Παρά τον διακηρυγμένο από τα Ηνωμένα Έθνη στόχο για την εξάλειψη της παιδικής εργασίας έως το 2025, ο ρυθμός μείωσής της παραμένει πολύ πιο αργός από αυτόν που θα οδηγούσε στην επίτευξη του στόχου. Η παιδική εργασία φαίνεται ότι θα συνεχίσει να αποτελεί φαινόμενο γερά ριζωμένο κυρίως στις φτωχιές κοινωνίες.
Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις (2017) που παραθέτει ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (ILO), στην παιδική εργασία (ηλικίες 5-14 ετών), βρίσκονται παγκοσμίως, 152 εκατ. παιδιά (64 εκατ. κορίτσια και 88 εκατ. αγόρια) αντιπροσωπεύοντας 10% όλων των παιδιών. Σχεδόν τα μισά από τα παιδιά που εργάζονται -73 εκατ. σε απόλυτους όρους- βρίσκονται σε επικίνδυνη εργασία που θέτει σε κίνδυνο την υγεία, την ασφάλεια και την ηθική ανάπτυξή τους.
Ο συνολικός αριθμός των παιδιών στην απασχόληση, που προκύπτει από τον υπολογισμό τόσο της παιδικής εργασίας όσο και της απασχόλησης παιδιών άνω της νόμιμης ηλικίας εργασίας(15-17 ετών), φθάνει τα 218 εκατ.
Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες παγκόσμιες εκτιμήσεις της καταναγκαστικής εργασίας (2016), τα παιδιά που βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση αριθμούν 4,3 εκατ., από τα οποία 1,0 εκατ. είναι παιδιά σε εμπορική σεξουαλική εκμετάλλευση, 3,0 εκατ. αντιμετωπίζουν άλλες μορφές εκμετάλλευσης και 300.000 είναι παιδιά σε καταναγκαστική εργασία που έχει επιβληθεί από κρατικές Αρχές. Τα στοιχεία αυτά δεν διαφέρουν σημαντικά από αυτά που δημοσιεύθηκαν τέσσερα χρόνια νωρίτερα.
Κατά την περίοδο από το 2000 έως το 2016, παρουσιάστηκε καθαρή μείωση 94 εκατ. παιδιών στην παιδική εργασία και 134 εκατ. παιδιών συνολικά στην απασχόληση. Ο αριθμός των παιδιών σε επικίνδυνη εργασία μειώθηκε κατά περισσότερο από το ήμισυ στη διάρκεια της ίδιας περιόδου.
Παιδική εργασία
2000 245.500.000 (16%) 170.500.000 (11,1%)
2004 222.294.000 (14,2%) 128.381.000 ( 8,2%)
2008 215.209.000 (13,6%) 115.314.000 (7,3%)
2012 167.956.000 (10,6%) 85.344.000 (5,4%) -3% από το 2008
2016 151.622.000 (9,6%) 72.525.000 (4,6%) -1% από το 2012
Η διατήρηση του σημερινού ρυθμού μείωσης θα άφηνε 121 εκατ. παιδιά στην παιδική εργασία το 2025, εκ των οποίων 52 εκατ. θα ήταν σε επικίνδυνη εργασία. Ένας παρόμοιος υπολογισμός, δείχνει ότι ακόμη και η διατήρηση του ρυθμού που επιτεύχθηκε κατά την περίοδο 2008 έως 2012 -ο ταχύτερος που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα- δεν θα ήταν αρκετή. Η επίτευξη του στόχου για μηδενική παιδική εργασία μέχρι το τέλος του 2025 απαιτεί επιταχυνόμενες προσπάθειες.
Σχεδόν το ήμισυ της παιδικής εργασίας καταγράφεται στην Αφρική (72,1 εκατ.) και ακολουθούν η Ασία και Ειρηνικός με 62 εκατ., η Αμερική με 10,7 εκατ., η Ευρώπη και η κεντρική Ασία με 5,5 εκατ. και τα αραβικά κράτη με 1,1 εκατ.
Παράγοντες που συμβάλλουν στην παιδική εργασία
▪ Περιορισμένη νομική προστασία
▪ Φτώχεια και κοινωνική ευπάθεια
▪ Κακή ποιότητα σχολικής εκπαίδευσης, περιορισμένη πρόσβαση στο σχολείο
▪ Περιορισμένες ευκαιρίες αξιοπρεπούς εργασίας, δύσκολες μεταβάσεις στην εργασία
▪ Απουσία ή αδύναμη υλοποίηση της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι και της πραγματικής αναγνώρισης του δικαιώματος των συλλογικών διαπραγματεύσεων και άλλων μορφών κοινωνικού διαλόγου
Ένας πολύ μεγάλος αριθμός παιδιών στην παιδική εργασία είναι εντελώς εκτός εκπαίδευσης. Στην ομάδα ηλικίας 5-14 ετών, υπάρχουν 36 εκατ. παιδιά στην παιδική εργασία που είναι εκτός σχολείου, 32% όλων των εργαζόμενων παιδιών αυτής της ηλικιακής ομάδας.
Η παιδική εργασία συνδέεται και με την οικονομική κατάσταση. Ποσοστό 43% των παιδιών στην παιδική εργασία ζουν σε χώρες με χαμηλό εθνικό εισόδημα, ενώ 1,3% ζουν σε χώρες με υψηλό εθνικό εισόδημα. Μάλιστα, 71% των εργαζόμενων παιδιών απασχολούνται στον αγροτικό τομέα και 69% από αυτά εργάζονται χωρίς να πληρώνονται, εντός της οικογενειακής τους μονάδας.
Παιδική εργασία στην Ελλάδα
Κι όμως αποτελεί γεγονός ότι 65.000 έφηβοι και 10.000 παιδιά κάτω των 14 χρονών δουλεύουν σε αγροτικές δουλειές , στον τουρισμό είτε σε μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις .
Ταυτόχρονα, 5.800 παιδιά ζουν στο δρόμο και –φυσικά- είναι αναγκασμένα να δουλέψουν από τους γονείς τους , οι οποίοι τους εκμεταλλεύονται . Σύμφωνα με έρευνα της UNICEF 61% είναι αγόρια ενώ το 10% είναι μικρότερο των 5 ετών (!) . Τα παιδιά που βρίσκονται στο δρόμο , συχνάζουν στα φανάρια και καθαρίζουν τζάμια και πουλάνε χαρτομάντιλα στους οδηγούς. Το αξιοθαύμαστο είναι ότι το 44,1% αυτών των παιδιών είναι Έλληνες και το υπόλοιπο ποσοστό πρόσφυγες και μετανάστες.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
