Ο τομέας των μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών στα πανεπιστήμια έχει «παγώσει». Και αυτό, διότι το υπουργείο Παιδείας εξετάζει την αλλαγή του πλαισίου λειτουργίας των μεταπτυχιακών σπουδών, και στο επίκεντρο της συζήτησης βρίσκεται η επιβολή ή όχι διδάκτρων. Πανεπιστημιακοί θεωρούν ότι ο τομέας έχει κορεσθεί, όμως αντιμετωπίζουν αρνητικά την προοπτική της κατάργησης των διδάκτρων, αφού αυτά αποτελούν σημαντική πηγή εσόδων για τα ΑΕΙ εν μέσω μείωσης της κρατικής χρηματοδότησης. Συγκεκριμένα, από τα έσοδα του μεταπτυχιακού το 10% αποδίδεται στον ΕΛΚΕ του ΑΕΙ, το 25% στο ΑΕΙ για κάλυψη δαπανών του προγράμματος και το 65% για λειτουργικές δαπάνες του προγράμματος (κυρίως αμοιβές).
Ειδικότερα, το τελευταίο διάστημα έχει αναβληθεί η έναρξη πέντε μεταπτυχιακών προγραμμάτων που είχε προγραμματισθεί για μέσα στην άνοιξη, εν αναμονή των αποφάσεων του υπουργείου Παιδείας για το νέο πλαίσιο λειτουργίας των μεταπτυχιακών. Ο υπουργός Αριστείδης Μπαλτάς, μετέχοντας στη Σύνοδο Πρυτάνεων στις 14 Φεβρουαρίου, είχε αναφέρει στους πρυτάνεις ότι για ιδεολογικούς λόγους τα μεταπτυχιακά προγράμματα δεν πρέπει να έχουν δίδακτρα. Ομως, καθώς είχε συναντήσει την αντίδραση των πρυτάνεων, πλέον εξετάζεται ένας συμβιβασμός που να μην «προδίδει» τις κυβερνητικές προθέσεις. Συγκεκριμένα, πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι το επικρατέστερο σενάριο είναι να γίνει η αξιολόγηση όλων των μεταπτυχιακών προγραμμάτων και κατόπιν ο ορισμός κριτηρίων, βάσει των οποίων ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα θα μπορεί να έχει δίδακτρα. Για παράδειγμα, υπάρχουν μεταπτυχιακά που οργανώνονται αποκλειστικά για στελέχη επιχειρήσεων και άρα συνάδει με τον στόχο τους η καταβολή διδάκτρων. Από την άλλη, στο ΕΜΠ, όπου δίδασκε ο κ. Μπαλτάς, έχει αποφασισθεί να μην υπάρχουν δίδακτρα. Ο αντίλογος πανεπιστημιακών από άλλα ιδρύματα είναι ότι το ΕΜΠ μπορεί, λόγω αντικειμένου, να διεκδικεί και να εκπονεί πολλά και ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα.
Για το 2014-2015, από το υπουργείο Παιδείας χρηματοδοτήθηκαν συνολικά 230 μεταπτυχιακά στα ελληνικά πανεπιστήμια. Τα περισσότερα -47- στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ακολουθούν το ΑΠΘ με 42, το Παν. Κρήτης με 34, το Πατρών με 29. Παράλληλα, οργανώνονται μεταπτυχιακά με δίδακτρα, τόσο από τα δημόσια πανεπιστήμια όσο και από τα ιδιωτικά κολέγια. Μάλιστα, το τελευταίο διάστημα που το υπ. Παιδείας «απελευθέρωσε» τα μεταπτυχιακά προγράμματα δίνοντας τη δυνατότητα/ευελιξία στα ίδια τα ΑΕΙ να αποφασίζουν την ίδρυσή τους, υπάρχει αύξηση των μεταπτυχιακών με δίδακτρα, τα οποία φθάνουν έως τις 9.000 ευρώ ετησίως.
Τέλος, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό «Επίκαιρα», ο Αριστείδης Μπαλτάς ανέφερε ότι σε δύο χρόνια θα αλλάξει –για μια ακόμη φορά– το σύστημα των εξετάσεων για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Καθώς είθισται η εφαρμογή κάθε νέου συστήματος να ξεκινά από τους μαθητές της Α΄ Λυκείου, το νέο σύστημα προβλέπεται να εφαρμοστεί για πρώτη φορά το 2020. Οπως είπε ο κ. Μπαλτάς, θα αποσυνδεθεί το Λύκειο από τα πανεπιστήμια, τα Λύκεια θα αποκτήσουν αυτόνομο ρόλο και άξιο πτυχίο, ανεξαρτήτως εάν μετά οι απόφοιτοι θελήσουν να περάσουν ή όχι στα ΑΕΙ, ενώ η τελευταία τάξη του Λυκείου και το πρώτο έτος του πανεπιστημίου μπορεί να έχουν πολλά κοινά.
