• Στο νησί βρίσκεται ο πρώην επίτροπος και επίτιμος δημότης του νησιού Δημήτρης Αβραμόπουλος, ενώ θα παραστούν οι βουλευτές Δωδεκανήσου, εκπρόσωποι φορέων και η ανώτατη στρατιωτική ηγεσία
Η 81η επέτειος από την απελευθέρωση του νησιού 13 Σεπτεμβρίου 1943, γιορτάζεται αύριο στο Καστελλόριζο.
Στις εκδηλώσεις θα παραστεί ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας, ο πρώην Ευρωπαίος επίτροπος και επίτιμος δημότης Καστελλορίζου Δημήτρης Αβραμόπουλος (βρίσκεται εδώ και ημέρες στο νησί), βουλευτές Δωδεκάνησου, εκπρόσωποι της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Δημήτρης Χούπης κ.α. Μετά την δοξολογία στο ιερό ναό Κωνσταντίνου και Ελένης ακολουθεί η κατάθεση στεφάνων στο μνημείο στο λιμάνι.
Υπενθυμίζεται ότι το περασμένο Πάσχα ο ΥΕΘΑ κ. Δένδιας επισκέφθηκε το νησιωτικό σύμπλεγμα Μεγίστης και τα επιτηρητικά φυλάκια της περιοχής ευθύνης της 95 Ανώτερης Διοίκησης Ταγμάτων Εθνοφυλακής (ΑΔΤΕ), συνοδευόμενος από τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, στρατηγό Δημήτριο Χούπη. Ο κ. Δένδιας επισκέφτηκε τότε το φυλάκιο Στρογγύλης, την πυραυλάκατο «Κρυσταλλίδης» που ήταν στο λιμάνι, κατέθεσε στεφάνι στο μνημείο της «Κυράς της Ρω» Δέσποινας Αχλαδιώτη και συναντήθηκε με τον δήμαρχο Μεγίστης και μέλη της δημοτικής αρχής.
«Είναι μια μεγάλη μέρα η αυριανή για το Καστελλόριζο, η ημέρα που απελευθερώθηκε, η μέρα που ξανανέβηκε η γαλανόλευκη μετά από πολλά χρόνια. Το Καστελλόριζο είναι σύνορο όχι μόνο της χώρας μας, αλλά σύνορο ευρωπαϊκό και παίζει αυτόν τον ρόλο. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να συνεχιστεί η τροχιά ανάπτυξης που βρίσκεται το νησί» δηλώνει στην «δ» ο δήμαρχος Νίκος Ασβέστης.
«Πάρα πολλές φορές έχουμε εκθέσει τα προβλήματα των κατοίκων στους εκπροσώπους της κυβέρνησης. Τα σημαντικότερα θέματα που απασχολούν το νησί βρίσκονται σε καλό δρόμο. Ύδρευση, διαχείριση στερεών αποβλήτων και σε λίγες μέρες θα μας παραδοθεί και η μελέτη του αποχετευτικού. Έχουμε ήδη υπογράψει 7 προγραμματικές συμβάσεις με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Ελπίζω μετά το τέλος της θερινής περιόδου να συναντήσω και τον πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη για μια σειρά ζητημάτων που αφορούν στην κεντρική πολιτεία» αναφέρει ο κ. Ασβέστης.
Το χρονικό της λευτεριάς
Αρχές του 20ού αιώνα το Καστελλόριζο αριθμούσε τότε περί τις 12-14 χιλιάδες κατοίκους. Το 1904-5, με την επικείμενη στρατολόγηση νέων από την Τουρκία, αρχίζει η μετανάστευση από το νησί, και η αντίστροφη μέτρηση της ακμής του. Την 1η Μαρτίου 1921 ωστόσο, η Γαλλία παραχώρησε το νησί στην Ιταλία, έναντι αδράς αμοιβής. Η ιταλική κατοχή υπήρξε σκληρή και αφόρητη. Η ναυτιλία, το εμπόριο και τα γράμματα πέφτουν σε μαρασμό, ενώ οι κάτοικοί του -μη αντέχοντας τον ιταλικό ζυγό και τις συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής- αρχίζουν να εκπατρίζονται προς την Αυστραλία, Αίγυπτο, Αθήνα, Ρόδο και αλλού και έτσι ο πληθυσμός περιορίζεται σε 2 χιλιάδες. Οι Ιταλοί χρησιμοποιούσαν το νησί ως σταθμό επιβατηγών υδροπλάνων. Το 1926, ισχυρός σεισμός μεγέθους 8 Ρίχτερ κατάστρεψε πάρα πολλά σπίτια. Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος βρίσκει λοιπόν το Καστελλόριζο με αισθητά μειωμένο πληθυσμό, όμως αρκετό για να υποδεχθεί με ακράτητο ενθουσιασμό τους Άγγλους κομάντος που αποβιβάσθηκαν στο νησί, την αυγή της 24ης Φεβρουαρίου 1941 με επικεφαλής τον Ντέιβιντ Σάντερλαντ.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 1943 το αντιτορπιλικό «Κουντουριώτης», υπό τον αντιπλοίαρχο Ε. Μπαλτατζή, αποβιβάζει άγημα στο Καστελλόριζο και υψώνει την Ελληνική Σημαία στη νήσο. Οκτώβριο και Νοέμβριο του 1943 γερμανικά στούκας αρχίζουν αερομαχίες με τους συμμάχους απογκρεμίζοντας όσα σπίτια είχανε μείνει όρθια και αναγκάζοντας τους λιγοστούς κατοίκους να εγκαταλείψουν το νησάκι τους και να βρεθούν πρόσφυγες άλλοι στις τουρκικές ακτές και άλλοι στο προσφυγικό στρατόπεδο Νουζεϊράτ στη Γάζα της Παλαιστίνης. Μόνο η ξακουστή «Κυρά της Ρω», Δέσποινα Αχλαδιώτη, παρέμεινε ακλόνητη στην ομώνυμη βραχονησίδα της, για να υψώνει κάθε πρωί την ελληνική σημαία, όπως επί σαράντα χρόνια συνήθιζε να κάνει. Το 1945 οι Καστελλοριζιοί επιστρέφουν στην πατρίδα τους σε τρεις αποστολές. Το νησί έμεινε υπό τη διακυβέρνηση των Άγγλων, όπως και τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα, μέχρι την 7η Μαρτίου του 1947, οπότε ενώθηκε επισήμως με την Ελλάδα, γκρεμισμένο και σχεδόν ερημωμένο, έχοντας πληρώσει ακριβά το τίμημα της ελευθερίας του.
Το σχέδιο Ατσεσον
για το Καστελλόριζο
«Η ελληνική προσφορά του Καστελλόριζου στην Τουρκία δεν μπορεί να θεωρηθεί πολύ γενναιόδωρη. Το νησί είναι γενικά άγονο, δεν έχει κάποιο σημαντικό αγροτικό ή βιοτεχνικό τομέα και υποστηρίζει έναν μειούμενο πληθυσμό. Διαθέτει ένα μικρό προστατευμένο λιμάνι αλλά δεν είναι εξοπλισμένο με εγκαταστάσεις επισκευής πλοίων, αποθηκών ή ανεφοδιασμού. Επίσης το Καστελλόριζο δεν είναι κατάλληλο για εγκαταστάσεις αεροπορίας». Η παραπάνω παράγραφος με τα εισαγωγικά αποτελεί τμήμα της απόρρητης αναφοράς της CIA για το Καστελλόριζο -το περίφημο σχέδιο Ατσεσον- που συντάχθηκε τον Αύγουστο του 1964, στο αποκορύφωμα των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, και αφορούσε την ελληνική πρόταση να δοθεί στους Τούρκους το Καστελλόριζο με αντάλλαγμα μια λύση που θα οδηγούσε στην Ενωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Το σύμπλεγμα του Καστελλορίζου συνεχίζει να αποτελεί σημείο τριβής με την γείτονα Τουρκία, καθώς η στρατηγική του θέση είναι υψίστης σημασίας για τη χώρα μας και την Ευρώπη.
Σημειώνεται ότι «ο Δήμος Μεγίστης θέλοντας να τιμήσει τη θεσμοθετημένη εκδήλωση στις 13 Σεπτεμβρίου 2024, όπου και θα παρευρεθεί πλήθος επίσημων προσκεκλημένων μας, ήτοι πολιτική και ανώτατη στρατιωτική ηγεσία, πολεμικού πλοίου που θα καταπλεύσει στο Καστελλόριζο, εκπρόσωποι της κυβέρνησης, εκπρόσωπος της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, όπως επίσης βουλευτών, κυβερνητικών και των επίσημων τοπικών και περιφερειακών αρχών θα παραθέσει γεύμα 110 καλεσμένων. Λαμβάνοντας υπόψη τον εθιμοτυπικό χαρακτήρα και η πραγματοποίηση της εκδήλωσης που έχει μέγιστη εθνική σημασία και σημειολογία ειδικά στο γεωγραφικό σημείο που βρισκόμαστε, συντελεί στην καλύτερη και αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών που επιδιώκει ο Δήμος (σύσφιγξη σχέσεων, συνεργασία, προαγωγή των κοινωνικών, πολιτικών, οικονομικών σχέσεων και ενδιαφερόντων, προβολή νησιού) και συντελείται προς ένδειξη τιμής και αναγνώρισης προς τους επίσημους προσκεκλημένους που θα παρευρεθούν», αναφέρει σχετική απόφαση που υπογράφει ο δήμαρχος Νίκος Ασβέστης.
