Εν αναμονή του κρίσιμου, τελικού τηλεφωνήματος του Ζόραν Ζάεφ στον πρωθυπουργό (το οποίο καθυστέρησε για κάποιες ώρες και θα γίνει το απόγευμα), όλοι αναζητούν να βρουν τις λεπτομέρειες της συμφωνίας. Γιατί εκεί κρύβεται ο… διάβολος που μπορεί να τινάξει τα πάντα στον αέρα.
Κύρια σημεία της συμφωνίας ή υποσημειώσεις, θα παίζουν βασικό ρόλο και στην ψήφισή του από τα δύο κοινοβούλια αλλά και από τον λαό της ΠΓΔΜ στο επικείμενο δημοψήφισμα.
Οι πληροφορίες που έρχονται είναι ελάχιστες, όμως, κάποια στοιχεία συγκλίνουν σε ορισμένα σημεία – κλειδιά της συμφωνίας που έχουν αποφασιστεί και απομένει η τελική έγκρισή τους.
Αλλωστε, τα τεχνικά κλιμάκια των δύο χωρών εργάζονται πυρετωδώς τις τελευταίες ημέρες αφού ακόμη και μια λέξη μπορεί να αλλάξει το σύνολο της συμφωνίας.
Τα έξι σημεία
Οι πληροφορίες, εν αναμονή του τελικού κειμένου κάνουν λόγο για τα εξής:
1. Επιλέχθηκε το όνομα Βόρεια Μακεδονία και απομένει να διευκρινιστεί αν θα γράφεται στα σλάβικα, στα αγγλικά ή και στα δύο, δηλαδή Severna Makedonija / Republic of North Macedonia.
2. Αποφασίστηκε ότι η γλώσσα της χώρας θα είναι τα «μακεδονικά» («Macedonian language») αλλά θα υπάρχουν αναφορές ότι δεν σχετίζεται με την αρχαία μακεδονική διάλεκτο κι ότι είναι σλαβικής προέλευσης.
3. Η εθνότητα θα είναι η «μακεδονική», δηλαδή οι κάτοικοι της γειτονικής χώρας θα λέγονται «μακεδόνες πολίτες» (/citizen of the Republic of North Macedonia). Εδώ θα υπάρχει αναφορά ότι ο λαός αυτός δεν σχετίζεται με τους αρχαίους Μακεδόνες.
4. Θα υπάρχουν ρητές αναφορές για την αλλαγή του Συντάγματος των Σκοπίων και για την απαλειφή αλυτρωτικών σημείων. Π.χ. δεν υπάρχει πλέον η πρόταση «προστασία μακεδονικών μειονοτήτων» έξω από τα σύνορα της χώρας.
5. Θα υπάρχουν χρονοδιαγράμματα σχετικά με τη διαδικασία που θα απαιτηθεί για αλλαγές π.χ. στα εμπορικά κι όχι μόνο σήματα. Δεν είναι γνωστό αν θα είναι η σύντμηση SMK ή δεν θα υπάρχει ο S (Severna).
6. Θα υπάρχει η ρητή αναφορά στο erga omnes ώστε να αποφευχθεί η διπλή ονομασία. Ταυτότητες, διαβατήρια κι άλλα επίσημα έγγραφα στα Σκόπια θα έχουν το νέο όνομα.
Βεβαίως, όλα αυτά μένει να αποτυπωθούν στο κείμενο της συμφωνίας και στις επίσημες ανακοινώσεις, ενώ θα υπάρξει και μια περίοδος όπου επιτροπές των δύο χωρών θα επιχειρήσουν να βρουν λύσεις για θέματα που θα προκύπτουν.
