόταν τώρα σε τροχιά ανόδου. Δυστυχώς όμως κλειστά επαγγέλματα (συμπεριλαμβανομένου και αυτό του πολιτικού) δεν έχουν θιχθεί, η γραφειοκρατία συνεχώς αυξάνεται και αν φαίνεται ότι μειώνεται είναι γιατί μετατοπίζεται στις επιχειρήσεις. Η παραοικονομία μάλλον βρίσκει πρόσφορο έδαφος ωθούμενη από το περιβάλλον της βαριάς φορολογίας, ενισχυόμενη από τον κυκεώνα της γραφειοκρατίας και προστατευόμενη από τις διάφορες «συντεχνίες».
