Σπανίως καταδικάζονται οι εμπρηστές δασών – αλλά και ιδιωτικών επιχειρήσεων και κατοικιών, κυρίως για είσπραξη ασφαλίστρων. Από τους αρχικώς κατηγορουμένους για καταστρεπτικές πυρκαγιές στα δάση μόνο το 3% καταδικάζεται τελικώς. Αντίστοιχα για εμπρησμούς σε σπίτια, εταιρείες κτλ. καταδικάζεται ένας στους 172 (περί το 0,6%). Τις πταίει; Κυρίως τα πλημμελή στοιχεία που παρουσιάζουν στο δικαστήριο οι περισσότεροι αρμόδιοι ερευνητές της Πυροσβεστικής.
Αυτά είναι τα συμπεράσματα εκτενούς μελέτης του πρώην υπαρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος, νομικού και ειδικού ερευνητή κ. Ανδριανού Γκουρμπάτση σχετικά με τα στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης για την αντιμετώπιση των εγκλημάτων εμπρησμού. Τα συμπεράσματα αυτά αποκτούν ιδιαίτερη σημασία εν όψει του καλοκαιριού και της νέας αντιπυρικής περιόδου, που χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα «προβληματική» λόγω και των ελλείψεων στα εναέρια μέσα και στον υλικοτεχνικό εξοπλισμό. Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο ότι ενώ στην Αττική παρουσιάζονται οι περισσότεροι εμπρησμοί, είναι η ίδια περιοχή όπου παρουσιάζεται περιέργως το μεγαλύτερο ποσοστό τελικής ατιμωρησίας των δραστών.
Η έρευνα στην οποία συνεκτιμώνται και τα τελικά στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης αφορά την ενδεκαετία 2000-2010. Αυτό το διάστημα στην Ελλάδα εκδηλώθηκαν συνολικά 341.693 πυρκαγιές από τις οποίες οι 224.708 ήταν αστικές (65,8%) και οι 116.985 αγροτοδασικές (34,2%). Στην ύπαιθρο συνολικά κάηκαν 6.145.817,3 στρέμματα αγροτοδασικών εκτάσεων (δάση, δασικές εκτάσεις, άλση, αγροτικές και γεωργικές καλλιέργειες).
Δεν κατέστη δυνατόν να εξακριβωθούν τα αίτια πρόκλησης στις 202.367 πυρκαγιές (59,22%), από τον συνολικό αριθμό. Από τις υπόλοιπες οι 85.954 (25,15%) οφείλονται σε αμέλεια, ενώ οι 30.107 (8,81%) προκλήθηκαν με πρόθεση. Από τη διερεύνηση των αιτίων των πυρκαγιών από τους αρμόδιους ανακριτικούς υπαλλήλους του Πυροσβεστικού Σώματος αλλά και της Ελληνικής Αστυνομίας, στη Δικαιοσύνη παραπέμφθηκαν την ίδια περίοδο συνολικά 116.061 κατηγορούμενοι, φερόμενοι ως εμπρηστές και εμπρηστές σε δάση (με πρόθεση και από αμέλεια).
Παραπέμφθηκε το 33,96% εξ αυτών και τελικά καταδικάστηκαν συνολικά 2.233 άτομα, από τα οποία οι 2.002 άνδρες (89,7%) και οι 231 γυναίκες (10,3%). Η ηλικιακή ομάδα μάλιστα με τη μεγαλύτερη «συμμετοχή» σε εμπρησμούς – ανέρχεται στο 25,3% – είναι εκείνη μεταξύ 45-59 ετών.
Η περαιτέρω ανάλυση είναι εντυπωσιακή. Η Αττική από όλες τις περιφέρειες της χώρας παρουσιάζει τον μεγαλύτερο αριθμό εγκλημάτων εμπρησμού, δείκτη εγκληματικότητας εμπρησμών (210 ανά 100.000 κατοίκους) καθώς και τον μεγαλύτερο αριθμό αστικών πυρκαγιών (224 ανά 100.000 κατοίκους). Παρ’ όλα αυτά εμφανίζει από τα μικρότερα ποσοστά καταδικασθέντων, ήτοι 0,2 άτομα ανά 100.000 κατοίκους, για τα εγκλήματα «αστικού» εμπρησμού και 0,5 άτομα ανά 100.000 κατοίκους για τα εγκλήματα εμπρησμού σε δάση.
Το μεγαλύτερο ποσοστό καταδικασθέντων για εγκλήματα εμπρησμού εμφανίζεται στα Ιόνια Νησιά, στη Στερεά Ελλάδα και σε Πελοπόννησο, Ηπειρο και Θράκη.
Σύμφωνα λοιπόν με τα συμπεράσματα της αναλυτικής μελέτης του κ. Γκουρμπάτση, στους 172 κατηγορουμένους για έγκλημα εμπρησμού (με πρόθεση και από αμέλεια), ένας καταδικάζεται. Αυτό μεταφράζεται ως εξής: για κάθε 714 αστικές πυρκαγιές που εκδηλώνονται στην Ελλάδα, ένας καταδικάζεται, ενώ σε κάθε 61 αγροτοδασικές πυρκαγιές μόνο ένας.
Επιπλέον προκύπτει ότι ενώ ο μέσος αριθμός των πυρκαγιών (αστικών και αγροτοδασικών) μειώνεται, αντιθέτως διαπιστώνεται αυξητική τάση στις εκ δόλου πυρκαγιές.
Οσον αφορά την ατιμωρησία των εμπρηστών, στη μελέτη του ο κ. Γκουρμπάτσης σημειώνει: «Το προσωπικό του αρμόδιου διωκτικού μηχανισμού, ως φαίνεται, δεν είναι όσο θα έπρεπε ειδικά και κατάλληλα εκπαιδευμένο στο εξειδικευμένο συγκεκριμένο έργο και φυσικά δεν διαθέτει την απαιτούμενη εμπειρία. Βέβαια, για τα εγκλήματα εμπρησμού και εμπρησμού σε δάση σε βαθμό κακουργήματος, μερίδιο ευθύνης μπορεί να υπάρχει και στους τακτικούς ανακριτές, δεδομένου ότι μετά την προανάκριση διενεργείται από αυτούς υποχρεωτικά κύρια ανάκριση και οι δικογραφίες δεν είναι αρκετά δεμένες με εκείνο το αναγκαίο αποδεικτικό υλικό που θα οδηγήσει το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών στην έκδοση παραπεμπτικού βουλεύματος για τους κατηγορουμένους αυτών των εγκλημάτων».
Επιπλέον σημειώνεται ότι «ο πολύ μικρός αριθμός καταδικασθέντων για κάποιο από τα εγκλήματα εμπρησμού στη συντριπτική πλειοψηφία του καταδικάστηκε για πλημμεληματικού χαρακτήρα πράξεις, και γι’ αυτές όμως η πλειονότητα των ποινών που επιβλήθηκαν από το αρμόδιο δικαστήριο ήταν οι ελάχιστες».
Σταθερή παραμένει η εικόνα του πολύ υψηλού ποσοστού των «ψυχικά υγιών» εμπρηστών και έτσι καταρρίπτεται φυσικά ο μύθος για τη σχετική αντίληψη της κοινωνίας για τους εμπρηστές, ότι δηλαδή «τις πυρκαγιές κυρίως προκαλούν ψυχικά ασθενείς» και πυρομανείς…
Πηγή Το Βήμα
