Τα Δωδεκάνησα ήταν από αρχαιοτάτων χρόνων δεμένα με τις τύχες του Ελληνισμού. To ίδιο και το Αιγαίο! Αναπόσπαστο τμήμα του ελληνισμού για 6 χιλιάδες χρόνια. Eν αρχή θα ήθελα να θυμίσω τα λόγια του ‘Ελληνα ποιητή Νομπελίστα Οδυσσέα Ελύτη: «Τότε είπε και γεννήθηκε η θάλασσα…Και στη μέση της έσπειρε κόσμους μικρούς… Φαίνεται ότι οι θεοί επέδειξαν, περισσή επιμέλεια και υπομονή όταν φιλοτεχνούσαν αυτόν τον τόπο. Και αναγκάσθηκαν να κάνουν πολλές δοκιμές, κι ας ήταν θεοί, για να συνταιριάξουν τόσο καλά στεριά, βράχους και θάλασσα…. Οι άνθρωποι δεν κουράστηκαν γιατί η γη ήταν λίγη, μα ο ουρανός απέραντος για να διαβάζει μόνος του την απεραντοσύνη»! Αυτό είναι το Αιγαίο.
Το τελευταίο τμήμα του ελληνικού κράτους που ενσωματώθηκε στον εθνικό κορμό ήταν τα Δωδεκάνησα. Σε κάθε περίπτωση, η ένωση των Δωδεκανήσων με την Ελλάδα αποτέλεσε και το τέλος της εδαφικής επέκτασης του ελληνικού κράτους, σχεδόν έναν αιώνα μετά την ίδρυσή του. Είκοσι ολόκληρα λεπτά της ώρας απαιτήθηκαν για να ολοκληρωθεί η υπογραφή της μακροσκελούς Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων, μεταξύ των 21 συμμαχικών δυνάμεων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της Ιταλίας, που μεταξύ άλλων παραχωρούσε το νησιωτικό σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα. Ήταν 10 Φεβρουαρίου του έτους 1947 και μια νέα εποχή ξημέρωνε για τους κατοίκους του νησιωτικού συμπλέγματος.
Μετά από επίπονο παρασκήνιο λοιπόν, συντάχθηκε το άρθρο 14 της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων του 1947 που ανέφερε ότι: «Η Ιταλία εκχωρεί εις την Ελλάδα εν πλήρει κυριαρχία τας νήσους της Δωδεκανήσου, τα κατωτέρω απαριθμουμένας, ήτοι: Αστυπάλαιαν, Ρόδον, Χάλκην, Κάρπαθον, Κάσον, Τήλον, Νίσυρον, Κάλυμνον, Λέρον, Πάτμον, Λειψόν, Σύμην, Κω και Καστελλόριζον, ως και τας παρακειμένας νησίδας>>.
Τα Δωδεκάνησα εξαιτίας της γεωγραφικής τους θέσης δέχθηκαν καταστρεπτικές επιδρομές από τους Πέρσες, τους Σαρακηνούς, τους Βενετούς, τους Γενουάτες, τους Σταυροφόρους και τους Τούρκους. Μόνο τα τελευταία 500 χρόνια, από τον τόπο τους είχαν περάσει Ιωαννίτες Ιππότες, Οθωμανοί Τούρκοι, Ιταλοί, Γερμανοί κατακτητές και Άγγλοι. Oι πολύχρονοι αιματηροί αγώνες με στόχο την ποθούμενη ενσωμάτωση με τη μητέρα Ελλάδα, επιτέλους δικαιώνονταν. Ας τρέξουμε το χρόνο πίσω ,για να δούμε πως φτάσαμε στην ενσωμάτωση.
Από το 1309 περιήλθαν στην εξουσία των Ιωαννιτών Ιπποτών και έμειναν υπό την κυριαρχία τους έως το 1522, οπότε καταλήφθηκαν από τους Οθωμανούς Τούρκους.
Με την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821, τα Δωδεκάνησα επαναστάτησαν, αλλά το 1830 επιστράφηκαν μαζί με τη Σάμο στην Οθωμανική
Αυτοκρατορία, με αντάλλαγμα την Εύβοια, η οποία ενσωματώθηκε στο ελεύθερο ελληνικό κράτος.
Η οθωμανική παρουσία στα Δωδεκάνησα τερματίζεται το 1912, μετά την κατάληψή τους από τους Ιταλούς. Όλοι τότε άρχισαν να σκέφτονται ότι είχε αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την ενσωμάτωσή τους στην Ελλάδα, πράγμα που έγινε εν μέρει πραγματικότητα με τη Συνθήκη των Σεβρών, που υπογράφτηκε στις 10 Αυγούστου 1920. Με αυτή τα Δωδεκάνησα παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα, εκτός από τη Ρόδο, που έμεινε στην κατοχή της Ιταλίας.
Μετά την άνοδο του Μουσολίνι, οι Ιταλοί αναθεωρούν την πολιτική τους για τα Δωδεκάνησα και αποφασίζουν εκ νέου ότι θέλουν να τα διατηρήσουν στην επικράτειά τους. Στη συνέχεια, όταν οι Ιταλοί παραδόθηκαν στους Γερμανούς, εκείνοι μετά την παράδοση της χιτλερικής Γερμανίας τον Μάιο του 1945, τα μεταβίβασαν στη Μεγάλη Βρετανία.
Στις 8 Μαΐου 1945, ο αρχηγός των γερμανικών δυνάμεων κατοχής στρατηγός Wagener υπογράφει στη Σύμη το πρωτόκολλο της χωρίς όρους παράδοσης των Δωδεκανήσων στους Βρετανούς συμμάχους και στον διοικητή του Ιερού Λόχου, συνταγματάρχη Χριστόδουλο Τσιγάντε.
Περίπου έναν χρόνο μετά, στις 27 Ιουνίου 1946, στο Παρίσι και στο Συμβούλιο των Υπουργών των Εξωτερικών των τεσσάρων Δυνάμεων, αποφασίζεται να περιέλθουν τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα.
Στις 10 Φεβρουαρίου 1947 υπογράφηκε στο Παρίσι η Συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία, σύμφωνα με την οποία τα Δωδεκάνησα αποδίδονταν στην Ελλάδα, ενώ η Ιταλία υποχρεωνόταν σε αποζημίωση ύψους 105 εκατομμυρίων δολαρίων προς τη χώρα μας. Η τελετή παράδοσης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα από τις βρετανικές αρχές έγινε στις 31 Μαρτίου 1947 στη Ρόδο.Η επίσημη τελετή της ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου έγινε στις 7 Μαρτίου 1948 και το 1955 τα Δωδεκάνησα έγιναν νομός με πρωτεύουσα τη Ρόδο.
Πολύ συγκινητικά τα λόγια του Κ. Τσαλδάρη για τους Δωδεκανήσιους στην τελετή της Ενσωμάτωσης στις 7 Μαρτίου του 1948 : «Τέσσαρες χιλιάδες χρόνια. Οι Δωδεκανήσιοι αντιμετώπισαν όλων των κατακτητών τας επιδρομάς. Δεν εδέχθησαν όμως κανενός εξ αυτών την επιρροήν. Αντιθέτως πολλούς τους εξελλήνισαν με τον πολιτισμόν των. Παλαιοί Δωριείς και Ίωνες, οι Δωδεκανήσιοι υπήρξαν συγχρόνως μαχηταί και ναυτιλλόμενοι». Ο ανταποκριτής της Ελευθερίας (9.3.1948) αναφέρει σχετικά: «Ο πληθυσμός της Δωδεκανήσου έζησε μίαν από τας ωραιοτέρας ημέρας του με την επίσημον κύρωσιν της ενσωματώσεώς της εις την μητέρα Ελλάδα…».
Ο ιστορικός χρόνος δεν είναι γραμμικός. Κάνει κύκλους. Ως εκ τούτου τα ιστορικά γεγονότα οφείλουν να μας διδάσκουν.
Και να μην το λησμονούμε στις δύσκολες ώρες που διέρχεται η Ευρώπη, αναγνωρίζοντας το ρόλο μας και την ευθύνη μας, με αφορμή την επέτειο της ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου.
Κλείνοντας θα αναφερθώ στη μνημειώδη φράση του Winston Churchill, με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου «πολέμησαν ως ήρωες, πολέμησαν ως Έλληνες». Και είμαι βέβαιος ότι την ίδια ομοψυχία θα επιδείξουμε και σήμερα αν απειληθεί η πατρίδα, με σθένος και ενότητα.
Δημήτρης Γ. Κρητικός
ιατρός πνευμονολόγος
Επικεφαλής παράταξης «Ρόδος Αξιών»
Τέως Δήμαρχος Καμείρου Ρόδου
