Για το πλέον σαρωτικό κύμα ακρίβειας των τελευταίων 40 ετών που βιώνει ο Ελληνας καταναλωτής ο οποίος για τα επόμενα χρόνια θα είναι «όμηρος» των ρυθμίσεων και των δόσεων, μιλά σήμερα στη «δημοκρατική» ο πρόεδρος της Γενικής Ομοσπονδίας Καταναλωτών Ελλάδας κ. Γιώργος Λεχουρίτης, ο οποίος παραθέτει στοιχεία που δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αισιοδοξίας για καλύτερες μέρες, τουλάχιστον άμεσα.
Όπως αναφέρει στη συνέντευξή του, το κύμα ακρίβειας στα τελευταία δύο χρόνια έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια έως και 50% (!) του εισοδήματος των Ελλήνων καταναλωτών που πλέον δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα και εκτιμά ότι η κατάσταση που βιώνουμε σήμερα θα συνεχιστεί και το 2023, αφού δεν λαμβάνονται ουσιαστικά μέτρα από την κυβέρνηση.
Πλέον, όπως λέει, το 50% των νοικοκυριών στην Ελλάδα ζει κάτω ή στο όριο της φτώχειας την ίδια ώρα που δημιουργούνται στρατιές Ελλήνων οφειλετών που θα είναι όμηροι των χρεών τους για τις επόμενες δεκαετίες.
• Κύριε Λεχουρίτη, να ξεκινήσουμε την συνέντευξη με την αποτύπωση της κατάστασης που επικρατεί σήμερα στην ελληνική αγορά, με το κύμα ακρίβειας να «σαρώνει» τη χώρα.
Εμείς φωνάζουμε ήδη από τον Γενάρη του 2021 για το πρόβλημα της ακρίβειας με αποκορύφωμα το Πάσχα της ίδιας χρονιάς που οι ανατιμήσεις στο πασχαλινό τραπέζι έφταναν έως και το 25%. Δυστυχώς, η κυβέρνηση και ο αρμόδιος υπουργός δεν άκουγαν τα καλέσματα του ΙΝ.ΚΑ που λέγαμε ότι η ακρίβεια δεν είναι ένα φαινόμενο παροδικό, αλλά θα είναι μόνιμο και θα το βρούμε μπροστά μας. Τελικά, φτάσαμε στον Σεπτέμβριο του 2021 οπότε και εκτινάχθηκαν οι τιμές του ρεύματος και από εκεί άρχισαν να ξεδιπλώνονται σιγά-σιγά τα προβλήματα και στην αγορά τροφίμων, και όχι μόνο. Οι ανατιμήσεις πέρα από τα τρόφιμα επεκτάθηκαν στα είδη πρώτης ανάγκης, έφτασαν τελικά να αφορούν όλα τα προϊόντα στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Ακόμα και τότε η κυβέρνηση ισχυριζόταν ότι δεν μπορούσε να παρέμβει στην αγορά επιμένοντας μάλιστα ότι η αγορά θα αυτορρυθμιστεί. Αντί αυτού είδαμε ήδη από τον Αύγουστο του 2021 μια τεράστια κερδοσκοπία στα φρούτα οι τιμές των οποίων εκτινάχθηκαν ακόμα και 100% επάνω από τις αντίστοιχες του 2020 που ακόμα δεν είχε εμφανιστεί η ενεργειακή κρίση, που δεν υπήρχε η αύξηση στα καύσιμα, ούτε στο φυσικό αέριο. Οι κερδοσκόποι εκμεταλλευόμενοι την ανυπαρξία κρατικού ελέγχου της αγοράς ή την πολιτική αντίληψη ότι στην οικονομία δεν κάνουμε παρεμβάσεις, κερδοσκόπησαν εις βάρος των καταναλωτών και των υπολοίπων επαγγελματιών. Όταν τον Οκτώβριο του 2021 αποτυπώθηκαν και οι πρώτες αυξήσεις στην ενέργεια, αμέσως καταγράφηκε αύξηση στο ψωμί κατά 30 με 40% χωρίς καν να έχουν εκδοθεί ακόμα οι φουσκωμένοι λογαριασμοί ρεύματος που περιείχαν την ρήτρα αναπροσαρμογής χρεώσεων. Η κυβέρνηση και το αρμόδιο Υπουργείο εξακολουθούσαν δυστυχώς να επικαλούνται ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα και εμείς απαντούμε πως δεν υπάρχει δεν μπορώ, υπάρχει δεν θέλω. Κάπως έτσι φτάσαμε στα σημερινά αδιέξοδα. Εγκαίρως είχαμε ζητήσει την μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης και την μείωση του Φ.Π.Α. σε παρεχόμενες υπηρεσίες και όχι σε τρόφιμα, διότι μόνο έτσι μπορείς να ελέγξεις αν όντως έγινε η μείωση. Στα υπόλοιπα είδη, στα τρόφιμα για παράδειγμα, για να μπορείς να ελέγξεις αν η τιμή αγοράς ανταποκρίνεται στην μείωση του ΦΠΑ θα πρέπει να υπάρχει ένα πολύ καλά δομημένο κράτος, το οποίο η Ελλάδα δεν έχει. Ή δεν θέλει να έχει, υπάρχει και αυτή η περίπτωση. Ο κρατικός έλεγχος είναι ανύπαρκτος και ο καθένας κάνει ό,τι θέλει. Σήμερα λοιπόν το αρμόδιο Υπουργείο μιλάει για επιβολή πλαφόν σε καύσιμα, σε ορισμένα τρόφιμα όπως για παράδειγμα τα άλευρα, μόνο που σήμερα είναι ήδη πολύ αργά.
Ακόμα βέβαια η εξαγγελία για την επιβολή πλαφόν παραμένει εξαγγελία, δεν την είδαμε να υλοποιείται…
• Πάντως αν τεθεί πλαφόν σήμερα, θα τεθεί στις ισχύουσες τιμές.
Ναι βέβαια, οι οποίες είναι ήδη στα ύψη. Δεν δικαιολογείται να καταγράφονται αυτές οι αυξήσεις στην αγορά. Τα καύσιμα με τα οποία τροφοδοτείται σήμερα η αγορά, είναι με τιμές συμφωνημένες το 2020 ενδεχομένως και το 2021 και όχι σημερινές, άρα δεν θα έπρεπε η τιμή της βενζίνης να φτάσει σε αυτά τα επίπεδα. Και ξέρετε ποιο είναι το κακό; Ότι στην Ελλάδα σε επίπεδο τιμών ό,τι ανεβαίνει, δύσκολα κατεβαίνει… Εγώ σας λέω ότι ακόμα κι όταν οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου πέσουν, πάρα πολύ δύσκολα θα πέσουν οι τιμές στα πρατήρια των καυσίμων. Αυτή λοιπόν η έκρηξη ακρίβειας η οποία ταλανίζει τον πολίτη, το 2021 έφτασε έως και το 30% και για το 2022 το καλύτερο σενάριο είναι να καταγραφεί αύξηση επίσης κατά 30% σε σχέση με πέρυσι κι αυτό μόνο αν λήξει άμεσα η ουκρανική κρίση γιατί αν δεν λήξει άμεσα, τότε θα μιλούμε για κοσμογονία αυξήσεων διότι οι ευκαιριακοί κερδοσκόποι θα εκμεταλλευτούν αυτήν την κατάσταση. Και τότε και ο κοσμάκης και οι επαγγελματίες θα ζήσουν ακόμα πιο δύσκολες μέρες. Δεν έχει πλέον χρήματα ο καταναλωτής να ξοδέψει. Αντί λοιπόν να ληφθούν γενναίες αποφάσεις για μείωση φόρων ακούσαμε για αύξηση στον κατώτερο μισθό κατά 2% από 1/1/2022 και από 1/5/2022 επιπλέον 2%. Συγγνώμη, αλλά ο συνταξιούχος δεν πρέπει να καλύψει το χαμένο -λόγω αυξήσεων- εισόδημα; Ο μισθωτός που αμείβεται με μισθό πάνω από τον βασικό δεν πρέπει να καλύψει το χαμένο εισόδημα;
Με την ακρίβεια των τελευταίων δύο ετών θα χάσουμε τουλάχιστον το 50% του εισοδήματός μας! Όταν στα 1.000 ευρώ εισοδήματος χάνεις τα 500 ευρώ λόγω ακρίβειας, πώς θα επιβιώσεις;
• Η αλήθεια είναι ότι πλέον παλεύουμε για το «ζην», το «ευ ζην» αποτελεί μακρινό όνειρο, για την πλειονότητα της κοινωνίας τουλάχιστον.
Ακριβώς. Αυτός που παίρνει μισθό 300, 400 ή 500 ευρώ, ο χαμηλοσυνταξιούχος, όσοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας, που αποτελούν ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας για να μην σας πω το μεγαλύτερο, πώς θα επιβιώσουν. Μπορούν να μας απαντήσουν οι κυβερνώντες; Οι αυξήσεις στις τιμές των λεγόμενων λαϊκών τροφίμων όπως είναι το ψωμί, τα όσπρια, τα ζυμαρικά, τα άλευρα, μέσα σε δύο χρόνια αναμένεται να ξεπεράσουν το 50%! Πώς θα επιβιώσει το ελληνικό νοικοκυριό; Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα.
• Και ποια είναι η απάντηση σε αυτό το ερώτημα;
Δεν μπορούμε να απαντήσουμε εμείς, να απαντήσει η κυβέρνηση που πέρα από τις εξαγγελίες για πλαφόν δεν έχει αντιτάξει κάποια άλλη σοβαρή πρόταση, διότι δεν το επιτρέπουν λέει τα δημόσια οικονομικά της χώρας. Ας μας απαντήσουν όμως πώς άλλες χώρες έλαβαν ήδη μέτρα μειώνοντας τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα και τον Φ.Π.Α. κι εμείς γιατί δεν μπορούμε; Και πέρα από αυτό, γιατί πρέπει να είμαστε η ακριβότερη χώρα στην Ευρώπη στην ενέργεια; Όπως αντιλαμβάνεστε, μόνο ερωτήματα υπάρχουν, δεν υπάρχουν απαντήσεις.
• Η κατάσταση πάντως με τις τιμές του ρεύματος είναι δραματική, φαντάζομαι ότι εσείς θα έχετε καλύτερη εικόνα για το τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτόν τον τομέα.
Κυρία Φώτη, ο κόσμος παραμιλάει! Εξανεμίζονται μισθοί, συντάξεις για να πληρωθεί το ρεύμα και πάλι δεν φθάνουν. Για φανταστείτε τον συνταξιούχο ή τον μισθωτό των 600 ευρώ που καλείται να πληρώσει εκκαθαριστικό λογαριασμό ρεύματος 800 και 1.000 ευρώ. Πώς θα γλιτώσει το εγκεφαλικό;
• Αρα στο αμέσως επόμενο διάστημα μαθηματικά θα αυξηθούν και τα νοικοκυριά που δεν θα έχουν ρεύμα.
Βεβαίως, και μαζί με αυτά και το χρέος στις εταιρείες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Θα βλέπουμε ουρές καταναλωτών στα ταμεία των εταιρειών για να ρυθμίσουν τις οφειλές τους. Οπότε ο καταναλωτής θα έχει ρυθμίσεις στους λογαριασμούς ρεύματος, ρυθμίσεις στην εφορία, ρυθμίσεις στα τέλη κυκλοφορίας, ρυθμίσεις στα ασφαλιστικά ταμεία… Δημιουργούνται στρατιές Ελλήνων οφειλετών που θα είναι όμηροι των χρεών τους! Πότε θα αποπληρωθούν αυτές οι ρυθμίσεις; Πού θα βρεθούν τα εισοδήματα για να καλύψουν τις δόσεις των ρυθμίσεων και να πληρωθούν οι λογαριασμοί;
• Αυτή η έκρηξη της ακρίβειας πάντως είναι πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα των τελευταίων ετών.
Δεν έχουμε δει τέτοια φαινόμενα ακρίβειας στα τελευταία τουλάχιστον 40 χρόνια κι αυτό δεν είναι αυθαίρετο συμπέρασμα, προκύπτει από τα επίσημα αρχεία του Ινστιτούτου Καταναλωτών στα οποία ανατρέξαμε. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Το 2013 ενώ το βαρέλι πετρελαίου μπρεντ είχε καταγράψει ακόμα υψηλότερα επίπεδα τιμής από τα σημερινά, είχε φτάσει μέχρι και τα 140 δολάρια, η τιμή της βενζίνης δεν ξεπέρασε το 1,60 ευρώ το λίτρο, κι ενώ σήμερα η τιμή του βαρελιού είναι χαμηλότερη η βενζίνη ξεπέρασε τα 2 ευρώ.
• Οι αυξήσεις των καυσίμων είναι γεγονός πως έχουν οδηγήσει σε απόγνωση την κοινωνία.
Μέχρι πρότινος ζούσε κάτω ή στα όρια της φτώχειας το 1/3 των συμπολιτών μας, που ούτε αυτό είναι χαμηλό ποσοστό. Σήμερα κ. Φώτη, μετά βεβαιότητας σας λέω ότι το 1/3 έχει γίνει 50%! Για να γίνω κατανοητός, οι μισοί Ελληνες διαβιώνουν κοντά ή κάτω από το όριο της φτώχειας. Ποιος μπορεί να είναι ικανοποιημένος με αυτά τα ποσοστά; Ποιος μπορεί να μιλάει για ανάπτυξη 15% και 20% και ο κόσμος να αδυνατεί να τα βγάλει πέρα;
• Και ποια μπορεί να είναι η λύση;
Οταν ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης ούτε λίγο ούτε πολύ, υποστήριξε ότι ο κυριότερος λόγος που δεν μειώνεται ο φόρος στα καύσιμα «είναι για να μην ευνοηθούν οι πλούσιοι» διότι τα φτωχά νοικοκυριά δεν έχουν αυτοκίνητο, ποια λύση περιμένετε να δοθεί; Συμβαίνει, όπως πάντοτε, το εξής ευτράπελο: Αυξάνεται το εισόδημα των μεγάλων επιχειρηματιών και αυτό προσμετράται στο κατά κεφαλήν εισόδημα συνολικά κι έτσι η αύξηση ουσιαστικά είναι πλασματική, ή εν πάση περιπτώσει αφορά μόνο στους μεγαλοεισοδηματίες και μεγαλοεπιχειρηματίες.
• Ο καταναλωτής έχει κάποιο σύμμαχο απέναντι σε αυτή τη λαίλαπα των αυξησεων;
Ο καταναλωτής έχει σύμμαχο τον εαυτό του, αυτή είναι η δύναμή του αρκεί να καταλάβει επιτέλους ότι η μόνη λύση είναι η συσπείρωση γύρω από τις οργανώσεις καταναλωτών. Αν η φωνή του κάθε καταναλωτή ενισχύσει το καταναλωτικό κίνημα τότε θα αλλάξουν πολλά. Να σας θυμίσω ότι η κυβέρνηση το 2014 άλλαξε τον Ν. 2251/1994 για τις επιδοτήσεις των ενώσεων καταναλωτών όχι για κανένα άλλο λόγο, αλλά για να αποδυναμώσει τις φωνές μας. Καμία κυβέρνηση, ούτε δεξιά, ούτε αριστερά, ούτε κεντρώα θέλει τις οργανώσεις καταναλωτών. Εδώ στην Ελλάδα δυστυχώς δεν έχουμε ανεπτυγμένη καταναλωτική συνείδηση, όπως συμβαίνει σε άλλα κράτη. Εδώ μας εμπαίζουν, μας κοροϊδεύουν εξόφθαλμα και δεν παρεμβαίνει η πολιτεία για να επιβάλει κυρώσεις ως οφείλει.
• Με την εμπειρία σας, θεωρείτε ότι τα πράγματα μπορεί να γίνουν ακόμα χειρότερα;
Βεβαίως θα γίνουν. Η οικονομική κρίση θα διαρκέσει και όλο το 2022 και να είστε σίγουρη ότι θα διαρκέσει και το 2023.
• Δεν βλέπετε δηλαδή φως στο τούνελ;
Όχι. Κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν υπάρχει φως στο τούνελ, πρέπει να αλλάξουν πολλά για να δούμε φως έστω να αχνοφαίνεται, και επί του παρόντος δεν φαίνεται να υπάρχει ούτε η πρόθεση για κάτι τέτοιο από τους κυβερνώντες, ούτε να ευνοούν οι συνθήκες μια τέτοια εξέλιξη.
