Την ανάγκη να αποτραπεί «η εξασθένηση των ευρωπαϊκών πολιτικών της συνοχής και της σύγκλισης» υπογραμμίζει ο Αλέξης Τσίπρας σε άρθρο του στην «Εφημερίδα των Συντακτών» υπό τον τίτλο, «Ευρώπη “πολλαπλών ταχυτήτων” ή “πολλαπλών επιλογών;».
Όπως αναφέρει ο κ. Τσίπρας «η πολιτική της λιτότητας και των αυστηρών δημοσιονομικών περιορισμών αύξησε τις αποστάσεις και τις ταχύτητες ανάμεσα στις ευρωπαϊκές οικονομίες και έχει επιδεινώσει ακόμη περισσότερο το πρόβλημα της κοινωνικής συνοχής». Από την άλλη, προσθέτει, η προσφυγική κρίση ήρθε να ενδυναμώσει τάσεις ξενοφοβίας και ευρωσκεπτικισμού στα συντηρητικά κοινωνικά στρώματα, να ενισχύσει πολιτικά τον ακροδεξιό λαϊκισμό και, βεβαίως, να δοκιμάσει την ενότητα, τη συνοχή και το κύρος της Ένωσης στην υλοποίηση κοινών δεσμεύσεων και αποφάσεων.
«Η οικονομική και γεωπολιτική αβεβαιότητα ενισχύεται τόσο από τις συνέπειες του Brexit όσο και από τα αχαρτογράφητα δεδομένα που προκύπτουν με τις εξελίξεις στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού» συνεχίζει ο Πρωθυπουργός, προσθέτοντας ότι «οι κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις σε σημαντικές ευρωπαϊκές χώρες τη χρονιά που διανύουμε (…) διαμορφώνουν κλίμα αυξανόμενης ανησυχίας όχι μόνο για το μέλλον και το χαρακτήρα αλλά για την ίδια την ύπαρξη της Ένωσης».
Με αυτά τα δεδομένα, ο κ. Τσίπρας ζητά να ανοίξει ο διάλογος και να ληφθούν αποφάσεις «ρεαλιστικές και υλοποιήσιμες». «Είναι προφανές ότι η διακήρυξη των κρατών -μελών για “ολοένα στενότερη Ευρώπη” έχει χάσει τη δυναμική και το περιεχόμενό της. Αντίθετα αυτό που φαίνεται να κυριαρχεί είναι η τάση ολοένα και περισσότερο για μια Ευρώπη “κατ’ επιλογήν”, δηλαδή μια Ευρώπη “α λα κάρτ”», παρατηρεί.
Επικαλούμενος μάλιστα την πρακτική κλειστών συνόρων στο θέμα του προσφυγικού, ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου να εκφυλιστεί η Ευρώπη σε μια ζώνη ελεύθερων εμπορικών συναλλαγών.
«Αν λοιπόν χρειαζόμαστε έναν επανακαθορισμό της σημερινής κατάστασης, είναι καλύτερα να μιλάμε όχι για “Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων”, αλλά των “πολλαπλών επιλογών”» επισημαίνει προσθέτοντας: «Αν η Ευρώπη της επόμενης ημέρας θέλει να δώσει τη δυνατότητα σε ‘αυτούς που θέλουν περισσότερα, να κάνουν περισσότερα’ και να επιδιώξουν διαφορετικούς βαθμούς ολοκλήρωσης, αυτό πρέπει να καταστεί εφικτό μέσα από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, που θα διασφαλίζουν τον ανοιχτό, δημοκρατικό και συνεκτικό χαρακτήρα της Ένωσης».
Πρακτικά, όπως εξηγεί, αυτό σημαίνει: Πρώτον, κάθε συζήτηση πρέπει να γίνει στο πλαίσιο των υπαρχουσών συνθηκών. Δεύτερον, η περαιτέρω εμβάθυνση να παίρνει ως δεδομένο το σημερινό επίπεδο ενισχυμένης συνεργασίας, και άρα να εγκαταλειφθεί κάθε σκέψη διάσπασης υπαρχουσών δομών όπως η Ευρωζώνη ή ο χώρος Σένγκεν. Τρίτον, να εγκαταλειφθεί κάθε ιδέα για κλειστά “κλαμπ” των ισχυρών ή σκληρού πυρήνα εντός ευρωζώνης. «Οποιοδήποτε επίπεδο ενισχυμένης συνεργασίας θα πρέπει να είναι ανοιχτό και ελεύθερα προσβάσιμο σε όλα τα κράτη -μέλη», είναι η θέση της ελληνικής κυβέρνησης, σημειώνει.
Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας ο Πρωθυπουργός αναφέρει ότι «η Ελλάδα, η οποία σε πείσμα κάποιων καλοθελητών βρίσκεται πολύ κοντά στους στόχους της δεύτερης αξιολόγησης, της ποσοτικής χαλάρωσης και των μεσοπρόθεσμων μέτρων βιωσιμότητας του χρέους, βγαίνει από ένα μακρύ και σκοτεινό τούνελ έπειτα από επτά ολόκληρα χρόνια».
«Ο ελληνικός λαός έχει κουβαλήσει στις πλάτες του δυσανάλογο βάρος στο όνομα της Ευρώπης, αφού βρεθήκαμε στο επίκεντρο τόσο της οικονομικής όσο και της προσφυγικής κρίσης. Και σηκώσαμε το βάρος δεδομένης της επιλογής μας να παραμείνει η χώρα στον πιο προωθημένο πυρήνα ολοκλήρωσης, στην Ευρωζώνη και το Σένγκεν. Δικαιούμαστε να έχουμε λοιπόν πρωταγωνιστικό ρόλο στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης», υπογραμμίζει.
Σε κάθε περίπτωση, διευκρινίζει ο κ. Τσίπρας, «η στρατηγική αυτή πρέπει να έχει στο επίκεντρό της μια ευρωπαϊκή στρατηγική αναπροσανατολισμένη στην ανάπτυξη και την αλληλεγγύη». Διαφορετικά, όπως προειδοποιεί, «το ρήγμα μεταξύ ευρωπαϊκών θεσμών και ευρωπαϊκών κοινωνιών θα διευρύνεται όχι μόνο στις λιγότερο, αλλά και τις περισσότερο ισχυρές οικονομικά χώρες».
Ο Πρωθυπουργός προτείνει στην «προοδευτική Ευρώπη», τα συνδικάτα, τις κοινωνικές ομάδες, τους πολιτικούς χώρους της Αριστεράς, της Σοσιαλδημοκρατίας και της Οικολογίας «να αναζητήσουν ένα νέο ηγεμονικό ρόλο στις εξελίξεις, να εργαστούν από κοινού, χωρίς κανενός είδους ιδιοτέλεια και προκαταλήψεις, για τη συγκρότηση μιας προοδευτικής εναλλακτικής ατζέντας για την Ευρώπη, που θα διεκδικήσει τη δημοκρατική πλειοψηφία».
«Μια τέτοια ατζέντα» καταλήγει ο Πρωθυπουργός «είναι η μόνη αποτελεσματική απάντηση στις δυνάμεις του ακροδεξιού λαϊκισμού, του απομονωτισμού και της ξενοφοβίας και επομένως ο μόνος τρόπος να κρατήσουμε την Ευρώπη ενωμένη».
